biografie: Frans Babylon

 

Frans Babylon is het pseudoniem waaronder Frans Obers (1924-1968) niet alleen publiceerde, maar ook lijkt te hebben geleefd. Babylon was een bohémien die hield van het leven en van de schone kunsten. Naast literair werk publiceerde hij kunstkritieken en in 1959 het essay ‘Schilders van nu in Brabant’. Een jaar eerder had hij in Eersel een expositie ingericht met werk van kunstenaars uit Noord-Brabant en Vlaanderen, met wie hij goede contacten onderhield.

Alb. Smulders uit Breda, toen arts te Bergeyk en een broer van de hier eerder besproken Ferdinand Smulders (alias Paul Vlemminx), had in die jaren contact met Babylon en noteerde zijn herinneringen. Daaruit blijkt dat Babylon zichzelf beschouwde als de spin in het literaire en kunstzinnige web dat over Noord-Brabant en de Belgische Kempen lag, en dat veel van zijn collega-kunstenaars dit ook zo zagen. Uitdrukking hieraan werd onder meer gegeven met het verschijnen van de bloemlezing Brabantia Nova met werk ‘van de na-oorlogse dichters uit Noord-Brabant’ en met een belangrijke inleiding door Babylon zelf. Deze bundel werd door Babylon samengesteld en verscheen in 1954.

Eind jaren ’50 raakte Frans Babylon echter in een crisis en trok hij voor langere tijd naar Zuid-Frankrijk en Spanje. Zijn vrouw Tosca en zijn twee kinderen liet hij daarbij in de steek en de laatste jaren van het leven van Frans Babylon – doorgebracht in Zandvoort – moeten verward en onzeker zijn geweest.

Uit zijn gedichten komt Babylon naar voren als een romantische, gevoelige zoeker die zich identificeerde met het ‘miskende genie’ Vincent van Gogh en die zich graag overgaf aan emoties en verlangens. Dat met dit alles ook eenzaamheid een terugkerend thema in zijn werk is, wekt daarbij weinig verbazing. Of erfelijkheid hierbij een rol speelde, is een moeilijke en ook enigszins gevaarlijke veronderstelling. Feit is dat Frans Babylon werd geboren in een kinderrijk gezin in Deurne, waarvan de vader zichzelf door verdrinking om het leven bracht. Broer Leo Obers, die gedichten publiceerde onder de naam Leon van Kelpenaar, koos in 1951 voor een zelfde dood, en ook Frans Babylon bracht zichzelf door verdrinking om. De associatie met de figuur van de Uitvreter in de verhalen van Nescio dringt zich onmiskenbaar op.

Behalve eigen werk, maakte Frans Babylon ook bewerkingen/vertalingen van Chinese en Japanse poëzie. Door de haast waarmee hij het leven wilde genieten, nam Frans Babylon niet altijd de benodigde tijd om zijn werk kritisch tegen het licht te houden. Niet alle gepubliceerde poëzie is dan ook even sterk, maar wie het betere werk selecteert, houdt een mooie bundel over. In 1978 verscheen hiertoe bij Opwenteling in Eindhoven een eerste aanzet: Frans Babylon, Een liefhebbend geheugen korrigeert. Bloemlezing uit alle gedichten. Samengesteld door Ton Veugen. Ondertussen is het zeker tijd geworden voor een grondiger bloemlezing en een goede biografie van deze wonderlijke man die – naar het zich laat aanzien – verstrikt raakte in zijn eigen web. (lt)