Alle inzendingen van Jan Jacob Slauerhoff

Ik hoor niets meer van haar, en vroeger Was ’t ruisen van haar gewaad al vreugde; Leeg en stil staat haar zaal, Stof hoopt zich op, ongestoord, Blaren ritselen verlangend langs 't raam – Hoe kan ik haar dan missen? Daar dat gordijn, Gleed haar schim er niet langs? Ruiste haar rok niet? Kom, kom toch terug!…

Mijn bootje is van dun riet, Gebonden door vezels van lis. Toch bevaar ik de stroom. Geen wachtlicht op de andere oever, Alleen bewaakt door de poolster. Kom je niet? Jouw boot is van sterk hout. Deze stroom is nog lang niet De woeste Yang Tse*, en toch ben je bang. Kom je niet? ------------------------------------------------ Yang Tse…

Bij 't opstaan zuchtte ik dat mijn haar grijs werd, En dat het uitviel bij het slapen gaan. Mijn laatste lokken koesterde ik als kostbaarheden, Nu zijn ze weg en ik ben opgelucht. Ik hoef nu nimmermeer mijn haar te wassen, Ik leg mijn kam weg, een verouderd wapen, En, zucht elkeen bij zwoel en drukkend weer, Dan is mijn kale kop zo heerlijk…

Soms weent zij uit: dat zij niet meer kan blijven Onbevlekte in verblijven, waar bedreigen Haar offerpijn en floers, waaronder lijven Den Dienst der wrede liefkozing bedrijven. 'k Geloof haar niet, maar neem haar lijfsgewaden. Nog naakt vernederd, smeekt zij de genade Te mogen gaan. Ik spot: ‘Ga zo, mijn gade!’ En sliep in zekerheid…

Het leven verlangt steeds naar de dood. Bemin je? Weet jij waar vandaan Wij kwamen en waarheen wij gaan? Neen? Nu, wat heeft dan blijven nood? Ik breng je geen geluk, ik kom Alleen vergeten in je schoot, Moe van het reizen naar de dood Die nader komt als ik niet kom. Het vuur krimpt onder dunne korst, Nauw sluit de kou van het heelal Rondom…

Het zwerk wordt wit en rood, het landschap groen en geel, Onder een wolk aarzelt de morgenster, Achter een raam waakt de ster van mijn nacht. Over de stroom, die mijn boot voorbijsleurt, Begroeten elkaar de beide sterren, Over mij heen ziend.…

Hoe snel gaat de vrouw voorbij, Op straat, in de trein, op de sponde, Vlakbij en oneindig ver. Soms ziet men alleen oog, mond en haar (Nog iets van haar boezem misschien) En kent haar tot in ’t tederst. Soms was men met haar vereend Duizend nachten en meer En is haar toch zo vergeten, Alles, haar geur, mond, haar, Als was het zeven jaar…

De flamboyants ontluiken groen en rood; Onder hun lommer zal de markt beginnen. Wijdbeens gaand, balanceren negerinnen De vruchten op haar hoofd en van haar schoot. In het goedkoop hotel van Boabdil Blijven de blinden dicht, de gangen stil; Alleen een boy gluurt door de gescheurde deuren,…

Villon, Rimbaud, Verlaine, Du Plessys, Verstooten, rein van roem, alleen behorend In 't heilloos gilde der Poètes Maudits, Sinds uitgeroeid, verstrooid, welhaast verloren - Vergeef dat een, door rampspoed achterhaald, Om hulp roept, radeloos uw naam doet horen, Terwijl zijn leven zinkt, zijn zingen faalt, Tot troost uw groter lijden heeft bezworen…

De zalen waren voor 't feest getooid, De kelders open, de waaiers ontplooid; lets fraaiers werd nooit vertoond. Maar nu 't einde nadert van 't gelag, Roep ik wee en ach, Wee en ach, Dat het niet is voortgegaan, Niet voor eeuwig kon bestaan. Het is bijna dag. Waar ik braste stonden vier bokalen, Zaten nog drie drinkers, Denkend aan…

Voor de meestbiedende mijn dame is veil: Zij geeft om bloed noch moed, alleen om geld, Geen eer heb ik meer in haar gunst gesteld, Toch lag nog lang in haar mijn heil. Ik dacht: ‘ De hartstocht voert het hoogst geweld Over de zinnen.’ Zij is enkel geil Bij de meestbiedende. Ik spilde haar alles; onderwijl Slonken haar gunsten met mijn geld…

Dit was mijn eerste visie op de tropen: Een gladde plaat boven de schoorsteenmantel, Waarop, om lange palm, laag bladgekantel, Een tijger sloop, de ogen bloedbelopen. Daarvoor, 'n Chinees in geel kleed op 'n theebus, Met plat gezicht, hangsnor en scheve ogen; Op 't deksel stond een onoplosbre rebus: Karakters van onmetelijk vermogen.…

Voor de zachtmoedigen, verdrukten, Tot geregelde arbeid onwilligen, Voor de met moedwil mislukten En de groots onverschilligen, De reine roekelozen, Door het kalm leven verworpen, Die boven steden en dorpen De woestenijen verkozen, Die zonder een zegekrans Streden verloren slagen En 't liefst met hun fiere lans De wankelste tronen schragen…

Niet uitgestoten en niet opgenomen, Geen vreemdeling en toch niet een der hunnen, En niets haar eigen, alles gunst of leen. Zij zijn de meesters en zij kunnen Altijd haar leven binnenkomen, Dat zij, zo altijd eenzaam, nooit alleen, Niets houden kan voor zich en om zich heen. Waar zou zij heen gaan? Midden op de vliering Heeft men een kleine…

Morgenwind wekt mij, blaadrend in de boom Waaronder ik in droom lag met een vrouw Zo wulps als lieflijk, maar zelfs in die droom, Toch zeer kortstondig, bleef ik haar niet trouw. De kim woei open. Ik was weer verheugd En wies mijn warm gezicht in morgendauw. Ik roofde een landmeisje haar melk en deugd Met volle teugen, en had geen berouw.…

De kindren lopen uit hun kleurig spel En laten 't park schuw en verwaarloosd achter. De vogels zwijgen om een oude wachter, Alleen de krekels sjirpen snel en schel. Het groene en rode loof wordt even vaal. Een flakkerlicht ontwaakt in bronzen lampen. De avond komt gedempt, gehuld in dampen Nader, als een sluipmoordnaar in een zaal…

Stil sta ik in de steppe, De doffe zon gaat onder, De schrale maan verschijnt. Het gras dampt, klam en vochtig, De grond blijft stijf bevroren In hete korte zomer: ’t Blijft winter in de zomer. De klokjes zijn nog hoorbaar, Het rulle spoor nog zichtbaar, De kar is al bijna verdwenen. Ja, alles gaat, verdwenen… Wat over is gebleven…

Na lange dagen door storm geteisterd En somtijds uit de kooi gesmakt te zijn, Door ’t leven van ’t zacht Lisboa nog verbijsterd, Vind ik mij zitten op het zonnig plein. Geleund in de uithoek van een balustrade, zie ik als over hemelsbreed kozijn ’t Beproefd schip dat klein stilligt aan de kade, De gele stroom, de kleurge oeverlijn. Beneden…

O Konakry wat was je heet; Nog heter dan de negerinnen, Die gingen glanzend van het zweet Heter dan langgespeende zinnen, O Konakry! O Konakry wat was je stil; 't Bleef ochtend in de brede lanen Als was je een grote duiventil Getimmerd onder de platanen. O Konakry! De zon kwam niet uit 't wolkgebied Een vochte…

Zee lag stiller onder sterrennacht Dan een gulden vlies, een zilveren vacht. Iedre windvlaag scheen voorgoed te luwen. 't Zware schip kon zich niet verder stuwen In het weerstandloze, ijle klare, En het eiland kwam voorbijgevaren. Of het een stil schip was, diep gezonken, Welks topzeilen in het maanlicht blonken, Schoven zijn besneeuwde toppen…

’k Verkeer in weelde tussen de bloemen met wijn, Maar ook in armoe: drinkend zonder vriend. De opkomende maan, mij zo verlaten ziend, Wekt mijn schaduw, zodat we met zijn drieën zijn.…

Ik wilde alleen zijn met mijn droefenis En ik verborg mij in 't gewoekerd gras. Maar tevergeefs: mijn droefenis verried mij, Mijn smartkreet overstemt de roep der vogels. Waarom kan men niet lijden ongehoord En ongezien, terwijl men toch alleen, Alleen de lange levensweg moet gaan, En toch nooit eenzaam leven kan: altijd Zijn broeders, zusters…

De pijnboom, eenzaam, Op steile spits, De storm rolt rotsen Voorbij zijn stam; En diep daaronder, In 't dal, de kruinen Die vrede aadmen, In dommel suizlen ...…

Ik leefde ook liever monogaam, Maar ik ben veroordeeld als nomade, Tot geen gestage echt bekwaam, Steeds af te wijken van de paden Door elk van wieg tot graf bewandeld, Strak afgewend van 't boos instinct: Hun ziel voor welvaart vlot verhandeld, Hun drift verdrongen en verminkt. 't Geluk, dit smadelijk verdrag Toch te vergeten bij een…

Nog zweven liedren op de wind En gaan van mond tot mond, Van ouder op kind. Maar ’t speeltuig ligt in ’t stof geworpen En hij die ze er aan ontlokte Is nu een afgestompte, verstokte Dronkaard geworden in de laatste dorpen. Nog zweven liedren op de wind...…

Dichten doe ik nog, maar als in droom, In een droom waarover 't voorgevoel Van te ontwaken in een werklijkheid Die geladen is met ramp op ramp Hangt als een zwaar onontkoombaar onweer Dat in laatste stilt zijn donder uitbroedt Over 'n lieflijk maar al rottend landschap. Tussen zwammenwoekring bloeien bloemen, Pluimen rijzen uit vergrauwde…

De rustigen die mij tartten te vertrekken Heb ik om 't schip te krijgen woest beloofd Rijkdommen fabelachtig te ontdekken, Waarvoor ik ingestaan heb met mijn hoofd, En eindlijk in triomftocht aangebracht. Tot zinkens toe geladen lag mijn vloot. Wel waren bijna al mijn mannen dood, Maar alle havensteden bont bevlagd. Toen moest ik knielen voor…

De regen laat niet af Zich op ’t stadje uit te storten, Als een Lied ohne Worte, Uit den treure gespeeld. Een vrouw, nog ver van ’t graf, Vindt de zondag ondraaglijk, Maakt ’t zich lijflijk behaaglijk, Vroeg in bed: haar bezit – onverdeeld. En lang als ’t regenruisen - Slepende begeleiding - Houdt de klacht van de kuise Aan, om ontwijding…

‘O marinero en esta fonda’. 'O lichtmatroos, Wat zoek je toch In deze kroeg?' 'k Zit in mijn hoek En drink een glas, Ik lig niet graag Des nachts in 't gras. - Neen, neen, matroos, Je hebt toch drank Aan boord genoeg. 'k Was derdhalfjaar Ter walvisvangst. En voor de stilte Heb ik angst. - Maar in het dok…

Kon ik eenmaal toch jouw dans weergeven In een van het woord bevrijd gedicht, Eenmaal even vrij en lenig zweven Als jij in de lucht en in het licht Met je lichaam doet, dat toch niet even Los van de aarde is als wat ik dicht, Zich met moeite van de grond opricht, Zwaarder dan mijn geest, en toch kan zweven. Jij kunt met een wending, een…