biografie: Jan Jacob Slauerhoff
1898 - 1936
Jan Slauerhoff [Leeuwarden/Ljouwert 1898 – Hilversum 1936]
Hij groeit op in een protestants middenstandsmilieu in Leeuwarden. Hij lijdt aan astma en daarom brengt hij ieder jaar enkele maanden door bij zijn familie op Vlieland.
Slauerhoff gaat naar de HBS in Harlingen. In 1916 verhuist hij naar Amsterdam om geneeskunde te gaan studeren. In zijn studententijd schrijft hij zijn eerste uitprobeer-gedichten, waarvan er een paar worden gepubliceerd in het studentenblad ‘Propria Cures’. Slauerhoff neemt geen deel aan het traditionele studentenleven, maar verkiest een bohémien-achtige positie, gemodelleerd op zijn helden, de Franse symbolistische dichters als Baudelaire, Verlaine en Rimbaud.
Vanaf 1921 begint Slauerhoff serieuze gedichten te publiceren, in het literaire tijdschrift Het getij. Zijn eerste dichtbundel, Archipel, volgt in 1923.
Datzelfde jaar 1923 studeert hij af. Doordat hij weinig vrienden en veel vijanden heeft gemaakt in de besloten kringen van geneeskundigen valt het hem zwaar een medische aanstelling te krijgen in Nederland. Dus besluit hij aan te monsteren als scheepsdokter op bij een rederij die vaart op Nederlands Indië. Zijn zwakke gezondheid speelt hem parten. Op zijn eerste reis krijgg hij last van astma-aanvallen. Slauerhoff keert terug naar Nederland, waar hij waarnemer wordt in een huisartspraktijken.
Nadat hij een tijdje een gecombineerde praktijk heeft gerund in Haarlem met een tandarts, monstert hij weer aan bij een andere rederij, de Java-China-Japanlijn, en vertrekt weer naar het Verre Oosten. Tijdens zijn contract, dat loopt tot 1927, maakt hij reizen naar China, Hong Kong en Japan.
In 1928 Slauerhoff maakt een aantal reizen naar Latijns-Amerika. Zijn gezondheid gaat er iets op vooruit en zijn literaire productie neemt toe. Tot aan 1930 publiceert hij zes gedichten- en twee verhalenbundels. Dit is mede te danken aan zijn vriend de literatuurcriticus Edgar du Perron, die hem in 1929 helpt met het sorteren, corrigeren en bundelen van zijn teksten.
Vanaf 1929 is Slauerhoff weer meer in Nederland te vinden. Hij iss ondermeer een tijdje assistent aan de kliniek voor Dermatologie en Geslachtsziekten van de Rijksuniversiteit Utrecht. In 1930 trouwt hij met balletdanseres Darja Collin, wat het begin is van een gelukkige periode in Slauerhoffs leven.
In 1931 wordt Slauerhoff weer ziek; hij vertrekt naar het Merano om te kuren. Zijn vrouw volgt hem in 1932, zodat ze samen de geboorte van hun eerste kind kunnen beleven. Het kind wordt dood geboren, wat een zware depressie bij Slauerhoff veroorzaakte.
Zijn slechte gezondheid blijft hem zorgen baren en hij verhuist naar Noord-Afrika, omdat dit beter voor hem zou zijn. In 1934 opent hij een praktijk in Tanger, toendertijd een internationaal protectoraat, maar in datzelfde jaar is hij alweer in Nederland. De perioden van ziekte worden langer, de symptomen worden ernstiger en zijn relatie met Collin lijdt eronder.
Zijn faam als schrijver vestigt zich steeds meer.. Zijn romans Het verboden rijk (1932) en Het leven op aarde (1934) worden alom geroemd en zijn gedichtenbundel Soleares (1933) krijgt de Van der Hoogtprijs. In het jaar 1935 volgen zeereizen, maar ook de scheiding van Collin. Tijdens zijn laatste reis, naar Zuid-Afrika, wordt hij ernstig ziek: malaria over een verwaarloosde tuberculose en hij gaat opnieuw naar Merano om te herstellen. Maar het is te laat; nog steeds ziek keert hij in 1936 terug naar Nederland, waar hij wordt opgenomen in een rusthuis in Hilversum. Een maand na de publicatie van zijn dichtbundel ‘Een eerlijk zeemansgraf’ sterft hij daar 38 jaar jong.
.
Werk:
Poëzie
Het lente-eiland (Kau-Lung-Seu) (1930, verhalen)
Schuim en asch (1930, verhalen)
Het verboden rijk (1932, roman)
Het lente-eiland en andere verhalen (1933, uitgebreide herdruk van Het lente-eiland 'Kau-Lung-Seu')
Het leven op aarde (1934, roman)
De opstand van Guadalajara (1937, roman)
Verwonderd saam te zijn (1987, verhalen [1928-1935])
Alleen de havens zijn ons trouw (1992, reisbeschrijvingen [1926-1932])
]
Toneel
Jan Pietersz. Coen (1931)
Prozavertalingen
Ricardo Güiraldes — Don Segundo Sombra (1930, met R. Schreuder)
Eça de Queiroz — De misdaad van Pater Amaro (1932, met R. Schreuder)
G.H. Mir — De hof der oranjeboomen (1932, met R. Schreuder)
Paulo Setúbal — Johan Maurits van Nassau (1933, R. Schreuder met J. Slauerhoff)
Ramón Gómez de la Serna — In de schaduw van den leider (1937, met G.J. Geers)
Jules Laforgue — Hamlet, of De gevolgen der kinderliefde (1962)
Thomas Raucat — Twee verhalen (1975)
Diversen
Verzamelde werken (8 delen, 1941-1958)
Brieven van Slauerhoff (ed. Arthur Lehning, 1955)
Dagboek (K. Lekkerkerker, 1957)
Slauerhoff student auteur (poëzie en proza uit de studententijd, Eep Francken e.a., 1983)
Brieven aan Hans Feriz (Herman Vernout, 1984)
Hij droeg de zee en de verte aan zich mee (brieven, J. van Herpen, 1985)
Van een liefde die vriendschap moest blijven (brieven, H.C. ten Berge, 1992)
Archipel (1923)
Clair-obscur (1927)
Oost-Azië (1928) Eldorado (1928)
Fleurs de marécage (1929, Franstalig)
Saturnus (1930, uitgebreide heruitgave van Clair-obscur)
Yoeng Poe Tsjoeng (1930)
Serenade (1930)
Soleares (1933)
Een eerlijk zeemansgraf (1936)
Proza
Inzendingen van deze schrijver
144 resultaten. En zoveel schande werd in liefdes naam...
poëzie
3.2 met 22 stemmen 
2.998 En zoveel schande werd in liefdes naam
Met rein gelaat, gemeen gemoed bedreven,
Dat ik mij vaak genoeg voor liefde schaam
En walging mij belet om voort te leven.
Een felle blos, een bloedgolf stijgt naar 't hoofd,
Het wordt mij beurtlings rood en zwart voor ogen.
Ach, alles wat geluk is wor...
DE SCHALMEI
poëzie
4.1 met 22 stemmen 3.508 Zeven zonen had moeder:
Allen heetten Peter,
Behalve Wanjka die Iwan heette.
Allen konden werken:
Eén was geitenhoeder,
Eén vlocht sandalen,
Eén zelfs bouwde kerken;
Maar Iwan die Wanjka heette
Wilde niet werken.
Op een steen in de zon gezeten
Bespeelde hij zijn schalmei.
"O,...
In memoriam mijzelf
poëzie
4.0 met 28 stemmen 5.248 Door vijanden omringd,
Door vrienden in de nood
Geschuwd als aas dat stinkt,
Houd ik mij lachend groot,
Al is mijn ziel verminkt,
Mijn lijf voor driekwart dood.
In 't leven was geen dag
Ooit zonder tegenspoed.
Ik leed kwaad en deed goed;
Dat is een hard gelag.
Nu, in verloren slag,
Str...
MORGEN RIJD IK
poëzie
3.4 met 43 stemmen 3.837 Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe.
Ik wil niet langer wachten, eindelijk weten hoe
Je bent; de bloemen zullen je verraden.
Als je liefdeloos bent, zullen ze kwijnen en treuren;
Als je kwijnt van verlangen, heviger geuren;
Als je brandt van verlangen, hun knoppen scheuren
En ji...
De doden en de kinderen
poëzie
4.3 met 7 stemmen 2.456 Kom vaak bij ons. Jij die begint te leven
Verstaat ons 't best en bent het dichtste bij.
Een kerkhof vind je, evenals een wei,
Een plaats goed om te draven en te spelen.
Je praat met dingen die geen antwoord geven,
Die enkel lachen, stil, lang, als de zon,
Er schaduwen als glimlachen doen z...
VROEGE SNEEUW
poëzie
3.5 met 20 stemmen 3.137 Ik hoor je soms hees fluisteren.
Om ’t bed staat de stilte, de nacht.
De bamboebosjes kraken zacht,
Buiten in het verdere duister,
Want het gaat sneeuwen in de nacht;
Morgen is de wereld wit,
Wordt het winter.
Onze liefde… waarom huiver je?
---------------------------------------
uit:...
Saudade
poëzie
4.3 met 21 stemmen 5.163 Ik heb zoveel herinneringen,
Als blaadren ritslen aan de bomen,
Als rieten ruisen bij de stromen,
Als vogels het azuur inzingen,
Als lied, geruis en ritselingen:
Zoveel en vormlozer dan dromen.
Nog meer: uit alle hemelkringen
Als golven uit de zee aanstromen
En over brede stranden ...
BRUILOFTSLIED
poëzie
3.5 met 8 stemmen 3.859 Mijn gade, het is goed, wij zullen toeven
In een klein stadhuis, ik zal niet vertrekken,
Al bleven mij veel eilanden te ontdekken
Die zich om mijn afwezigheid bedroeven.
Niet dicht bij zee, om mijnentwil,
't Werd mij ondraaglijk aan de rand
Der ruimt' te rusten, bij de golven stil:
Bewaar...
Vida triste
poëzie
4.0 met 10 stemmen 3.373 Gedoemd om droevig te leven
Wordt ieder die te veel liefheeft;
Nog nooit hield mijn hart het tegen,
De liefde die groot verdriet geeft.
Weer zocht tevergeefs aan jouw borst
Mijn gemartelde hart zijn rust,
Dat wil troost voor brandende dorst
En wordt niet gelest door lust.
En altijd lijde...
Épitaphe
poëzie
4.3 met 10 stemmen 3.053 Hij ging veroverend, niets ontziend,
Een ontzette wereld door,
Heeft onbegrensde rijken gesticht –
Alles gaat weer teloor.
Vrouwen en vleiers zat, vrouw noch vriend
Die hem vrijwillig verkoor;
Vrees maakt eenzaam: hij heeft enkle liedren gedicht
Voor zichzelf, buiten elk gehoor.
Waarvo...
Raadsel
poëzie
3.2 met 8 stemmen 3.117 Vroeger schreef ik aan een zwaar bureau
Lichtzinnige gedichten;
Nu, met een plankje op mijn knie,
Een lijvige roman.
Ben ik vooruitgegaan? Wie
Kan mij zeggen, of ik het ben
Dan wel de materie
Die ten slotte moest zwichten?
--------------------------------------
uit: Al dwalend IX (1941)
...
TOT MIJN ERFGENAAM
poëzie
3.3 met 17 stemmen 3.164 Volg niet de leergang van de filosofen,
Dit leidt tot ledigheid. En godsdienststichters
Zijn loochenaars. Geniet van schone strofen,
Maar schuw het leeg gezelschap van hun dichters.
Waarlijk, al deze lieden zijn gelijk:
Zij kunnen over werelden bevelen,
Bezitten paradijzen en kastelen,...
Wachten
poëzie
4.2 met 6 stemmen 2.428 Mijn bootje is van dun riet
Gebonden door vezels van lis.
Toch bevaar ik de stroom.
Geen wachtlicht op de andere oever
Alleen bewaakt door de poolster.
Kom je niet?
Jouw boot is van sterk hout.
Deze stroom is nog lang niet
De woeste Yang Tse en toch ben je bang.
Kom je niet?
---...
La voyageuse
poëzie
4.0 met 9 stemmen 2.833 In Singapoer is zij aan boord gekomen
Vlak voor 't vertrek, met dertig stuks bagage;
De eerste nacht doorspookte ze al de dromen
Van een matroos, gemonsterd onder gage.
Hij stond des morgens 't wandeldek te wassen
Nog half versuft, toen zij hem kwam verrassen
En raaklings langs hem in pyja...
POMBA
poëzie
4.0 met 11 stemmen 2.337 Als een witte kat, naakt en languit
Ligt ze in de zon, in een bed van bloemen;
De borsten van haar boezem komen
Als koepels boven de kelken uit.
Ze is volmaakt blank, behalve de haren
En benen, in zijden kousen zwart;
Blank ronden de dijen zich weer tot waar een
Plek zwart dons ligt als een...
In Nederland
poëzie
3.9 met 26 stemmen 4.175 In Nederland wil ik niet leven,
Men moet er steeds zijn lusten reven,
Ter wille van de goede buren,
Die gretig door elk gaatje gluren.
'k Ga liever leven in de steppen,
Waar men geen last heeft van zijn naasten:
Om ‘t krijsen van mijn lust zal zich geen reiger reppen,
Geen vos zijn tred ve...
Ik had het leven me anders voorgesteld
poëzie
3.8 met 16 stemmen 3.780 Ik had het leven me anders voorgesteld,
Meer als een spel van nauw betoomde krachten,
Van grote passies en vermetel trachten,
De grote trek, de worstling met geweld.
Geen vrouw is Venus en geen man is held,
En beiden trachten zij elkaar te pachten,
En geen van beide' is ooit een dag bij mac...
Mandalika
poëzie
3.5 met 8 stemmen 2.440 Hier is geen ander gehoor dan 't verre gebrul van de branding,
Het droge geritsel der hoge pandanen,
Geen andre beweging dan 't wuiven der blaren
En 't lome deinen der golven.
Als 't leven op aarde opnieuw moest beginnen,
Zou het niet zuiver blijven, allen op dit eenzame eiland?
-------...
Woorden in de nacht
poëzie
3.7 met 274 stemmen 31.057 Voel je hoe ik naar je toe kom?
Je bent naakt in de nacht.
Wacht ik doe eerst een doek om.
Nog niet, nog niet.
Liefkoos mij, zacht.
Zeg dat je mij mooi vindt
En alleen door te strelen
In 't donker, mij ziet.
Zullen wij spelen,
Dat wie 't eerste lacht,
Moet ondergaan
Wat de and...
De dagen gaan
poëzie
3.6 met 19 stemmen 5.431 De dagen gaan langs de aarde, lange horden -
Nooit is de zon 't vermeêren moe geworden.
Een koning sterft, godslasterend, meinedig -
Nooit bleef een onbezette zetel ledig.
Volksplantingen geraken in versterf -
Reeds bloeien schonere uit hun bederf,
Weer ondergaand met zinkende getijen.
Nu i...
Het einde
poëzie
4.2 met 24 stemmen 4.002 Vroeger toen 'k woonde diep in 't land,
Vrat mij onstilbaar wee;
Zoals een gier de lever, want
Ik wist: geen streek geeft mij bestand,
En 'k zocht het ver op zee.
Maar nu ik ver gevaren heb
En lag op de oceaan alleen,
Waar zelfs Da Cunha en Sint-Heleen
Niet boren door de kimmen heen,
V...
Voor de verre prinses
poëzie
4.5 met 12 stemmen 4.578 Wij komen nooit meer saam:
De wereld drong zich tussenbeide.
Soms staan wij beiden 's nachts aan 't raam,
Maar andre sterren zien we in andre tijden.
Uw land is zo ver van mijn land verwijderd:
Van licht tot verste duisternis - dat ik
Op vleuglen van...
RIETPLUKKEN
poëzie
3.0 met 9 stemmen 3.538 Wij moesten riet gaan plukken,
Lang riet waar wind in ritselt,
Waarvan men manden vlecht,
En mochten in een boot
’t Vijfvoudig meer bevaren,
Bereikten ’t eiland lang voor noen.
Wij lagen ’s avonds nog in ’t gras,
En hadden niet één handvol riet
Geplukt om mee naar huis te gaan.
LAO TSE
poëzie
4.1 met 15 stemmen 4.424 ‘ Die het weten spreken niet,
Die spreken weten het niet.’
Deze woorden, werd mij verhaald,
Zijn door Lao Tse uit de stilte vertaald,
Hoe weten wij dat hij wist?
Twaalf boeken schreef de wijze,
Heeft hij zich dus vergist,
Die ons het pad zou wijzen?
Nagoya kasteel
poëzie
3.9 met 7 stemmen 2.001 Als een schip in de eeuwigheid verankerd
Ligt ver van de oevers het kasteel in 't meer,
Der wereld afgewend, hier onveranderd
Het rijk van bos en water en weleer.
Nu wil de eeuwige zwerver overvaren,
Zijn rust bewaren midden in het meer,
Welks oppervlak de schichtige winden vlieden,...
Drie vlinders fladderen, dicht bij elkaar
poëzie
3.0 met 7 stemmen 4.114 Drie vlinders fladderen, dicht bij elkaar,
Midden op zee, voorgoed van land verdwaald,
Drie teedren op de woesten oceaan.
Eén ging nog, twee desnoods: een vluchtend paar -
Maar drie! Wat heeft het noodlot uitgehaald?
Toch, zijn ook soms opeens niet over mij
Drie teedre zaligheden bij elka...
DE ONTDEKKER
poëzie
5.0 met 1 stemmen 4.404 Hij had het land waarvoor hij scheep ging lief,
Lief, als een vrouw 't verborgen komende.
Er diep aan denkend stond hij dromende
Voor op de plecht en als de boeg zich hief
Was 't hem te moede of 't zich reeds bewoog
Onder de verten, waarin 't sluimerde,
Terwijl 't schip, door de watersc...
Angústia
poëzie
3.9 met 21 stemmen 3.382 De zee trekt onder de nacht
Naar vele verlaten stranden;
Als een vloeibare wind is zijn klacht,
En zout, zoals tranen branden.
Ik voel dat overal waar de
Branding in snikken breekt
Tegen de kusten der aarde,
Mijn leed met zijn golven smeekt
Om de verloren genade
Jou weer nabij te zijn.
...
BRIEVEN OP ZEE
poëzie
3.0 met 2 stemmen 5.238 Gelezen worden ze ontelbre malen,
Al was de inhoud haast vooruit geweten,
Van 't zelfde levensstof in alle talen
En op den duur tot op het woord versleten.
Toch weer ontvouwd, na 't eenzaam avondeten,
Des nachts op wacht, te kooi en na 't verhalen;
Voor hen die zoveel eenzaamheid verbeten...
Ziekentroost
poëzie
3.2 met 9 stemmen 4.242 Pizarro had de vijftig overschreden,
En weinig roem behaald uit veel gevaar;
Zijn eerste vrouw droeg veren in het haar
En op zijn kleine akker werkte een tweede.
Hij stond bekend als drieste moordenaar,
Geen wet haast die hij niet had overschreden,
Maar dat behoorde tot de goede ...
Meer van deze schrijver...
