Alle inzendingen van Joost van den Vondel

Doorluchtig koopslot, meesterstuk Van KEIZER, die ons Koopgeluk Aan uw gerief zo dier verplichte, Wat geest heeft uwe naam bedocht? Spruit die van ’t veld, dat Dido kocht, Toen zij haar hof en Koopstad stichtte? Of heeft de Beurs die naam Gebaard, De Beurs, die ’t geld met zorg bewaart? Zo blijf de Zedigheid bevolen: Want schepen brieven,…

Wie hoor ik op mijn graf? Gij minnaars gaat er af. Wat koomt gij rouwe dragen En mijne dood beklagen? Ai, staakt uw droef gesteen*: Schep moed, en wees tevreên, En wens mij niet op aarde Bij u te zijn in waarde. De wereld die is doch Vol valsheid en bedrog. De mens leeft met bezwaren Om schatten te vergaren: Daar alles, wat men ziet, Veel…

Arme mens! wat zijt gij trots? Ziet gij ’t zwaard niet opgeheven Van de strenge Engel Gods, Dreigende u de slag te geven? Schat noch rijkdom kan u niet Van een snelle Dood bevrijden, Die gij voor uw ogen ziet, In dees droeve en vege tijden. Nu u God nog leven gunt, Beter u, terwijl gij kunt!…

Constantijntje, ’t zalig kijntje Cherubijntje, van om hoog, D’ijdelheden, hier beneden, Uitlacht met een lodderoog. Moeder, zeit hij, waarom schreit gij? Waarom greit gij, op mijn lijk? Boven leef ik, boven zweef ik, Engeltje van ’t hemelrijk: En ik blink’ er, en ik drink er ’t Geen de schenker alles goeds Schenkt de…

Uitvaart van zijne Excellentie DE HERE HUIG DE GROOT*. AAN DE WETHOUDERS VAN DELFT. INCONTAMINATIS FULGET HONORIBUS.* Helaas! wie komt mijn hoop vermoorden? Wat onweer* ruist er uit de Noorden? Verzeker* fluks* ons beste pand! Verzeker, berg het Hollands wonder! Hoe haalt de zon haar aanschijn onder*! O Baltisch meer*! o storm! o strand…

Anno 1672 Alias inter caput extulit urbes (Haar hoofd steek boven dat der andere steden uit) O, Groningen, pilaar en hoofdstad van de Friezen! Vanwaar begint men best t’ ontvouwen uwe lof? Uw bouwheer Grunus moet u tot zijn wijk verkiezen, Zo vroeg vóór Christus’ komste, en bouwde hier zijn bof; Of liever, zo men zegt, de broer van…

De felle Dood, die nu geen wit* mag zien, Verschoont* de grijze liên. Zij zit omhoog, en mikt met hare schicht Op het onnozel wicht, En lacht, wanneer in ’t scheien De droeve moeders schreien. Zij zag er een, dat, wuft* en onbestuurd, De vreugd was van de buurt, En, vlug te voet, in ’t slingertouwtje sprong Of zoet Fiane zong, En huppelde…

Gij die de ziekte kweekt en doet haar weer verdwijnen, aanziet een Christen-hart, belegerd door veel pijnen. O Vader alles troosts! Gij weet en ik beken, dat ik een aarden vat en broos van stoffe ben. Aanziet de zwakheid dan van uwen arme dichter, mijn rauwe wonden zalft en maakt mijn kwalen lichter. Of zo 't u dus behaagt om onzer zonden schuld…

Het IJ en d'Amstel voeren de hoofdstad van Europe, Gekroond tot Keizerin, des nabuurs steun en hope, Amstelredam, die 't hoofd verheft aan 's hemels as, En schiet, op Pluto's borst, haar wortels door 't moeras. Wat waatren worden niet beschaduwd van haar zeilen? Op welke markten gaat zij niet haar waren weilen? Wat volken ziet ze niet beschijnen…

Zo schildert mij een Konings hand In 't klein, terwijl ik 's Konings snaren, En heilig harpgezang, en trant Vast volge, in top van 's levens jaren, Eén min dan zeventig. Wat is 't? Noch min dan verf, een damp, een mist. 1664…

Wat treurt gij, hooggeleerde Vos en fronst het voorhoofd van verdriet? Benij Uw zoon de hemel niet. De hemel trekt, ay, laat hem los. Ay, staak dees ijdele tranen wat en offer, welgetroost en blij de allerbeste vader vrij Het puik van uwe aardse schat. Men klaagt, indien de kiele strandt, maar niet, wanneer ze rijk gelaân uit de verbolgen…

Jezus’ nat bekreten moeder Stond bij 't kruis, waar ons Behoeder, Haar beminde zoon, aan hing; En haar docht, terwijl ze steende, Hem betreurde en drukkig weende, Dat een zwaard door 't harte ging. Och! hoe drukkig, hoe vol rouwe Was die zegenrijkste vrouwe, Moeder van Gods enig kind? Die, met een weemoedig harte, Levend aanzag…

Had hij Holland dan gedragen, Onder 't hart, Tot zijn afgeleefde dagen, Met veel smart, Om 't meinedig zwaard te laven, Met zijn bloed, En te mesten kraai en raven Op zijn goed ? Maar waarom de hals gekorven ? Want zijn bloed Was in d' aders schier verstorven; In zijn goed Vond men nooit de pistoletten Van 't verraad…

Wat ramp, wat ongeluk plaagt nog mijn grijze haren! Wat schande moet mij nog, eilacy! wedervaren! Wat droefheid, wat verdriet, wat leed komt mij nog aan, In dees mijn wintertijd, die haast zou zijn gedaan! Wanneer ik overdenk èn ’tgeen ik was vóór dezen, En wat ik, tot mijn smaad, moet tegenwoordig wezen; Wanneer ik mij bezie in dees mijn hoogste…

Mijn wens behoede u onverrot, O STOK en stut, die geen verrader, Maar ’s vrijdoms stut en Hollands Vader Gestut hebt op dat wreed schavot; Toen hij voor ’t bloedig zwaard most knielen, Veroordeeld, als een Seneca, Door Nero's haat en ongena, Tot droefenis der braafste zielen, Gij zult nog, jaren achtereen, De…

Op de Hofstede van ‘De Hinlopens’, buiten Naarden. --------------------------------------------------- Wat zong het vrolijk vogelkijn, Dat in de boomgaard zat! Hoe heerlijk blinkt de zonneschijn van rijkdom en van schat! Hoe ruist de koelte in ’t eiken hout, En vers gesproten lof! Hoe straalt de boterbloem als goud! Wat heeft de wildzang…

Loof de Heer in ’s Hemels kerk, Boven ’t zwerk. Loof Hem in Zijn hofgewelf. Loof Hem zelf Met een schel bazuingeklank. Loof met zang, Onder harp en cythersnaar Openbaar. Loof met koorgezang en trom, Hem alom. Loof de Heer met blij geluid, Snaar en fluit. Loof met klinkende cimbaal Van metaal; Loof met vrolijke cimbaal Van metaal. Loof…

Aen d'Áemstel en aan 't Y, daer doet sich heerlijck open Sy die, als Keyserin, de kroon draeght van Europe, Amstelredam, die 't hooft verheft aan 's hemels as, En schiet, op Plutoos borst, haar wortels door 't moerasch. Wat watren worden niet beschaduwt van haar zeilen? Op welcke marckten gaat zy niet haar waren veilen? Wat volcken zietse…

O wat zon is komen dalen In de Maagdelijke schoot! Zie hoe schijnt ze met haar stralen Alle glanzen doof en dood. Ai, hoe schijnt dit hemels kind, Aller zielen licht en hoeder, Zon en maan en sterren blind, Uit de schoot der zuiv're moeder! Eng’len, daal van ’t Paradijs: Zing de hemel eer en prijs, En met vree de harten kroont, Waar een…

Zou het al zinken en vergaan, Waar bleef de zwaan? Waar bleef de zwaan, De zwaan, dat vrolijke waterdier, Nooit zat van kussen? Geen waatren blussen Haar minnevier. ’t Lust haar te nestlen op de vloed, Zij kweekt de gloed, Zij kweekt de gloed Met hare vrolijke wederga, En kipt hare eiers, en acht geen schreiers, Noch vreest geen scha…

Ik stut de hoop van mijn gemoed Met mijn geloof in God de Vader, Almachtig en volkomen goed, Die hemel, aarde en zee te gader Hun wezen gaf. Ik rust meteen Op Jesus, boven zijn genoten Gezalfd, des Vaders Zoon alleen, Van eeuwigheid uit Hem gesproten, Ons aller Priester, Vorst en Heer En Leraar, waardig prijs en eer : Die, in de tijd ook…

Zijn bruid t’omhelzen in een beemd, bezaaid met rozen, Of in het zachte dons, is geen bewijs van trouw; Maar springende in een meer, waar ’t water stremt van kou En op de lippen vriest, zich te verroekelozen, Dat ’s van twee uitersten het uiterste gekozen: Gelijk mijn Roscius, beklemd van druk en rouw, In d’armen houdt gevat zijn…

Hier treurt het Weeskind met geduld, Dat arm, is zonder zijne schuld, En in zijn armoe moet vergaan, Indien gij 't weigert bij te staan. Zo gij gezegend zijt van God, Vertroost ons uit uw overschot.…

(fragment uit De Gijsbrecht van Amstel, slot van het 4e bedrijf) Waar werd oprechter trouw Dan tussen man en vrouw Ter wereld ooit gevonden? Twee zielen gloênde aaneengesmeed, Of vast geschakeld en verbonden In lief en leed. De band, die ’t harte bindt Der moeder aan het kind, Gebaard met wee en smarte, Aan hare borst met melk gevoed…

Op JONKVROUW ISABELLE LE BLON. (Overleden de 28 van Zomermaand 1636) Wie hoor ik op mijn graf? Gij minnaars, gaat’er af! Wat koomt gij rouwe dragen, En mijne dood beklagen? Ai, staakt uw droef gesteen*! Schept moedt, en weest tevreên, En wenst mij niet op aarde Bij u te zijn in waarde. De wereld die is doch Vol valsheid en bedrog.…

REI VAN ENGELEN Sluit voor Begeerte uw graag gezicht; Zij loert, zij loert om in te varen. Sluit d’ogen, vensters van het licht, Indien gij wilt uw hart bewaren; Want zo Begeerte eens binnen sluipt, Zij zal bederf en jammer baren, Dat eeuwig smert, en eeuwig druipt.- De dingen zijn niet als zij schijnen: De worm zit binnen…

toen Govert Flinck mij uitschilderde in het jaar 1653 Ik sluit vandaag een ring van zesmaal ellef jaren, en zie mijn hoofd besneeuwd en tel mijn grijze haren ook zonder glazen oog in deze schilderij. En nog ontvonkt mijn hart in lust tot poëzij, terwijl ik Lucifer zijn treurrol leer volspelen en met de bliksem sla op hemelse tonelen, ten…

AAN DE JONKVROUW MARGARETA VAN RIJN, KUNSTIG AFGEBEELD DOOR FILIPS DE KONING. Gratior et pulchro veniens in corpore virtus. (Het bevalligst komt de deugd in een mooi lichaam uit.) Wat zien we hier? Is ’t verf en schijn, Of wezen? O, gij overschone! Men krone u billijk met de krone Der schoonheid, paarle van de Rijn. Kwam ’s levens…

(Overleden de 28 van Zomermaand 1636) Hier sluimert Isabel le Blon, Die, als een roosje met de zon, Blijgeestig op haar steeltje stond, En riep met een bedauwde mond: Wat is de schoonheid? wat 's de roem Der jongheid anders als een bloem? Dit was haar eerste en laatste leer, Toen zweeg ze stil, en sprak niet meer.…

’t Misbruik der zinnen werkt in ’t einde pijn en smart, Doch ’t redelijk gebruik vernoegt des mensen hart; Dat ’s aardse zaligheid. Wie wenst hier groter goed, Als, in ’t gezonde lijf, een gans vernoegd gemoed? HET GEZICHT. De blinde, die weleer aanschouwde ’t lieve licht, Kan tuigen, wat het zij* te missen het gezicht, Te wroeten, als de…