Alle inzendingen van Guido Gezelle

Schuldeloos blommeke lief, dat op mijne weg ik ontmoete, laat mij een stonde bij u toch, laat mij een stondeke staan! Schuldeloos blommeke lief, zou immer een mens op u treden, u, die God zelve gepeisd, geschapen heeft ende gemaakt? Hij was uw schepper, Hij dacht, Hij schikte uwe blaarkes, Hij woef die blinkende krans om uw hoofd…

De navond komt zo stil, zo stil zoo traagzaam aangetreden, dat geen en weet, wanneer de dag of waar hij is geleden. ‘t Is avond, stille... en, mij omtrent, is iets, of iemand, onbekend, die, zachtjes mij beroerend, zegt: '‘t Is avond en ‘t is rustens recht.' De bomen dragen gans de locht vol groen, nog onbestoven; en ‘k zie, zo…

Het zonnelicht is neergedaald en ‘t gaat bij andere lieden, verwacht en welkom-weer onthaald, de dag hun doen geschieden. Het morgent daar, het avondt hier, en wonderschoone verven zie ‘k wentelen in het westervier, en stille, stille sterven. ‘t Was rood eerst, helder peers weldra; en, blauw- en blauwerwendig…

Brand los, mijn hert, van al dat uw gevlerkte vlucht ombindt; brand los van kot en ketens, nu de wenende oge ontblind; brand los, mijn hert, 't is nu, 't is nu dat de hemelvaart begint!…

De grote zon, de zomer is ten oosten uitgeklommen, bezoekende zijn koninkrijk... De volkeren, de groten en de klenen, alle lieden hem koninklijk begroeten gaan en blijde inkom bieden. De mannen zijn veel sterker nu ten arbeide, en de vrouwen, ze slaan wel nog zo dapper, met de la, de weefgetouwen. De jongens…

Klap-klap-klap, m’n dertien duiven slaan hun vlerken, de ene op de aâr; klap-klap-klap, en henenschuiven doen ze, van mijn dak mij daar. Klap-klap-klap, ze spelevaren, rinkelrooiende, altemaal; klap-klap-klap, van harentaren ommenton, in éne haal. Klap-klap-klap, zij zijn daar weder; hoort ge vlug hun vlerken slaan?…

‘k Hore tuitend' hoornen en de navond is nabij voor mij: kinderen, blij en blonde, kom, de navond is nabij, kom bij: zegene u de Alderhoogste, want de navond is nabij, komt bij: ‘k hore tuitend' hoornen en de navond is nabij, voor mij! (8/8/1860)…

o Wierookgraan, geronnen traan van ceder- en van lorkenstammen, gebedenbeeld, daar ‘t vier in speelt, en ‘t vonkelen van ‘s herten vlammen. Geen gave van fijn goud en kan mijn hand de Heer, geen myrrha bieden, maar wierook zal, en overal en allen dag, Hem dank bedieden. o Wierookgraan, in…

Door ‘t haaghout raamt de wilde wind, verblind, zijn reuzensprongen: en al dat ooit hem tegenstaat verlaat hij, losgewrongen. Gebogen hier, gebroken daar, malkaar de bomen schenden; die, scheurende uit de gronde, huis en thuis de gruw inzenden. Nu maalt hij…

Ellendig al me' leven, zonder oost of troost: van iedereen verlaten en verraân, voortaan, waar wil ik me gaan lopen, om de liên te ontvliên, die, zegezingend, zoeken mij die hals onvals te kerven, die de leugen hun, te leed, verweet? Ik vare en heb noch…

De kerzelaar zijn trouwgewaad heeft aangedaan: vandage moet hij, meidag is ‘t, ter bruiloft gaan. Elk taksken is een priem nu, die, bewonden, wit, tot tenden, in een witte schee van blommen zit. Beruwrijmd, was hij schoon, wanneer de winter woei: veel duizendmaal is schoonder nu zijn blomgebloei…

Daar kwam er een wagen vol nachten en dagen, vol maanden en uren en stonden gereen, fel trokken en weerden hen' de edele peerden, die zesmaal vier hoefijzers kletteren deen. Al rijdend, al rotsend, al bokkend en botsend, al piepend en krakend, zo vloog hij door stee; en, als hij was henen en verre verdwenen, toen waren de dagen…

Gekamde koning Canteclaar, hoe geren zie 'k u komen daar, gestapt zo edeldrachtig als Alexander, Attila, of Karloman zijn wederga; heel keizerlijk almachtig! Gij kraait, terwijl ge uw vlerken slaat, en 't stemgeluid dat henengaat, uit uwe hals gedreven, herwekt het slapend mensendom, het boodschapt hem de dag weerom, de dag, het licht…

Gebogen hangt het perenhout, bevallig, onder ‘t menigvoud gedrag, dat hem bewonderen laat alom, en op de bomen staat. Zo druiven, in malkaâr geklist, bij grote en dikke krabben is ‘t, dat top en takken, scheefgelaân, bezwijkend, van de peren staan. Hoe schone, als ‘t lieve zonnelicht daarop zijn mooie stralen zicht; en, geluw-, groen-…

Maak pompen van kanons en speiten van geweren, al 't vechten is voorbij, 't is vrede weere in 't land.…

Hebt gij Tinel, Edgar Tinel gezien, gezien, gehoord, gesproken? En heeft hij u dat overstoflijk brood van zang en spel gebroken, op zijn klavier? En heeft hij dit klavier, bij felle meesterstreken, schier levend doen zijn woord, zijn hart, zijn ziel en zijn gedacht uitspreken? Hebt gij Tinel, Edgar Tinel gezien, gezien en hem verstanden…

Ten halve afgewrocht, ontvangen, niet geboren; gevonden algeheel, noch algeheel verloren, zoo ligt er menig rijm onvast in mij, en beidt de aangename tijd van volle uitspreekbaarheid. Zo slaapt de botte in ‘t hout, verdonkerd en verdoken; geen blomme en is er ooit, geen blad eruit gebroken; maar blad en blomme…

‘t Viel water nu genoeg, of nooit! De wolkenschepen dragen hun lijnwaad al ten toppen uit, die hier gewinterd lagen, de al te lange regentijd: vandage gaan zij varen en vluchten voor de westerwind, die rotelt in de blâren. ‘t Is nat alom: de zoden zijn doordronken; al de paden zijn modder, moze en vuiligheid geworden; overladen is ‘t loof…

Aan Gustaf Verriest Hoe blij is de arme vogel toen hij, lange lang geboeid, weerom zijn vlerk mag opendoen en in de hemel roeit! En hoe is 't arme viske blij, dat, in mijn net gepakt, half dood gesperteld, los van mij, weerom in 't water smakt! Het gouden vliegsk' hoe blijde ruist het, werk- en worstelensmoe, wanneer ik…

De vlaamse tale is wonder zoet, voor die haar geen geweld en doet, maar rusten laat in ‘t herte, alwaar ze onmondig leefde en sliep te gaar, tot dat ze, eens wakker, vrij en vrank, te monde uitgaat haar vrije gang! Wat verruwprachtig hoortoneel, wat zielverrukkend zingestreel, o vlaamse tale, uw kunste ontplooit wanneer zij ‘t al vol leven…

De profundis! klonk de bede, De profundis! zuchtte 't huis, 't huis, en al die knielden mede, in godvruchtig stemgedruis. Uit de diepten roepe ik, Heere, hoor, ik bidde u, naar mijn stem! wil uwe oor te mijwaart keren, die om bijstand biddend bem! Sloeg gij al mijn zonden gade, Heer, wie 'n zou niet ondergaan? Neen, bij u daar is genade…

Daar is een wondere drank die elkeen schuwt te drinken, want bitter is de smaak en doet de mond geen deugd. Elk ziddert die hem ziet, want zwart is hij van verwen, noch spegelt ooit het licht zijn helderheid daarin. Zeer dikwijls is de kelk, waaruit m' hem komt te drinken met doorenen gekroond, ofwel met bloed getint. De Godmens heeft hem…

Beminde echtgenoten De wereld is een zee vol wilde en woeste baren, daarop eenieder zal te schepe gaan en varen. Daar zijnder die alleen die zee bevaren moeten; daar zijnder die de vaart door meegezelschap zoeten. Gij lieden zijt, getweên in ‘t Sacrament gebonden; zij heeft de bruidegom en gij de bruid gevonden. Ons Heere wilde…

Blomkes, lieve blomkes zoet, die uw hartjes open doet bij de eerste morgengroet, schitter in mijn zangen; Beekske, klappend beekske klaar, dat uw blanke waterbaar over 't zand laat varen, dáár, vaar ook in mijn zangen; Hellemende nachtegaal, gij, gij spreekt de dichtertaal, laat uw bossen, kom eenmaal helmen in mijn zangen;…

„’k Zie-’t!” zo vliggert, vlug te vlerke, recht de torre in van de kerke, daar ze is nest aan ’t bouwen!... „’k zie-’t!” piept de spreeuwe, en anders niet. Maar wat is mij, scherpgebekte, zwart-halfgroen gevliggervlerkte, vage vogel, dan ’t bedied van uw eeuwig zeggen: „’k zie-’t!” Ziet gij, daar omhoog aan ’t broeden, ziet ge, aan…

Het kruis ontliet de mens uit 's vijands helse banden; met 't kruise wijden hem, in 't doopsel, 's priesters handen; gebiecht, gevormd, berecht, getrouwd, gezalfd in 't kruis, nog wijst hem 't kruis de weg naar hier, zijn laatste thuis. o kruise, dat daar staat, och, of zij 't allen wisten, gij zijt het teken en de hoop van elke…

Gij blauwgekaakte wolken daar, halfwit, omtrent uw boorden, die gruwzaam in de hemel moêrt, en grimt in ‘t gramme noorden: hoe lange speelt gij, koud en kil, de baas nog hier? ‘t Is half april! ‘t Is onbermhertig koud; en ‘t kan, de zonne ondanks, gebeuren, dat, ‘s morgens, al dat gers is, wit geruwrijmd, staat te…

't Is stille! Neerstig tikt het ongedurig hangend wezen, waarop de weg naar 't eeuwige, in twaalf stappen, staat te lezen. 't Is stille en middernacht! Alsof ik blind ware, om mij henen, in donkere diepten schijnt het al verduisterd en verdwenen. 't Is stille! Niets te zien en niets te horen, 't doet mij beven! als 't altijd…

De macht ontvalt de mense aleer hij 't weet; wat baat hem dat hij werkt, en leeft, en eet? Het leven zelf doet 't leven dood, en 't is dat wij geen duur en hebben, 't grootst gemis van al dat ons ontbreekt. o Duurzaamheid oneindig, al omvattend, uitgebreid, die, onbegonnen, nimmer sterven zult; die 't wezen van het wezen heel vervult…

Door ongebaan- de sneeuw te gaan, Hoe lustig is ’t, hoe leutig!…