Haar dagelijkse overpeinzingen
als een meisje van veertien jaar;
beschreef zij in het Achterhuis
met een altijd aanwezig gevaar;
dat zij zou worden weggevoerd
naar de werkkampen in het buitenland.
Naderhand heeft haar dagboek ons over
haar leven geïnformeerd.
Totdat zij naar het buitenland
werd weggevoerd; had zij haar bevindingen
genoteerd.…
En hij vertelde, hoe hij ingeklemd dagelijks
de overtrekkende vele vogels volgde,
de Franse conversatie van zijn werkende
lotgenoot daar troostend dagelijks vertolkte.
Hij schreef lyrisch over de prachtige nachtlucht
het paars van de luneburgerheide in vogelvlucht,
zelfs met zijn gedachtepalet over hoe lupinenpret
soms onverlet dit mondenvolk…
Hun blinde ogen zullen het niet echt zien
de tranen die in nachten wel eens stromen,
het zijn niet hun nachtmerries of dromen
niet hun verwanten die soms onverwachts
komen, onverplicht dat ene bleke gezicht
waar zo van werd gehouden vol vertrouwen.
Dat kruis , die gezichten, die markeringen
ja dat wat nog spookt soms in gedachtenis,…
Een werkkamp als Bergen Belsen,
Kent, zoals ze zelf denken, vooral genade,
Voor hen die hun rug voor de Nazi's krommen,
met in hun handen een spade.
Reizigers die straks graven
Aan hun eigen graven.
Totdat hun lichamen het begeven
Na een leven als werkkamp slaven.…
de kinderkleertjes
aan prikkeldraad in de wind
spelen tikkertje
duistere nachten
wat doet een mens als hij weet
dat hij sterven moet
biddend en wenend
op weg naar de ondergang
slalom naar de hel
goed voor brood en soep
het merkteken op zijn arm
in zijn huid geprikt
hoed je voor dromen
het is de vlijmendste pijn
als je weer ontwaakt…
Elke dag naar het werk marcheren
Onbetaald in het werkkamp je maar niet verweren.
Dagen van grijze barakken en grijze luchten
Niet te hard van je sjofele bed in je zelf zuchten.
Werken was ook een zekere dood
Alleen in lichaamstaal gaf jij je mimend bloot.…