Alle inzendingen over Guido Gezelle

‘k Zat bij 'nen boom te lezen, al in mijnen brevier, de zunne kwam gerezen, gelijk een kole vier, de blijde vogels dronken de dreupels van de Mei, de morgenperelen blonken en brandden in de wei lijk vier: 'k Zat bij 'nen boom te lezen al in mijnen brevier.…

Dichten is geen kunste kom, geen kunste dichten is een gunste Gods een gunste!…

o Al te kwade boodschapper, die, bitsig als een horselbie; die, stekende als een degenstoot; die, snel gelijk de bliksemslag; die, stom en doof, noodzakelijk, te mijwaard op de snaren komt gevlogen van de tekendraad! Te gauwe, och arme, vindt ge mij en biedt gij, in uw bitsigheid, de boodschap, - en geen troost daartoe! - dat 'vader overleden…

o Heer, Gij mint in ons alleen uw eigenzelvig wezen, dat, duizendvoudig afgeprent, staat overal te lezen. En wij, in al dat minlijk is, zijn schuldig U te minnen, die aller liefde onendiglijk het eind zijt en 't beginnen. Gij mint in ons U zelven, want wat zijn wij, al te zamen, als 't geen dat Gij ons wildet…

't Is stille! Neerstig tikt het on- gedurig hangend wezen, waarop de weg naar 't eeuwige, in twaalf stappen, staat te lezen. 't Is stille en middernacht! Alsof ik blind ware, om mij henen, in donkere diepten schijnt het al verduisterd en verdwenen. 't Is stille! Niets te zien en niets te horen, - 't doet mij…

Eenzaam om mij, allentwegen, is ‘t; geen mense en hore ik meer; helder blinkt mijn ogen tegen, hemelvast, het sterrenheer. Alles rust en niets en roert er, in ‘t vereende van de nacht: wat ontwekt of wat ontvoert er dan zoo schielijk mijn gedacht? ‘k Hore een wisse tale spreken, uit het eenzaam stergebied; wonende…

‘t Ligt alles weerom witgesneeuwd, zo wit als waar' ‘t een laken: hoe gaan Gods lieve vogelen nu aan ‘t daaglijks brood geraken? Ze vinken en ze kwinken mooi, ze schijnen wel tevreden, maar... Here, spaart uw vedervolk van ‘s winters eendlijkheden*! * eendlijkheden = narigheden die met de winter gepaard gaan…

„Waait mij nu zoetjes, o zuchtende winde; wiegt mij en douwt mij dat zuilende kind; speelt om zijn wichtelijk aanzichtje en laat Jesuken rusten; het slapen nu gaat. Palmen, die roerende en wagende zijt, stilt om mijn kindeke uw takken ’nen tijd; engelkens zoetjes, ach, Jesuken wilt slapen: uw’ tonge en uw’ harpe nu stilt. Vogelkes zwijgt…

Verse graven hier en daar, onbegersde moldebuilen, ziet men uit het kerkhof puilen, dit onzalig ziektejaar! Kinders, sprakeloos, gekist; ouders, al te vroeg gaan slapen, wonden die in 't herte gapen... deerlijk om herdenken is 't! Ach, hoe broos, hoe onbestand, onbewaarbaar is het leven, dat gij, Here, ons…

Het zonnelicht is neergedaald en ‘t gaat bij andere lieden, verwacht en welkom-weer onthaald, de dag hun doen geschieden. Het morgent daar, het avondt hier, en wonderschone verven zie ‘k wentelen in het westervier, en stille, stille sterven. ‘t Was rood eerst, helder peers weldra; en, blauw- en blauwerwendig, door…

Gedoken half, in ‘t riet, half zichtbaar, deur de rieten, aanschouwen de koeien mij, die, vers uit hunne slieten en vaste veters, nu op vrije voeten gaan en, gaande, ‘s morgens vroeg, hun lange steerten slaan. Omhoge heffen zij hun hoofd en doen de stalen van ‘t omgebogen riet hun tongen nederhalen te mondewaards…

Hoe gulzig is het gers en goed om in te baden tot boven uwe boeg, o gierig rundervee, dat, in de oude stal, hebt oude voederbladen en vuile draf geteerd, zo menig maand alree! Hoe geren zie ‘k u, hoorne omhoge, neuzegaten wijd open, almedeens, in ‘t gulzig gers gelaten! Ge'n weet uw weelde niet, noch uwe weg! Ontheven…

Deur ‘t haaghout raamt de wilde wind, verblind, zijn reuzensprongen: en al dat ooit hem tegenstaat verlaat hij, losgewrongen. Gebogen hier, gebroken daar, malkaar de bomen schenden; die, scheurende uit de gronde, huis en thuis de gruw* inzenden.…

Ze stappen, hun bellen al klinken, de vrome twee horsen te gaar; ze zwoegen, ze zweten; en blinken doet 't blonde gelijm van hun haar. Ze stappen, ze stenen, ze stijven de stringen; en 't ronde gareel, het spant op hun spannende lijven: de voerman beweegt ze aan een zeel. De wagen komt achter. De rossen, gelaten…

‘t Meiske, met zijn tele* melk, op zijn blote voetjes, lang, gelijk nen terruwstelk*, zoetjes, zoetjes, zoetjes terdt* het voort, en anders niet als zijn tele melk en ziet ‘t. ‘t Meiske hoorde: "Goedendag!" zeggen, zoetjes, zoetjes: "Mietje!" ‘t Meiske ommezag... Op zijn blote voetjes viel de melk en, vol verdriet…

Hoe wijsterwaster vliegt de lucht vol witte en lange stressen van wolken, die ontvlochten zijn lijk haar van toveressen. ‘t Zijn wederwijven, boos en fel, die, kwaad van hande en vinger, malkanderen te kere gaan en vechten slag om slinger. De wind zit in ‘k en weet niet welk geweste, ‘t buist en bommelt alhier,…

(Cypselus Apus) ---------------- "Zie, zie, zie, zie! zie! zie! zie!! zie!! zie!! zie!!!" tieren de zwaluwen, twee- driemaal drie, zwierende en gierende: "Niemand, die... die bieden de stiet ons zal! Wie, wie? Wie?? Wie???" Piepende en kriepende zwak en ge- zwind; haaiende en draaiende, rap als de wind; wiegende en…

Zo welkom als de bie, die, aan 't ronken, wijl de last wast, terug met heuren buit uit de velden rijk beblomd komt, zo welkom zijt ge mij, gij, wanneer ge mij verzet met hetgeen uw zwervend vlerk- werk, al vliegen achter 't land, vand: mijn hoppelend herte klopt op 't aanhoren en 't verstaan, aan het ruisen van zijn stem…

‘k Zal mij van te dichten zwichten, zo ‘t mijn hert niet wel en gaat: wie kan rijpe bezen lezen van een tak die droge staat? Laat de lieve wonnenbronne, laat het leutig zonnenvier, laat de verse blommen kommen, laat weerom de lente, alhier! Dan ja, zal ‘k genezen wezen, opstaan en, gespannen fel, of ‘t een klare snare ware, dichten ende…

Virgineum decus Niet lam en afgeleefd, maar kroes, en in zijn' kreuken, zo is het loof mij lief, en ‘t groen, der groene beuken, die in de zonne staan en, hagewijs geleed, de nieuwe pracht aandoen nu van hun lentekleed. Hoe zuiver is dat groen, hoe nes, hoe ongenaakt, met vlugge dons bezet,…

Weldadig zonneweer, hoe lang heeft ons verlangen gewacht naar uwe troost, geveterd en gevangen in ‘s Winters lastigheid! Zal ‘t zomer zijn voortaan, of zult ge, wederher al, zonne, u duiken gaan? De mensen danken u volmondig, en de hoven, in ‘t eerst aanschouwde groen, u dankbaarheid beloven; de…

Gepoeft, gepaft, ge'n hoort niet el, met wappers en met wissen fel, als smijten, slaan en buisen, dat beide uwe oren ruisen, op vodde en lap en vuil tapijt, dat ‘t kuilt en wentelt wijd en zijd, van ‘t stof! De greppen zweren vervaarlijk, onder ‘t scheren der groeve en fijne bezems, daar ‘t gerokte volk mee henenvaart…

O mocht ik o mocht ik voor ’t heilig Tabernakel staan, o mocht ik o mocht ik daar brandend als een keerse staan, o mocht ik o mocht ik ontsteken daar en uitgegaan, o mocht ik o mocht ik naar Hem en in de Hemel gaan!…

Een schalkaard had een bie gevaân en hield ze bij heur vleren: "Komt hier! - hij zag een jongske staan! - komt hier mijn knappe kerel! Hier heb ik zulk een schoon fatsoen van beestje, ik wil ‘t u geven: past op maar van ‘t niet dood te doen, en laat het beestje leven. Kom aan; jen hand; doet toe, ‘t vliegt weg; doet toe want ‘t gaat ontsnappen…

AAN DE ONBEKENDE LEZER Hoe zoet is ‘t om te peizen dat, terwijl ik rust misschien, een ander, ver van hier, mij on- bekend en nooit gezien, u lezen kan, mijn dichten, mijn geliefde, en niet en weet van al de droeve falen van uw vader de Poëet! Hoe blij en is ‘t gedacht niet, als ik neerzitte ende peis, u volgend waar gij loopt op uw gezwinde…

Vol naalden vliegt de lucht, vol priemend ijsgekertel, dat glinstert in de zon, en, met de asemtocht gezwolgen, kilt en kerft de kele en ‘t haargespertel, dat in de neuze temt de toevoer van de locht. ‘t Is bijtend koud. Een spree van witheid, ongemeten, ‘t zij waar ge uwe ogen vlucht, ligt overal gespreid; ‘t is snee' tot in uw huis,…

's Avonds zie 'k de sterren geren, die daar zitten, hoge en fijn, als ik, moe van ‘t lastig weren onder 's arbeids leed en pijn, ene oogslag naar omhoge buiten 's werelds enden sla, en mij eens de hemel toge nog, aleer ik slapen ga. Al de lieden rusten neerstig: hier en daar nog een die tiert, en de blijdschap…

't Eerste dat mij moeder vragen leerde, in lang verleden dagen, als ik hakkelde, ongeriefd* nog van woorden, 't was, te gader* bei mijn handjes doende: "Vader, geef me een kruiske, als 't u belieft!" 'k Heb een kruiske dan gekregen, menig keer, en wierd geslegen* op mijn kake, zacht en zoet... Ach, ge zijt mij, bei te gader, afgestorven…

o Vriend, wat schaadt of baat het ons der mensen lof- en laakgegons, die klederdracht, die spreekmanier, die raad en daad bespotten hier, van vreemden, die zo snel voorbij- en weggaan; of, wat konnen zij? Wij voeren immers vreemde taal en andere zeden altemaal als zij, die, langs de wereldbaan, hun eigen blijde wandel gaan. Wat schilt het…

Hoe eigen zijn de bomen al, van dracht en groeibaarheid: de hulst en bloot zijn takken nooit, hoe fel de buien bersen; de beukenboom zijn handen naar de hemel openspreidt; en, slaande, schijnt de berkenroe de wilde wind te dersen! Op wacht, en achter ‘t water, staan, gekroond met immer vers gewaai, de dikke koppen…