Alle inzendingen van J.P. Heije

LXV. Zijn onze Kindren niet het kristallijn Waarin wij zien (en vaak met bittre pijn!) Hoe diep in schuld Wij bij onze Ouders zijn?…

Och, Ouders! denk, hoe vreeslijk het moet wezen, Dat zich uw kind uw Nagedachtnis schaam'; En dat, om wat Gij deed, uw kroost na deze Als merk van onrecht, schande of schuld - moet vrezen Zich luid te horen noemen met Uw Naam.…

Als 't leven maar zo kòrt niet was, Dan zou ik deez' en die wel háten; Maar och! 't ontvliedt mij nu zó ras, Dat ik geen uur er van kan laten; En maar mijn best doe alle dag, Om lief te hebben, wat ik mag! Ook gij, als ge eens aan 't einde zijt, Zult, met mij, u gewis beklagen, Dat zoveel goede, kostbre tijd Versléet - door noodloos…

Een roos, die zonder doornen bloeit, Waar mag ze zijn te vinden? 'k Vrees, dat ze in weinig hoven groeit; Je zoekt vergeefs, me-vrinden! En of ze ook al te vinden waar', Ligt dat ze u zou mishagen; Het hoort nu eenmaal bij elkaar, Dat roosjes Doornen dragen. Wat leed in lust, wat lust in leed, Zo is ons aardse leven; En als het…

Kent gij het land, waar de citroenboom bloeit, in 't donker loof de sinaasappel gloeit, een zoele wind de blauwe lucht doorgeurt, de mirte groeit, de lauwertak zich beurt: kent gij het wel? Dáárheen, dáárheen, richt ik met u, Geliefde, mijn schreên. Kent gij het huis? Op zuilen rijk en hoog verheft de zaal haar trotse, brede boog. Het marmer…

'Mijn knaap van vijftien jaren Wat zal hij doen Met goed fatsoen?’... Ik denk, hij kon gaan varen! De zee is rijk, de zee is groot, Zout water geeft het zoetste brood! Wil hij te land graag blijven; Waarom niet vroeg Met spa en ploeg Kloek Akkerwerk te drijven? Een kèrel groeit er zeker van: Een Boer is anderhalve man! Of…

Wat daalt gij rustig in der golven schoot o Glansrijk licht, beneveld noch verdonkerd, 0 Gouden zon; gij, beeld van al wat flonkert, Van wat op Aarde heerlijk is en groot! Al hebt gij hoog aan 's Hemels trans gestaan, Toch daalt gij kalm en zonder klagen neder; En schóner nog verrijst gij eenmaal weder Voor 't oog der Aard, die U zag…

God gaf twee hemelse geschenken De mens, in alle vreugde en smart: Verstand - om scherp en goed te denken... Om zacht en goed te doen - het Hart.…

In 't gloeiend zand Der hoge duinen Geplant, Kwijnt ge... verdorrend op haar kruinen, Aan 't eenzaam strand. Schoon 't koele nat Uw dorre sprieten Omspat; Moogt gij geen laafnis toch genieten, Verschrompeld blad! Vaak sterven wij In hooploos smachten, Als Gij: - En 't doel van hopen en van trachten Lag zo nabij!…

Gij trapte, jonk, op Moeders schoot, Nu trapt ge haar op 't harte! Boos kind!... haar liefde en trouw was groot, Maar groter is haar smarte. o! Zéker, zij had diep getreurd, Had zij u jong verloren; Maar leed, dat zó de ziel verscheurt, Dat waar' haar niet beschoren! Nog zijt gij kind!... Eens komt de tijd Van liefde en echt-verenen…

Hebt ge vuisten kloek en sterk, Hebt ge een harte zacht en goed, Zijt ge lang geen domme bloed, Maar de knapste haast in ’t werk, Zijt gij eerlijk, trouw en braaf, Leeft ge, wat uw arbeid zij, Als een vogel, vrij en blij, Drink dan ‘water,’ zo als hij - Anders zijt gij morgen Slaaf! Ach, hoe menig kloeke hand, Ach, hoe menig blij gemoed,…

Een lied... een lied, uw leven lang!... Och mocht gij 't weten, lieve vrinden, Dat — zij uw harte blij of bang, Gij hóger lust noch rust kunt vinden, Dan in gezang! Van wàt er aamt in veld en vloed Heeft niets een schoner, zaalger leven Dan 't vooglijn, dat met frisse moed, In duizend liedren, onder 't zweven, De schepping groet.…

Wie zijn kracht wil leren kennen, Die beproeve, te elke dag, Iets te ontwennen, Van wat hij het liefste mag; En zijn zoetst en sterkst begeren Te bedwingen en beheren! Als een Spinnetje het Vliegje, Vangt Gewoonte ons in haar net; Och bedrieg-je Niet — dat ge óoit er U uit rèdt... Mocht ge niet (van jongs af) leren, Wat te laten…

De witte vlokken stuiven, Die 't veld met dons bekleen; Geen grasje of geen spruitje Dringt weer door 't dekkleed heen: Maar 't groeit, hoe diep bedolven, Toch fris en krachtig voort, Tot het, o Lente! uw stemme Weer suizend fluistren hoort. Laat de Ouderdom de lokken Met rijm en sneeuw belaan, De Liefde blijft er groeien In vrome…

De lucht is blauw , de vloed is ijs, 't Blinkt al in de avondzonneschijn, En langs de takken, bruin en grijs, Hangt de ijzel, als een blank gordijn ; Daar vliegt, met korte vleugelslag, Een kraaienzwerm door 't pijnboomhout... 't Is toch een heerlijk ding in 't woud, Zo'n winterdag, zo'n winterdag! Het mosbed kraakt, — de rappe voet…

Ben je op twintig jaar niet rap, Ben je op dertig jaar niet krachtig, Ben je op veertig jaar niet knap, Ben je op vijftig rijk noch machtig... 'k Vrees, dat ge àl uw levenstijd Wel zult blijven, wat ge zijt! Daarom, wat ge gaarne wáart, Knapen, maagden, mannen, vrouwen,…

Hang het huikje naar de' wind; Maar in 't goede, lieve vrind! Zet de tering naar de nering, Of uw nering krijgt de tering; En gij zelf er bij, mijn kind! Zuinigheid baart overvloed; Soberheid maakt zuiver bloed; Volle magen, lege kasten; Maanden smullen, jaren vasten; Pronk van kleren, arm van goed! Daarom is: een cent, bespaard, 't…

Zoele, koele Zuidenwind, Bode! wie ons hart bemint, Draagt gij op uw vleuglenpaar Niet de schoonste tijd van 't jaar? Bloemengeuren, fris en zoet, Brengt gij, als der Lente groet; Vogelfluiten, bladgeruis, Smelten in uw wiekgesuis. Goede vriend, zo lang verwacht! Zeg ons! waait ge dag en nacht? Kom dan 's nachts ook zonder schroom,…

Als de stormwind kruid en halm Knakt en toch maar de arme plant Telkens nieuwe knopjes kweekt Blijft de steen, die storm niet breekt, Even kalm. Even kalm. Witbevroren, roodgegloeid, Heeft de steen het koud noch warm; Als het fijngevoelig kruid (Dat maar altoos kiemt en spruit…

Gij mooie glimworm, die in 't woud Des nachts zo helder blinkt door 't hout, Alsof het sappig groen der bladen Met diamanten is beladen, Och! zeg me eens (zo ik 't weten mag) Waarom glim je ook niet over dag? Als Ik zo prachtig licht kon geven, Dan deed ik 't vast mijn hele leven, En niet alleen, dat waar' gewis, Als 't donker is.…

Nu rust ik uit - nu rust ik uit In bloemen en in geurig kruid; En nu ik u ben ingegleden, o Donzen bed, satijnen peul*, Nu voelen eerst mijn kranke leden, Hoe gij mij zijt tot baat en heul. Trouw hondje! - gij, gij wist het wel! - Het scheen mij enkel dartel spel, Als gij uw neusje…

Zacht ruist uw toon, o Windharp! als de lucht, Met dartel fluistren huppelt langs uw snaren; Zacht als het suizen van de goudgele airen, Wen de avondwind door 't golvend koren zucht. Doch schoon de storm de tuimelende baren Met dondrend brullen zwepe in wilde vlucht, Te stouter stijgt uw stem, en klieft de lucht Als 't harpgezang der heilige…

Mijn Kees-oom is een timmerman, Daar is geen knapper op de werf: Hij maakt in huis en op het erf Al wat-je zien of denken kan; Zijn hand is ruw, en grof zijn stem, Maar ‘k ben daarom niet bang voor hem; Hij kneep me lestmaal in mijn oor En zei: ’Nu, als ge vlijtig leert, Uw Vader en uw Moeder eert, Dan krijgt ge er wat op Kerstijd* voor!’…

Wat pikt er tegen 't vensterglas, Alsof het vroeg: 'doe open?' Zo 't eens die kleine vogel was... Die 'k op de plaats zag lopen! Och ja! daar zit hij, koud en stram; Hoe sjilpt hij om wat eten... Och, dat ik nu mijn boterham Maar niet had opgegeten! Of had ik al de krummels maar, Die moeder weg moest vegen, Dan was het arme diertje klaar…

Ik mocht zo gaarne dwalen Langs bos en heuvelkling, Als 'k de dorpeling Langs 't voetpad af zag dalen, En 't lied der nachtegalen De herdersfluit verving: Dan mocht ik gaarne dwalen Langs bos en heuvelkling. Ik mocht nog liever dwalen Langs bos en heuvelkling, Als 'k meibloem en sering In 't licht der Maan zag pralen, En 't bleke…

Hop, hop! mijn vrolijk hobbelpaard! Nu moet gij rijden met een vaart; Want, och! ik heb zo’n grote haast, Ik moet wat halen van hiernaast. Daar is door moeder, om de pret, Een bord met kersen neergezet, En als ge nu niet voort en maakt, Misschien was ’t bord dan leeggeraakt. Dus rep je, rep je wat je kan, Dan krijgt ge er ook een kersje van…

(na een opofferings-dagje) Een dagje zonder zonnestraal, Een nachtje zonder stergeflonker, Wat zijn ze donker! - Een lente zonder nachtegaal, Een bloemknop, waar geen dauw op druppelt, Een beek, waar geen koeltje* huppelt, Hoe doods en kwijnend allemaal! Maar o! een dag één enkle dag, Dat ik u niet aan ’t hart mag drukken, In zoet verrukken…

De kabels los, de zeilen op, dat gaat er op een varen; Al waren wij sinjeurs aan wal, ons hart lei in de baren. Een Hollands kind, dat is bekend, die vindt in zee zijn element, Jo ho, jo ho, jo ho, jo ho ! Die vindt in zee zijn element. En zijn wij zo geen banjers meer als in verleden dagen, Toen ieder voor Jan Companie een flikker had geslagen…

De zon scheen koestrend op het kruid, De Lente was gekomen, En alle knopjes liepen uit, Als waar'* er niets te schromen; Ze dachten, dat de Wintervorst Bij zonneschijn niet keren dorst.* Maar toen de zon ter ruste lag, Toen kwam met sneeuw beladen, De winter eenklaps voor de dag, En knakte steng* en bladen; En al de bloempjes wit en rood…

Ja als 't niet kan, dan kan het niet! Zo hoor ik alle dagen Van flauwerds en van tragen Maar ik, ik haat dat laffe lied: En zo mij God de kracht wil gunnen Dan zeg ik wat er ook geschiedt: 't Moet kunnen! Komt haal de handen uit de zak! En steek die uit de mouwen. Gij mannen en gij vrouwen! Staat af van lust en van gemak! En valt er soms…