Alle inzendingen van Willem de Merode

Ze heten Jan, en Klaas, en Ko, Hun burgernaam maakt hen verlegen, Die glimt en geurt u muffig tegen Gelijk een appel uit het stro. Geboorte, trouw en overlijden Zien ’t plechtige familiestuk. Dan stellen zij het weer terzijde, Blij met hun alledaags geluk. En merkt de buurt iets in hun wezen, Dat haar mishaagde of geviel, Dan noemt zij…

Toen strekte Gij Uw handen uit En nam mij, als een vrouw een luit, Die zij met met zachte hand betokkelt. Mijn ziel brak open in geluid.…

Hier is zij opgegroeid en groot Geworden, voor het smalle raam. Zij heeft geen afkomst en geen naam. Zij is alleen maar schoon en rood. Fier laat zij in haar forse schoot De tintelende bloemen staan, En heft onttakeld en ontdaan, De tuil nog, pralend met zijn dood. Zij kent alleen dit vreemd bestaan Van groeien en te gronde gaan Tezelfder…

Ik trouwde een vrouw, en kocht mij vele vrouwen. Voor ik verouder wil ik zonen winnen. Zaads overvloed geeft overvloedig vrucht. Doet zo de rijke niet die veld aan akker schakelt en 't grote goed met goed groot graan Bezaait, en rijst en goede bomen plant? Zaad is het kostelijk bezit des mans. Veel zaad bezitten is veel zonen hebben. Zaaien…

I Het land 't Is alles eenvoud wat uw stoerheid sierde, En alledaags bij werelds wufte pronk: Het zwaatlend koren rond de heilge wierden, Uw kolken waar kasteel en kerk in zonk; Temidden graan en bontbebloemde weien, Waar de gelatenheid zichzelf bedroomt, De nuchtre pracht der rijke boerderijen Met brede schuren tussen schraal geboomt'…

Zij slaan verrukt al mijn ellenden gade. Laat, als een spons, hèn zwellen van het kwade. Zij wachten ongeduldig op mijn dood. Bed hèn op wormen en dek hèn met maden.…

De ene begeleidt, de andre draagt mij, Tot mijn genoegen en in zware strijd. Dit zijn bevredigingen en dit plaagt mij, Want zij zijn roekloos aan mijn dienst gewijd: Het paard! (ik voel mijn snelheid vertienvouden), Dat man en lans, die mij belaagt, vertrapt. De hond! die afgeeft wat hij graag wou houden, Mijn handen lekt, naar de belagers…

Men weet niet hoe dit is, dat woorden Toekomen en zij zijn bereid Om de geruchten die zij hoorden Daad te doen zijn en werklijkheid. Zij hebben zich stil volgezogen Met geur en kleur, contour en klank En zijn als vogels opgevlogen En rusten op het vers als bank En heffen zich ten langen leste Met licht geworden vleugelslag En vliegen naar…

Zie, hoe zij met haar rokken zwaait, De brede handen staan naar grijpen. Reeds voor zij duidelijk gaat rijpen, Weet zij waarom de wereld draait. En daarom is zij zo onhandig Met haar gebaren; en haar woord, Ofschoon haar frisse mond bekoort, Maakt knapen roekeloos losbandig. Maar voor haar blik wordt ieder stil. Plotseling is ze, uit steen…

Zij hebben zich getabberd neergezet, En zijn opeens: 't geweten! en: de wet! Gij meent ik spot? schuilt 't recht niet in de kleren? Onfeilbaar maken toga en baret.…

Hij is bepaald heel net gekist: gekleed kostuum; op mat fluweel doet dat heel goed, 't is rijk en eêl. Wat zou hij trots zijn als hij 't wist. Het glas heeft een geslepen rand. De schuif is van licht notenhout; Uit donker is de kist gebouwd, Als passend voor een man van stand. Plechtstatig wordt de stoet geschikt. In de rijtuigen…

Bewaar mij voor de waanzin van het recht, De sluwe waarheid van de letterknecht. Hij is de wilde haver op de akker, Van buiten glanzend en van binnen slecht.…

Het is november en wij eten Nu van ons vetgemeste zwijn: De grote hammen en het klein Gesneden spek, en, niet vergeten, De lever en de fijne nieren, De dikke kronkelige worst; Het is wat zwaar en geeft ons dorst, Die wordt geblust met donkre bieren. Blaas even uit..., neem nu wat bonen, Of boerenkool; dàn rijstebrij. De vrouw staat klaar…

II Het volk Zij kennen niet de delicate zwier van de gebaren, en het soepel spreken. De woorden die zij uit hun harten breken Zijn luid; hun lachen schuimt als donker bier. Zij werken machtig, wild is hun plezier; Brutaal wordt ieder vreugde aangekeken. Hun feesten razen, en de nachten bleken Als het dorp nog davert van dans en getier.…

Het was al avond, toen hij 't huis genaakte, Een lauwe geur van vee dreef uit de stal, En heerste over 't parfum van zijn verval; En was de essence van wat hij verzaakte, Dit: wat het leven klaar en helder maakte, De grote knuisten van zijn vader, al Moeders gedrentel, en het driest geschal Van lach en grap, als 't volk de arbeid…

Meen niet, dat hij te schreien stond, Toen hem het giftige antwoord stak. Hij voelde, dat iets in hem brak, Maar hield de glimlach om zijn mond. Even vertroebelde zijn oog, Maar daadlijk keek hij strak en koel. En sterk hield hij het lauw gevoel Ten onder, dat zijn hart bewoog. Hij zal de eerste stap niet doen. Zijn fierheid, ten begeerde…

Moeder, ik zou mijn hoofd van zorgen zwaar nog eenmaal in uw handen willen leggen, terwijl uw stem m'een oud verhaal ging zeggen, waarvan ik de heugenis nog bewaar. Ik weet een avond, 't is al menig jaar geleden, zoete rook van meidoornheggen, die bloeiend bogen langs de smalle weggen, maakte mijn moede leden loom en zwaar. Gij zat voor…

De dag verga, waarin ik werd geboren, Der donderbuien dikke duisternis Trekke zich samen waar zijn luister is, Hij zij verschriklijker als geen te voren. Was ‘t mij bij de eerste oogopslag beschoren Te sterven..., waar zelfs geen gefluister is Van leed, men vrij van elke kluster is, Zou mij de rust van koningen behoren. Ik rustte…

O Geest, toen Gij ternederkwaamt En voor hun oog gestalte naamt, Doorzonk de hemel ademloos Een stille witte vlammenhoos. Boven hun lichaams donkre zuil Verscheen een zacht bewogen tuil Van licht, en glinsterende gleed Het neder langs hun schamel kleed. Hun mengelmoes van woorden vaal Klonk ieder als zijn moedertaal. In mensenwoord, op…

Gij wordt geboren: het bekommert geen. Gij sterft verloren: het bekommert geen. Het golven van de grote oceaan Breekt niet door 't zinken van een kiezelsteen.…

Wij hebben onze ziel niet laten vangen In 't net van vrees en onderdrukt verlangen. Als rozen bloeiend uit uw welig bloed Kuste ik uw warme lippen en uw wangen.…

Ik heb zo lang op u gewacht En nergens heil of heul gevonden. Ergens lachte het zoet en zacht…. Ach, zonder u is alles zonde. Ergens lachte het zoet en zacht… Ik weet wel, dat ik blij zijn konde, Als ik niet stadig u gedacht, Ach, zonder u is alles zonde. Had mijn verlangen maar de kracht Dat ik u tot mij trekken konde. Lichten…

Egyptische grafschildering Zij is een nauw ontloken lotos, Maar veel hulplozer en droever. Zij is als een smalle boot, los Van de nog nabije oever. Zij is niets dan een kleine leegte In dit boordevol heelal, Want zij smachtte, maar verzweeg te Zeggen, wat haar vullen zal.…

Nu komt het donker met zijn zoet Berouw en met zijn week verdriet. Nu stijgt verlangens lauwe vloed Ter lippen... en gij zijt er niet. Gij zijt hier niet... ik luister stil Naar 't suien van de wind der nacht, Die stadig uit het duister wil Verschijnen... waar ik op u wacht. Maar 't ondoorgrondelijke zwart Kiert nimmer open voor uw voet…

Zijn kleren had hij niet alleen geruild en kostbaar wapentuig, maar ook zijn leven. Hij had zijn wijsheid en zijn kracht gegeven en wat in harts verholen diepten schuilt. Voor simpele eenvoud, sterke aanhanklijkheên, bood hij het de gebronsde jonge herder. Die nam, en streed, en slingerde het verder en trof Saul met de scherpgekante steen.…

Kom nu, kom nu, De tijd is vol. Daar zal geen uur meer komen, Dat van de bloei van dag en nacht Late avond zulk een gave pracht Heeft saamgenomen. Nu, in dit schaduwloze licht, Laat uw gezicht Glimlachend naar mij neigen. En glanzend zullen overweer Mijn ogen naar uw ogen teer, Uw ogen naar mij neigen. Wij weten dit verkoren uur Van…

Viel er een kleine regen in de nacht? Een kraalgordijn heeft even zich bewogen, Ik luister, en ik houd mijn adem in. Ik stond voor een verlicht papieren venster. Mijn nagel gleed langs het doorschenen vlies, En daadlijk viel een grote duisternis. Het kraalgordijn heeft even zich bewogen. Daar achter hoopt en luistert een, snel…

Ik heb gewerkt, ik heb geleden, Ik heb geworsteld met 't verdriet, Ik heb gebogen als het riet, en soms heb ik 't met laffe vlucht gemeden. Nu stelt 't zich ondoordringbaar voor mijn staren Als van de nacht het nevelig begin. Maar als een lichtende lantaren Hef ik U op en volg U 't duister in.…

Ik zit in een subliem vertrek, Geraffineerd verzorgd, alleen. Mijn ruwe stoppelbaard verdween En uitgeschoren is mijn nek. ‘k Had een diner met koffie na, Uitstekend was de sigaret. Maar toch iets bitters heeft de pret Nu ‘k spoedig uit dit leven ga. Het nieuwe hemd prikt mij en schuurt Alsof ik naakt lig in het gras. ’t Is of ik nooit…

(de teruggekeerde peinst:) Het hart van Moeder kan ons nooit ontsterven, Want ’t is ontfermend als Gods grote hart. Hóe men haar liefde wonde en treitrend tart, Ze ontvangt vergevend na het woeste zwerven. En geen verwijten, want het vuns bederven Van ziel en ogen is opeens gestuit. Zij bad voor ons en mocht, armzaalge buit, Ons, worstlend…