Alle inzendingen van Willem de Merode

Men heeft het kindje, wit en recht, Uit 't wiegje in een kleine kist gelegd, En wit en zwart, o simpel onderscheid, Zijn slaap en dood, zijn tijd en eeuwigheid. Hij is maar even hier geweest. Men gaf hem op 't geboortefeest Van hand tot hand, tot, stil en lief, Een gast hem kussend aan de lippen hief, En allen keken... later is…

In wildernissen en plantsoenen Begint het lentelijk geluid Van nestelen, en de blazoenen Van alle bomen hangen uit. ’t Is groen met geluwe schakering In kruinen en vlak langs de grond. En in de tuin en langs de wering Pronkt perk en gras met bloemen bont. De mensen zijn weer jong geworden. Hun stap, gebaren en gelaat, Ook van de droeven…

Havens van schoonheid, woonplaatsen der wijzen, Eenzame baaien, steden dichtbevolkt, Zonnewoestijnen, poolland zwaar onbewolkt, Hoogvlakte en diepzee, doel van jeugd en grijzen, Heelal door mensenhand moeizaam gemaakt, Chaos, geordend en tezaam gebonden, Naar wetten, overtreden en geschonden, Geheel en deel der schepping nooit gestaakt,…

Men weet niet hoe dit is, dat woorden Toekomen en zij zijn bereid Om de geruchten die zij hoorden Daad te doen zijn en werklijkheid. Zij hebben zich stil volgezogen Met geur en kleur, contour en klank En zijn als vogels opgevlogen En rusten op het vers als bank En heffen zich ten langen leste Met licht geworden vleugelslag En vliegen naar…

Hij leeft vijandig tussen het ontluiken Van 't vredig huisgezin; als late sneeuw Zich handhaaft in de schaduw van de struiken. En in hun dromen brengt hij angst en schreeuw. Daar is hij drijfzand voor hun zware voeten, En onweerdreigen boven 't machtloos hoofd. Hij is de worm die in een vrucht gaat wroeten; En zij verderven, want zij zijn…

Toen hij gedaan had wat hij wou, Begon er in hem een bedroeven Of hij moest wenen bij een groeve En nooit meer vrolijk wezen zou. Vlak naast hem was de vette vrouw, Nog naakt, zich wassend, of de schande Met ’t zeepsop droop van hare handen. Haar ogen waren hard en grauw. En plotseling had hij zijn mes In ’t deinen van die buik…

Ik trouwde een vrouw, en kocht mij vele vrouwen. Voor ik verouder wil ik zonen winnen. Zaads overvloed geeft overvloedig vrucht. Doet zo de rijke niet die veld aan akker schakelt en 't grote goed met goed groot graan Bezaait, en rijst en goede bomen plant? Zaad is het kostelijk bezit des mans. Veel zaad bezitten is veel zonen hebben. Zaaien…

II Het volk Zij kennen niet de delicate zwier van de gebaren, en het soepel spreken. De woorden die zij uit hun harten breken Zijn luid; hun lachen schuimt als donker bier. Zij werken machtig, wild is hun plezier; Brutaal wordt ieder vreugde aangekeken. Hun feesten razen, en de nachten bleken Als het dorp nog davert van dans en getier.…

I Het land 't Is alles eenvoud wat uw stoerheid sierde, En alledaags bij werelds wufte pronk: Het zwaatlend koren rond de heilge wierden, Uw kolken waar kasteel en kerk in zonk; Temidden graan en bontbebloemde weien, Waar de gelatenheid zichzelf bedroomt, De nuchtre pracht der rijke boerderijen Met brede schuren tussen schraal geboomt'…

Hij vormde een kom, en hij verhoogde De ronde randen, en een buik Boog zich naar boven, en hij boogde Haar buigen in, en zag de kruik Slankhalzig en met edel welven Van lippen, en haar schone mond Was lachende; want hij was zelve Zo gul als zij, zo diep van grond. Maar zonder aarzlen of bedenken Beproefde hij haar in het vuur En smolt, die…

Bewaar mij voor de waanzin van het recht, De sluwe waarheid van de letterknecht. Hij is de wilde haver op de akker, Van buiten glanzend en van binnen slecht.…

In de schemer het angstige luistren Naar de wind, die waait om de huizen. Van de wilgen stuiven de pluizen, Wit in de regen van 't duister. Ver weg het bedwelmend bruisen Van de zee: haar vage geluiden Eentonig, versmelt met het ruisen Van het bloed, zo warm en duister. In het duistren en het ruisen Een buigend mens, arm en donker...…

Hoe vaak zijt Gij dit jaar niet tot ons hart gekomen met leed en met geluk met ziekten en met pijn, maar ook: hoe vaak hebt Gij verdriet en kwaal genomen en deed uw stil bezoek ons stil en zalig zijn! En nu 't is middernacht! O, mocht de wereld wijken met de omzwaai van de tijd. Daal, hemel, tot ons neer, wij laten de aarde los, om zelf…

Ik vrees zijn spelen in de drukke straat, En zijn aanbidlijke onvoorzichtigheden. Ik ren hem na, en ben niet eer tevreden, Voor, wild en willig, hij zich vangen laat. Hij groeit, en alles wat zijn stem verzwijgt, Zie ik in schaduw om zijn ogen trekken, Wanneer zijn leden krachtiger zich rekken, En haar en huid zijn gaafste glansen krijgt.…

Hij is bepaald heel net gekist: gekleed kostuum; op mat fluweel doet dat heel goed, 't is rijk en eêl. Wat zou hij trots zijn als hij 't wist. Het glas heeft een geslepen rand. De schuif is van licht notenhout; Uit donker is de kist gebouwd, Als passend voor een man van stand. Plechtstatig wordt de stoet geschikt. In de rijtuigen…

Gij hebt ter wereld zoveel schoons geschapen. Hoe fel ik leef, 'k kan al uw vreugd niet rapen. Gun mijn verdoolde zinnen eindlijk rust. Laat mij één nacht lang en gelukkig slapen.…

Gezegend, die de rozen doet Onder Uw lach ontluiken Aan de verbolgen struiken In glans van sneeuw en bloed. Gezegend, die de vogels hoedt, En lokt een schuwe zinger Heel teder op Uw vinger, En wekt het nestend broed. Gezegend, die der kinderen schal Bij 't spel met bikkel en met bal Ons droeve hart laat raken. Gezegend, die zich vaak…

De zomernacht werd zwart, Toen, zacht en duidlijk klonk er Een klare stem door ‘t donker: Mijn zoon, geef Mij uw hart! Ik aarzelde... verward... Was het de wind die zoefde? En weer zei, maar bedroefder, De stem: geef Mij uw hart! Ik wrong mij op de grond, Tot ik de woorden vond: Heer, ‘t moet door U genomen! En nog eens overviel…

Gij hebt de geselende regen Gedreven door het dorrend lof. Tot vaste vloet ligt 't mulle stof Gebonden langs de hete wegen. Een vogel, uit zijn vleugelveren Klappert een kleine zilverbui, Verschikt zijn natte halskraag lui, En fluit verwonderd een paar keren. Gij hebt de wereld rein gewassen. De velden gonzen; in de plassen Vist kalm…

Wat in een tijdperk maakt een dichter? Als plotseling een door het slichte Gelijke hout breekt, en de ruimte zoekt, dwars door de christelijke gebeden vloekt, Maar in de avond is te vinden op de knieën Van stilte en schemering, en 't zoet Dat hij verwierf, afgeeft, en boet.…

Het is november en wij eten Nu van ons vetgemeste zwijn: De grote hammen en het klein Gesneden spek, en, niet vergeten, De lever en de fijne nieren, De dikke kronkelige worst; Het is wat zwaar en geeft ons dorst, Die wordt geblust met donkre bieren. Blaas even uit..., neem nu wat bonen, Of boerenkool; dàn rijstebrij. De vrouw staat klaar…

O Geest, toen Gij ternederkwaamt En voor hun oog gestalte naamt, Doorzonk de hemel ademloos Een stille witte vlammenhoos. Boven hun lichaams donkre zuil Verscheen een zacht bewogen tuil Van licht, en glinsterende gleed Het neder langs hun schamel kleed. Hun mengelmoes van woorden vaal Klonk ieder als zijn moedertaal. In mensenwoord, op…

Waar is Vitellus, de wafelverkoper? Waar is Vitellus, die snelle loper? Hij danste als hij liep, en hij stond op één voet, Zijn wafels waren zo warm en zoet. De keizer kocht, en de gladiatoren, En de keizerin heeft van hem gekocht. Hij mocht alles zien en alles horen. Was overal en nergens als men hem zocht. Vitellus komt in paleizen en…

Rondom zijn voet een rosse schijn, Waardoor de regendruppels stoven En zwaar en traag daarboven Het zwart geheim Der stijging in de donkerten verloren Tot waar, een vuren knop, De lichte top Dreef op de hoge duisternis. – Ontzaglijk in zijn vreemde luister is Het wezen van de nachtelijke toren.…

In vriendenkring drink ik de gouden wijn. In eenzamheid ben ik bedroefd en ween. O arm aards dal, waar 't onbestendige standhoudt. Het beste is hier: altijd dronken zijn.…

Hij zit elke week preken te maken, Die de gemeente Zondags komt horen. Hij moet dopen als er wordt geboren En in het sterfhuis een zucht gaan slaken. Daartussen ligt een lange reeks van jaren, Waarin men tot hem zegt: u kunt mooi praten. U moet de kerk midden in het dorp laten. Daar zijn we altijd wèl bij gevaren. Hij moet het volk brengen…

Ik ben geen vader, en ik hèb geen zoon. Niets dan een sage is zijn zacht bestaan. Toch groeide hij gelijk de nieuwe maan In grootte en glans en werd volwassen-schoon. Nevens mij, glorieus en monotoon, Verging de kringloop van zijn kort bestaan. Mijn hand is strelend door zijn haar gegaan En langs het kloppend halsje van mijn zoon. Ik weet…

Ik heb u lief, gij zult gelukkig zijn! Zo fluister ik, alleen, in staag herhalen, En door mijn denken komt met vlagen dwalen Van liefdes volkslied het oeroud refrein. De meisjes zingen 't in de maneschijn Met brede slingers wandlend langs de wegen, Zij roepen 't iedre donkere jongen tegen: Ik heb u lief! gij zult gelukkig zijn! Door de…

O droom, die in een slapeloze nacht Verschenen zijt voor wakkre brandende ogen. Gij naamt uit mij vorm en bestaansvermogen. 'k Heb u verwekt en smartelijk voortgebracht. Eindelijk zie ik, bang, de late pracht Van uw gelaat, o zoon, mij toegebogen: Trillende wimpers over tintlende ogen, Zo warm en diep en donker als de nacht. Er moet veel…

Dit is ons laatst verlangen In onze laatste nood, Nu harten en gezangen Zijn volgestroomd met dood: O Christus, dood gebloed! Zie, hoe wij moeten Ons bloed boeten Om uw bloed! Nu bréékt het leven open, Een vrucht van rijpheid rot. Wij stellen onze hope In 't uiterst nòg op God! O Christus, opgestaan! Open uw paradijzen! Laat ons met…