Alle inzendingen van Guido Gezelle

o Nieuwjaarnacht, onaangenamer, onnieuwer nooit en was er iet, als ‘t geen gij mij voor waarheid biedt, onbeterbare leugenkramer! Van God en schijnt ge niet gegeven: dat God ons gaf is altijd mooi, en ‘t alderminste blomgestrooi is altijd lief, is altijd leven. Terwijl gij, dood, zo alle dingen die dood zijn, aâm…

Traagzaam trekt de witte wagen door de stille strate toen, en 't is wenen, en 't is klagen dat ze bin' de wijte doen! Stap voor stap, zo gaan de peerden, traagzaam, treurig, stille en stom, en zij kijken, of 't hun deerde, dikwijls naar hun meester om; naar hun' meester, die te morgen zijn beminde peerdenpaar, onder 't kammen en 't…

(gyrinus natans) O krinklende winklende waterding met 't zwarte kabotseken aan, wat zien ik toch geren uw kopke flink al schrijven op 't waterke gaan! Gij leeft en gij roert en gij loopt zo snel, al zie 'k u noch arrem noch been; gij wendt en gij weet uwe weg zo wel, al zie 'k u geen oge, geen één. Wat waart, of wat zijt…

(Hom. Il. XVIII, 576) O! 't ruisen van het ranke riet! o wist ik toch uw droevig lied! wanneer de wind voorbij u voert en buigend uwe halmen roert, gij buigt, ootmoedig nijgend, neer, staat op en buigt ootmoedig weer, en zingt al buigen 't droevig lied, dat ik beminne, o ranke riet! O! 't ruisen van het ranke riet! hoe dikwijls dikwijls…

Jesu, wijs en wondermachtig, weest mij, arme knecht, indachtig, leert mij spreken uwe naam; Jesu, maakt, ofschoon onweerdig, te uwen lof mijn tonge veerdig, te uwer eer mijn lied bekwaam!…

Pasen, Pasen, luide klinke nu de slag van lerke en vinke, nu de stem van mense en dier! Pasen, Pasen, wijdt het vier, wijdt het licht en pint de lampen, laat de verse wierook dampen: Hallelujah, ‘t jok is af van de dood en van het graf! Pasen, Pasen, opgestanden is de God, die boze handen hadden aan het…

(01 01 1891) Het oud jaar is gekist, genageld en begraven; en ‘t nieuwe, korts nadien, kwam schielijk aan te draven. Zo ‘t oude was, zo zal, waarschijnlijk ‘t nieuwe zijn, vervuld van koud en heet, van liefkijkheid en pijn. Een dingen wense ik u, en mij en allen samen, het oude jaar en ‘t nieuw te doen, in…

Het jaar is uit- en tenden geleefd: van al zijne oude ellenden en heeft de last het ons ontgeven; het nieuwjaar heeft, van heden af aan, voor elk ende een, een schrede gedaan: wie zal ‘t tot tenden leven?…

Vlugger als de wind die vliegt, en de losse bomen wiegt, gaan, mijn kind, gedachten; dieper als onze oge ‘n kan peilen, in ‘t wijde uitgespan, peilen, kind, gedachten; hoger als de sterren staan, in de glimmende hemelbaan, staan, mijn kind, gedachten; wijder als dat wijde en wak uitgestrekte watervlak, strekken, kind, gedachten!…

'k Ben tegenwoordig overrompeld van menig kruis en hertverdriet, en ‘t geen mij in de ellende dompelt, is dat niet één mijn kruisen ziet. Ik ga mijn vrienden al te rade die ik nog peize vriend te zijn, en ‘k vinde niet dan ongenade, dan hertverdriet, dan hertepijn. Lijk eertijds Job spreek ik voorzichtig, van al hetgene mij betreft, maar…

Aan enen afwezenden vriend Ik misse u waar ik henenvaar of waar ik henenkeer: den morgenstond, de dagen rond en de avonden nog meer! Wanneer alleen ik tranen ween 't zij droevig het zij blij, ik misse u, o ik misse u zo, ik misse u neffens mij! Zo mist, voorwaar, zijn wederpaar geen veugelken in 't net; zo mist geen kind, hoe teer…

Numquid nosti semitas nubium?* Weet gij waar de wind geboren, waar de dauw geboren is? Weet gij kunstig op te sporen wat hierbij, hierboven is? Weet gij wat de sterren zijn, en wat de zon, de mane? Wat in de bergen, in de mijnen ligt, en in de zee bevat? Weet gij iets klaar uit te leggen van al ‘t geen men u vragen kan? Antwoordt dan en…

Als de appels bloeien, - de schone maand! - en 't gers, aan 't groeien, de wegen baant, de zoele winden zie 'k geren gaan en blommen vinden, die openstaan. Als, uit aan 't stromen, half bloed, half melk, zijn de appelbomen, zo een, zo elk; als weke zijde de takken blomt, dan ben ik blijde:…

Mijn hert is als een blomgewas, dat, opgaande of toegeloken, de stralen van de zonne vangt, of kwijnt en pijnt en hangt gebroken! Mijn hert gelijkt het jeugdig groen, dat asemt in de dauw des morgens; maar zwakt, des avonds, moe geleefd, vol stof, vol weemoeds en vol zorgens! Mijn hert is als een vrucht, die wast en rijp wordt, in de schauw…

(Herinnering aan Beethoven's Septuor.) ‘t Er viel ‘ne keer een bladjen op het water ‘t Er lag ‘ne keer een bladjen op het water En vloeien op het bladje dei dat water En vloeien dei het bladjen op het water En wentel-winkelwentelen in ‘t water Want ‘t bladje was geworden lijk het water Zo plooibaar en zo vloeibaar als het water Zo…

God, hoe kan de mens toch boos zijn, die maar U tot steun en heeft, en in ander goed getroost zijn als dat goed dat Gij hem geeft? o 't Mysterie zonder weerga, dat ik overal het goed, in mijn eigen als ik neerga, dat ik daar het kwaad ontmoet!…

‘t Is honderd jaar geleên, ‘k en was nog niet geboren, en Gij, o goede God, Gij wist me, in uw gena; wat heb ik toch gedaan, hoe ben ik uitverkoren, dat honderd, duizend niet bestaan... en ik besta! ‘k Besta! ‘k Ben eeuwig vast aan uwe wil gebonden; Gij ziet mij, die ik niet en zie, maar kenne en weet: waar zal ik, honderd jaar na deze…

o Lenteblomke, ‘et moederhert der aarde eerst uit- gekropen, hoe heerlijk hangt uw halssierraad vol morgendauw gedropen! Hoe blijde baadt mijne ogen beide uw kraag, vol di- amanten; hoe mooi omvangt uw vallend hoofd dit groen, van we- derkanten! Hoe ongezien, hoe wonderschoon, hoe moet de Schep-…

Een mezennestje is uitgebroken, dat, in de wulgentronk gedoken, met vijftien eikes blonk; ze zitten in de boom te spelen, tak-op, tak-af, tak-uit, tak-in, tak-om, met velen en 'k lach mij, 'k lach mij, 'k lach mij bijkans krom. Het mezenmoêrtje komt getrouwig, komt op de lauwe noen, al blauwig en geluwachtig groen; het brengt hun dit…

DAAR wandelde op nen zomerdag een neuswijze achter 't land, daar hij twee klene meiskes zag die speelden in het zand. Zei neuswijs: 'Maar,wat doet gij daar, gij meiskes alle bei? Wat doet gij daar gij blond van haar, gij meiskes, in de Mei?' En 't ene van de meiskes zei: 'Wel here, zo ge ziet wij zitten hier, wij zitten,hei!…

Wie heeft er ooit het lied gehoord, het lied van Boerke Naas? 't En ha', 't is waar, geen leeuwenhert, maar toch, 't en was niet dwaas. Boer Naas die was twee runders gaan verkopen naar de stee en bracht, als hij naar huis toe kwam, zeshonderd franken mee. Boer Naas, die maar een boer en was, nochtans was scherp…

Heer, mijn hart is boos en schuldig, Maar Gij zijt barmhartig en duizendmalen meer verduldig als dat ik boosaardig ben: geef mij dan, o Heer, ik vraag het, geef mij hulp en sta mij bij; 'k heb gezondigd, ik beklaag het, help mij, God! Vergeef het mij!…

Th. S., UURWERKMAKER 1880 God geeft de tijd bij dag en jaar, ach neen, bij kleine tikskes maar, en 't laatste tikske komt aleer men 't peist of weet, eilaas, te zeer! De wijzer wijst elke uur en tijd, maar de uur niet dat gij schuldig zijt te sterven! Zijt dus voorbereid, de wijzer wijst naar de eeuwigheid.…

't Is nieuwjaar overal, 't zijn al weer nieuwe dagen, die rijzen in de oost, met 't jonge zonnelicht; al 't oude zij voorbij, en, vrij van alle plagen, zo weze uw levensloop voortaan weer ingericht. Dus wensen wij, die u van harte wel beminnen, dat 't nieuwgeboren jaar, vandage en elke…

Aanschouw mij, hier en daar, die bende Casselkoeien die louter bruin van haar, als zoveel bloemen bloeien, in ’t gers en in de zon, die, zinkend henentiet die, rood, het rode veld, vol rode vonken giet. ’t Is prachtig overal, ’t Is prachtig, hoe de huiden dier koeien liefgetal van vouwe en verwen luiden; ’t is prachtig hoe ze staan, gebeiteld…

Beminde echtgenoten De wereld is een zee vol wilde en woeste baren, daarop een ieder zal te schepe gaan en varen. Daar zijn der die alléén die zee bevaren moeten; daar zijn der die de vaart door meegezelschap zoeten. Gij lieden zijt, getweeën in ‘t Sacrament gebonden; zíj heeft de bruidegom en gíj de bruid gevonden. Ons Here wilde…

Och Moeder, is dat nu de nachtegaal, waarvan gij, moeder, mij zo menigmaal verteldet dat hij vóór de zonne zingt, en, na de zonne, zoetjes avondklinkt? Dat bruin hij is van verwe, en eiers legt, in leeggebouwde nesten? Moeder, zegt, wanneer hij, vroeg en spade, uit…

Twintig mezenvoetjes hippelen in ‘t groen, zurkelende zoetjes, zo de mezen doen. Sprongen, rechte en kromme, doen ze elkander na, oppe, nere, en omme, ga en wederga. Elk, op elk z'n taksken, laat z'n tonge gaan; elk het mezenfrakske, en ‘t meezenmutsken aan. Voor die ‘t frakske maken, één duim, of drie…

De navond komt zo stil, zo stil, zo traagzaam aangetreden, dat geen en weet, wanneer de dag of waar hij is geleden. ‘t Is avond, stille... en, mij omtrent, is iets, of iemand, onbekend, die, zachtjes mij beroerend, zegt: '‘t Is avond en ‘t is rustens recht.' De bomen dragen gans de locht vol groen, nog onbestoven; en ‘k zie, zo dicht hun…

Die binnen de bergen te wonen verkiest, des morgens, zijn deel in de zonne verliest. Des avonds, nog eer hij zijn bedde bezoekt, te vroeg is de zonne ‘m bedekt en bedoekt. Die boven de bergen wilt huizen, en kan de wind niet verdragen, en ‘t ruisen dervan. Het zomert er late…