Alle inzendingen van J.A. dèr Mouw

En voor den eten, 's middags, werd de zegen Gevraagd van 'Vader, die al 't leven voedt,' En die zo trouw 'ons spijzigt met het goed,' Dat wíj wèl 'van Zijn milde hand verkregen'. Hij gaf de zon, en, als 't moest zijn, de regen; En deden we onze plicht met vroom gemoed, En leerden braaf, en waren altijd zoet, Zou Hij ons leiden op al…

Zomer 2. Straks vieren we Zaterdagavond: Wind Bezemt en ragebolt met macht van water De luizen weg, en met rat'lend geklater Hagelen de eier, droogramm'lend als grind. Met drie, vier tanden, roestig-groen, begint De geelkoperen kam haar werk, en slaat er Op los in roos en schurftgebergte, en staat er Een luis of teek, knappende…

Zomer 1. 't Aardoppervlak zie 'k als een schedelhuid: Zweetstralen, sijp'len stinkende rivieren, Waarlangs vuil-groenig roos en schimmel tieren; Gebergten schurft steken er boven uit; Mens-luizen, in hun nesten meest op buit Rondkrauw'lend, zie 'k land'lijke blijdschap vieren, Verpletterd soms, als 't trekken van wat spieren…

Hij ligt er nog, de steen: een jaar geleden Heb 'k zelf hem daar gelegd; en ik herken Heel goed de plek, vlak naast die scheve den, Waar 't zandpad, wit, loopt naar de hei beneden. 'k Dacht vaag: Wat 'k doe, lijkt op wat Farao's deden; Eenzelfde ontzetting vroeg in mij en hen: Alles vergaat: ben ik niet, die ik ben, En was en blijven zal in…

't Rozeneiland Cyprus betrad een zeeman; tempelwaarts eerbiedig zijn schreên hij richtte, tot hij kwam, waar spieglen in groene golven marmeren zuilen: 'Priesters, op! brand 't geurigst, het kostelijkst wierook, stijg' zijn damp naar 't dak van deez' heil'ge tempel, pleng op 't altaar purperen wijn en helder rijzen uw hymnen…

Stuk gruiz'len, 't strand op, van de horizont Groenglazen bergen tot wolken van kralen; Veilig in duisternis van kalken schalen Woont 't weekdier, vast aan nooit bewogen grond. Sidderingen, die tot zijn diepte dalen, Hij voelt ze niet, verdiept in pijn van wond: Zijn teerheid bloedt parels, die, klein en rond, De ronde zee, immense paarl,…

'K sta naar 't schitt'rend oranje in 't west te kijken: Als fijne, zwarte tralies staan de abelen; De blaadjes schijnen met het licht te spelen, Om 't op te vangen, als 't er door komt strijken. 'K zie om: het amethyst in 't oost verdelen In trossen blauwe-regen diepgroene eiken; Aan de ogen, vol topazenglorie, lijken De abelen trilgras…

De Zondag kwam altijd net als een feest; Of eig'lijk: Zaterdag begon het al. Om elf ging Koos; dan werden we half mal, En meester zei: zo'n drokke, oproer'ge geest Was in geen school ter waereld nog geweest; - Want meester sprak geleerd. - En niemendal Beviel hem dat zoethout; 't leek wel een stal; Dat kauwen op zoethout deed zelfs geen…

De gele wolken werden langzaam rood. Dan dacht hij: Nu begint zonsondergang; En keek weer naar de zwaluwen, die zo lang De zon nog konden zien. En dikwijls schoot De angst door hem heen: Eenmaal gaat moeder dood, Hoe moet het dan? - Eens voelde hij bij zijn wang 'T laag rits'len van een vleermuis, en werd bang, Toen hij 'm van dichtbij…

Nog hoorbaar, heel heel ver, is de avondtrein, - Blauw naast groen korenveld een boer aan 't werk. Hei. Boven bos de toren van een kerk. Rust, overal; 't diepst op de spoorweglijn. 'T is of de vijf telegraafdraden zijn Een notenbalk; de sleutel - ginds, die berk; De noten zwaluwen, zwart op 't rode zwerk; De vlaggetjes hun staarten, lang…

Maar 'k danste 't liefst volgens wiskund'ge wet: Door 't x-y-vlak zwierde ik horizontaal, En dan met lucht'ge sprongen, vertikaal, Zweefde als een mug ik op en af langs z; Zich weven zag 'k uit schimmig lijnennet De oneindigheid tot kronkel van spiraal: Het teken van de almachtige integraal Heb 'k, toov'naar, steeds met trotse krul…

Kent iemand dat gevoel: 't is geen verdriet, 'T is geen geluk, geen menging van die beiden; 'T hangt over je, om je, als wolken over heiden, Stil, hoog, licht, ernstig; ze bewegen niet. Je voelt je kind en oud; je denken ziet Door alles, wat scheen je van God te scheiden. 'T is, of een punt tot cirkel gaat verwijden; 'T is, of een cirkel…

Dof violet is 't west en paarsig grijs. Nog wandel 'k door het zwaar berijpte gras, En hoor naast me op de vaart het fijn gekras Van schaatsen over 't hol rinkelend ijs: Ik heb 't gevoel, of 'k op 't bevroren glas Cirk'lend, zwevend, zwenkend op kunst'ge wijs, Met 't buigend bovenlichaam daal en rijs: 'T is in mijn rug, of…

Wie ziet niet soms zich liggen in de kist, Geroerd, dat zoveel schoons moest ondergaan? Wie hoort uit 't graf niet roemen, stil voldaan, Deugden die buiten hem geen sterv'ling wist? Wie denkt niet bij zichzelf: Wonderlijk is 't, Dat alles dan gewoon zijn gang zal gaan, En het heelal 't de moeite van 't bestaan Nog waard zal vinden, als…

Stralig borduursel van kristallen wand Verbergt, welvend paleis, de diatomee*; Een waterdroppel is zijn wereldzee, Een korrel zwevend stof zijn vasteland. Klein levend zieltje, in Brahman mij verwant, Eén Wezen deelt zich aan ons beiden mee, Zoals één vuur, één wet, één Gods-Idee In Aldebarân en een sintel brandt: Het Eew'ge dat, mijn kunstgenoot…

Zomer 3. Hij wil gaan liggen, uitblazen een poos, En hangt smaakvol in evenwijd'ge bogen Zijn dweilen uit, om onderwijl te drogen, Rood, geel, groen, blauw van verf en bloed en roos; Op 't tekenvuil in 't oosten gooit hij boos De kop'ren kam, nu helemaal verbogen. - Pet-blauw, knoop-geel, stuiptrekkend vastgezogen Veel buit aan…

'k Ben Brahman. Maar we zitten zonder meid. Ik doe in huis het een'ge dat ik kan: 'K gooi mijn vuilwater weg en vul de kan; Maar 'k heb geen droogdoek; en ik mors altijd. Zij zegt, dat dat geen werk is voor een man. En 'k voel me hulp'loos en vol zelfverwijt, Als zij mijn lang verwende onpraktischheid Verwent met wat ze toverde in de…

Langs 't meer schitterde 't vuurwerk, knal na knal: De plots'ling blauwverlichte bergen schrokken, Toen om hun scherpe toppen donderblokken Versplinterden tot klankbonken naar 't dal; En gouden-regens klommen naar 't heelal, Naar de aarde wierp clematis paarse klokken; 'T leek of apotheozen samentrokken Om ons, brandpunt van dubbel hol kristal…

Niet twijf'lend weet ik: Alle goed is kwaad; Twijfelend hoop ik: Alle kwaad is goed; Zodat wie 't ene wil, het and're doet, En zond'loos hij slechts is, die beide laat. Ja: door hun tweelingschijn heeft, ver van daad, Simeon voor zijn heiligheid geboet: Hij, op zijn zuil nog zuil van liefdegloed, Walmde naar wie hij weldeed, vreemde haat…

Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven, Ik zelf ben de Profeten, ben de Wet; Ik heb geen Christus nodig, die mij redt; Mij hoeft geen God mijn zonden te vergeven: Vergeven wil ik Hem, die heeft geweven Van goed en kwaad 't verraderlijke net, En, Kruisspin, Zijn vergift'ge scharen zet In de angst'ge ziel, ondanks haar spart'lend beven.…

'K zie nu al hoe 'k, als jij gestorven bent, Zal zitten, kijkend naar je stil gezicht; Wel vol verleden, toch pijnlijk verlicht, Dat jij ten minste geen verdriet meer kent. Mijn handen zullen, vroeger lang gewend, Van zelf aaien je haar, waar levend ligt, Als vroeger, nog het diep glanzende licht, Dat uit de dood mij jouw vergeving zendt.…

Door kelken van onwezenlijk kristal Schijnt de ondergrond van tragisch-paars fluweel. Onzichtbaar is de lamp; langs ied're steel Hangt, smal en stil, een zonn'ge waterval. Melkwegen welven; nevels, overal; En sterrebeelden flikk'ren, puntig geel: Boven 't diep-werkliJk paars tilt, irreëel, Iedere kelk, een spieg'lend niets, 't heelal.…

Als de luchtschipper, mee met de wolken, Drijft boven de bergen, En, hoger nog, opstijgt in 't licht, Ziet hij dan de aarde nog Met menselijke ogen? Zoekt hij het huis waar hij werd geboren En de lieve bosschages En de voetstappen naast de zijne Aan het strand van de zee? Neen toch; onder hem kent hij Alleen bergschaduwen, spiegels van…

Lang rolt, een bol van klank, de knal van 't schot, Bonzend van wand tot wand, 't gebergte rond: Het dier, door 't vals onzichtbare gewond, Kruipt, om de rand, in scheef verlichte grot; En pijnlijk trekt hij met verbrijzeld bot, Hinkend, een smal rood streepje over de grond; Diep, ver van 't bos, waar hij zijn voedsel vond, Daar gaat hij…

Vliegende bloem uit glanzen van opaal, Drijft, levend spectrum, in 't geweldig licht Van tropenzon de vlinder, even licht, Neen - drijvend, lichter dan de zonnestraal. Dreigt vijandschap uit schaduw, op eenmaal Laat hij zich vallen, vouwt zijn glorie dicht, En tussen kleurloze vermolming ligt Uitgedoofd 't brokje zon, onvindbaar-vaal.…

Fel wou, niet mocht, niet kon, toch moest hij 't uiten, * Midas' barbier, Midas' beschaamd verdriet: Hij groef een afgrond ver van 't stadsgebied, En borg 't geheim onder een berg van kluiten. En gluips kroop uit de duisternis naar buiten 'T bedrijvig knikkend, gniff'lend, gich'lend riet, Dat aan blij boodschappende wind verried, '…

En bij het rijzen van de scheemring lag hij in het gras naar de avondlucht te turen; een afgrond leek de tuin, berghoog de muren, zwart van klimop met stoffig spinnenrag; het leek een put, waarin de lichte dag op ’t donker dreef, vol schimmige figuren; enkle geluiden van de naaste buren plonsden als steentjes d’rin: een naam, - een lach.…

Mooi meisje, dat met koelwit bruidsgewaad Verlangt te ontveinzen de heetdronkre gloed, Die onbewust haar slankheid stralen doet En uit de glans van 't haar en de ogen slaat, Nu voelt ze alsof ze, een uitverkoorne, gaat, Zij zij alleen, 't Geluk-zelf te gemoet: Haar eigen huis, haar man, zo knap, zo goed, Nobel en ridderlijk in woord en daad…

'K zie nu al hoe 'k, als jij gestorven bent, Zal zitten, kijkend naar je stil gezicht; Wel vol verleden, toch pijnlijk verlicht, Dat jij ten minste geen verdriet meer kent. Mijn handen zullen, vroeger lang gewend, Van zelf aaien je haar, waar levend ligt, Als vroeger, nog het diep glanzende licht, Dat uit de dood mij jouw vergeving zendt.…

Om één jaar jong te zijn, gaf 'k ziel en God, Ik, die geluksdorst met ekstazen les: Ja, ja stompzinnig ergens in de Nes Met dronken prolen slaan de boel kapot, Dan met een meid naar bed, en van genot Schreeuwen en schreeuwen doen, een keer of zes: 'K zou Brahman, vond ik Mephistopheles, Zelfs ruilen voor Jehova Zebaoth. En deze wens, die…