Alle inzendingen van J.P. Heije

Gij mooie glimworm, die in 't woud Des nachts zo helder blinkt door 't hout, Alsof het sappig groen der bladen Met diamanten is beladen, Och! zeg me eens (zo ik 't weten mag) Waarom glim je ook niet over dag? Als Ik zo prachtig licht kon geven, Dan deed ik 't vast mijn hele leven, En niet alleen, dat waar' gewis, Als 't donker is.…

Als de stormwind kruid en halm Knakt en toch maar de arme plant Telkens nieuwe knopjes kweekt Blijft de steen, die storm niet breekt, Even kalm. Even kalm. Witbevroren, roodgegloeid, Heeft de steen het koud noch warm; Als het fijngevoelig kruid (Dat maar altoos kiemt en spruit…

Zoele, koele Zuidenwind, Bode! wie ons hart bemint, Draagt gij op uw vleuglenpaar Niet de schoonste tijd van 't jaar? Bloemengeuren, fris en zoet, Brengt gij, als der Lente groet; Vogelfluiten, bladgeruis, Smelten in uw wiekgesuis. Goede vriend, zo lang verwacht! Zeg ons! waait ge dag en nacht? Kom dan 's nachts ook zonder schroom,…

Hang het huikje naar de' wind; Maar in 't goede, lieve vrind! Zet de tering naar de nering, Of uw nering krijgt de tering; En gij zelf er bij, mijn kind! Zuinigheid baart overvloed; Soberheid maakt zuiver bloed; Volle magen, lege kasten; Maanden smullen, jaren vasten; Pronk van kleren, arm van goed! Daarom is: een cent, bespaard, 't…

Ben je op twintig jaar niet rap, Ben je op dertig jaar niet krachtig, Ben je op veertig jaar niet knap, Ben je op vijftig rijk noch machtig... 'k Vrees, dat ge àl uw levenstijd Wel zult blijven, wat ge zijt! Daarom, wat ge gaarne wáart, Knapen, maagden, mannen, vrouwen,…

De lucht is blauw , de vloed is ijs, 't Blinkt al in de avondzonneschijn, En langs de takken, bruin en grijs, Hangt de ijzel, als een blank gordijn ; Daar vliegt, met korte vleugelslag, Een kraaienzwerm door 't pijnboomhout... 't Is toch een heerlijk ding in 't woud, Zo'n winterdag, zo'n winterdag! Het mosbed kraakt, — de rappe voet…

De witte vlokken stuiven, Die 't veld met dons bekleen; Geen grasje of geen spruitje Dringt weer door 't dekkleed heen: Maar 't groeit, hoe diep bedolven, Toch fris en krachtig voort, Tot het, o Lente! uw stemme Weer suizend fluistren hoort. Laat de Ouderdom de lokken Met rijm en sneeuw belaan, De Liefde blijft er groeien In vrome…

Wie zijn kracht wil leren kennen, Die beproeve, te elke dag, Iets te ontwennen, Van wat hij het liefste mag; En zijn zoetst en sterkst begeren Te bedwingen en beheren! Als een Spinnetje het Vliegje, Vangt Gewoonte ons in haar net; Och bedrieg-je Niet — dat ge óoit er U uit rèdt... Mocht ge niet (van jongs af) leren, Wat te laten…

Een lied... een lied, uw leven lang!... Och mocht gij 't weten, lieve vrinden, Dat — zij uw harte blij of bang, Gij hóger lust noch rust kunt vinden, Dan in gezang! Van wàt er aamt in veld en vloed Heeft niets een schoner, zaalger leven Dan 't vooglijn, dat met frisse moed, In duizend liedren, onder 't zweven, De schepping groet.…

Hebt ge vuisten kloek en sterk, Hebt ge een harte zacht en goed, Zijt ge lang geen domme bloed, Maar de knapste haast in ’t werk, Zijt gij eerlijk, trouw en braaf, Leeft ge, wat uw arbeid zij, Als een vogel, vrij en blij, Drink dan ‘water,’ zo als hij - Anders zijt gij morgen Slaaf! Ach, hoe menig kloeke hand, Ach, hoe menig blij gemoed,…

Gij trapte, jonk, op Moeders schoot, Nu trapt ge haar op 't harte! Boos kind!... haar liefde en trouw was groot, Maar groter is haar smarte. o! Zéker, zij had diep getreurd, Had zij u jong verloren; Maar leed, dat zó de ziel verscheurt, Dat waar' haar niet beschoren! Nog zijt gij kind!... Eens komt de tijd Van liefde en echt-verenen…

Luchtig gesprongen door 't mullige duin; Lustig gezongen op helling en kruin; Hoor! in ons lied stemt het lied van de streek, 't Bruisen der zee en het ruisen der beek. Holland! zoet Holland! hoe zwelt ons het hart Dáár, waar uw duinwand de zeevloeden tart; Waar al de schat van uw welige tuin Grenst aan de dorheid van 't stuivende…

In 't gloeiend zand Der hoge duinen Geplant, Kwijnt ge... verdorrend op haar kruinen, Aan 't eenzaam strand. Schoon 't koele nat Uw dorre sprieten Omspat; Moogt gij geen laafnis toch genieten, Verschrompeld blad! Vaak sterven wij In hooploos smachten, Als Gij: - En 't doel van hopen en van trachten Lag zo nabij!…

God gaf twee hemelse geschenken De mens, in alle vreugde en smart: Verstand - om scherp en goed te denken... Om zacht en goed te doen - het Hart.…

Wat daalt gij rustig in der golven schoot o Glansrijk licht, beneveld noch verdonkerd, 0 Gouden zon; gij, beeld van al wat flonkert, Van wat op Aarde heerlijk is en groot! Al hebt gij hoog aan 's Hemels trans gestaan, Toch daalt gij kalm en zonder klagen neder; En schóner nog verrijst gij eenmaal weder Voor 't oog der Aard, die U zag…

'Mijn knaap van vijftien jaren Wat zal hij doen Met goed fatsoen?’... Ik denk, hij kon gaan varen! De zee is rijk, de zee is groot, Zout water geeft het zoetste brood! Wil hij te land graag blijven; Waarom niet vroeg Met spa en ploeg Kloek Akkerwerk te drijven? Een kèrel groeit er zeker van: Een Boer is anderhalve man! Of…

Kent gij het land, waar de citroenboom bloeit, in 't donker loof de sinaasappel gloeit, een zoele wind de blauwe lucht doorgeurt, de mirte groeit, de lauwertak zich beurt: kent gij het wel? Dáárheen, dáárheen, richt ik met u, Geliefde, mijn schreên. Kent gij het huis? Op zuilen rijk en hoog verheft de zaal haar trotse, brede boog. Het marmer…

Een roos, die zonder doornen bloeit, Waar mag ze zijn te vinden? 'k Vrees, dat ze in weinig hoven groeit; Je zoekt vergeefs, me-vrinden! En of ze ook al te vinden waar', Ligt dat ze u zou mishagen; Het hoort nu eenmaal bij elkaar, Dat roosjes Doornen dragen. Wat leed in lust, wat lust in leed, Zo is ons aardse leven; En als het…

Als 't leven maar zo kòrt niet was, Dan zou ik deez' en die wel háten; Maar och! 't ontvliedt mij nu zó ras, Dat ik geen uur er van kan laten; En maar mijn best doe alle dag, Om lief te hebben, wat ik mag! Ook gij, als ge eens aan 't einde zijt, Zult, met mij, u gewis beklagen, Dat zoveel goede, kostbre tijd Versléet - door noodloos…

Och, Ouders! denk, hoe vreeslijk het moet wezen, Dat zich uw kind uw Nagedachtnis schaam'; En dat, om wat Gij deed, uw kroost na deze Als merk van onrecht, schande of schuld - moet vrezen Zich luid te horen noemen met Uw Naam.…

LXV. Zijn onze Kindren niet het kristallijn Waarin wij zien (en vaak met bittre pijn!) Hoe diep in schuld Wij bij onze Ouders zijn?…

Lief bloempje! dat met half-ontvouwde bladen, Veelkleurig, door het groene omkleedsel breekt, De tengre knop begerig opwaarts steekt Om vroeg zich reeds in 't zonnelicht te baden: Zeg, vreest gij niet, als zich de winter wreekt, Dat hij, met sneeuw en stollend ijs beladen, De sappen stremm' der pas ontloken bladen, Wier tederheid een…

De nachtwind huppelt langs de vloed En draagt mijn groet Naar 't huis der Allerliefste mijn: Hoe kunt ge slapen, maagdelijn? Een parelwitte maneschijn Spreidt op het meer zijn zilvren gloed, Spreidt schaduw op uw blank gordijn; - De schaduw van het breed geboomt Waaronder 't oog geen spieders schroomt... Hoe kunt ge slapen, maagdelijn…

Hervond gij ooit een lint, een bloem, een blad, Een stille erinn'ring aan verleden dagen, 't Vergeten beeld van vroeger vriend of magen, Die ge eens bemind, betreurd, verloren had? 't Is smartlijk zoet: - en bij het treurend klagen, Om wat te snel verdorde op 't levenspad, Plooit soms een lach de wang, van tranen nat, Een dartle lach van lust…

Zeg eens! - 'k hoor u altijd dromen Van de goede 'oude’ tijd: Zou er.... denk ik dan met spijt, Nooit een goede 'nieuwe’ komen?.... Maak te schande, maak te schande Al die prijzers van 't verleên; Sla de handen flink ineen, Wakkre mannen in den lande: Toon, dat er nog kracht en pit Ons in merg en beendren zit! Zij het al niet…

De beste huisvrouw, die bestaat, Is zeker - waar op markt en straat Geen mens van weet, geen mens van praat.…

Gaat het tégen-wind, mê-Vrind, Laat een Schipper U dan leren Te lavéren: Doe, alsof je er niet naar vroeg Om aan gindse kust te komen, Maar zeil voort met wind en stromen... En - ben je eenmaal ver genoeg, Wend dan over de' andre boeg! Gaat het vóór-de-wind, mê-Vrind! Leer van stuurlui dan, bij 't zeilen Steeds te peilen: '…

I. Een lindeboom stond diep in 't dal Van boven breed, van onder smal; Daar vrijdden zaâm, in eer en deugd, Twee Liefjes in hun zoete jeugd. 'Vaarwel!’ zoo sprak hij droef tot haar: 'Ik moet nu scheiden zeven jaar.’ - En waar' het veertien jaar, mijn vrind! Mijn harte nooit een ander mint! - II. Wel op din dag, na…

Needrig, Meester! is uw stand, Pover is uw kleine woning; Maar nog liever dan een Koning Geef ik U mijn rechterhand; Liever dan een Koningskind Noem ik U mijn beste vrind! 's Morgens vroeg en 's avonds laat, Nimmer, Meester! zijt ge moede, Om de kinderkens ten goede Op te kweken, naar hun staat; Om ze in kennis, deugd en eer Op te…

De Lente tooit zich als een bruid! Het groene gras, het groene kruid, En duizend bloempjes spruiten uit... En iedre vogel kweelt en fluit. Maar van de vogels altemaal Zingt wel het teerst de Nachtegaal: En, als ik krank en peinzend dwaal, Roept hij mij toe, in zoete taal: 'Wel-op, mijn kranke vriend, wees blij, Daar is het zoele…