Alle inzendingen van Willem de Merode

Hoe bar, hoe onverzoenlijk bitter Heerst wintertijd over het land. De bodem prijkt met wit geschitter. De maagre boom staat zwart verbrand. De onzaalge boom schudt zwarte kraaien Onwillig over 't witte land: Een groot penseel dat onheiltekens waaien laat over het geduldig land. Ik kan de vreemde tekenen niet lezen. Ze omdwarrelen mij vluchtig…

Ik denk: zo zal het later misschien zijn: Jij hebt een huisgezin, een vrouw en zonen, En ik zal nog als nu heel eenzaam wonen, En deze eenzaamheid is als een wijn Die men aan zieken schenkt om te versterken. En nu en dan zul jij mij troosten komen En mild je kracht in mij doen overstromen En dagenlang zal ik de krachtstroom merken. En als…

Dit was een dag van heimelijk begeren, Van sterk verlangen en verholen lust. Nu wordt het avond, nu komt de rust. En Gij zult tot mijn stiller harte keren. Zoals een vogel wegduikt in zijn veren, Door ’t eigen trillend hart in slaap gesust, Een ademende zachtheid, onbewust Van alles wat zijn argloosheid kan deren, Gaf ik mij onvoorwaardlijk…

Wat zijn ze schoon, de schemerige dagen Die niet meer grijs en nog niet paarlemoer Zijn durven, alsof er een lichtschijn voer Door een groot ademen, dat met zijn vlagen Van ijle blankte langs ons henenstrijkt, En even staat en langzaam witter wordt, En dat een bal en een geschitter wordt En ’t effen grijs doet glinsteren, - en wijkt. De tuinen…

Ik leef niet meer als ik u niet aanschouw. Mijn denken is in leegte weggezonken. ’k Zie ’t licht niet meer, maar ballen vuur en vonken En dan duikt alles in een nacht van rouw. Er is een luide suizing in mijn oor, Waar alle stemmen effen in vervloeien, Tot klanken, schoon als bloemen, open bloeien, En met een schok is ’t dat ‘k u noemen hoor…

Slaap maar,... slaap maar,... slaap, Zag je 't witte schaap Niet van uit de hemelweiden Door het venster binnenglijden? Kijk, je kleine bedje is vol Zachte witte hemelwol. Droom maar,... droom maar,... droom, Dat je aan hemels zoom Zelf als schaapje danste, en speelde Met de Herder, die je streelde. 'k Zie 't en zeg, deemoedig trots:…

O aangezicht zo licht en stil, Een goudenregen in April, In gure tijd voorzegt gij zomer. Gij hebt mijn dagen rijk gemaakt. Ik, door uw goedheid aangeraakt, Werd tot een godgeslagen dromer. En dacht gij, dat ik u vergat, Voor schoon gelaat in schone stad, Belust verboden buit te werven? Uw wezen wies zó door mij heen Als klimopwortels door…

Uw handen lieten ‘t leven stuiven Gelijk een bloem het gulden meel. En kinderen ontloken, heel Zijig en roze als duiven. Zij moeten langs Uw licht verschuiven Gelijk het schaduwend gespeel Van vingeren, en aller deel Is, dat de dood hen komt omhuiven. God, die ons achtloos verder telen, Begaan in wellust en vervelen Met heilge rust aanziet…

Ik ben geen vader, en ik hèb geen zoon. Niets dan een sage is zijn zacht bestaan. Toch groeide hij gelijk de nieuwe maan In grootte en glans en werd volwassen-schoon. Nevens mij, glorieus en monotoon, Verging de kringloop van zijn kort bestaan. Mijn hand is strelend door zijn haar gegaan En langs het kloppend halsje van mijn zoon. Ik weet…

In vriendenkring drink ik de gouden wijn. In eenzaamheid ben ik bedroefd en ween. O arm aards dal, waar 't onbestendige standhoudt. Het beste is hier: altijd dronken zijn. -------------------------------------- uit: Omar Khayyam (1929)…

Ik wierp mijn hengel in het water. De vis beet, en ik ving de vis. Ik doodde de vis, ik kookte de vis, Ik at de vis, de vis at mij. De vis was giftig, ik moet sterven. De vis groeit in mij, ik verminder. Zijn bek bijt en zijn vinnen steken. Ik ving de vis, de vis ving mij.…

Men weet niet hoe dit is, dat woorden Toekomen en zij zijn bereid Om de geruchten die zij hoorden Daad te doen zijn en werklijkheid. Zij hebben zich stil volgezogen Met geur en kleur, contour en klank En zijn als vogels opgevlogen En rusten op het vers als bank En heffen zich ten langen leste Met licht geworden vleugelslag En vliegen naar…

Gelderse rozen met hun koele Ballen lichten de hemel toe. Seringen waaien paarse zoele Geurige schaduwen, gril en moe. Aan tengre boompjes, haast nog schuil, De witte zuiverheid der rozen; Midden in hun half open tuil Besluiten zij hun schuchter blozen. In de doorgonsde donkerheid Van 't honinggeurende prieel Is 't zoet te toeven voor…

Ze heten Jan, en Klaas, en Ko, Hun burgernaam maakt hen verlegen, Die glimt en geurt u muffig tegen Gelijk een appel uit het stro. Geboorte, trouw en overlijden Zien ’t plechtige familiestuk. Dan stellen zij het weer terzijde, Blij met hun alledaags geluk. En merkt de buurt iets in hun wezen, Dat haar mishaagde of geviel, Dan noemt zij…

Hier is zij opgegroeid en groot Geworden, voor het smalle raam. Zij heeft geen afkomst en geen naam. Zij is alleen maar schoon en rood. Fier laat zij in haar forse schoot De tintelende bloemen staan, En heft onttakeld en ontdaan, De tuil nog, pralend met zijn dood. Zij kent alleen dit vreemd bestaan Van groeien en te gronde gaan Tezelfder…

Weinig schone dagen Zijn ons nog gegeven. Laten wij de hemel vragen Om gelukkig leven: Nachten wit van dauw, Die laat optrekt, En als water zonnelauw Langs ’t gewas lekt; Om bezonken klaarte In vogellied en bruine sloot; Vruchten vol zoete zwaarte: Ons blozend brood; Om groene levensbomen, En loof in vlam, Als de engel die ons dromen…

Hoe vaak zijt Gij dit jaar niet tot ons hart gekomen met leed en met geluk met ziekten en met pijn, maar ook: hoe vaak hebt Gij verdriet en kwaal genomen en deed uw stil bezoek ons stil en zalig zijn! En nu 't is middernacht! O, mocht de wereld wijken met de omzwaai van de tijd. Daal, hemel, tot ons neer, wij laten de aarde los, om zelf…

De nacht grenst aan de dag, en aarde aan de hemel. Er is geen scheidslijn tussen deze twee. Geen niemandsland bevindt zich tussen beide Waarin wij ons neutraal bezinnen kunnen En ons toekomstig woonoord vrij verkiezen. Hier zijn wij, en een eeuwige seconde Belet ons om de hier geheven voet Daar neer te zetten, ach, en ’t hier begonnen Glimlachen…

Het is november en wij eten Nu van ons vetgemeste zwijn: De grote hammen en het klein Gesneden spek, en, niet vergeten, De lever en de fijne nieren, De dikke kronkelige worst; Het is wat zwaar en geeft ons dorst, Die wordt geblust met donkre bieren. Blaas even uit..., neem nu wat bonen, Of boerenkool; dàn rijstebrij. De vrouw staat klaar…

Er leven velen in hem, maar zij sluimren. Hij mag hen niet ontwekken, en hij wacht Of geen zich wakker woelen zal, en zacht, Een duif, tot ’t leven kringlen zal en tuimlen. Als hij hun schaduw in de grijze nacht Bewegen ziet, en waagt in de gezichten Een licht te wekken en met hen te richten, Bespeurt hij dat hun masker hem veracht. Zij…

Wat baazlen zij van zede en wet en recht. Die zijn zo grillig als een vrouwenvlecht, Dan glanzend en dan streng, los en stijf saamgebonden, Altijd verwarrend en maar zelden echt.…

O droom, die in een slapeloze nacht Verschenen zijt voor wakkre brandende ogen. Gij naamt uit mij vorm en bestaansvermogen. 'k Heb u verwekt en smartelijk voortgebracht. Eindelijk zie ik, bang, de late pracht Van uw gelaat, o zoon, mij toegebogen: Trillende wimpers over tintlende ogen, Zo warm en diep en donker als de nacht. Er moet veel…

Moeder, ik zou mijn hoofd van zorgen zwaar nog eenmaal in uw handen willen leggen, terwijl uw stem m'een oud verhaal ging zeggen, waarvan ik de heugenis nog bewaar. Ik weet een avond, 't is al menig jaar geleden, zoete rook van meidoornheggen, die bloeiend bogen langs de smalle weggen, maakte mijn moede leden loom en zwaar. Gij zat voor…

Het was al avond, toen hij 't huis genaakte, Een lauwe geur van vee dreef uit de stal, En heerste over 't parfum van zijn verval; En was de essence van wat hij verzaakte, Dit: wat het leven klaar en helder maakte, De grote knuisten van zijn vader, al Moeders gedrentel, en het driest geschal Van lach en grap, als 't volk de arbeid…

Hij is van boerelijke bloede. Zijn vorm, zijn inhoud en gewicht Verscheen reeds menigmaal in ’t licht, Want reeds voor eeuwen ging zijn vroede Geslacht dezelfde landstreek rond En schatte peerden en percelen, Het zwoegend grauw, ’t graan op de delen, Luidruchtig van gemoed en mond. Hij stompt de vrouwen in de maag En strijkt de meisjes…

Nu is de lucht zo teder groen Als 't ritselen der vroege lente. Knapen plantten hun blanke tenten In schaduw van het fors plantsoen. Nu, na de lang genoten dag, Liggen ze stil omhoog te staren, En zien de sterren statig varen En zijn vol goedheid en ontzag. In deze wijde dadenloze Dagen is niets door hen verkozen Dan lach en milde heiligheid…

En elke dag opnieuw, bij het ontwaken, Keert hij zich droevig in zijn bedde om, Terwijl zijn handen, in nerveus gefrom, Spelen over ’t weggewoelde linnen laken. Hij fronselt tegen ’t licht dat door de blinden, Ten kier gelaten, bleek zijn bed beschijnt, Zijn tengere gestalte teer omlijnt, En zoekt zijn mond ten koele kus te vinden. Hij…

Gezegend, die de rozen doet Onder Uw lach ontluiken Aan de verbolgen struiken In glans van sneeuw en bloed. Gezegend, die de vogels hoedt, En lokt een schuwe zinger Heel teder op Uw vinger, En wekt het nestend broed. Gezegend, die der kinderen schal Bij 't spel met bikkel en met bal Ons droeve hart laat raken. Gezegend, die zich vaak…

Ik trouwde een vrouw, en kocht mij vele vrouwen. Voor ik verouder wil ik zonen winnen. Zaads overvloed geeft overvloedig vrucht. Doet zo de rijke niet die veld aan akker schakelt en 't grote goed met goed groot graan Bezaait, en rijst en goede bomen plant? Zaad is het kostelijk bezit des mans. Veel zaad bezitten is veel zonen hebben. Zaaien…

Rondom zijn voet een rosse schijn, Waardoor de regendruppels stoven En zwaar en traag daarboven Het zwart geheim Der stijging in de donkerten verloren Tot waar, een vuren knop, De lichte top Dreef op de hoge duisternis. – Ontzaglijk in zijn vreemde luister is Het wezen van de nachtelijke toren.…