Alle inzendingen van Jan Eijkelboom

Hier hoorde mijn moeder in negentien vijf het drinkwater aan komen ruisen door de net aangelegde buizen. Hier zag ik tegen de ochtendzon mijn grootvader thuiskomen van de Noord die hij heen-en-terug was overgezwommen om zijn zestigste verjaardag te vieren. Hier hoorde ik als jongen een uiteenvallende briket ritselen in het fornuis en dacht…

Een kind vraagt nooit waarom, waartoe het toch op aarde werd geworpen. Daarom en niet omdat het hulpeloos zou zijn verzorgen wij het trouw, vereren het als god. Tot het de dood ontdekt en een der onzen wordt. ---------------------------------- uit: 'Hora incerta' (1993).…

Jongens, heb je verdriet, sprak toen de leraar Grieks, dan moet je woordjes leren, woordjes leren. Hij knikte energiek zodat er as viel op zijn vest, maar dat was toch al vies. Wij lachten half vertederd, half meewarig, want tragiek daar wist je alles van en hij, heel oud, haast vijftig, niets. En dat het overging als je maar woordjes…

In een klein dijkhuis staat, ziet hij door ’t uitvergrote raam, het oude orgel bijna naakt. Over de toetsen ligt een loper. Tussen de twee koop’ren kandelaars staat een gezangboek open. Hij hoort weer het astmatisch steunen: loflied of klaagzang – eender zeurt deze muziek, tot hij die deur snel weer vergrendelt. En toch, o mocht…

Je liep daar naast mij in je gouden jack. Ik liep je nog te leren kennen, jij moest nog aan de oorlog wennen die ik nog niet had afgelegd. Wij gingen tegendraads de mensen tegemoet die als een kalme waterval vanaf de hoge bruggen kwamen. Het was de allereerste stoet die ik ooit zag waarin de namen van allen waren uitgewist en waarin…

Soms, als een distel door dik asfalt, barst er een regel poëzie de taal van mensen in. Zo werd de Dapperstraat een plek van hoge adel en duurt de Mei al meer dan honderd jaar. Zo wijs ik soms mijn kleine zoon des avonds op een fonkelend verschijnsel en roep: O Venus, felle star. Hij corrigeert mij wel, maar geeft het later toch misschien…

Op dijkjes langs de balkengaten stonden wij stil in de kou, en dan maar over kunst en toekomst praten als jij in elk geval een schilder wezen zou. Ik wist nou nooit eens wat ik worden wou en kon mezelf soms om die vaagheid haten. Maar onder mijn bewondering voor jou school toch dedain voor missers en hiaten bij iemand die te weinig boeken…

Er is geen begin en het einde is zoek. Moge het sterven sereen zijn toch zet het zich voort in het bloedbad van een geboorte, de geboorte van iemand anders dan, dat valt niet te ontkennen. Maar in het leven is ons gegeven te doen alsof er geen dood was, niet met de kop in het zand maar juist op de uitkijk naar weer een ander land, een…

Zie de afbladderende dichter. Heb ik het goed? Kijkt hij vanuit die plooien, de gelaagdheid van aanzicht en overjas nog steeds de lens tegemoet? Zal ik hem vertellen hoe het eindtraject moet worden afgelegd? Ach, je gelooft je ogen niet en wat hij zegt of prevelt gaat ook al op de prent verloren - De plek heeft hij zelf uitgekozen. Een…

Heden voelen mijn voeten zich goed in hun sokken en die weer in hun ruime maar nog niet sloffende schoenen. Waarom dan niet de paden op, de bergen in, de velden over bij deze stad vandaan waar stegen uitlopen op steigers niet meer door boten gebruikt. Wel kan men daar gaan staan uitkijken over het eeuwig veranderlijk zichzelf blijvende…

De schreeuw van wie de zon doet opgaan helemaal in z'n, met prachtvolle veren bedekte, eentje. Triomf die als doodskreet kan worden verstaan. Zoals, andersom, de schreeuw van wie heelhuids ter wereld komt: in woede en pijn je moeder verlaten en dan toch luidkeels willen leven en leven. Onbegrijpelijk, later. -----------------------…

Maansikkel, koud schoudertje tegen haast donkerblauw van zonnige wintermorgen. Te klein om er mijn hoofd moe tegenaan te vlijen. Eerder geschikt om er een hand zorgzaam omheen te leggen. Gesteld dan dat ik groter was tot kosmische proporties uit kon dijen. Ik zie daar, schurkend in mijn jas en trouwens onderweg naar jou, voorlopig…

Ach dat ik maar een vers met A beginnen zag En dat het in het langszijgaan was als Een adem van lieftalligheid die Haar nadien hulde bracht Die altijd aan mijn zijde gaat bij dag Bij barre nacht mij niet verlaat Haar die mij in haar smalle handen draagt Die mij - kwam ik te vallen - schraagt Ach sprak die A maar naar mijn ware ik Maar ja…

De nevel hield de geuren bij de grond. Uit open kerkdeur kwam een walm van wierook. Geheim sloop rond het ziekenhuis de ether. Bij het bejaardenhuis hing een belofte in de lucht van zevenhonderd karbonaden. Jongere geuren waren niet voorradig. Het park lag uitgebloeid. De Opels der gelovigen waren gestald. De roekelozer wagens van 't volk…

Alles verklaarbaar en van een regelmaat die koestert en sust al jaagt het sommigen de deur uit naar tomelozer oorden. Zie ze dansen op de maan in hun opgeblazen hansop. Hunkerend kijken ze terug naar de blauwgroene aarde. Ja het klopt, als de hartslag van een heelal vol wentelende sterren, prieelvogels, kleine middenstanders, kalm…

In die tijd trokken amateurs met zwarte kastjes erop uit om in een poortdoorgang het tegenlicht te vangen dat door de lindeblaadjes scheen. Of ze betraden gretig het park op de dag van de eerste sneeuw. Vanaf meegenomen keukentrapjes legden zij vast hoe ijzel of rijp van takjes toverstokjes maakte. Ook ik verbalisant betrapte dat voortvluchtig…

Toen in die hoek waar eerdere wind dood blad had vergaard bracht onverhoeds een stormvlaag werveling teweeg die als een bruine tol de lucht inging. En uit de top daarvan ontsprong vervolgens een fontein, een zwerm voorheen verscholen, luid kwetterende mussen. Ze leken meer te twisten dan te zingen. Toch hoorde ik in al dat leven de leeuwerikjes…

In die tijd trokken amateurs met zwarte kastjes er op uit om in een poortdoorgang het tegenlicht te vangen dat door de lindeblaadjes scheen. Of ze betraden gretig het park op de dag van de eerste sneeuw. Vanaf meegenomen keukentrapjes legden zij vast hoe ijzel of rijp van takjes toverstokjes maakte. Ook ik verbalisant betrapte dat voortvluchtig…

Hij had geen talent voor tragiek, verdonkeremaande rampspoed bij het leven, meanderde door een landschap tot aan een toevallige stad waar hij plotseling zag: hier kom ik vandaan. Af en toe viel hem in dat hij misschien wel bestond. Ook zag hij een vrouw van wie het bestaan met geen pen te ontkennen. Ze paarden en hadden geluk. Toen…

Jongens, heb je verdriet, sprak toen de leraar Grieks dan moet je woordjes leren, woordjes leren. Hij knikte energiek zodat er as viel op zijn vest, maar dat was toch al vies. Wij lachten half vertederd, half meewarig, want tragiek daar wist je alles van en hij, heel oud, haast vijftig, niets. En dat het overging als je maar woordjes…

O, dat ik ooit nog eens een vers met o beginnen mocht, dat het dan ongezocht een ode werd waarin zeg maar een dode dichteres tot leven kwam ofwel een warm lief lijf tot marmer werd waardoor voor wie daarvoor gevoelig is een adem ging als was het leven nu voorgoed betrapt. Maar nee, wat bij mij ingaat moet bezinken, verdicht zich tot…

--je liep daar naast mij in je gouden jack. -- (21 november 1981) Ligt er ergens nog dat jack, van goud dat toen al was gaan slijten? Door barsten zag je mosgroen leer. Hoe anders liep ik naast je dan toen ik tussen andere soldaten marcheerde met mijn schietgeweer. Andere oudgedienden schreven toen in de lucht: Ga toch in Moskou…

Nevelverscheurend kraait een haan vanuit onzichtbare tuin achter vage huizen, het rozerood van de dageraad al in top. In een andere tuin voerde ik grootmoeders kippen nadat een andere haan mij had gewekt op de donkere vliering die geurde naar appels. Ik hoor dit nu, ik zie dat nog. Het blijft bij me en ik kan het niet vasthouden…

Op een nacht lag ik wakker en hoorde mijn hart niet meer slaan. Ik ging dood dus niet uitverkoren of wedergeboren. Ontdaan dacht ik: voor eeuwig verloren. Ik had, als ik kon, wel op willen staan maar waarom zou ik mijn ouders storen? Het was gedaan, het was gedaan. 'k viel in slaap onder stil geschrei, was bevreemd toen het ochtend werd.…

Toen ving een roodbruine stam nog de ochtendzon op, puur cederhout van caran d'ache. Later fladderden er raven tussen de al even gerafelde takken van de lariks. Een schicht: de schaduw van een zwaluw schoot door de zomer. En in het sprookjesbos is plotseling de stinkzwam dwingend aanwezig. Doodgaan behoort tot het zeer weinige…

Beweging zit er niet in: het zijn stills uit een movie; meestal stom, soms met geluid, kreten van vogels bijvoorbeeld, zelden een stem. Ze komen terug, steeds vaker: Er komen er ook wel bij. Duizenden plaatjes in een o zo zwaartillend hoofd. Je zit er maar mee op de achterste rij van je eigen theater. ------------------…

Dit is de liefde: stilstand van de tijd. De jongeling die met het meisje in suizend onbewegen de steile rots afspringt. Tussen Teutoonse sparren heeft, onhoorbaar tandenknarsend boven een stalen baard, de man te paard - rivaal of vader - het zwaard vergeefs ontbloot. Zie ook de tanden van de honden die doodstil grommen aan de rand.…

Ik liep in een straat die doodliep, op het spoor van iemand die hier gelopen had maar die nu dood was. In kieren tussen de keien groeide fris gras want doodlopende straten bieden meer levenskans dan straten die doorlopen naar mensen die nog volop leven. ---------------------------------------- uit: 'Wat blijft komt nooit terug', 2002…

's Winters willen wij de lente en in de lente liefst de zomer, en als het wemelt in de heggen zeggen wij: laat de winter komen. En daarna is er niets meer goed: het voorjaar komt er niet meer aan. Wij weten niet dat in ons woedt verlangen om maar dood te gaan. (naar W.B. Yeats) --------------------------------------------- uit: Wat blijft…

Misschien is dit het laatste dat zal blijven, flarden landschap meestal niet huis te brengen maar autonoom van helderheid. Platanen in hun blote bast langs een herkende weg - maar waar, waar ook alweer - in een bestofte hitte die lijkt op ongevraagd geluk. Zich zomaar in den vreemde thuis te voelen, en dat bewaard voor wel een tel of…