Alle inzendingen van Guido Gezelle

'k Versta de eindeloze rouwe van u, bedrukte weduw-vrouwe. 'k Versta, o kind'ren, uw geween, bij 't vroeg en smartelijke scheen van ene echtgenoot en vader die vrouw en kinderen tegader toch zo gelukkig miek. O man, geen mensentale zeggen kan wat uwe dood in die drie harten geslagen heeft van wrede smarten... Dat woord dat maar…

Gij blauwgekaakte wolken daar, halfwit, omtrent uw boorden, die gruwzaam in de hemel moêrt, en grimt in ‘t gramme noorden: hoe lange speelt gij, koud en kil, de baas nog hier? ‘t Is half april! ‘t Is onbermhertig koud; en ‘t kan, de zonne ondanks, gebeuren, dat, ‘s morgens, al dat gers is, wit geruwrijmd, staat…

Gedoken half, in ‘t riet, half zichtbaar, deur de rieten, aanschouwt de koeien mij, die, vers uit hunne slieten en vaste veters, nu op vrije voeten gaan en, gaande, ‘s morgens vroeg, hun lange steerten slaan. Omhoge heffen zij hun hoofd en doen de stalen van ‘t omgebogen riet hun tongen nederhalen te…

Kom, kom, keerselicht ontsteken, eer de nacht aan 't wijken gaat, hoort gij 't haantje lustig preken? Kom, sta op, de klokke slaat! 't Is Gods Engel die 't verkondigt, dat Messias u verwacht, die gedoold hebt, die gezondigd, dag en nacht! Missus est ..., de gulden Messe en valt maar eens in gans het jaar; komt, ontwijkt…

't Wordt al sterre dat men ziet in dat hoog en blauw verschiet daar, blijde sterren, anders niet, in dat hoog en blauw verschiet. 't Wordt hier altijd al verdriet, van dat oud en zwart verdriet daar, 't wordt hier altijd anders niet als dat oud en zwart verdriet. Laat mij, laat mij, in 't verdriet, vliegen naar dat hoog verschiet daar,…

't Nieuwjaar! Och! 't is altijd 't oude: zitten beven van de koude; dan, deur slijk en moze gaan; later, in de zonne braên; als het zwijn zit in de kuipe, 't keerske brandt al in de puipe; en, van zo de winter fluit, 't keerske is dood, en 't jaar is uit! 1885 --------------------------------- moze: modder puipe: open nis in…

o! Wat schoon-, wat bolgekruinde lindeboom van verre ik staan zie, blinkende in de morgendoom! Heel is hij gewelkerd al, en duizendvoud van verwen, langzaam afgesleten guldengoud. Dag en schijnt er op, noch noense zonneglans: ‘t is vochtig en de hemelkomme is duister gans.…

Versgevelde abelenbomen liggen langs de grachten heen, die de oude zandweg zomen, hoofd en armen afgesneên. Sterke stammen, kon dat wezen, gij, die, op en in de grond, met uw voeten vastgevezen, vamen diep, ondelgbaar, stondt? Gij, die 't zwaar geweld der winden, kreunende, op uw kruinen droegt; die zo lang…

Als de ziele luistert spreekt het al een taal dat leeft, 't lijzigste gefluister ook een taal en teken heeft: blâren van de bomen kouten met malkaar gezwind, baren in de stromen klappen luide en welgezind, wind en wee en wolken, wegelen van Gods heilige voet, talen en vertolken 't diep gedoken Woord zo zoet... als de ziele luistert!…

Nooit en streelde er mijne wangen traan zo dierbaar en zo lief als die ik heb opgevangen in de plooien van uw brief, zoenend hem zo menigwerven eer dat ik nog tenden was, vrezende eerder hem te derven hoe ik snel- en snelder las. Ja, een kind dat blijve uw herte, schoon al ‘t ander manlijk zij, ende, vriend in vreugd en smerte, heb ik u,…

Onder ‘t duister dak gedoken, strooi en vodden altegaar, heel onttodderd*, half gebroken, staat des werkmans woonstee daar. ‘t Kaafgat*, omme- en scheefgetrokken, vallen gaat; en daar, deureen, liggen afgerolde brokken bruingebrand al, gruis en steen. ‘t Dak beneden, deur de wanden, glazenloos, van latte en leem…

Blomkes, lieve blomkes zoet, die uw hartjes open doet bij de eerste morgengroet, schitter in mijn zangen; Beekske, klappend beekske klaar, dat uw blanke waterbaar over 't zand laat varen, dáár, vaar ook in mijn zangen; Hellemende nachtegaal, gij, gij spreekt de dichtertaal, laat uw bossen, kom eenmaal helmen in mijn zangen;…

Ach, hemellawerke, waar zit-je gij dan zo luide en zo lange te preken, waar dat ik met de ogen niet achter en kan, al hebbe ik zo dikkens gekeken? o Mocht ik u volgen en, vleriken aan, lijk gij, in de hemel, de hoge, te choore met de andere veugelen gaan, en vluchten de mensen hun ogen! Dan zonge ik, o vogel, en schaterde ik blij,…

Ach licht en is het lot van al, zo menig band wordt keten; zo menige en zo groot getal die 't blijzijn haast vergeten!…

'k Heb zo menigmaal gegaan waar de wilgen te treuren staan, buiten stad, naar 't dodenveld ... 'k Heb bij woeste windgeweld 't geel gebladert dwarren zien en onwetend op de knien neergezakt en nagedacht dat de dood met 't mensdom lacht lijk de wind met 't dorre blad ... Kranke mensdom, sta hier wat bij de graven. 't Wormgekriel knaagt…

Hoe eigen zijn de bomen al, van dracht en groeibaarheid: de hulst en bloot zijn takken nooit, hoe fel de buien bersen; de beukenboom zijn handen naar de hemel openspreidt; en, slaande, schijnt de berkenroe de wilde wind te dersen! Op wacht, en achter ‘t water, staan, gekroond met immer vers gewaai, de dikke koppen…

Geen één blad op de bomen! Af is alles; vóór de vlagen gevallen onder voet en van de winden weggevaagd, het schilderschone aanschouwen, dat het bonte najaar draagt: noch wit en zijn, noch groene meer, de scherpe dorenhagen. ‘k Zie heinde en verre, deur end deur de velden nu, de kerken, de huizen en de hoven staan,…

Wie heeft er ooit het lied gehoord, het lied van Boerke Naas? 't En ha', 't is waar, geen leeuwenhert, maar toch, 't en was niet dwaas. Boer Naas die was twee runders gaan verkopen naar de stee en bracht, als hij naar huis toe kwam, zeshonderd franken mee. Boer Naas, die maar een boer en was, nochtans was scherp…

Wit als watte, en teenegader groen, is 't bonte abeelgeblader. Wakker, als een wekkerspel, wikkelwakkelwaait het snel. Groen vanboven is 't en, zonder minke*, wit als melk, vanonder. Onstandvastig volgt het, gans, 't onstandvastig windgedans. Wisselbeurtig, op en neder, slaat het, als een vogelveder: Wit en grauw, zo, dóór de…

Beziet die boze katte, hoe zij nalijks nijpt heure ogen toe. Nu mijdt u, muiske meest van al: die blende katte u pakken zal! Het muiske en ha’ geen acht en het, in een-twee-drie, is opgefret 29-08-1897 ---------------------------------- Nalijks: bijna Mijdt u: opgepast Blende: blinde…

Brand los, mijn hert, van al dat uw gevlerkte vlucht ombindt; brand los van kot en ketens, nu de wenende oge ontblind; brand los, mijn hert, 't is nu, 't is nu dat de hemelvaart begint!…

Gekamde koning Canteclaar, hoe geren zie 'k u komen daar, gestapt zo edeldrachtig als Alexander, Attila, of Karloman zijn wederga; heel keizerlijk almachtig! Gij kraait, terwijl ge uw vlerken slaat, en 't stemgeluid dat henengaat, uit uwe hals gedreven, herwekt het slapend mensendom, het boodschapt hem de dag weerom, de dag, het licht…

Aanschouw mij, hier en daar, die bende Casselkoeien die louter bruin van haar, als zoveel bloemen bloeien, in ’t gers en in de zon, die, zinkend henentiet die, rood, het rode veld, vol rode vonken giet. ’t Is prachtig overal, ’t Is prachtig, hoe de huiden dier koeien liefgetal van vouwe en verwen luiden; ’t is prachtig hoe ze staan, gebeiteld…

Heur' trompe steekt de koe: ze is moe van neerstig om te knagen; van lange, in ‘t jeugdig grasgewas, de zware eur te dragen; de zware eur, die, molkenvol, al bij de grond genaakt; die zwaait, die heur de tred belet, en ‘t lichaam lastig maakt. Ze steekt de trompe en tuit, om uit den meers te mogen komen, ter melksteê…

Och Moeder, is dat nu de nachtegaal, waarvan gij, moeder, mij zo menigmaal verteldet dat hij vóór de zonne zingt, en, na de zonne, zoetjes avondklinkt? Dat bruin hij is van verwe, en eiers legt, in leeggebouwde nesten? Moeder, zegt, wanneer hij, vroeg en spade, uit…

De ramen staan vol heiligen, gemiterd en gestaafd, gemartelaard, gemaagdekroond, gehertoogd en gegraafd; die 't branden van het ovenvier geglaasd heeft in de scherf, die, glinsterend, al de talen spreekt van 't hemelboogs geverf. Doch schaars is herontsteken in de oosten het geweld der zonnevonke, en valt zij op…

Daar is hij weer! De deuren toe, de luiken, boven, neder; de zolder en de kelder dicht, en alles toegetast, zo dat hij maar niet in en bore, en buiten blijve, vast, de vijand, die geruchte houdt, en buist en boos is, weder! Hij rotelt aan de ruiten en hij doet de ramen ronken; de wind is zijn gebuurman, en…

Beminde echtgenoten De wereld is een zee vol wilde en woeste baren, daarop eenieder zal te schepe gaan en varen. Daar zijnder die alleen die zee bevaren moeten; daar zijnder die de vaart door meegezelschap zoeten. Gij lieden zijt, getweên in ‘t Sacrament gebonden; zij heeft de bruidegom en gij de bruid gevonden. Ons Heere wilde…

Beminde echtgenoten De wereld is een zee vol wilde en woeste baren, daarop een ieder zal te schepe gaan en varen. Daar zijn der die alléén die zee bevaren moeten; daar zijn der die de vaart door meegezelschap zoeten. Gij lieden zijt, getweeën in ‘t Sacrament gebonden; zíj heeft de bruidegom en gíj de bruid gevonden. Ons Here wilde…

Door ‘t haaghout raamt de wilde wind, verblind, zijn reuzensprongen: en al dat ooit hem tegenstaat verlaat hij, losgewrongen. Gebogen hier, gebroken daar, malkaar de bomen schenden; die, scheurende uit de gronde, huis en thuis de gruw inzenden. Nu maalt hij…