Alle inzendingen van Jan Jacob Slauerhoff

Als een schip in de eeuwigheid verankerd Ligt ver van de oevers het kasteel in 't meer, Der wereld afgewend, hier onveranderd Het rijk van bos en water en weleer. Nu wil de eeuwige zwerver overvaren, Zijn rust bewaren midden in het meer, Welks oppervlak de schichtige winden vlieden, Waarop geen kelken drijven, uit welks diepten…

Drie vlinders fladderen, dicht bij elkaar, Midden op zee, voorgoed van land verdwaald, Drie teedren op de woesten oceaan. Eén ging nog, twee desnoods: een vluchtend paar - Maar drie! Wat heeft het noodlot uitgehaald? Toch, zijn ook soms opeens niet over mij Drie teedre zaligheden bij elkaar, Terwijl in het gewone nauwlijks één Zich uit…

Hij had het land waarvoor hij scheep ging lief, Lief, als een vrouw 't verborgen komende. Er diep aan denkend stond hij dromende Voor op de plecht en als de boeg zich hief Was 't hem te moede of 't zich reeds bewoog Onder de verten, waarin 't sluimerde, Terwijl 't schip, door de waterscheiding schuimende, Op de aanbrekende geboort' toevloog…

De zee trekt onder de nacht Naar vele verlaten stranden; Als een vloeibare wind is zijn klacht, En zout, zoals tranen branden. Ik voel dat overal waar de Branding in snikken breekt Tegen de kusten der aarde, Mijn leed met zijn golven smeekt Om de verloren genade Jou weer nabij te zijn. Ik wil van mijn schip af waden Naar iedere einderlijn…

Gelezen worden ze ontelbre malen, Al was de inhoud haast vooruit geweten, Van 't zelfde levensstof in alle talen En op den duur tot op het woord versleten. Toch weer ontvouwd, na 't eenzaam avondeten, Des nachts op wacht, te kooi en na 't verhalen; Voor hen die zoveel eenzaamheid verbeten Is uit die letters leeftocht nog te halen. Tussen…

Pizarro had de vijftig overschreden, En weinig roem behaald uit veel gevaar; Zijn eerste vrouw droeg veren in het haar En op zijn kleine akker werkte een tweede. Hij stond bekend als drieste moordenaar, Geen wet haast die hij niet had overschreden, Maar dat behoorde tot de goede zeden, Op Hispaniola - hij was vijftig jaar.…

Is ‘t waar dat ik, in langvervlogen dagen, Geloofde in dromen en een dichter was? Dat jonge meisjes met mijn verzen lagen Zich te verzadigen, eenzaam in ’t hoge gras? Waarom wil geen mij, eenzaam nu, hergeven Wat van de liefde, aan hun bloei verloren? Nu ik verminderd ben, na zoveel leven Nog zelfs niet zeggen kan: ik ben geboren. Is de…

Steeds ben ik met de vijand in mijzelf In bange worstelstrijd op leve' en dood. Hij wint vaak veld met Afschuw van mijzelf, Met ziekten en verraad tot bondgenoot. Totdat mijn Zelfbewustzijn: trots gewelf, Over mij instort; de genadestoot Verbeid ik lang, woel mij dan langzaam bloot En kom met tegenzin weer tot mijzelf. Opnieuw dan strijd…

't Meest in nachten als de maan haar stralen Koud en lusteloos door 't ruim laat dalen, Ben ik radeloos, denk: ik zal maar ergens Zwak en zwervens- Moe mij laten vallen in het zand, Plompverloren en mij wat bedekken En dan blijven liggen tot mij een komt wekken, Deernis koestrend op komt rapen En zo niet, dan blijf ik slapen. Maar ik weet…

Soldaat, je bent mijn bloedverwant, Mijn naaste in ’t gelid; Wij hebben hond noch kraai noch kind, Geen vrouw die ons verwacht, bemint, Een huurling heeft geen vaderland, Wij lopen in ’t gelid. Soldaat, je bent mijn kameraad, De vijand zoekt zijn wit; Heb jij je laatste pijl verspild, Dan zoek je schut onder mijn schild. Soldaat, je bent…

Ik moet weer op zee gaan, een goed schip en in 't verschiet Een ster om op aan te sturen, anders verlang ik niet. Het rukken van 't wiel, 't gekraak van het hout, het zeil er tegen, Als de dag aanbreekt over grauwe zee, door een mist van regen. Want de roep van de rollende branding, brekende op de kust, Dreunt diep in het land in mijn oren…

Ik hoor niets meer van haar, en vroeger Was ’t ruisen van haar gewaad al vreugde; Leeg en stil staat haar zaal, Stof hoopt zich op, ongestoord, Blaren ritselen verlangend langs 't raam – Hoe kan ik haar dan missen? Daar dat gordijn, Gleed haar schim er niet langs? Ruiste haar rok niet? Kom, kom toch terug!…

Mijn bootje is van dun riet, Gebonden door vezels van lis. Toch bevaar ik de stroom. Geen wachtlicht op de andere oever, Alleen bewaakt door de poolster. Kom je niet? Jouw boot is van sterk hout. Deze stroom is nog lang niet De woeste Yang Tse*, en toch ben je bang. Kom je niet? ------------------------------------------------ Yang Tse…

Bij 't opstaan zuchtte ik dat mijn haar grijs werd, En dat het uitviel bij het slapen gaan. Mijn laatste lokken koesterde ik als kostbaarheden, Nu zijn ze weg en ik ben opgelucht. Ik hoef nu nimmermeer mijn haar te wassen, Ik leg mijn kam weg, een verouderd wapen, En, zucht elkeen bij zwoel en drukkend weer, Dan is mijn kale kop zo heerlijk…

Soms weent zij uit: dat zij niet meer kan blijven Onbevlekte in verblijven, waar bedreigen Haar offerpijn en floers, waaronder lijven Den Dienst der wrede liefkozing bedrijven. 'k Geloof haar niet, maar neem haar lijfsgewaden. Nog naakt vernederd, smeekt zij de genade Te mogen gaan. Ik spot: ‘Ga zo, mijn gade!’ En sliep in zekerheid…

Het leven verlangt steeds naar de dood. Bemin je? Weet jij waar vandaan Wij kwamen en waarheen wij gaan? Neen? Nu, wat heeft dan blijven nood? Ik breng je geen geluk, ik kom Alleen vergeten in je schoot, Moe van het reizen naar de dood Die nader komt als ik niet kom. Het vuur krimpt onder dunne korst, Nauw sluit de kou van het heelal Rondom…

Het zwerk wordt wit en rood, het landschap groen en geel, Onder een wolk aarzelt de morgenster, Achter een raam waakt de ster van mijn nacht. Over de stroom, die mijn boot voorbijsleurt, Begroeten elkaar de beide sterren, Over mij heen ziend.…

Hoe snel gaat de vrouw voorbij, Op straat, in de trein, op de sponde, Vlakbij en oneindig ver. Soms ziet men alleen oog, mond en haar (Nog iets van haar boezem misschien) En kent haar tot in ’t tederst. Soms was men met haar vereend Duizend nachten en meer En is haar toch zo vergeten, Alles, haar geur, mond, haar, Als was het zeven jaar…

De flamboyants ontluiken groen en rood; Onder hun lommer zal de markt beginnen. Wijdbeens gaand, balanceren negerinnen De vruchten op haar hoofd en van haar schoot. In het goedkoop hotel van Boabdil Blijven de blinden dicht, de gangen stil; Alleen een boy gluurt door de gescheurde deuren,…

Villon, Rimbaud, Verlaine, Du Plessys, Verstooten, rein van roem, alleen behorend In 't heilloos gilde der Poètes Maudits, Sinds uitgeroeid, verstrooid, welhaast verloren - Vergeef dat een, door rampspoed achterhaald, Om hulp roept, radeloos uw naam doet horen, Terwijl zijn leven zinkt, zijn zingen faalt, Tot troost uw groter lijden heeft bezworen…

De zalen waren voor 't feest getooid, De kelders open, de waaiers ontplooid; lets fraaiers werd nooit vertoond. Maar nu 't einde nadert van 't gelag, Roep ik wee en ach, Wee en ach, Dat het niet is voortgegaan, Niet voor eeuwig kon bestaan. Het is bijna dag. Waar ik braste stonden vier bokalen, Zaten nog drie drinkers, Denkend aan…

Voor de meestbiedende mijn dame is veil: Zij geeft om bloed noch moed, alleen om geld, Geen eer heb ik meer in haar gunst gesteld, Toch lag nog lang in haar mijn heil. Ik dacht: ‘ De hartstocht voert het hoogst geweld Over de zinnen.’ Zij is enkel geil Bij de meestbiedende. Ik spilde haar alles; onderwijl Slonken haar gunsten met mijn geld…

Dit was mijn eerste visie op de tropen: Een gladde plaat boven de schoorsteenmantel, Waarop, om lange palm, laag bladgekantel, Een tijger sloop, de ogen bloedbelopen. Daarvoor, 'n Chinees in geel kleed op 'n theebus, Met plat gezicht, hangsnor en scheve ogen; Op 't deksel stond een onoplosbre rebus: Karakters van onmetelijk vermogen.…

Voor de zachtmoedigen, verdrukten, Tot geregelde arbeid onwilligen, Voor de met moedwil mislukten En de groots onverschilligen, De reine roekelozen, Door het kalm leven verworpen, Die boven steden en dorpen De woestenijen verkozen, Die zonder een zegekrans Streden verloren slagen En 't liefst met hun fiere lans De wankelste tronen schragen…

Niet uitgestoten en niet opgenomen, Geen vreemdeling en toch niet een der hunnen, En niets haar eigen, alles gunst of leen. Zij zijn de meesters en zij kunnen Altijd haar leven binnenkomen, Dat zij, zo altijd eenzaam, nooit alleen, Niets houden kan voor zich en om zich heen. Waar zou zij heen gaan? Midden op de vliering Heeft men een kleine…

Morgenwind wekt mij, blaadrend in de boom Waaronder ik in droom lag met een vrouw Zo wulps als lieflijk, maar zelfs in die droom, Toch zeer kortstondig, bleef ik haar niet trouw. De kim woei open. Ik was weer verheugd En wies mijn warm gezicht in morgendauw. Ik roofde een landmeisje haar melk en deugd Met volle teugen, en had geen berouw.…

De kindren lopen uit hun kleurig spel En laten 't park schuw en verwaarloosd achter. De vogels zwijgen om een oude wachter, Alleen de krekels sjirpen snel en schel. Het groene en rode loof wordt even vaal. Een flakkerlicht ontwaakt in bronzen lampen. De avond komt gedempt, gehuld in dampen Nader, als een sluipmoordnaar in een zaal…

Stil sta ik in de steppe, De doffe zon gaat onder, De schrale maan verschijnt. Het gras dampt, klam en vochtig, De grond blijft stijf bevroren In hete korte zomer: ’t Blijft winter in de zomer. De klokjes zijn nog hoorbaar, Het rulle spoor nog zichtbaar, De kar is al bijna verdwenen. Ja, alles gaat, verdwenen… Wat over is gebleven…

Na lange dagen door storm geteisterd En somtijds uit de kooi gesmakt te zijn, Door ’t leven van ’t zacht Lisboa nog verbijsterd, Vind ik mij zitten op het zonnig plein. Geleund in de uithoek van een balustrade, zie ik als over hemelsbreed kozijn ’t Beproefd schip dat klein stilligt aan de kade, De gele stroom, de kleurge oeverlijn. Beneden…

O Konakry wat was je heet; Nog heter dan de negerinnen, Die gingen glanzend van het zweet Heter dan langgespeende zinnen, O Konakry! O Konakry wat was je stil; 't Bleef ochtend in de brede lanen Als was je een grote duiventil Getimmerd onder de platanen. O Konakry! De zon kwam niet uit 't wolkgebied Een vochte…