Alle inzendingen van Aart van der Leeuw

In het betoverd bos Slapen de kindren, Zacht valt de vrucht op ’t mos, Om niet te hindren; Ver over stad en land Zwijgen hun stemmen, Ach, en geen kleine hand, Die wij omklemmen; Had ik een reine mond, Waren mijn vlekken Bloed uit een edele wond, IK zou ze wekken.…

Zon op dunne lenteblaren, Dans van schaduw voor de voeten, Wind door opgehuifde haren, Kushand, lach en vluchtig groeten… Moet de druk van lange dagen, Moet de gaaf der ogenblikken, Dan zo zwaar zijn om te dragen, Dat die last de knie doet knikken? Vlindrend vouwen zich de kelken Om de nieuw ontkiemde vruchten, Weinig weegt hun wit verwelken…

Tussen de hemel en de zee Volgde ik het zweven van een meeuw, Hoe hel zij steeg, dan nederglee, Een zonnevonk, een vlokje sneeuw. En dacht, genesteld tegen het duin, Waar ik dit spel zat aan te zien: Als ik de meeuw vanaf deez’ kruin, Bespiedt een engel míj misschien. Dat duiken in het zilte leed, Dat klimmen in een feest van glans, De…

Franciscus heeft, om U te ontmoeten, Alles wat schittert afgedaan Aan hals en hand, voorhoofd en voeten; Want schamel wilde hij tot U gaan. Maar niemand hebt Gij zó ontvangen, O liefde, en als de dag begon, Waart gij het, die zijn zuivre zangen Deed jubelen van zuster zon. En moet ik óok zo tot U komen, Afleggend waar mijn ziel mee speelt…

Als knaap placht ik in 't schemeruur Aanvang der zomernachten, Voor 't raam te zitten in getuur En onbeschrijflijk wachten. Een voetstap klonk; dat ogenblik Dook mijn bezinning onder, Diep in een vloed van zoete schrik Om 't zich vervullend wonder. Bij elk omhoog gevlogen woord, Lachend op straat gesproken, Vond ik een hartewens verhoord…

Ach, weef en zing, Tot ik dat uiterst oord vergete, Waar stil de witte nevel hing Op 't stroomloos nat der bleke Lethe; Dat ik de weg niet weder wete Naar 't kilst van mijn herinnering, Ach, weef en zing. Ja, zing en weef, Opdat Uw sluier 't heir der schimmen Bont met zijn beeldenspel omzweef; Bedek het bloed, waar zij naar grimmen, Verberg…

Wagens dragen mijn ramen voorbij Geur van het hooi, de oogst der wei, De maaiers zingen en dansen, Kindertjes vlechten hun kransen, Hoog loops het juligetij. Eenzame heeft mij het lot verplicht, Woorden te rijen tot blij gedicht, Die vreugden daarin te bewaren, Wijnen voor latere…

Machtig voorspellende Ons vergezellende Oer-oude goden, Al het vergankelijke Weet ik ’t afhankelijke Van Uw geboden. Zomer en zonneschijn Gloed van de jonge wijn Windvlaag door ’t koren, Bron die de rots ontspringt, Wordt niet wat in hen dringt Uit U geboren? Zal aan ons geestlijk licht Als in een schoon gedicht, Liefde zich huwen…

Zei niet Uw stem: de vogel danst, Het lover danst, de weide danst, De Zon die op het water glanst, De wind, de wolk, de wereld danst? Gij reikte mij uw linkerhand, Daarin gleed warm mijn rechterhand, En velen volgden, tot een band Van dansers slingerde over 't land. De laatste tranen…

Als gij mij ééns slechts kon vertrouwen, En Uwe vleuglen saam wou vouwen, Om aan mijn dis, bij fruit en wijn, Mijn gast te zijn, Dan zou mijn huis geheiligd wezen, En na Uw heengaan zou ik lezen In ieder ding, als in een boek, Van Uw bezoek. Hier rustten zijn handen, zou ik weten, Wanneer ik, aan mijn maal gezeten, Het linnen witter blinken…

Onder 't helder koele laken, Waar ik op de sluimer wacht, Lig ik tussen droom en waken Voor de drempel van de nacht, Turend, hoe de beide schalen Van het duister en het licht Beurtlings rijzen en weer dalen In een aarzlend evenwicht. Als een lelie op het water Heeft mijn ziel zich uitgespreid Tot een nú-zijn zonder later, Bij het stilstaan…

Ik heb mijn kleedren uitgetogen Bij 't dwarlen van de lampeschijn ; Nu balsemt duisternis mij de ogen, Ik voel dat wij gescheiden zijn, Ik en de dag, dat kind, die jongen, Die vogel met gebroken wiek, Dat hijgend hert der watersprongen, Die speelman en zijn fluitmuziek. Hoe heeft hij mij gelokt, belogen, Hoe achter wolken week zijn grens…

Dit is Uw aard, o uren van 't verleden, Steeds als gij wordt gewenkt, bereid te staan, Om uit Uw rijk van schemering te treden In zonglans of het glinstren van de maan. Een glimlach is genoeg, een diep verzuchten, En ijlings snelt gij, uit de slaap gewekt, Elk met een korfje aan, vol geurge vruchten, Door vochtig mos of een bruin blad bedekt…

Ach, gaarden, akkerland en weiden, Gij, voor een milder kus bereiden, Hoe lekt de felle augustusgloed De vochten van Uw wekkend bloed, En geeft de hemel U te lijden ! Dit is de tijd voor 't vorstlijk koren; Wat toevertrouwd werd aan de voren, De wolk van uitgeworpen zaad, De zomer heeft tot nieuwe…

Ik bid alleen om licht... Licht dat geen zwaarte heeft, Licht aan het zwart ontzweefd, Licht dat mijn kennis wijdt Met zijn doorschijnendheid, 't Rijm en mijn maten draagt, Dat wie ze leest zich vraagt, 's Avonds bij lampenschijn: „Kan dit de dag al zijn?" 's Morgens bij zonnegloor: „Volg ik een leeuwrikspoor? Want 't wordt verblindend…

Ik bid U, vriend, maak mij niet wakker, Wanneer gij vroeg, in lentetijd, Met snelle tred voorbij mijn akker, en juublend langs mijn drempel schrijdt. Mijn van de arbeid bloed'ge handen Hebben dit hechte huis gebouwd, Ook deze groene korenlanden Zijn mijne tot waar de einder blauwt.…

Ik zing tot prijs en eer... In roodgoud najaarsweer Werd zó mijn geest bevrijd Van een krankzinnigheid: Ik raapte een donkre steen, En dacht, ook ik ga heen En lig zo zwaar en zwart Der aarde aan 't ijskoud hart. Toen daalde een purper blad, Dat Hij beschreven had, Mij ritslend in de hand En stak mijn hart in brand. Ik…

In den beginne was het woord, Springbron tezaam met wichelroede, En nu nog duurt dat wonder voort Van klankgeworden zielsvermoeden. Laatst liep ik langs een lentewei; Een vogel floot, het ooilam blaatte, Zijn liefdesboodschap zong de bij, Wijl 't water in zich zelven praatte. Luid riep met zuivre mensenstem Een kind, dat als de leeuwrik…

Hij staat in 't zonlicht, in een vloed van bloemen, 't Verwarde kluwen van zijn kers te ontvlechten, En zorgzaam, wijl de hommels hem omzoemen, Helpt hij een stengel om zich vast te hechten, En iedre nieuwe, rood getroste slinger, Die hij bevrijdt van wie zijn bloei bedekten, Betast hij zoekend met voorzichtge vinger, En stoort de blinde…

Laten wij lieven en leven, Lesbia mijn, En het gepraat van de ernstige grijsaards, zo klein Als een greintje geloven, Lesbia mijn; De zonnen vrij rijzen en neigen ter kimme. Voor ons, o mijn lief, na 't laatst licht verglimmen Is 't eeuwige nacht in vereenzaamd rusten. Dus honderd kusjes, waar wij al duizend keer kusten, Weer duizend en dan maar…

Muziek, waarbij ik dromend luister, Hoe voert naar vroeger gij terug, En welft U over 't duister Tot koene bogen van een broze brug... Maar werden dan voorheen mijn jaren Alleen geteld Naar saamgebonden korenaren, De schoven op het veld, Naar blozend ooft, Dat door een mild seizoen verguld, En daaglijks overvloediger beloofd, De korven…

Ik wind de wollen sjaal zo warm Haar om de schouders, buig mij neder En kus haar; leunend aan mijn arm Loopt zij de herfstlaan heen en weder. Had ik haar ogen toegedrukt, De handen op haar borst gevouwen, En lag ik voor de steen gebukt Waarin haar naam stond uitgehouwen, Zou zij niet zó verloren zijn, Zó hooploos voor mijn hart gestorven…

Wat brengt mijn tijd? Géén wilde bewogenheid, Géén hand zich welvend boven de ogen, Of stem die opgetogen Om nieuwe morgens schreit; Maar slechts een dromend turen Naar heengevloden uren. Wellicht is hun ontgleden, Bij ’t traag teruggetreden, Iets schoons, dat wij ons kozen. – Wij rapen twijgen, vruchten, rozen.…

Kom mijn kind, de dag gaat ook. Zie haar afscheid wuift ze al ginder; In de tuin zijn bloem en vlinder Als de nachtlamp en haar rook. Kom mijn kind, de dag gaat ook. Stil, hij is de dag al voor, En hij sluimert, volgedronken, Moegedroomd en blindgeblonken, In oneindig niets teloor, Rustig bij mijn woorden door. Wonder, wat wordt…

Ik was nog blond en jong van jaren Toen ik een sterke, rechte tak Zag wuiven met zijn vlag van blaren, En tot hem opklom en hem brak. Ik boog mij zingend tot hem over, Dien kloeke telg van de oude es, En ras verloor hij schors en lover Onder het knarsen van mijn mes. Dan heb ik half in droom gesproken: "Ook míj, Heer, bid ik, breek mij…

Een aarzlend reiken Naar de overzij, Een angst, een wijken, Een: neen niet míj, Nog één gedachte, Een snelle droom, Over het zachte Van bloem en boom, Een laatst verlangen Naar akkerland, Hoe de appels hangen, Het najaar brandt; Dan…

Als ik beklim de zilvren treden, Langzaam, en de aarde diep beneden, Een klein insect in avondglans, De vonk doet spranklen van zijn dans, Laat mij dan in mijn armen dragen De zacht gepelsde, die behagen Zelfs in de schim zijns meesters vindt, Warm aan zijn borst zich vleit, en spint; En dat de hond, wild als een jongen, Over de heemlen…

Zacht daalde een zondagsrust, ik lei mij dromend In ’t geurig bloemgoud, dat de wei bemint, En voor mij rees, het groene veld omzomend, Een berg van beuken, wuivend op de wind. Ik zag hun toppen, beurtlings licht en donker, In vlammend opgaand en weer uitgeblust, Zich tot dit spel van schaduw en geflonker Alle gewillig lenen, onbewust. Doch…

Hij hield de handen voor 't gezicht, Hij dacht door tranen te verstaan, En in dit duister, diep en dicht, Zag hij de bonte wereld aan; Hoe blonk het goud, hoe rees de stad Gehorend opwaarts voor het blauw; Wie ooit gezocht had en bezat, Hoe maakte rook zijn vensters grauw.…

O, zeg mij wat ik doen moet, zie De volheid van mijn kracht ontbloeid, Betast mijn spieren, buig mijn knie, Voel hoe mijn wang van aandrift gloeit, Zegen mijn morgen met een taak, Gun mij een denkbeeld, geef mij stof, Dat ik mijn kamer klinkend maak Van zang en arbeid tot Gods lof. Misschien dat later in een oord, Dat soms een schone droom…