Alle inzendingen van Hendrik Marsman

'Ik zag een vrouw, die schreed alsof zij nooit zou sterven.' A. Roland Holst Vrij en eeuwig, tijdeloos ontheven, in een hoog en onaanrandbaar zweven, schrijdt gij, koninklijk geheven, langs de blauwe muren van het licht. o! de sneeuwstorm van uw gouden mantel o! de zon, het diamanten vlamsel, dat de heemlen uitstroomt uwer haren…

De aarde spant zich om hem uit te stoten, de roekeloze, die haar greep ontsprong en zich naar hare rondste toppen wrong, waar 't wonder hem der luchten wordt ontsloten – Want vorsing loert in zijn gedoken sprong en heersen ligt in zijne wil besloten; hij proeft de kansen om zich af te stoten aan harde lucht, waardoor zijn schroefslag zong.…

Toledo 1934 Tussen de kloosterzaal en de kathedraal was een dubbel getralied hek en achter dat hek zat die non. zij had haast geen tand meer in haar mond, haar huid was geel, haar blik ongezond, zij was niet wijs en niet gek. en het leek of zij geen spaans verstond, want op iedere vraag kwam hetzelfde verhaal half huilend haast door dat hek…

Ik dacht dat ik geboren was voor verdriet -- en nu ben ik opeens een lied aan 't worden, fluisterend door het ijle morgenriet nu smelt ik weg, en voel mij openstromen naar alle verten van de horizon, en ik weet niet meer waar mijn loop begon. de schaduwen van blinkend witte wolken bespelen mij en overzeilen mij; en scholen zilvren vissen…

"Ik die bij sterren sliep en 't haar der ruimten droeg als zilveren gewei, en 't stuifmeel der planeten over de melkweg blies en in de maan gezeten langs 't grondeloze blauw der zomernachten voer, ik ben beroofd en leeg, mijn schepen zijn verbrand, mijn stem verloor haar gloed en vindt geen weerklank meer in 't dode firmament, niets dan…

Ik zie de zon nog in het venster staan maar reeds vervaagt de schemering de uren. ik weet dat het niet lang meer duren kan, totdat ik met de dood alleen zal zijn. gij hebt mij lief; ik heb vergeefs getracht u zo volledig lief te hebben als gij mij; vergeef het mij: ik heb het slecht gedaan, en bid voor mij en ga dan van mij heen; hoe teer en…

Geef mij een mes. ik wil deze zwarte zieke plek uit mijn lichaam wegsnijden. ik heb mij langzaam recht overeind gezet. ik heb gehoord, dat ik heb gezegd in een huiverend, donker beven: ik erken maar één wet: léven. allen, die wegkwijnen aan een verdriet verraden het en dat wìl ik niet.…

Dit is haar graf, onder de jonge linden vergaan haar handen en haar zachte ogen. moet men geloven dat wie haar beminden haar eens hervinden en herkennen mogen?…

LI 'Wie schrijft, schrijv' in de geest van deze zee of schrijve niet; hier ligt het maansteenrif dat stand houdt als de vloed ons overvalt en de cultuur gelijk Atlantis zinkt; hier alleen scheert de wiekslag van het licht de kim van het drievoudig continent dat aan ons lied de blanke weerschijn schenkt van zacht ivoor en koolzwart…

Tederheid, leg nu uw hoofd aan het ademend schoudergewelf - deze man verloor het geloof in wat sterker was dan hijzelf. hij reisde de wereld rond. doch hoe weinig baat het de mens of de ziel haar zaligheid won nu de wereld te gronde ging. hij stond op en liep naar het raam; van walging vervuld en vermoeid, zag hij neer in het pompende…

De verte lokt. de zee en 't bronzen duin die golfden om mijn jeugd versmalden langzaam tot de kleine tuin waarin mijn moeder nu begraven ligt. dit was haar raam, dit is de stille brink waarlangs zij schreed in 't vroege schemeruur. alles wat aan het leven vreugde gaf en vuur, zij heeft het meegenomen in haar graf. wat doe ik hier?…

Over enkele dagen zal het verleden zijn. om te vergeten zal ik mij overgeven aan de warme schijn van wijn en hartstocht; maar wat is wijn, wat kan de duiz'lende verrukking der liefde zijn naast het geluk van dertig woorden, stuk voor stuk gezuiverd van de tijd? laat er geen wrevel zijn, bewaar mijn mond voor de jaloerse smaad en het…

Hij schreed en ruimte was hem soepel kleed aan 't koele lijf. de gladde luchten spatten uit elkander en rode sterren walmden àl hun wonder in wankelende nacht. hij schreed en ruimte brak aan zijn metalen tred en lucht verkromp voor zijn doorzengde zucht. leven was enkle vlokken violette geur. hij at en aarde trok haar gillende spiralen…

De avonden donkeren al. dit is het regenende jaargetijde waarin wij haar eenmaal ten grave droegen; ook toen sloegen de bladeren en de regen over de paden en de zwarte wegen en het woei duister in de donkre groeve. alleen was het toen vroeger herfst en droever.…

Dit gebied is een landstreek des doods en de middag is grauw als de nacht... ach, hoe lang heb ik niet gezocht naar het pad van haar huis, naar haar tuin, naar het gras dat haar schrede betrad. zij was de eerste die in de lente des levens een zomer lang met mij was... maar zij verliet mij en zij verried de vluchtige tenten voor het…

Ik lig nog te bed in de blinkende morgen en hoor in mijn hart en daarbuiten het ruisen der nieuwe zee, reuken en blijde geluiden en de bloeiende geuren der kruiden vervliegend als schuim in het zonlicht en op de wind drijft het mee. nu is er rust en een wijdheid vol nieuwe kracht; voor mijn vertwijfeling en mijn stoutmoedigste droom een onpeilbaar…

In deze kleine kamer vind ik soms nog vrede. al wat daarbuiten ligt heeft voor mij afgedaan; wat rest mij nog, dan ‘Krieg und Frieden’ lezend, tot mijn verwoeste dromen in te gaan?…

...toen hij verscheen scheurde de hemel in een wilde glans en één uur lang is het hier brandend licht en warm geweest. Niemand was zozeer mens, zo schaamteloos en zonder voorbehoud heerser en prooi; geen onzer heeft in heerlijkheid en pijn zichzelf zo reddeloos vergooid aan pracht en laagheid, niemand heeft ooit een kostbaar leven zo blindelings…

Oneindig zijn de vloeren van de nacht – en dromend bruine vrede, deint, o akkeraarde, dit donkre nachtland in uw warme schoot o, paarlen licht aan donkers zachte zomen schoort een verlaten boom de wankelende boog der nacht. als gij de avond om uw schouders plooit, figuur, gekerfd uit nachtelijk ivoor, de droom der wimpers langs de luchten…

De zuilen zijn vluchtig verguld. een oeroud zwijgen heeft zich opgericht uit de getijden der vergankelijkheid. en onberoerd staat dit verweerd geweld boven de wirwar en het gekrioel der mierennesten, en het zichzelf verdelgend menselijk gewoel. geen bloem, geen schaduw zijn gebleven gelijk zij waren op de eerste dag en elke nacht…

Ik zit voor het open raam van de kroeg. Het is zonnig, het is nog vrij vroeg. En zeer, zeer vroeg was vanmorgen het licht, de wereld, de zon en het jaar, waardoor ik liep in snel, verend ritme, stromend en stralend - en lachend met haar, die nu met een blinkend gezicht tegenover mij zit. Zij lacht, haar tanden zijn wit. De schaduw op onze…

De bronzen kling omheuvelt ademend het schemerdal. daarachter zingt de zee een zachte dood wuivende zeilen, dromend aan de voet der weke heuvlen, deinen de tenten van het maagdenkamp, Penthesileia slaapt een laatste vrouw die haar omarmen mocht en sluimeren in ’t warme schaduwrag van hare flank, bezweken en ineengeworpen, ergens in de…

Soms was zij heel de dag met zichzelve alleen. langzaam boog zij zich dan af naar de wand en zij verdween in onzichtbare verten; hij bleef alleen achter, wachtende of zij wel keren zou uit dat land. later keerde zij dan, maar zij was zo doordrenkt door vijandige geuren en vreemde, geheimzinnige glansen, dat hij zich door haar kussen verraden…

Laat mij de angel van 't venijn, door argwaan in uw hart gedreven uittrekken, en een felle pijn de aanvang zijn van het genezen. en laat ons langs het steil ravijn opnieuw de oude weg betreden die ons terugvoert naar het huis, dat in de duisternis beneden nog aan de voet der heuvel ligt; waar gij zo eenzaam hebt gestreden, toen leed de liefde…

De schemering valt. een grote, rode maan stijgt langzaam uit de golven aan de oosterrand der nauwlijks ademende avondzee. de dromen komen met de golven mee en mijmerend gewordt mij, ongezocht, waarvoor ik jaren in vertwijfeling vocht, denkende dat het geluk omstréden moest zijn en dat het leven zonder smeken niet schenkt. o, heerlijk is nu…

Over enkele dagen zal het verleden zijn. om te vergeten zal ik mij overgeven aan de warme schijn van wijn en hartstocht; maar wat is wijn, wat kan de duiz'lende verrukking der liefde zijn naast het geluk van dertig woorden stuk voor stuk gezuiverd van de tijd? laat er geen wrevel zijn, bewaar mijn mond voor de jaloerse smaad en het…

Dwalend over de hoogten gaat het lichaam zijn zwaarte vergeten; vaag herinnert het zich, dat in de spleten halverwege de top kleine roofvogels huizen en hoe de nesten zich vastklampen tegen de steilten; in het dal moeten de huizen staan en vreedzame dieren gaan grazend over de weiden. 'hoe lang zal de heugenis aan het dal nog kunnen…

De onrust en de lichtbewogen ontvanklijkheid van hare trekken zijn weggewist en overtogen door maanlicht, dat in zachte plekken gestort ligt over kruin en peluw — en dekens die haar slaap bedekken welven het maanlicht tot een landschap, een keten die zijn tere bekkens van zilverglans doet overstromen — hoe lieflijk droomt het hoofd daarboven…

Het was donker, hij lag op zijn bed. hij had het raam op de haak gezet, opdat het getij van de nacht door de baai van zijn kamer kon gaan en zijn dromen stijgen en dalen op de golven der maan, en hij dacht: 'hoe vaster ik slaap, des te zwaarder slaapt het heelal, hoe dieper ik ademhaal hoe hoger de nacht en het lied van de nachtegaal. kan…

"Wie zegt mij dat het verraad niet herleeft in een ander land? waarom vluchten uit weerzin en leed, waarom hopen dat men vergeet wat de ziel heeft doorstaan en gemerkt? slechts zolang de herinnering nog werkt is mijn leven mijn eigen bezit, onverschillig of het bestaat uit vervoering of nederlaag. als ik opbreek en wakker word in een nieuw…