Alle inzendingen over Guido Gezelle OR ode

AAN DE ONBEKENDE LEZER Hoe zoet is ‘t om te peizen dat, terwijl ik rust misschien, een ander, ver van hier, mij on- bekend en nooit gezien, u lezen kan, mijn dichten, mijn geliefde, en niet en weet van al de droeve falen van uw vader de Poëet! Hoe blij en is ‘t gedacht niet, als ik neerzitte ende peis, u volgend waar gij loopt op uw gezwinde…

Vol naalden vliegt de lucht, vol priemend ijsgekertel, dat glinstert in de zon, en, met de asemtocht gezwolgen, kilt en kerft de kele en ‘t haargespertel, dat in de neuze temt de toevoer van de locht. ‘t Is bijtend koud. Een spree van witheid, ongemeten, ‘t zij waar ge uwe ogen vlucht, ligt overal gespreid; ‘t is snee' tot in uw huis,…

's Avonds zie 'k de sterren geren, die daar zitten, hoge en fijn, als ik, moe van ‘t lastig weren onder 's arbeids leed en pijn, ene oogslag naar omhoge buiten 's werelds enden sla, en mij eens de hemel toge nog, aleer ik slapen ga. Al de lieden rusten neerstig: hier en daar nog een die tiert, en de blijdschap…

't Eerste dat mij moeder vragen leerde, in lang verleden dagen, als ik hakkelde, ongeriefd* nog van woorden, 't was, te gader* bei mijn handjes doende: "Vader, geef me een kruiske, als 't u belieft!" 'k Heb een kruiske dan gekregen, menig keer, en wierd geslegen* op mijn kake, zacht en zoet... Ach, ge zijt mij, bei te gader, afgestorven…

o Vriend, wat schaadt of baat het ons der mensen lof- en laakgegons, die klederdracht, die spreekmanier, die raad en daad bespotten hier, van vreemden, die zo snel voorbij- en weggaan; of, wat konnen zij? Wij voeren immers vreemde taal en andere zeden altemaal als zij, die, langs de wereldbaan, hun eigen blijde wandel gaan. Wat schilt het…

En durft gij mij van dichten spreken, die nimmer zijt in staat twee reken* te rijmen dat het gaat! Het dichten is van God gegeven, maar niet aan elk ende een in ‘t leven; de kunste is niet gemeen*. Laat bloeien al die roos mag wezen, spruit helder, zijt gij bron*; maar dezen die* ton zijn blijven ton! De miere en zal geen peerd heur…

Eenzaam om mij, allentwegen, is 't; geen mense en hore ik meer; helder blinkt mijn ogen tegen, hemelvast, het sterrenheer*. Alles rust en niets en roert er, in 't vereende* van de nacht: wat ontwekt of wat ontvoert er dan zo schielijk mijn gedacht? 'k Hore een wisse* tale spreken, uit het eenzaam stergebied;…

'Wie is als God!' zo wierd het woord, in lang verleden tijden, omtrent de troon van God, gehoord, als Michaël ging strijden. 'Wie is als God!' Hij won de slag en satans volk vernederd lag. De vane omhoge! en immer voort, die weerbaar is, gestreden! 'Wie is als God!' weergalme ‘t woord des zegepraals, nog heden!…

Onder ‘t duister dak gedoken, strooi en vodden altegaar, heel onttodderd*, half gebroken, staat des werkmans woonstee daar. ‘t Kaafgat*, omme- en scheefgetrokken, vallen gaat; en daar, deureen, liggen afgerolde brokken bruingebrand al, gruis en steen. ‘t Dak beneden, deur de wanden, glazenloos, van latte en leem…

In de blanke lonken van de maan zat ik neergezonken langs de baan en ik schouwde verre met mijn oog schouwde naar een sterre daar omhoog en de sterre beefde en lonkte op mij* ‘t was alsof zij leefde en lonkte zij en ik zelve beefde en lonkte op haar peinzend dat ik leefde nauwelijks maar peisde dat ik daar zat daar omhoog waar die…

Te Brugge in de oude vaderstad die eens vol rijke koopmans zat maar die ‘t nu al ontbreekt al buiten nog wat waalse draf en franse dwepers ijdel kaf dat niet als frans en spreekt daar eertijds, - o wat bittre schand - Heer Breydel heeft zijn bijl geplant in menig waalse borst die ‘t duur moest kopen aan zijn wraak zo hij in valse walse spraak…

Aanschouw mij, hier en daar, die bende Casselkoeien die louter bruin van haar, als zoveel bloemen bloeien, in ’t gers en in de zon, die, zinkend henentiet die, rood, het rode veld, vol rode vonken giet. ’t Is prachtig overal, ’t Is prachtig, hoe de huiden dier koeien liefgetal van vouwe en verwen luiden; ’t is prachtig hoe ze staan, gebeiteld…

Beminde echtgenoten De wereld is een zee vol wilde en woeste baren, daarop een ieder zal te schepe gaan en varen. Daar zijn der die alléén die zee bevaren moeten; daar zijn der die de vaart door meegezelschap zoeten. Gij lieden zijt, getweeën in ‘t Sacrament gebonden; zíj heeft de bruidegom en gíj de bruid gevonden. Ons Here wilde…

Het ruwrijmt, het brimmelt, en ‘s winters geweld heeft varings al ‘t hout in zijn schoonheid hersteld. Het stond daar en treuren, van alles ontbloot; vol deernisse, och arme, en een beeld van de dood! Nog maanden en dagen zal ‘t lijen eer ‘t alom weer licht is en leven, en blad hier, en blom. "‘t En zal," zei de Winter, "‘t en…

Het zonnelicht is neergedaald en ‘t gaat bij andere lieden, verwacht en welkom-weer onthaald, de dag hun doen geschieden. Het morgent daar, het avondt hier, en wonderschone verven zie ‘k wentelen in het westervier, en stille, stille sterven. ‘t Was rood eerst, helder paars weldra; en, blauw- en blauwerwendig, door…

't En is van u hiernederwaart, geschilderd of geschreven, mij, moederke, geen beeltenis, geen beeld van u gebleven. Geen tekening, geen lichtdrukmaal, geen beitelwerk van stene, 't en zij dat beeld in mij, dat gij gelaten hebt, allene. o Moge ik, u onweerdig, nooit die beeltenis bederven, maar eerzaam laat ze leven in mij…

De zonne zit zo snel en blinkt, en bloeit al in het westen, dat wolkenloos heur stralen drinkt, in lentemaand, ten lesten. 't Wil zomer zijn, van nu voort aan: vroeg morgen zal ik meugen -'t wil zomer zijn!- vermeien gaan mij, morgen, en verheugen!…

Janneke mijn manneke, Mijn hart- en hemeldief, kander, wel een ander, neen geen ander! - zijn zo lief?…

De zonne is weg, en 't daglicht heengevaren; het duistert al, de dood heeft de overhand gewonnen over ons, die eer zo luide waren aan 't leven, heden, vrij en onvermand. De zonne is weg, die liên en land verblijdt, en 't vlugge volk van 's hemels harpenaren. Ze zwijgen al nu, tonge- en taalberoofden; ze treuren: 't zonnelicht is uitgedaan…

Mij spreekt de blomme een tale, Mij is het kruid beleefd, Mij groet het altemale, Dat God geschapen heeft!…

Gij zegt dat 't vlaams te niet zal gaan: 't en zal!* dat 't waals gezwets zal boven slaan: 't en zal! Dat hopen, dat begeren wij: dat zeggen en dat zweren wij: zo lange als wij ons weren, wij: 't en zal, 't en zal, 't en zal! ---------------------------------- * 't en zal: het zal niet (gebeuren)…

Gegrauwdoekt is de grond der kimme en, allenthenen, vol damp en duisternis; de bomen, half verdwenen half zichtbaar, hebben, daar ze stille staan en stom, van wolkenweefsel elk een grauwe tabbaard om. ‘t Hoogmorgent en, zo ‘t schijnt, ‘t en wilt geen dag meer dagen: daar moet iets ongesteld of los zijn aan de wagen der zonnehengsten, dat…

't Is nacht, staat op, wie kan der nu nog slapen, als 't eeuwig Licht de duisternis omstraalt, en als het Woord, dat alles heeft geschapen, is uit de troon des Hemels neergedaald? Van Oost en West, uit al de hemelstreken, staat op en komt! niet langer meer gedraald; een schamel Kind komt onze banden breken! Kerstnacht,Kerstnacht, Messias zegepraalt…

‘k Heb menig uur bij u gesleten en genoten, en nooit en heeft een uur met u me een enkle stond verdroten. ‘k Heb menig menig blom voor u gelezen en geschonken, en, lijk een bie, met u, met u, er honing uit gedronken; maar nooit een uur zo lief met u, zo lang zij duren koste, maar nooit een uur zo droef om u, wanneer ik scheiden moste, als…

Ik ben een blomme en bloeie vóór uwe ogen, geweldig zonnelicht, dat, eeuwig onontaard, mij, nietig schepselken, in 't leven wilt gedogen en, na dit leven, mij het eeuwig leven spaart. Ik ben een blomme en doe des morgens open, des avonds toe mijn blad, om beurtelings, nadien, wanneer gij, zonne,…

‘k Zat bij 'nen boom te lezen, al in mijnen brevier, de zunne kwam gerezen, gelijk een kole vier, de blijde vogels dronken de dreupels van de Mei, de morgenperelen blonken en brandden in de wei lijk vier: 'k Zat bij 'nen boom te lezen al in mijnen brevier.…

Dichten is geen kunste kom, geen kunste dichten is een gunste Gods een gunste!…

o Al te kwade boodschapper, die, bitsig als een horselbie; die, stekende als een degenstoot; die, snel gelijk de bliksemslag; die, stom en doof, noodzakelijk, te mijwaard op de snaren komt gevlogen van de tekendraad! Te gauwe, och arme, vindt ge mij en biedt gij, in uw bitsigheid, de boodschap, - en geen troost daartoe! - dat 'vader overleden…

o Heer, Gij mint in ons alleen uw eigenzelvig wezen, dat, duizendvoudig afgeprent, staat overal te lezen. En wij, in al dat minlijk is, zijn schuldig U te minnen, die aller liefde onendiglijk het eind zijt en 't beginnen. Gij mint in ons U zelven, want wat zijn wij, al te zamen, als 't geen dat Gij ons wildet…

't Is stille! Neerstig tikt het on- gedurig hangend wezen, waarop de weg naar 't eeuwige, in twaalf stappen, staat te lezen. 't Is stille en middernacht! Alsof ik blind ware, om mij henen, in donkere diepten schijnt het al verduisterd en verdwenen. 't Is stille! Niets te zien en niets te horen, - 't doet mij…