inloggen

biografie: Herman Gorter

1864 - 1924

Herman Gorter  [Wormerveer 1864 – Brussel 1927]

 

Herman studeerde klassieke talen; na zijn afstuderen was hij korte tijd leraar, maar hij  wijdde zich na 1895 geheel aan de literatuur en de politiek.

In 1889 verscheen zijn klassiek geworden verhalende gedicht ‘Mei’, waarvan de beginregel - ‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’ -  tot de bekendste uit de Nederlandse poëzie behoort.

In Verzen (1890) buitte hij de uitdrukkingsmogelijkheden van de taal uit: deze sensitivistische gedichten gelden als de eerste experimentele poëzie in Nederland. J.H. Leopold, Hendrik Marsman en Lucebert zijn erdoor beïnvloed. Een wereldbeschouwelijke oriëntatie in zijn bestaan vond hij bij Spinoza (wiens Ethica hij vertaalde) en in het socialisme, waaraan hij zich overgaf met de stelligheid die bij  hem paste.

Als marxistisch theoreticus hield hij zich strak aan de leer; in de controverses tussen ‘marxisten’ en ‘reformisten’ binnen de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij stond hij dan ook aan de zijde van de eersten. Na de scheuring van 1909 sloot hij zich bij de SDP (de latere Communistische Partij Nederland) aan.

Met ‘Pan’ (1912) probeerde hij na ‘Een klein heldendicht’ (1906) opnieuw een socialistisch epos te scheppen.

Zijn dichterlijk idealisme bracht hem later in botsing met de Communistische Internationale en met Lenin.

Twintig jaar lang schreef Gorter politieke beschouwingen in De Nieuwe Tijd, waarvan hij vanaf 1898, samen met Henriëtte Roland Holst en Frank van der Goes, redacteur was.

 

Onder de Beweging van Tachtig neemt Gorter door zijn uitzonderlijk dichterlijk talent een bijzondere  plaats in.


Inzendingen van deze schrijver

126 resultaten.

Bij het denken aan de liefde

poëzie
3.6 met 51 stemmen aantal keer bekeken 7.502
Bij het denken aan de liefde Heb ik de liefde lief, En 't is de liefde tot u, Geliefde, Die mij tot die liefde hief. --------------------------- uit: Liedjes (1930)

Bij het denken aan de liefde

poëzie
3.6 met 24 stemmen aantal keer bekeken 4.421
Bij het denken aan de liefde Heb ik liefde lief, En ‘t is de liefde tot u, Geliefde, Die mij tot die liefde hief. ----------------------- uit: Pan (1912)
herman gorter28 november 2025Lees meer >

Verleden

poëzie
4.2 met 5 stemmen aantal keer bekeken 4.214
Ik zat toen heel stil te werken, de boeken waren als zerken voor me, ik wist wel wat elk graf in zich had. Mijn lijf zat daar in een kamer, boomtakken voor het raam er heenkropen en weer vervelend, met groene bladen al gelend. Mijn ogen zagen verwonderd naar 't buitenlicht...
Herman Gorter10 november 2025Lees meer >

In de zwarte nacht is een mens aangetreden

poëzie
4.2 met 22 stemmen aantal keer bekeken 6.623
In de zwarte nacht is een mens aangetreden, de zwarte nachtwolken vlogen, de zwarte loofstammen bogen, de wind ging zwaar in zwarte rouwkleden. 't Gezicht was zo bleek in 't zwarte haar, de handen wrongen, de mond borg misbaar, de nek was zwart een hel was 't hart, van daar kwam het zwa...

's Morgens op het witte laken

poëzie
3.4 met 17 stemmen aantal keer bekeken 3.446
's Morgens op het witte laken doet er een gelaat ontwaken -- dat ligt daar als een waterlelie op een golf water, op de peluw. 's Middags loopt ze in het bos te schijnen, haar ogen tussen bladen als twee kleine vuurjuwelen, kijkend in een laan -- bladen ruisen weer dicht, ze is gegaan....
Herman Gorter2 september 2025Lees meer >

Rosa Luxemburg

poëzie
3.8 met 9 stemmen aantal keer bekeken 2.597
Rosa, grootse, eedle, machtige Vrouw, Met uw klaar verstand, uwe reine liefde Voor de arbeidersklasse, uwe Geliefde, Aan welke alleen gij uw leven trouw. Gij ging zoals een hoge klare ster De arbeidersklasse voor, uwe Geliefde, In de strijd, - en uwe klare liefde Lichtte voor hen uit, ver, ...
Herman Gorter20 augustus 2025Lees meer >

O als de zon schijnt

poëzie
4.0 met 7 stemmen aantal keer bekeken 3.668
O als de zon schijnt en de aard wegkwijnt in die luister weg in 't duister, en maar scheem'rend het hoofd opheft in schaduw omloofd - treedt nader, treedt nader blankvoeten te gader te gader de voeten, de handen - de lachtande de blauwoge de blondhoge de zilverwoorden wenende, het lij...
Herman Gorter11 augustus 2025Lees meer >

En haar verlangen...

poëzie
3.8 met 4 stemmen aantal keer bekeken 3.013
En haar verlangen werd zó groot, ze kon Al deze aardse dingen niet meer aanzien Van tranen en van liefde, en in waanzin Voelde ze in hem ieder ding: ze snelde Op een boom aan, hem denkend, en ze stelde Zich voor die, armen open, en ze viel Tegen die aan en kuste en een ziel Voelde ze in hem;...

Zie je ik hou van je

poëzie
4.0 met 152 stemmen aantal keer bekeken 19.558
ZIE je ik hou van je, ik vin je zo lief en zo licht -- je ogen zijn zo vol licht, ik hou van je, ik hou van je. En je neus en je mond en je haar en je ogen en je hals waar je kraagje zit en je oor met je haar er voor. Zie je ik wou graag zijn jou, maar het kan niet zijn, het li...

Wanneer ik ...

poëzie
3.2 met 13 stemmen aantal keer bekeken 3.904
‘Wanneer ik in Uw ogen staar, Geliefde, Dan wordt mij het Mysterie klaar Der Liefde.’ -------------------------------- fragment uit: Pan (1912)

Mei boek III [fragment]

poëzie
4.8 met 12 stemmen aantal keer bekeken 3.316
Het was de nacht Toen alle wolken te begraven gingen. Ik zat waar een rivier ging en er hingen Treurwilgen over mij, waardoor de wind Zoet en zoel weende tranen als een kind. Het was zó een rivier tussen twee dijken Als uit de bergen springt en door de rijken Van Duitsland en van Holland na...

Stil zit ze, kijkt voor zich

poëzie
2.9 met 14 stemmen aantal keer bekeken 3.199
Stil zit ze, kijkt voor zich langs hare wangen rood, haar vingers bewegen zich op hare benen bloot. Haar lichte haar is stil, de ogen zijn niet te zien, haar borsten staan stil, niets te geschien. Onder haar kin is rood - warme schaduw, en in de lichte schoot donkerder schaduw...

Terwijl de wind scheen

poëzie
3.9 met 14 stemmen aantal keer bekeken 4.214
Terwijl de wind scheen en de bij bromde, ’n stil ogenblikje van geluk gevonden. Daarna ging de lucht open en ik zag duidlijk de bomen staan tot in de dag in hun doorblankte grootheid vaag en ruig, en ’t heerlijk land der wolken vaag en stug bedreven door grauw’ and’re, de zon scheen e...
Herman Gorter23 februari 2025Lees meer >

Mei boek II [fragment]

poëzie
4.2 met 13 stemmen aantal keer bekeken 3.257
Zoals de wolken na een winterdag Treurende gaan, hoewel geen luchtgeklag Gehoord wordt waar het ov'ral stil is -- dan, Terwijl er sneeuw valt hier en ginder, kan Ik soms een enk'le wolk blosrood zien worden. Lachende reist die in tussen de horden Huilende wolken -- zo waren de riffen Van zo...

Gij staat zo heel, heel stil

poëzie
4.0 met 48 stemmen aantal keer bekeken 4.834
Gij staat zo heel, heel stil met uwe handen, ik wil u zeggen een zo lief wat, maar `k weet niet wat. Uw schoudertjes zijn zo mooi, om u is lichtgedooi, warm, warm, warm - stil omhangen van warmte, ik doe verlangen. Uw ogen zijn zo blauw als klaar water - ik wou dat ik eens even u kon z...

Gij zijt een bloem, een lichte rode bloem

poëzie
3.6 met 14 stemmen aantal keer bekeken 4.243
Gij zijt een bloem, een lichte rode bloem in donkre kamer 's nachts, een bloem, een bloem - vèr òm der stede opschokkend gedoem, dicht òm der stilte suiskokend gezoem - een lichte rode bloem, een witte bloem. Gij zijt mijn hart, mijn eenzaam levend hart, de daden van mijn lijf slaan r...

‘In Memoriam’

poëzie
4.7 met 3 stemmen aantal keer bekeken 2.007
Verdoemd! Allen zijn klein. Geen is er groot. Beter weg in de dood Dan verdoemd met het kleine te zijn.

Een rode roos is in mijn hand

poëzie
3.6 met 27 stemmen aantal keer bekeken 5.456
Een rode roos is in mijn hand zie hoe puur elk blad brandt, nu is vol vuur elk mijner ogen, mijn hoofd verbrandt. O dof karmijn bevroren wijn uitslaand plots in rode vlammen en vuurrood bloed fonteinen gloed, gebroken uit de hartedammen. Ik kan staren en al uw licht vergaren, ...

ERGENS

poëzie
4.0 met 13 stemmen aantal keer bekeken 4.122
Ergens moeten toch zijn de lichte waatren van haar ogen Mijn handen zijn zo hete en droge en het lichte water van haar stem mijn keel is een dorre klem. Het kan toch zo altijd niet duren met de brandende uren mijn stem is schor, mijn ogen dor. ----------------------------- uit: Verzen (...

Stille witte blinkesneeuw

poëzie
3.8 met 6 stemmen aantal keer bekeken 3.318
Gij zijt een stille witte blinkesneeuw, gij zijt een blinke zee tintelzee Gij zijt een schemerwitte leliemeid, gij zijt een wijde vlindereluwheid. Gij zijt een opene, het witte, ‘t willende, het wachtend, straalvlammend, lichtlillende.

't Is alles wenen, de storm, het huis

poëzie
4.0 met 1 stemmen aantal keer bekeken 2.056
't Is alles wenen, de storm, het huis, de grijze hemel om alles henen - voor me een vrouw, hoor hoor gesuis - ademen stil door al dat wenen. O mijn hart klopt zo verschrikkelijk. O mijn hart klopt zo verschrikkelijk - zacht is haar huid, adem als bloemen zacht, het lichte haar - ver...
Herman Gorter30 december 2023Lees meer >

De aarde ligt in de armen van de zon

poëzie
3.9 met 15 stemmen aantal keer bekeken 3.698
De aarde ligt in de armen van de zon in stilte en weeld'. Het is gelijk dat uur, waarin twee minnenden zich aan het duur werk der liefde herinn'ren en de bron van 't leven. Elk of hij niet anders kon, staart naar de ander met een zacht getuur. Zo ligt de aarde stil in het azuur, en 't gou...

Hare buik is zo welvende en zacht

poëzie
5.0 met 2 stemmen aantal keer bekeken 2.359
Hare buik is zo welvende en zacht Als van de wijde zee een ronde golf, Die een oneindige lichtglans bedolf Binnen zijn tedere en donzen vacht. Van uit die tedere en donkre nacht, Waarmee zij haar schatkamer overscholf, Zal stijgen, die zich zelf uit haar opdolf, Tot vrijheid ene lichte goud...

De stille weg

poëzie
3.4 met 74 stemmen aantal keer bekeken 5.617
De stille weg de maannachtlichte weg - de bomen de zo stil oudgeworden bomen - het water het zachtbespannen tevreeë water. En daar achter in 't ver de neergezonken hemel met 't sterrengefemel.

DE zon. De wereld is goud en geel

poëzie
3.7 met 23 stemmen aantal keer bekeken 4.454
DE zon. De wereld is goud en geel en alle zonnestralen komen heel de stille lucht door als engelen. Haar voetjes hangen te bengelen, meisjesmondjes blazen gouden fluitjes, gelipte mondjes lachen goudgeluidjes, lachmuntjes kletterend op dit marmer, ik zit en warm m' er. Kijk ze nu l...

Mei (Boek I)

poëzie
4.2 met 52 stemmen aantal keer bekeken 8.651
Mei Een nieuwe lente en een nieuw geluid: Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit, Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht, In een oud stadje, langs de watergracht -- In huis was 't donker, maar de stille straat Vergaarde schemer, aan de lucht blonk laat Nog licht, er viel een gouden bla...

De bomen waren stil

poëzie
3.7 met 38 stemmen aantal keer bekeken 5.872
De bomen waren stil, de lucht was grijs, de heuvelen zonder wil lagen op vreemde wijs. De mannen werkten wat rondom in de aard, als groeven ze een schat, maar kalm en bedaard. Over de aarde was waarschijnlijk alles zo, de wereld, en 't mensgewas ze leven nauw. Ik liep het aan te z...

De gonsregen

poëzie
3.8 met 15 stemmen aantal keer bekeken 3.837
De gonsregen, regen - het òpbewegen van bladen als water valt, de regen valt valt valt. Zo in me zelf gedoken te zitten in 't glanzige niet meer witte licht - en nooit te beginnen beweging en niet te bezinnen. De regen maakt grauwe strepen in de g...

TOEN zag ik je —

poëzie
3.3 met 20 stemmen aantal keer bekeken 5.377
Er was toen veel licht, de kamer was een bloem die dicht in eens open uit gaat schijnen, het licht vloog rond in lijnen. Ik was heel stil en ik dacht niet veel, ge hebt gekeken en heel mijn hoofd is wijd opengewaaid, zoals 's zomers opengelaaid boven op een wijd, wijd land, in een w...
Herman Gorter17 februari 2023Lees meer >

Het gras heeft de nacht al begonnen

poëzie
3.8 met 6 stemmen aantal keer bekeken 3.624
Het gras heeft de nacht al begonnen, de tuin is stil bezonnen. De hemel is onbezonnen, licht nog zo ongeschonden. Bomen wit als boekweit hangen neer stil in schoonheid, maar de losse kastanjebladen zijn schichtig en overladen van wind.
Meer van deze schrijver...