Alle inzendingen van Frederik van Eeden

Gevallen, ja, gevallen, Gevallen en veracht! Doch weet ge, zonder mallen, Wat de arme daartoe bracht? Nu loopt ze langs de straten En kent geen uur van vreugd, Sinds ééns zij heeft verlaten God en het pad der deugd. Doch wilt haar nu niet smaden - Wie bracht haar in verdriet? Een man heeft haar verraden, Toen hij haar snood verliet.…

"Wij zwervelingen zonder land Wij zijn maar arme klanten; Wie meer geld hebben dan verstand, Die mogen lanterfanten. Wij springen hoog, wij springen laag Wij moeten 't loodje leggen; We dansen met een lege maag... De centen, die gezeggen. Van oudsher was de koning baas, Van wege onze zonden; Nu is hij maar een houten Klaas, En heeft zijn…

Wanneer ik 's middags op 't kantoor Mijn dagtaak heb volbracht, Dan weet ik, als ik huiswaarts keer, Welk schouwspel mij daar wacht: Mijn vrouwtje vliegt mij te gemoet, De kind'ren jub'len aan mijn voet. Dan zetten wij ons aan de dis Met schotels volgelaân, En wachtten rustig tot de meid De soep heeft opgedaan, En bidden…

Reeds is het statig eiber-paar gekomen, 't geduldig rijs wringt stil de knoppen los, de zoele lente luwt door 't zonnig bosch en wiegt mijn geest in weemoeds-zoete droomen. Violengeur stijgt op uit vochtig mos, een bronzen gloed verjongt de dorre boomen, en primula's en dotterbloemen zoomen de groene wei met gouden voorjaarsdos. Wat heb…

Ik heb de witte water-lelie lief, daar die zo blank is en zo stil haar kroon uitplooit in 't licht. Rijzend uit donker-koele vijvergrond, heeft zij het licht gevonden en ontsloot toen blij het gouden hart. Nu rust zij peinzend op het watervlak en wenst niet meer...…

De wind waait hoog en kent de mensen niet. Hoog wil ik stijgen met de Noordenwind, boven 't gerucht der stemmen - boven 't licht der volle straten. Weg! het warm gewoel, de weke druk van mensen om mij heen! Ik wil ééns vrij zijn, ééns oneindig vrij, dat er geen liefde en lachen om mij is, geen zoete stem, geen blik van vrienden-ogen geen…

Ik heb, in droom, de ganse nacht geschreid kermend van smart - zoals een kind zou schreien, dat men uit plaagzucht 't liefste speelgoed rooft. Want in die nacht, - die lange, zwarte nacht - lag er een duistre schaduw op mijn dromen, op 't lichte beeld van al wat komen zou - het lieve, bonte speelgoed van mijn ziel. En als een grote, ruwe…

De wind waait hoog en kent de mensen niet. Hoog wil ik stijgen met de Noordenwind, boven 't gerucht der stemmen - boven 't licht der volle straten. Weg! het warm gewoel, de weke druk van mensen om mij heen! Ik wil ééns vrij zijn, ééns oneindig vrij, dat er geen liefde en lachen om mij is, geen zoete stem, geen blik van vrienden-ogen geen…

Zonne stervend zonk in zee,- en een wijde wade spreidde op de brede kimme neer 't wolkenheer. Eenzaam ruist de duistre zee,- langs der duinen ruige kruinen, als met droeve dodenklacht zucht de nacht. Eenzaam, eenzaam ruist de zee, slaat de kuste zonder ruste,- moeder aarde ligt alom doods en stom. Op het woelend vlak der zee wislend…

Kunt gij nog wreder slaan!- mijn God! mijn God! Zie, ik ben sterk en breken zal ik niet, Maar was er één die Gij zo lijden liet, Wijl hij U lief had, boven zielsgenot? En nog zal ik niet vloeken 't mensbestaan, En 't leven niet, en Uwe naam niet smaden, Zelfs met dit mateloze leed beladen, Neem ik het leven uit Uw handen aan. Maar schrijf…

De groote stem der stad verstomt en de nachtwind die in mijn venster komt brengt een vaag en wonderlijk suizen als zuchten der slapende huizen. Mijn lamp brandt stil en suizelt zacht en peinst zijn gepeinzen den langen nacht. Ik staar in het heldere branden, mijn katje speelt met mijn handen. Hoe waren de dagen die verre zijn toen mijn…

Hier zien we, mijnheren! een leerrijk geval Hoe gaat het moedertje, schikt het nog al? Ach danke, Herr Doctor, Sie sehen Es köntte etwas besser gehen. Kom! moedertje, kom! tevreden maar zijn! Wij zien mijne heren, naar alle schijn Zal de vita weinige uren Of hoogstens een etmaal nog duren. Ach lieber Doctor! ein Augenblick Kehr ich zu Halberstadt…

Nu moet ik haar gaan vragen - O welk een bange dag! Doe God! mijn wensen slagen - Verschoon mij van die slag! Uw grootheid zal ik eren, In aller eeuwigheid. Mocht ik met haar verkeren In deugd en eerbaarheid. Ik voel mijn boezem prangen Door bange twijfelmoed- Doch rein is mijn verlangen, En mijn positie goed. Haar vader kent mijn…

De wind waait hoog en kent de mensen niet! Hoog wil ik stijgen in de Noordenwind, Boven 't gerucht van stemmen - boven 't licht Der volle straten en de druk der mensen. Ik wil ééns vrij zijn, ééns oneindig vrij - Dat er geen liefde en lachen voor mij is, Geen zachtheid en geen weemoed en geen lust. 'k Wil eenzaam stijgen met de Noordenwind…

Wat wil het reuk'loos vloekgespan Dat U ontkent, o Heer? O, komt de nood eens aan de man... Zij buigen voor U neer. Uw Macht en Goedertierenheid- Driest schenden zij haar aan, En 't sterkste voor Uw goedheid pleit, Dat Gij hen liet bestaan. Hoe groot is Uw genade niet, Dat gij dat galgenrot Uw hoge Naam beschimpen liet,…

O Piëteit! Van vroeger tijd, Hoever zijt gij te zoeken! Der vaad'ren deugd ging naar de maan, Der vaad'ren dichtkunst van de baan Voor vreemde zwadder-boeken! Ach! Helmers dood! En Poot niet groot! Is 't niet om bij te huilen? Dit jong geslacht zou, als het kon, De blanken, marm'ren pantalon Van Tollens zelf…

O Beets, wat zijt gij groot! Als God het niet verbood, Dan zou ik u aanbidden… Nu laat ik dat in ’t midden: Toch val ik voor u neer En breng u lof en eer: Wat is uw muze rijk… En dichterlijk! Vol speels vernuft, o ja! Is wel uw Camera – Doch dat was maar een grapje, Een dartlend eerste stapje; Doch boven Hildebrand Steeg hoog de Predikant…

De godsdienst en de wetenschap Die loof ik allebei - De tweede maakt ons wijs en knap En de eerste vroom en blij. Meen niet dat ik de vrijheid haat O neen! - ik stel haar hoog! Maar waar zij aan de vroomheid schaadt Wend ik tot God mijn oog! Want naast der rede schoon geschenk Lag Hij het bijbelwoord Opdat 'k zou toetsen wat ik denk…

Kunt Gij nog wreder slaan! - mijn God! mijn God! Zie, ik ben sterk en breken zal ik niet, Maar was er één die Gij zó lijden liet, Wijl hij U lief had, boven zielsgenot? En nóg zal ik niet vloeken 't mensbestaan, En 't Leven niet, en Uwe naam niet smaden, Zelfs met dít mateloze Leed beladen, Neem ik het Leven uit Uw handen aan.…

Hier moet ik peinzend gaan en stil, - het afgeleefde loof kwijnt aan de twijgen, ik voel de lome schemer stijgen - en stijgen, stil. Wat glanst het bleke Westen koud! een matte lach uit droeve wolkenbrauwen doet flauw de teed're nevel blauwen in 't gélend woud. - Ik zie de bleke stervenswenk…

Wat wil die dolle jong'lingtrits, Zich dwaas'lijk noemend 'Nieuwe Gids'? Wier schaamt'loze opgeblazenheid Ons ergert en ten hemel schreit. Eerst waagden zij het in de bladen De dichtkunst en Gods naam te smaden! Geen dichter was zó groot, zó hoog, Dien niet hun zwadder stout bespoog. Men riep tot hen: 'Doe zelf eens wat!' Toen…

Nu weet ik welke vogel mijn lievlingsvogel heten mag, die even opgetogen zingt zomernacht en winterdag. Ik werkte ’s winters in het woud, de zon scheen fel door de denne-stammen op fonkelsneeuw met rosse vlammen, mijn hakmes blonk en klonk op ’t hout. Daar ging omhoog een kleine schelle met fijne lichtdoorwaaide klank, hei-leeuwrik’s lied…

Blank-glanzende planeet betuurt aandachtig weder, strak-fonkelend en teder, mijn stille avond-weg - alsof zij weet - Gaat hare hoge baan, blij-bezig, zeer verheven, zelf wel vol moeizaam leven, doch ziet men 't haar serene blik niet aan. Stelt mij het hart gerust, - zó hoog en zó ontzaglijk! - Scheen 't al daar-even…

"Het bulder vrij op 't woeste meer Ik kijk eens buiten naar 't weer En ga dan thuis wat slapen " Tollens 'Tevredenheid' Ach! waartoe dat eeuwig klagen, Ontevreden, onvernoegd; God geeft niemand meer te dragen, Dan juist voor zijn krachten voegt. Wangunst zie 'k elks hart verteren, Woekrend als een fel venijn…

Onrust en donker alomme, Bang als een dove-en-stomme, tastend als blind ga ik omme - Waar is mijn staf? Ik lijd en moet velen verdrieten, ik geniet ook en doe wel genieten, maar alle vreugd zie ik vlieten in een graf. Ik weet wat allenig mij rust geeft, wat mijn angsten gesust heeft, als 't kind dat Moeder gekust heeft Vóór de nacht.…

Maar daar is Lijden schoner dan de Dood, - Want niet om niet wordt 't mensenhart vertreden, De brand der zielen is het morgenrood Waaruit licht-stil zal dagen Hemelvrede. Des Vaders Strijd en Zijn Vertwijf'ling groot Wordt in het hart der kind'ren uitgestreden, Híj wordt verheerlijkt door de Zielen-nood Der martelaren, die Zíjn Naam…

Helaas! helaas! de wrede smart Wil zelfs geen dichter sparen- Dat moest mijn teder vaderhart Op bitt're wijs ervaren. Hij, die ons allen heeft gewrocht, Zo wijs en goedertieren, Hij heeft ons ditmaal zwaar bezocht; Ons Jantje lijdt aan klieren. Ik vreesde 't vroeg, ik zag het lang, Ik zag zijn halsje zwellen- En eindelijk kwam…

Regen zie ik, mist en regen, grauwe mist en kille regen En de natte mensen lopen rustloos op de natte wegen. D'eeuw'ge veerman in zijn pontje vaart nog altijd op en neder Lange schuiten deinen langzaam en landziekig heen en weder. 'k Hoor een treurig orgel jamm'ren schorre joden klagend schreeuwen. Krijsend boven 't grijze water…

Het zee-geruis zal ik nog dán gedenken als diep in zand mijn hoorloos oor vergaat, als lichten mild mijn ogen niet meer drenken, als zonder woon mijn ijle wezen staat. Naar 't zee-geruis zal ik nog dán verlangen als naar het liefst wat mij de wereld deê. Zij zingt de kroonzang aller wereld-zangen, de op zandig veld neerdonderende zee. Verheugt…

Zonne stervend zonk in zee, en een wijde wade spreidde op de brede kimme neer 't wolkenheer. Eenzaam ruist de duistre zee, langs der duinen ruigje kruinen, als met droeve dodenklacht zucht de nacht. Eenzaam.,eenzaam ruist de zee, slaat de kuste zonder ruste, moeder aarde ligt alom doods en stom. Op het woelend vlak der zee wislend dansen…