biografie: Lucebert
Lucebert, pseudoniem van Lubertus Jacobus Swaanswijk (Amsterdam 1924 – Alkmaar 1994), dichter en beeldend kunstenaar,
wordt beschouwd als de meest revolutionaire, authentieke en beeldende dichter van de experimentele generatie. Vanaf zijn debuut in Reflex (1949) met het antikoloniale gedicht Minnebrief aan onze gemartelde bruid Indonesia lopen maatschappelijke en artistieke opstandigheid parallel, in de vorm van onvrede met de burgerlijke orde – waarschijnlijk mede veroorzaakt door zijn gedwongen tewerkstelling in nazi-Duitsland – en met de artistieke zelfgenoegzaamheid die hij in Parijs en Rome had gezien in 1948 en 1949. Als dichter van de Experimentele Groep Nederland trad hij in deze jaren toe tot Cobra. Zoals in het schilderwerk van Karel Appel, en later in zijn eigen schilderwerk, gelden ook in Luceberts poëzie de principes van het antidogmatische en het ‘primitieve’, van naïviteit, spontaneïteit en atonaliteit. Onder invloed van Friedrich Hölderlin en Hans Arp, en door de samenwerking met Bert Schierbeek, kreeg de sterke drang naar het Licht gnostische accenten. In zijn pseudoniem Lucebert komt tweemaal licht voor: in lux en bert. Hij keert de mythe van de gevallen engel Lucifer om. De mens is niet verstoten; de dichter kiest bewust voor een doorleefd materialisme en voor aardsheid. Het begrip experimenteel krijgt een tastbare en etymologische betekenis: steunend op de proefneming, op ervaring. Dat is de inhoud van de opstand van de homo ludens, de spelende mens. Hij keert zich tegen elke institutie die de macht vertegenwoordigt: de kerk, de staat, de wetenschap, de wijsbegeerte, de kunst zelf. Daartoe dienen kunst en leven te versmelten en taalregels te worden afgebroken. Veelzeggend is de titel van een bloemlezing uit zijn werk: Poëzie is kinderspel (1968). De bundel Val voor Vliegengod (1959) vormt de bekroning van Luceberts eerste dichtperiode. Later zoekt hij de fel begeerde zuiverheid in inkeer en vereenvoudiging.
Tussen 1960 en 1975 ging de dichter grotendeels schuil achter de graficus en de schilder. Eerst uitte een agressieve anti-ideologie zich in een ruim gebruik van felle kleuren, zwaar omrande vlakken, karikaturale en met opvallende tanden uitgeruste figuren; later moet dit ‘stucadoren’ met verf wijken voor een verfijnder coloriet en het gebruik van acryl.
In 1981 verscheen er, na jaren van stilte, opnieuw een dichtbundel, Oogsten in de dwaaltuin. Ook de bundel De moerasruiter uit het paradijs (1982) laat een sterk toegenomen regelmaat zien in versregel en strofenbouw.
Lucebert is vele malen bekroond, de eerste keer in 1953 met de Poëzieprijs van de stad Amsterdam voor Apocrief. De analphabetische naam (1952). Bij die gelegenheid verscheen hij verkleed als de ‘keizer der Vijftigers’. Later ontving hij o.a. de Constantijn Huygensprijs (1965), de P.C. Hooftprijs (1967) en de Grote Prijs der Nederlandse Letteren (1983). Zijn werk is in vele talen vertaald.
WERK: (o.a.): Triangel in de jungle/De dieren der democratie (1951); De Amsterdamse school (1952); Van de afgrond en de luchtmens (1953); Alfabel (1955); Amulet (1957); Triangel (1958; verz. bundel); De perfekte misdaad (1968; radiostemmenspel); Drie lagen diep (1969; tekeningen en gedichten); …en morgen de hele wereld (1972); Dames en heren (1976; m. B. Schierbeek); Chambre – Antichambre (1978; m. B. Schierbeek); Voor vrienden dieren en gedichten (1979; bloeml.); Mooi uitzicht & andere kurioziteiten (1980); Ongebundelde gedichten (1983); Het hart van de zoeker (1986; foto's); Troost de hysterische robot (1989); Van de roerloze woelgeest (1993).
Verzamelde gedichten
Inzendingen van deze schrijver
28 resultaten.wij zijn gezichten
gedicht
3,0 met 25 stemmen 
11.373 wij zijn gezichten
wij hebben het licht gestolen
van de hoogbrandende ogen
of gestolen van de rode bodem...
Over schilders IV
gedicht
3,7 met 44 stemmen 14.250 het atelier staat wijd open
maar eerst worden van licht de tere benen
gebroken voordat de bezoeker zo kan staan
als de schilder zijn bezoeker droomt...
Vrede
gedicht
3,4 met 11 stemmen 4.402 na de grote slag eten we gehakt
gekscherende de schedel afgezet en in de jonge schoten
gezet gelijk de geest met de broek open
en we stromen vol bier dat schuimt op de lippen...
de rivier
gedicht
3,0 met 5 stemmen 14.133 uit al haar armen brandt de rivier onder de rotsen
en onder de kleine zon boven de bossen
spuwt naar tellurische wortels naar de staart van de wolk
en met gesperde muil dwars door deinende scherven zij zwermt...
oorlog & oorlog
gedicht
3,0 met 7 stemmen 11.403 zij komen glanzend overgevlogen
onder de bloedende moeder
smelt de eerste sneeuw
onder wuivende palmen...
HET PROEFONDERVINDELIJKE GEDICHT
gedicht
3,8 met 4 stemmen 6.915 de zoeker naar de aard van een gedicht en
van des gedichts dichter
hij zal doof zijn voor het ijlingse
loven en laken van modejager & modeverguizer...
Vrede is eten met muziek
gedicht
3,3 met 9 stemmen 7.787 Vredig eten is goed eten
Want lekker eten doet men alleen in rust en vrede
Voor een goede spijsvertering is het een vereiste
Dat men elk hapje minstens vijftienmaal kauwt...
spiegel
gedicht
3,4 met 19 stemmen 12.873 spiegel nimmer zonder vreemden
volière die de inbreuk van ontheemden
begroet met een beurtzang tussen buiten
zonder binnen en het zich buitensluiten...
kleine strateeg
gedicht
3,3 met 3 stemmen 7.876 de kleine zonnetafel was immens
waaraan ik als kind mijn dromen speelde
de bergen hier de dalen daar
en het gevaar daartussen met zijn woeste baard...
visser van ma yuan
gedicht
3,4 met 8 stemmen 9.891 onder wolken vogels varen
onder golven vliegen vissen
maar daartussen rust de visser
golven worden hoge wolken...
Pastorale
gedicht
4,3 met 3 stemmen 8.382 noodweer
weerlicht
de noodklep open
het sluimerraam dicht...
het lied van een eenzame vrouw
gedicht
2,1 met 13 stemmen 15.461 toen haar gelaat nog maar een kamerplant was
en zijn wrokkig gezicht een ondoordringbare baard
en de laatste resten van het wrak
door de kinderen verbrast...
Van de econoom
gedicht
1,9 met 11 stemmen 9.799 onverschrokken bij braindrain de schoonprater
springt van nest naar vogel en blijft opgetogen
in de spaghetti van glossolalie lepelen
bepaalde aspecten moeten worden meegenomen...
De zeer oude zingt
gedicht
3,3 met 38 stemmen 10.056 er is niet meer bij weinig
noch is er minder
nog is onzeker wat er was
wat wordt wordt willoos...
De zeer oude zingt
gedicht
3,2 met 22 stemmen 15.248 er is niet meer bij weinig
noch is er minder
nog is onzeker wat er was
wat wordt wordt willoos...
Poëzie is kinderspel
gedicht
3,8 met 21 stemmen 11.382 Over het krakende ei
dwaalt een hemelse bode
op zoek naar zijn antipode
en dat zijt gij...
School der poëzie
gedicht
2,9 met 16 stemmen 7.647 ik ben geen lieflijke dichter
ik ben de schielijke oplichter
der liefde, zie onder haar de haat
en daarop een kaaklende daad....
het gelijk - een chanson
gedicht
3,0 met 17 stemmen 10.203 het gelijk van vissen vingers
het kwintet van de complicaties en braille
het gelijk van de ogen op borsten
het aanraken van de taille der vertedering...
gedicht voor een zeer hoofd
gedicht
3,5 met 31 stemmen 15.538 de wind verft mijn ogen om
tot spitse vlaggen
en ik geef mijn hoofd over
aan de grote verre wolken...
Landjuweel
gedicht
3,6 met 25 stemmen 12.204 met een broodkorst als corsage gaat
de blijde zwerver door het wijde land
hij wuift naar de koeien in de weiden
naar het bloeiende koren hem terzijde...
Ik draai een kleine revolutie af
gedicht
3,5 met 19 stemmen 13.524 ik draai een kleine revolutie af
ik draai een kleine mooie revolutie af
ik ben niet langer van het land
ik ben weer water...
Zielsverhuizing
gedicht
2,9 met 24 stemmen 20.208 stram strompelt hij van knooppunt naar knooppunt
de eens zo bekoorlijke zondebok
je mag hem aanlachen als je kunt
hij grijnst maar trekt het zich niet aan...
SLAAP
gedicht
4,4 met 45 stemmen 24.734 De oude wind beweent met as de gouden zee
daarop traag en treurend drijft de dag weg
het sterft het streng en trouw gesprek en een zucht
verheft zich tussen de donkere doornen...
Nazomer
gedicht
3,4 met 43 stemmen 22.229 ik heb in het gras mijn wapens gelegd
en mijn wapens gaan geuren als gras
ik heb in het gras mijn lichaam gelegd
mijn lichaam is geurig als hout bitter en zoet...
Liefde
gedicht
2,2 met 574 stemmen 141.027 ik droom dus ben ik niet
ik droom dat iemand de deur intrapt
niet voor de grap maar voor een politieke moord
ik droom dat ik niet ben...
Poëzie is kinderspel
gedicht
3,8 met 27 stemmen 13.161 over het krakende ei
dwaalt een hemelse bode
op zoek naar zijn antipode
en dat zijt gij...
school der poëzie
gedicht
3,8 met 33 stemmen 11.562 Ik ben geen lieflijke dichter
Ik ben de schielijke oplichter
Der liefde, zie onder haar de haat
En daarop een kaaklende daad....
Visser van Ma Yuan
gedicht
3,6 met 289 stemmen 65.485 onder wolken vogels varen
onder golven vliegen vissen
maar daartussen rust de visser
golven worden hoge wolken...
