Alle inzendingen van Herman Gorter

Ik wist niet dat dit alles was zo mooi. Zo staat ook wel een meisje vol in bloei, De bruigom loopt om haar en streelt het haar, Zijn spitse ving’ren door haar gouden haar: En loopt nu onwetend heen en zoekt in spel Matheid en slaap. Dan treedt op zijn drempel Een bloot beeld: onder ’t witte bedgordijn Glijden er blikken en een woordentrein.…

De dag gaat open als een gouden roos; ik sta aan 't raam en zend mijn adem uit, het veld is stil, en nauwlijks éen geluid breekt naar het koepelblauw bij tussenpoos. En in mijn kamer, als een donkre doos, waarvoor de parels hangen aan de ruit, ga 'k heen en weer, tot waar mijn wandling stuit en ik bij donkre wand stil peinzend poos. Ik…

De aarde ligt in de armen van de zon in stilte en weeld'. Het is gelijk dat uur, waarin twee minnenden zich aan het duur werk der liefde herinn'ren en de bron van 't leven. Elk of hij niet anders kon, staart naar de ander met een zacht getuur. Zo ligt de aarde stil in het azuur, en 't gouden bed waarin de zon haar won. Zacht speelt de…

Christus, die 't absolute van de liefde leerde, Spinoza 't absolute van 't heelal. Marx, die het relatieve van 't gevoel En van de geest des mensen leerde, - Einstein van het heelal... Welk een ras, welk een stam!…

Mijn grijze tintelreine mijn witte strelefijne met hoog van omhoog gezwier van uw handekens, schier het vlerkegezwaai van vogeltjes, het omkomen van wiekmolentjes, ze veren zo fraai door de lucht, mijn oor hoort geheel geen gerucht, en uw wangen glijden aan en uw lippen staan saam aan beweegloos rood en in eens daar vlood een…

's Morgens op het witte laken doet er een gelaat ontwaken -- dat ligt daar als een waterlelie op een golf water, op de peluw. 's Middags loopt ze in het bos te schijnen, haar ogen tussen bladen als twee kleine vuurjuwelen, kijkend in een laan -- bladen ruisen weer dicht, ze is gegaan. 's Avonds lacht ze in een stille kamer, zonder…

Soms, als men buiten loopt in zee van zon, Of in de diepe storm, in 't diepe jaar, Of in de nacht haar laag neer vallend haar, Of in sneeuw, als men haast niet lopen kon. Dan voelt men zulk een liefde voor de bron Van al wat leeft, 't heelal, dat men wou daar Zijn armen omheen slaan, en heel te gaar 'r in opgaan, dat het ons bestaan verwon…

'T is zwart en donker, kamerdonker als rook, rood kolengeflonker, daarboven holt de klok. Langs de wanden bleekt flauw een plaat en nog een - het witte is lichtlauw, 't lijkt alles lang geleen.*) Hoor, het leven vliedt, de klok holt, tik, tik - zingt het jammerlied van het ogenblik. -------------- Uit: Verzamelde Lyriek, 1966.…

Zachtlichte lentenen mogen nu wentelen aanwentelen, hooglichte luchten wolkenlichtluchten, de lentenen - Grote lenten met zonlichtboezems in fonkellichte vér vallende blouses waar hoofden zacht in liggen donzig en ver als wolkenen, de grijze stil-sneewige die in wintermiddagen liggen. Dán ogen lichtgrijzig spelen, open, waarin…

Gij zijt een stille witte blinkesneeuw, gij zijt een blinke zee tintelzee Gij zijt een schemerwitte leliemeid, gij zijt een wijde vlindereluwheid. Gij zijt een opene, het witte, ‘t willende, het wachtend, straalvlammend, lichtlillende.…

Een schone vastheid had hij in zijn wezen, hij ging zo zeker en vast als de wind, hij was zo stevig als een boom - een kind, wou wel graag om zijn hals dicht bij hem wezen. Van uit zijn brede hoofd, dat altijd zind' op het verheerlijkst mensenschoon, verrezen zachte stralen van goedheid - en daar in 't zwart oog was vreugd en liefde saamgelezen…

I En nog een ander licht stroomt van de aarde In des heelals onmetelijke gaarde Door de arbeid steeds groter. 't Is de liefde. Luister, arbeiders, naar mijn zachte monde, Naar wat ik diep in mijn hart heb gevonden, Het ware wezen van der mensen liefde.…

Het strand was stil en bleek ik zat doodstil en keek naar de blauwe rimpeling - er was ook windgezing. Ik wist wie naast me zat witrokkig en ze had roosrood het glad gezicht - er was ook veel zonlicht.…

Ik kom om 't groene hout. Daar is de vrede voor me, in malingen de bochtpenseelde lucht en de zon de hoge ongesteelde bloem en der hoogste bladen lucht'ge schreden. Het liggend blauwe met zijn vrouwenzeden strekt zich en lacht met de uitdove weelde verflauwend tot het niet veel meer verscheelde van warmte en wolken die het maken heden.…

Zonde en schuld bestaan niet, Elk ding is schuldeloos. Begrip en Liefde Komen uit De Gelijkheid van het Heelal. Zij stijgen dus samen, De een door de ander, Hoger en hoger. Zij stijgen nu Tot hogere hoogte Dan zij ooit waren. Zij stijgen nu tot absolute liefde.…

ERGENS moeten toch zijn de lichte waatren van haar ogen - Mijn handen zijn zo hete en droge - en het lichte water van haar stem - mijn keel is in dorre klem. Het kan toch zo altijd niet duren met de brandende uren - mijn stem is schor, mijn ogen dor.…

IK lag te slapen op mijn bed leliebebloemd en met mijn witte vingeren dood doodstil. Het was daar stil stil stil -- Ruisen van waskaarsen, 't knappen van vlamamandelen, de lucht goude as -- schaarse leliën lagen op mijn sprei te wandelen. Ik ben geboren als een bloem brekende in de bleke lucht als 't guldene lente is in de lucht…

Stil zit ze, kijkt voor zich langs hare wangen rood, haar vingers bewegen zich op hare benen bloot. Haar lichte haar is stil, de ogen zijn niet te zien, haar borsten staan stil, niets te geschien. Onder haar kin is rood - warme schaduw, en in de lichte schoot donkerder schaduw.…

Het was de nacht Toen alle wolken te begraven gingen. Ik zat waar een rivier ging en er hingen Treurwilgen over mij, waardoor de wind Zoet en zoel weende tranen als een kind. Het was zó een rivier tussen twee dijken Als uit de bergen springt en door de rijken Van Duitsland en van Holland naar zee gaat. Het water gonsde, als een overlaat '…

De lucht was geel als gele chrysanthemen - weien goudgroen in fonklende atmosferen - van misten - goudgesmolten horizonnen - door goudzongloedend miststrooigoud verduisterd. Een gouden licht ter wereld, gouden twijfel, overal, overal, koninklijk twijfel, twijfelend goud, gouden vertwijfeling. Troonden onz' harten in het gouden duister,…

Het licht is nog niet geworden, de hemel is bleek en vroeg, de maan en sterren verdorden, er is nog geen zon genoeg. Maar van af de wolken gaat een warmte, en doet blozen van uit het hart, wie eenzaam staat en voelt, zoals de roze, dat ook voor hem dit schijnsel schijnt -…

En haar verlangen werd zó groot, ze kon Al deze aardse dingen niet meer aanzien Van tranen en van liefde, en in waanzin Voelde ze in hem ieder ding: ze snelde Op een boom aan, hem denkend, en ze stelde Zich voor die, armen open, en ze viel Tegen die aan en kuste en een ziel Voelde ze in hem; in een sloot die open Langs bomen lag, stortte ze…

Zoals de wolken na een winterdag Treurende gaan, hoewel geen luchtgeklag Gehoord wordt waar het ov'ral stil is -- dan, Terwijl er sneeuw valt hier en ginder, kan Ik soms een enk'le wolk blosrood zien worden. Lachende reist die in tussen de horden Huilende wolken -- zo waren de riffen Van zonverlichte bergen die in effen Glooiingen hoog liepen…

Toen bliezen de poortwachters op gouden horens, buiten daar spartelde het licht op 't ijs, toen fonkelden de hoge bomentorens, blinkende sloeg de Oostenwind de zeis. Uw voeten schopten omhoog het witte sneeuwsel, uw ogen brandden de blauwe hemellucht, uw haren waren een goudgespannen weefsel, uw zwierende handen een roôvogelvlucht.…

Het is juist goed dat ik de glorie derf, daardoor moet ik iets goeds maken voor ik sterf.…

Ik kom om 't groene hout. Daar is de vrede voor me, in malingen de bochtpenseelde lucht en de zon de hoge ongesteelde bloem en der hoogste bladen lucht'ge schreden. Het liggend blauwe met zijn vrouwenzeden strekt zich en lacht met de uitdove weelde verflauwend tot het niet veel meer verscheelde van warmte en wolken die het maken heden.…

Dat kouwe vlees van een ander tegen m'n droge handen en mijn ogen onzichtbaar in de nacht - dat koele sappige vlees - en al de kracht van me de nacht in - 't is als dood, alles zwart, geen wit, geen rood - mijn hele hoofd lijkt wel koel, er is nergens een doel - zo lekker zwart is de nacht, zonder ogen, zonder gedacht, dat natte…

Liefde, des mensen wezen, heeft drie delen: Liefde voor de Mensheid, de Vrouw, zich zelve. Hoewel alle die liefden schijnen vele, Zijn ze éne Liefde, - pijlers tot één gewelve. Wanneer men de Mensheid liefheeft, dan heeft men De Vrouw lief, of de Man, en ook zich zelve. En omgekeerd. Als de gedachte' één geest bewelven, Zijn alle die…

Haar lichaam lijkt de volle rijke aarde, En als de hemel zijn haar blauwe ogen, En als de ronde bergen zijn haar hoge Borsten en buik, die nu een Mensheid baarde, Een Mensheid, van een oneindige waarde Van Vrijheid, en een oneindig vermogen Van krachten, die zich nu op haar bewogen Als in van 't paradijs de zaalge gaarde. O zie haar…

De ganse dag vliegen om heel de Aarde De proletariërs voort. Een grote dorst drijft hen, de dorst naar geld Der niet-bezittenden. Een grotere dorst drijft hen, maar niet hun eigen. Het is de gouddorst van de heersenden. Een grotere dorst drijft die, maar niet hun eigen, Een allergrootste wereldgrote dorst, Het is het dorstig Monster…