Alle inzendingen van Jan Jacob Slauerhoff

Dit was mijn eerste visie op de tropen: Een gladde plaat boven de schoorsteenmantel, Waarop, om lange palm, laag bladgekantel, Een tijger sloop, de ogen bloedbelopen. Daarvoor, 'n Chinees in geel kleed op 'n theebus, Met plat gezicht, hangsnor en scheve ogen; Op 't deksel stond een onoplosbre rebus: Karakters van onmetelijk vermogen.…

Voor de zachtmoedigen, verdrukten, Tot geregelde arbeid onwilligen, Voor de met moedwil mislukten En de groots onverschilligen, De reine roekelozen, Door het kalm leven verworpen, Die boven steden en dorpen De woestenijen verkozen, Die zonder een zegekrans Streden verloren slagen En 't liefst met hun fiere lans De wankelste tronen schragen…

Niet uitgestoten en niet opgenomen, Geen vreemdeling en toch niet een der hunnen, En niets haar eigen, alles gunst of leen. Zij zijn de meesters en zij kunnen Altijd haar leven binnenkomen, Dat zij, zo altijd eenzaam, nooit alleen, Niets houden kan voor zich en om zich heen. Waar zou zij heen gaan? Midden op de vliering Heeft men een kleine…

Morgenwind wekt mij, blaadrend in de boom Waaronder ik in droom lag met een vrouw Zo wulps als lieflijk, maar zelfs in die droom, Toch zeer kortstondig, bleef ik haar niet trouw. De kim woei open. Ik was weer verheugd En wies mijn warm gezicht in morgendauw. Ik roofde een landmeisje haar melk en deugd Met volle teugen, en had geen berouw.…

De kindren lopen uit hun kleurig spel En laten 't park schuw en verwaarloosd achter. De vogels zwijgen om een oude wachter, Alleen de krekels sjirpen snel en schel. Het groene en rode loof wordt even vaal. Een flakkerlicht ontwaakt in bronzen lampen. De avond komt gedempt, gehuld in dampen Nader, als een sluipmoordnaar in een zaal…

Stil sta ik in de steppe, De doffe zon gaat onder, De schrale maan verschijnt. Het gras dampt, klam en vochtig, De grond blijft stijf bevroren In hete korte zomer: ’t Blijft winter in de zomer. De klokjes zijn nog hoorbaar, Het rulle spoor nog zichtbaar, De kar is al bijna verdwenen. Ja, alles gaat, verdwenen… Wat over is gebleven…

Na lange dagen door storm geteisterd En somtijds uit de kooi gesmakt te zijn, Door ’t leven van ’t zacht Lisboa nog verbijsterd, Vind ik mij zitten op het zonnig plein. Geleund in de uithoek van een balustrade, zie ik als over hemelsbreed kozijn ’t Beproefd schip dat klein stilligt aan de kade, De gele stroom, de kleurge oeverlijn. Beneden…

O Konakry wat was je heet; Nog heter dan de negerinnen, Die gingen glanzend van het zweet Heter dan langgespeende zinnen, O Konakry! O Konakry wat was je stil; 't Bleef ochtend in de brede lanen Als was je een grote duiventil Getimmerd onder de platanen. O Konakry! De zon kwam niet uit 't wolkgebied Een vochte…

Zee lag stiller onder sterrennacht Dan een gulden vlies, een zilveren vacht. Iedre windvlaag scheen voorgoed te luwen. 't Zware schip kon zich niet verder stuwen In het weerstandloze, ijle klare, En het eiland kwam voorbijgevaren. Of het een stil schip was, diep gezonken, Welks topzeilen in het maanlicht blonken, Schoven zijn besneeuwde toppen…

’k Verkeer in weelde tussen de bloemen met wijn, Maar ook in armoe: drinkend zonder vriend. De opkomende maan, mij zo verlaten ziend, Wekt mijn schaduw, zodat we met zijn drieën zijn.…

Ik wilde alleen zijn met mijn droefenis En ik verborg mij in 't gewoekerd gras. Maar tevergeefs: mijn droefenis verried mij, Mijn smartkreet overstemt de roep der vogels. Waarom kan men niet lijden ongehoord En ongezien, terwijl men toch alleen, Alleen de lange levensweg moet gaan, En toch nooit eenzaam leven kan: altijd Zijn broeders, zusters…

De pijnboom, eenzaam, Op steile spits, De storm rolt rotsen Voorbij zijn stam; En diep daaronder, In 't dal, de kruinen Die vrede aadmen, In dommel suizlen ...…

Ik leefde ook liever monogaam, Maar ik ben veroordeeld als nomade, Tot geen gestage echt bekwaam, Steeds af te wijken van de paden Door elk van wieg tot graf bewandeld, Strak afgewend van 't boos instinct: Hun ziel voor welvaart vlot verhandeld, Hun drift verdrongen en verminkt. 't Geluk, dit smadelijk verdrag Toch te vergeten bij een…

Nog zweven liedren op de wind En gaan van mond tot mond, Van ouder op kind. Maar ’t speeltuig ligt in ’t stof geworpen En hij die ze er aan ontlokte Is nu een afgestompte, verstokte Dronkaard geworden in de laatste dorpen. Nog zweven liedren op de wind...…

Dichten doe ik nog, maar als in droom, In een droom waarover 't voorgevoel Van te ontwaken in een werklijkheid Die geladen is met ramp op ramp Hangt als een zwaar onontkoombaar onweer Dat in laatste stilt zijn donder uitbroedt Over 'n lieflijk maar al rottend landschap. Tussen zwammenwoekring bloeien bloemen, Pluimen rijzen uit vergrauwde…

De rustigen die mij tartten te vertrekken Heb ik om 't schip te krijgen woest beloofd Rijkdommen fabelachtig te ontdekken, Waarvoor ik ingestaan heb met mijn hoofd, En eindlijk in triomftocht aangebracht. Tot zinkens toe geladen lag mijn vloot. Wel waren bijna al mijn mannen dood, Maar alle havensteden bont bevlagd. Toen moest ik knielen voor…

De regen laat niet af Zich op ’t stadje uit te storten, Als een Lied ohne Worte, Uit den treure gespeeld. Een vrouw, nog ver van ’t graf, Vindt de zondag ondraaglijk, Maakt ’t zich lijflijk behaaglijk, Vroeg in bed: haar bezit – onverdeeld. En lang als ’t regenruisen - Slepende begeleiding - Houdt de klacht van de kuise Aan, om ontwijding…

‘O marinero en esta fonda’. 'O lichtmatroos, Wat zoek je toch In deze kroeg?' 'k Zit in mijn hoek En drink een glas, Ik lig niet graag Des nachts in 't gras. - Neen, neen, matroos, Je hebt toch drank Aan boord genoeg. 'k Was derdhalfjaar Ter walvisvangst. En voor de stilte Heb ik angst. - Maar in het dok…

Kon ik eenmaal toch jouw dans weergeven In een van het woord bevrijd gedicht, Eenmaal even vrij en lenig zweven Als jij in de lucht en in het licht Met je lichaam doet, dat toch niet even Los van de aarde is als wat ik dicht, Zich met moeite van de grond opricht, Zwaarder dan mijn geest, en toch kan zweven. Jij kunt met een wending, een…

De koelies kermen op de zwarte kaden Onder de Zuid-Chinese zomerzon, Met plompe zak of zware ton beladen, Eenzelfde zang van Sjanghai tot Kanton. Zij zijn maatvast en doen de laadstok deinen Het ritme van hun draftred doet 't gewicht Half zweven door de lucht, de schouderpijnen Zijn minder onverdraaglijk, bijna licht... Zij leven…

Gods kind had blokken in zijn boezelaar, Waarmee het in de wolken had gespeeld. Maar toen zij op wou bergen, moe, verveeld, Zag ze in de doos en wist niet hoe ze daar In passen moesten, keurig ingedeeld. Want God was streng, maar sliep - dus geen gevaar. Zij liet ze vallen, zag er niet meer naar Om en ging vlug naar een mooi engelbeeld.…

Witte ijsvogels wiegen Zich op zee en twijgen dichtbij. Zij wijst ze en roept ze met helle Bekoringsstem: "Zij voorspellen Geluk!" Maar ik zie verder: van het bergenjuk Komt een donkere stip neersnellen, Een zwarte vogel voegt zich er bij.…

Geen ankerplaats, geen monding van een beek. De sloep bleef steken in een modderkreek. De bossen dorren, leven op vergane Uit eigen vroeger loof gevallen blaren. Hun takken storten afgestorven bomen In beddingen van uitgedroogde stromen, Waar de oevers uit gebleekte beendren steken, Die bij een windvlaag (of bij 't langsgaan) breken.…

Verwaaide heesters in een lege tuin. Klimrozen in de luwte van de muur. Wat zonnebloemen, spruitend tussen 't puin Der vorige winter ingestorte schuur. Het vage pad door hei naar 't lage duin, Vanwaar ik 's middags op de einder tuur Over mijn boot, gekanteld, half in 't zand, Door 't laatste springtij hoog op 't strand getild.…

Ben ik traag omdat ik droef ben, Alles vergeefs vind en veil Op aarde geen hogere behoefte ken Dan wat schaduw onder een zonnezeil? Of ben ik droef omdat ik traag ben, Nooit de wijde wereld inga, Alleen Lisboa van bij de Taag ken, En ook daar voor niemand besta, Liever doelloos in donkere stegen Van de armoedige Mouraria loop…

Onder het zonnezeil, verrukt door de wind, Zit ik gelukkig. ’t Noodlot is nukkig, Maar er blijft niets meer dat me aan ’t leven bindt. De vrouwen, vroeger voor eeuwig bemind, Liet ik gelukkig Vroegtijdig achter zonder kind. Ik heb genoeg aan de natuur, Altijd grootmoedig, En aan de stille of stormende oceaan, Eindloos voorspoedig. Een vluchtig…

Onder lichtend vonkgedierte Komen algen tot bezinking. Diep is 't stil; langs lange slierten Wier trekt walm op van ontbinding. Plots doortrekken van de polen Alle kringen huiveringen; Reeds gezonken drenkelingen Drijven uit hun onderholen Los en zij bewilligen In een doodse farandole, Tot het schip moet stilliggen Op hun saamgedrongen…

Hier is de wereld niets dan waaiend schuim, De laatste rotsen zijn bedolven Na de verwekking uit de golven, Die breken, stuivend in het ruim. Het laatste schip wordt weerloos voortgesmeten, Het zwerk is ingezonken en asgrauw. Zal ik nu eindelijk, vergaan, vergeten, Verlost zijn van verlangen en berouw?…

Het regende in de avond, zacht en tergend. Overgebleven bloesems bezwijmden. Wij gingen samen, verlangens verbergend Nog niet beleden, niet meer geheim, Los van elkander, toch gedurig Toenaadring zoekend - uit de wijde Onzekerheid ontstond geen vurige Plotslinge ontroering die ons bevrijdde; Ingenomen bij 't gaan in de nevel Door…

Op de golven vindt de zon verstrooiing, Langs basaltblokken en sloepen voor Anker trekt de vloed een vage voor, Zacht schuim spoelt tegen de stenen glooiing. Achter moerbeiboomen ligt haar huis, Een hardstenen, hoogbegroeide hoeve. Door de moestuin naar de lage oever Daalt een pad van blinkend schelpengruis. In de gevelspits heeft…