Alle inzendingen van Guido Gezelle

Gij blauwgekaakte wolken daar, halfwit, omtrent uw boorden, die gruwzaam in de hemel moêrt, en grimt in ‘t gramme noorden: hoe lange speelt gij, koud en kil, de baas nog hier? ‘t Is half april! ‘t Is onbermhertig koud; en ‘t kan, de zonne ondanks, gebeuren, dat, ‘s morgens, al dat gers is, wit geruwrijmd, staat…

Pasen, Pasen, luide klinke nu de slag van lerke en vinke, nu de stem van mense en dier! Pasen, Pasen, wijdt het vier, wijdt het licht en pint de lampen, laat de verse wierook dampen: Hallelujah, ‘t jok is af van de dood en van het graf! Pasen, Pasen, opgestanden is de God, die boze handen hadden aan het…

Een witte spree ligt overal gespreid op ’s werelds akker; geen mens en is, men zeggen zou, geen levend herte wakker. Het vogelvolk, verlegen en verlaten, in de takken des perebooms te piepen hangt, daar niets en is te pakken! ’t Is even stille en stom, alhier aldaar; en, ondertussen en hore ik maar het kreunen meer, en ’t kriepen…

Hoor, 't is de wind, 't is de wind, 't is de wind, en zoekende zucht hij om ruste te vinden, overal rond, en en vindt gene, nooit : of hij de daken van d'huizen verstrooit, of hij de vliegende blâren doet ruisen, of hij de bomen daarboven doet buisen, of hij de torren hun toppen afwaait, of hij de malende meulenen draait, of hij de…

't Is nieuwjaar overal, 't zijn al weer nieuwe dagen, die rijzen in de oost, met 't jonge zonnelicht; al 't oude zij voorbij, en, vrij van alle plagen, zo weze uw levensloop voortaan weer ingericht. Dus wensen wij, die u van harte wel beminnen, dat 't nieuwgeboren jaar, vandage en elke…

Heilige Maria die daar zijt Moeder ende Maagd, van Kerst gewijd; vrij van alle zonden en smetten, wil op mij, uwe dienaar, letten, ende mij helpen, wanneer ik sterve dat ik des Hemels vreugden erve!…

Met uitgestroopte arm, ten halve afgeknuist, wie staat er daar, en steekt ene onbestaande vuist ten hemel? Is ‘t een reus in beelde? Neen ‘t, ‘t en is geen mensenbouw, ‘t is eer een wangedaantenis; een stenen berggedrocht, dat, staande fel en fier, de scherpe houwen torst van ‘t vonkend hemelvier. Doch neen, ‘t en is geen berg, geen wangedrocht…

De wind de bomen henenvaagt, die de armen steken uit, alsof zij, schielijk uit het land gejaagd, hunne erven ontliepen: bijzend stof, en loof, dat los is, vaart gezwind, ze volgend, in de wervelwind. Waarheen, o bomen, vaart gij, die, te vroeg eilaas, onterfd, onteerd, ik een en al verhuizen zie? Wie weet wanneer ge ook wederkeert? Waar…

Hoe zere vallen ze af, de zieke zomerblâren; hoe zinken ze, altemaal, die eer zo groene waren, te grondewaard! Hoe deerlijk zijt gij ook nu, bomen al, bedegen; hoe schamel, die weleer des aardrijks, allerwegen, de schoonste waart! Daar valt er nog een blad; het wentelt, onder 't vallen, de…

Rust in vrede, rust in vrede, gij die, wandlend, zijt van hier voorwaards- en voorbijgetreden, onder Christi kruisbanier; die naar 't land zijt, het verdoken, waar de koninklijke staf ligt bij 't naamloos stof gebroken, van 't onedel werkmansgraf; waar geleerdheid niets kan baten, weet men Christi lessen niet, waar men geld en…

‘k Zat bij 'nen boom te lezen, al in mijnen brevier, de zunne kwam gerezen, gelijk een kole vier, de blijde vogels dronken de dreupels van de Mei, de morgenperelen blonken en brandden in de wei lijk vier: 'k Zat bij 'nen boom te lezen al in mijnen brevier. -------------------------------------- uit: Kleengedichtjes (1860)…

o Vrije, vlaamse poësis, gij sprankel van de dichterziel die brandend uit de hemel viel, gij blomme en blinkend veldgewas, gij orgeltaal, gij wierooktas, gij... al dat ik niet zeggen en kan, men kent u niet in ‘t eigen land der vrije, vlaamse poësis! ------------------------------------------------- uit: Kleengedichtjes, 28 juli 1860…

De zonne is weg, en 't daglicht heengevaren; het duistert al, de dood heeft de overhand gewonnen over ons, die eer zo luide waren aan 't leven, heden, vrij en onvermand. De zonne is weg, die liên en land verblijdt, en 't vlugge volk van 's hemels harpenaren. Ze zwijgen al nu, tonge- en taalberoofden; ze treuren: 't zonnelicht is uitgedaan…

God, hoe kan de mens toch boos zijn, die maar U tot steun en heeft, en in ander goed getroost zijn als dat goed dat Gij hem geeft? o 't Mysterie zonder weerga, dat ik overal het goed, in mijn eigen als ik neerga, dat ik daar het kwaad ontmoet! ----------------------------------------- uit: Kleengedichtjes (1860)…

Verse graven hier en daar, onbegersde moldebuilen, ziet men uit het kerkhof puilen, dit onzalig ziektejaar! Kinders, sprakeloos, gekist; ouders, al te vroeg gaan slapen, wonden die in 't herte gapen... deerlijk om herdenken is 't! Ach, hoe broos, hoe onbestand, onbewaarbaar is het leven, dat gij, Here, ons…

Scheef is de poorte, van oudheid, geweken; zaâlrugde 't dak van de schure; overal stro op de zwepingen zit er gestreken; vodden beveursten het huis en de stal. Boven die vodden zijn blommen gesprongen; onder die vodden zit volk en gezin: blommen van vrede, zo ouden, zo jongen, blommen van buiten en blommen van bin. Daar is 't,…

Pasen, Pasen, luide klinke nu de slag van lerke en vinke, nu de stem van mense en dier! Pasen, Pasen, wijd het vier, wijd het licht en pin de lampen, laat de verse wierook dampen: Hallelujah, 't jok is af van de dood en van het graf! Pasen, Pasen, opgestanden, is de God, die boze handen hadden aan het…

Och Moeder, is dat nu de nachtegaal, waarvan gij, moeder, mij zo menigmaal verteldet dat hij vóór de zonne zingt, en, na de zonne, zoetjes avondklinkt? Dat bruin hij is van verwe, en eiers legt, in leeggebouwde nesten? Moeder, zegt, wanneer hij, vroeg en spade, uit…

(01 01 1891) Het oud jaar is gekist, genageld en begraven; en ‘t nieuwe, korts nadien, kwam schielijk aan te draven. Zo ‘t oude was, zo zal, waarschijnlijk ‘t nieuwe zijn, vervuld van koud en heet, van liefkijkheid en pijn. Een dingen wense ik u, en mij en allen samen, het oude jaar en ‘t nieuw te doen, in…

'k Heb zo menigmaal gegaan waar de wilgen te treuren staan, buiten stad, naar 't dodenveld ... 'k Heb bij woeste windgeweld 't geel gebladert dwarren zien en onwetend op de knien neergezakt en nagedacht dat de dood met 't mensdom lacht lijk de wind met 't dorre blad ... Kranke mensdom, sta hier wat bij de graven. 't Wormgekriel knaagt…

Daar is hij weer! De deuren toe, de luiken, boven, neder; de zolder en de kelder dicht, en alles toegetast, zo dat hij maar niet in en bore, en buiten blijve, vast, de vijand, die geruchte houdt, en buist en boos is, weder! Hij rotelt aan de ruiten en hij doet de ramen ronken; de wind is zijn gebuurman, en…

Hoe wijsterwaster vliegt de lucht vol witte en lange stressen van wolken, die ontvlochten zijn lijk haar van toveressen. ‘t Zijn wederwijven, boos en fel, die, kwaad van hande en vinger, malkanderen te kere gaan en vechten slag om slinger. De wind zit in ‘k en weet niet welk geweste, ‘t buist en bommelt alhier,…

't Is stille! Neerstig tikt het on- gedurig hangend wezen, waarop de weg naar 't eeuwige, in twaalf stappen, staat te lezen. 't Is stille en middernacht! Alsof ik blind ware, om mij henen, in donkere diepten schijnt het al verduisterd en verdwenen. 't Is stille! Niets te zien en niets te horen, - 't doet mij…

Scheef is de poorte, van oudheid geweken; zaâlrugde 't dak van de schure; overal stro op de zwepingen zit er gesteken; vodden beveursten het huis en de stal. Boven die vodden zijn blommen gesprongen; onder die vodden zit volk en gezin: blommen van vrede, zo ouden, zo jongen, blommen van buiten en blommen van bin. Daar is 't dat…

Het zonnelicht is neergedaald en ‘t gaat bij andere lieden, verwacht en welkom-weer onthaald, de dag hun doen geschieden. Het morgent daar, het avondt hier, en wonderschone verven zie ‘k wentelen in het westervier, en stille, stille sterven. ‘t Was rood eerst, helder paars weldra; en, blauw- en blauwerwendig, door…

Zo welkom als de bie, die, aan 't ronken, wijl de last wast, terug met heuren buit uit de velden rijk beblomd komt, zo welkom zijt ge mij, gij, wanneer ge mij verzet met hetgeen uw zwervend vlerk- werk, al vliegen achter 't land, vand: mijn hoppelend herte klopt op 't aanhoren en 't verstaan, aan het ruisen van zijn stem…

Hoe gulzig is het gers en goed om in te baden tot boven uwe boeg, o gierig rundervee, dat, in de oude stal, hebt oude voederbladen en vuile draf geteerd, zo menig maand alree! Hoe geren zie ‘k u, hoorne omhoge, neuzegaten wijd open, almedeens, in ‘t gulzig gers gelaten! Ge'n weet uw weelde niet, noch uwe weg! Ontheven…

Nog eer de blâren schieten, in ’t hofbeluik, hoe geren zie ’k uw sprieten, o perenstruik; hoe geren zie ’k uw takken, vol blommen staan, vol perels, al in pakken eer ze opengaan! En mochte ik maar, zo even, door Gods beschik, u, perentakken geven nen tovertik; ’t en zou geen pere krommen uw hout, voortaan: veel liever zie ’k de blommen…

Ik ben een blomme en bloeie vóór uwe ogen, geweldig zonnelicht, dat, eeuwig onontaard, mij, nietig schepselken, in 't leven wilt gedogen en, na dit leven, mij het eeuwig leven spaart. Ik ben een blomme en doe des morgens open, des avonds toe mijn blad, om beurtelings, nadien, wanneer gij, zonne,…

Hoe eigen zijn de bomen al, van dracht en groeibaarheid: de hulst en bloot zijn takken nooit, hoe fel de buien bersen; de beukenboom zijn handen naar de hemel openspreidt; en, slaande, schijnt de berkenroe de wilde wind te dersen! Op wacht, en achter ‘t water, staan, gekroond met immer vers gewaai, de dikke koppen…