biografie: Jan Van Nijlen
1884 - 1965
Nijlen, Jan van
Eig. Joannes Joannes-Baptista Maria Ignatius, Vlaams dichter en essayist (Antwerpen 10.11.1884-Ukkel 14.8.1965). Was van 1919 tot 1949 als taaldeskundige verbonden aan het departement van justitie te Brussel. Behoorde tot de generatie tussen Van Nu en Straks en Ruimte; had toch, evenals zijn tijdgenoten uit Nederland (Bloem, Roland Holst, Greshoff) een duidelijke signatuur. Voor wo Ibegonnen in de sfeer van Karel van de Woestijne, vond hij na een onderbreking van tien jaar zijn eigen stem: beheerster, bescheidener, gewoner, met soms een vleugje ironie. Formeel heeft zijn vers een klassieke metrische en strofische verzorging, wars van enig experiment; het getuigt van uitnemend vakmanschap, vooral omdat het een romantische gevoeligheid weet te behouden, die evenals bij Bloem in de loop der jaren nog toeneemt.
Ondanks zijn medewerking aan versch. tijdschriften en de literatuurprijzen die hij ontving, was Van Nijlen in Vlaanderen tussen de twee wereldoorlogen min of meer een eenzame; in Nederland, waar de meeste van zijn bundels werden uitgegeven, vond hij veel weerklank. De motieven in zijn poëzie zijn ontleend aan het vliedende leven: herinneringen aan de jeugd, geluksverlangen, berusting in het onvermijdelijke leed, aanvaarding van de ouderdom en de naderende dood. Zijn jeugdherinneringen werden onder de titel Druilende burgerij gepubliceerd in Tirade (10, 1966), in 1982 in
boekvorm uitgebracht.
Er is een onmiskenbare verwantschap met Bloem, die eveneens sterk georiënteerd was op de Franse literatuur. Bij Van Nijlen blijkt dit ook uit een aantal essays, o.a. over Francis Jammes (1918) en Charles Péguy (1919). Na de Belgische Staatsprijs ter bekroning van zijn schrijversloopbaan in 1955, viel hem in 1963 van Nederlandse zijde de Constantijn Huygensprijs ten deel.
Werken:
Verzen (1906); Het licht (1909); Naar 't geluk (1911); Negen verzen (1914); Uren met Montaigne (1916), essay; Het aangezicht der aarde (1923); De lokstem en andere gedichten (1924); Zeven gedichten (1925); De vogel Phoenix (1928);Geheimschrift (1934); Het oude kind (1938); Gedichten 1904-1938 (1938); De dauwtrapper (1947); Herinneringen aan E. du Perron (1955), essay; Te laat voor deze wereld (1957).
Inzendingen van deze schrijver
28 resultaten.De kooi
poëzie
4.0 met 8 stemmen 1.788 Ik voel de lust te reizen, te verhuizen,
of schepen fluiten die vertrekken gaan,
als in het najaar, in de koffiehuizen,
weer gladiolen op de tafels staan.
Ik weet: nu zijn de velden zonder koren,
van dag tot dag wordt dieper groen de wei
en scheert de zwaluw sneller rond de toren,
de...
Gescheiden
poëzie
4.0 met 5 stemmen 1.176 De zomernacht die hen zo diep ontroert
Zal hij wellicht, zij nimmermeer vergeten;
Hij was als zij: verwonderd en vervoerd,
Zij niet als hij: gepijnigd en verbeten.
Een strelende arm die om een hals zich snoert
Is wel een band, maar niet voor het geweten:
Zij kunnen zalig zijn van de aarde...
's Mensen begin en einde
poëzie
3.0 met 6 stemmen 1.509 Wij eindigen zoals wij zijn begonnen:
Kaal en onmondig en sentimenteel.
Alles wat leeft keert weer naar de oude bronnen
Van 't paradijs. En dan? Ach, weet ik veel.
De eenzame
poëzie
3.0 met 83 stemmen 24.507 Een grijze middag in 't begin van mei,
een klein café 'Au Voyageur' geheten,
in wolken rook rijdt soms een trein voorbij…
Wat doe ik hier? De hemel mag het weten.
Van de oude dromen, die ik dacht vergeten,
voel ik de vleugelslag opeens nabij;
reeds deze morgen wist ik mij bezeten,
is...
Maannacht
poëzie
4.0 met 23 stemmen 10.877 Roep mij niet wakker midden in de nacht
omdat de maan bloeit met zo fel een luister
er blinkt voor mij in 't schijnbaar dode duister
een dieper licht dan ooit ik heb verwacht,
en klank en geur die me onverzadigd lieten
en, een voor een, de uren van zaligheid,
zijn, licht en teer, niets meer...
In memoriam J. Slauerhoff
poëzie
2.0 met 2 stemmen 1.296 Zeeman en dichter, zwerver en piraat,
Van 't aangebeden en vervloekte leven
Wist je dat alles eenmaal moest begeven
In 't wisslend lot, ook van den zeemansstaat.
Jou was de dood altijd een kameraad,
Uit ziekte was een opstand nagebleven,
Maar niet de vrees die voor het eind doet...
Ziekte
poëzie
3.0 met 5 stemmen 1.323 Wanneer men ziek te bed ligt en de nacht
In slaaploze uren wegglijdt zonder dromen,
Als van de dagen die men heeft verwacht
Men zeker weet dat nimmer één zal komen,
Luistert men rustig naar 't geruis der bomen
En naar de regen. En de sombre klacht
Die door het duister vaart...
Bericht aan de reizigers
poëzie
3.0 met 176 stemmen 30.384 Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen,
dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Zit rustig en geduldig naast het open raam:
gij zijt een reiziger en niemand kent uw naam.
Zoek in 't verleden weer uw frisse kinderogen,
kijk nonchalant en scherp, droomrig en...
Grafschrift
poëzie
2.0 met 123 stemmen 49.008 Hij was een stille, zeer bedeesde man,
die hield van bloemen, dieren en insekten
totdat het warme gras zijn lichaam dekte:
't is nu gedaan met de heer Nijlen (Van).
-----------------------------------------
uit: Verzamelde Gedichten (1964)
De harmonicaspeler
poëzie
4.0 met 3 stemmen 495 Gezeten op de drempel van een huis,
speelt hij gewichtig, stoer en onbaatzuchtig
voor iedereen. Zij, die het vaderhuis
nimmer vergeten en zij, die voortvluchtig
dolen van land tot land: de dichters, de matrozen,
de reizigers, die zonder éne cent,
het land ontdekken door hun droom...
De schepen
poëzie
3.0 met 9 stemmen 926 Ik hoor vanavond verre schepen fluiten
En, even hopend, schoon ik niets verwacht,
Druk ik mijn hoofd tegen de kille ruiten
En zie de haven in de blauwe nacht.
Vertrouwd geluid, ik hoorde u reeds als kind,
Soms midden in de nacht, maar meestal tegen
De avond bij het opgaan van de wind,
Als...
Voor hem die al dees dagen
poëzie
4.0 met 1 stemmen 367 Voor hem die al dees dagen, zonder bate
voor zijn verdriet, zijn eigen ik ontvlood,
en langs de huizen liep met kaken rood
van drift en pijn in 't harte bovenmate;
Voor hem die, wankel, in zijn trotse nood
de moed niet vond om 't leven zelf te haten,
die beedlaars tegenkwam langs gore...
Vreugd en vrede.
poëzie
3.0 met 3 stemmen 503 De vreugde is 't gevoel van de nakende morgen
En tooit elke stond met haar innige lach,
Evenals de vrede, na werken en zorgen
De weemoed versiert van de kwijnende dag.
Wie vreugde nooit eenzaam des morgens liet marren,
Hem zijn alle wondren begrijplijk en klaar;
De stilte der aarde,...
De zwerver
poëzie
4.0 met 3 stemmen 801 Ik ben vermoeid. Toch ben ik nog gestegen
Tot op de heuvel in het late licht.
En vóór mij kronkelen de duistre wegen
van ‘t avonddorp, dat daar verlaten ligt.
Is nu de wereld zoveel eeuwen ouder?
Alles lijkt mij zo vreemd en toch bekend.
Ik mis alleen een vriendelijke schouder,
een...
DE JONGE WOLF
poëzie
4.0 met 7 stemmen 1.199 Kom, laat mij los, laat mij maar lopen,
ik vind de weg wel door het bos.
Mijn hart is sterk, mijn oog is open
Kom, laat mij lopen, laat mij los.
Vrees je dat ik de weg niet vind,
mijn vrijheid al te duur zal kopen?
Jij vader was ook eenmaal kind,
en toch ben jij ook weggelopen.
Kom,...
De bruid
poëzie
3.0 met 4 stemmen 814 Wie roept er in de nacht? Welk aards gefluister
groeit uit de diepten tot gejuich of klacht,
welk is die stem slechts hoorbaar in het duister?
Wie roept er in de nacht?
Het zwelt, het stijgt; dan wordt het fijn en teder
en kaatst als zeepbel op een effen plas;
het zweeft, zo licht als een...
Franse wijn
poëzie
3.0 met 3 stemmen 870 "Dégustation de vins français"
Dat is het enige wat ik ken
In deze streek van mist en regen
Waar ik gevestigd ben,
Dat nog wat zon zet in de hemel
En blijdschap in een dor gemoed,
Want waar het leven onbeleefd is
Zijn Franse wijnen dubbel zoet
Circuslicht
poëzie
4.0 met 2 stemmen 803 'k Zie elke avond aan de hemel branden
De gloed van 't circus en ik ben verblind
Door 't lokkend licht, ginds in de lage landen.
't Is of in droom het leven herbegint,
Of ik weer kind ben en nog weer verlang
Naar 't lieve spel van clowns en acrobaten,
Naar wigwam, vredespijp en...
Scotch Terrier in een koffiehuis
poëzie
3.0 met 2 stemmen 867 Hij zit zo rustig in het koffiehuis
Op 't smalle bankje lusteloos te geeuwen,
Als een die, overal en nergens thuis,
Tevreden is, tot aan het eind der eeuwen,
Met 't leven dat hem nimmer heeft bedrogen.
Zijn blijdschap spreekt uit 't kwisplen van zijn staart
En gans de vriendschap van...
De desperate dronkaard
poëzie
2.0 met 8 stemmen 820 Hij wil gelaten van dit leven scheiden
Voorgoed vertrekken uit dit somber oord,
Waar niets hem noch kan boeien noch verleiden,
Hij heeft te veel gezien, genoeg gehoord.
Maar als hij dan, bij wijze van vaarwel,
Ultieme plicht, een laatste glas wil heffen,
Als de avondlucht, die teder word...
Carpe Diem
poëzie
3.0 met 9 stemmen 1.951 Indien het waar is dat de sterren
Voor eeuwig in de ruimte staan,
Zonder dat iets in een nabije of verre
Toekomst veranderd wordt in dit bestaan,
Wat kan dan nog het doel zijn van dit leven,
Dat eens mijn zoon zal kennen zoals ik,
Dan een beperkt geluk en een heel even
Genieten van...
Ziekenhuis
poëzie
4.0 met 6 stemmen 1.068 Van zorgen kan ik deze nacht niet slapen.
Ik staar door 't venster doelloos voor mij uit...
Werd zó de wereld van eerstaf geschapen
Met maan en wolken, zonder een geluid
En zonder licht? Waar ik vanmorgen zag
De bomen met hun gele en groene verven
Raad ik het ziekenhuis, waar dag aan...
De Nachtschone
poëzie
3.0 met 7 stemmen 1.034 De hele wereld heb ik afgereisd
In droom. Wat is mij van die reis gebleven?
Niet veel meer dan 't verlangen om nog even
In een verlaten tuin, waar de avond grijst,
Te zien hoe de nachtschone in het lichtblauwe
Licht even bloeit en dadelijk verkleurt,
Aleer de dood mij nijdig toe zal...
De cactus
poëzie
3.0 met 14 stemmen 4.479 Kaal staat hij voor de blankheid der gordijnen,
verschrompeld in wat kiezel en wat zand
en mist zijn ziel: het alverschroeiend schijnen
der eeuwge zomers van zijn vaderland.
Maar aan het einde van zijn lijdzaam dulden,
spruit op een lichte morgen, als een vlam
van 't heet verlangen dat...
Geloof
poëzie
4.0 met 8 stemmen 1.569 Nu alles faalt, heeft dit alleen nog waarde
Voor mij, die nooit één waarheid heb ondekt,
Ik zal van U niet scheiden als deze aarde
Mijn pover lichaam dekt.
Ik heb maar één geloof: nooit gaat verloren
Wat eens de liefde zalig heeft bevrucht,
En waar er twee elkander toebehoren
Is zelfs...
Eenzaamheid
poëzie
3.0 met 6 stemmen 4.541 De mens is eenzaam tot en met zijn dood.
Nooit is één liefde, nooit één vriendschap klaar,
En, zelfs geboren uit dezelfde schoot,
Zijn wij nog vreemden voor elkaar.
Wat weet ik van mijn zuster en mijn vader,
Wat van mijn moeder en mijn eigen kind?
En is mijn vrouw mij altijd zoveel...
Heloise en abelard
poëzie
2.0 met 165 stemmen 33.131 Alles had ons moeten scheiden,
alles bracht ons tot elkaar;
van een grondeloos verblijden
werd de najaarshemel klaar.
Nooit in 't bitterste uur van lijden
vroeg het hunkrend hart: tot waar?
Alles had ons moeten scheiden,
alles bracht ons tot elkaar.
Liefde die geknecht moet...
Geloof
poëzie
2.0 met 398 stemmen 59.735 Nu alles faalt, heeft dit alleen nog waarde
Voor mij, die nooit één waarheid heeft ontdekt;
Ik zal van U niet scheiden als deze aarde
Mijn pover lichaam dekt.
Ik heb maar één geloof: nooit gaat verloren
Wat eens de liefde zalig heeft bevrucht,
En waar er twee elkander toebehoren
Is...