Alle inzendingen van Jan Luyken

Al ruisen al de wouden, Al bruist het wilde meer, Al beeft het al van donder, Al straalt de bliksem neer: Mijn hart blijft zonder vrezen In zijn wezen. Het kan ons niet verschrikken, Al wat van buiten woelt; Wanneer men maar van binnen De schoonste ruste voelt: Die schoonste rust van binnen Kan 't verwinnen. Als Jezus zich in 't herte…

Nimphje, als ik 'er uw oogjens zo zoet, Zo lief, zo lodder, vol heldere gloed, Bekijke, zo vliegt 'er mijn zieltje gebuid Op wiekjens van zuchjes ten aderen uit. Dan blijft het hangen als 't bijelijn doet, Aan kaakjes of lipjes, vol gloeiend bloed, Of kropje, dat, zacht op en neder geaamd,…

Och Leliana! al mijn goed, Die mijn hartje branden doet, Door uw lonkjes, Vol van vonkjes, Vonkjes die van 't lodder oog Kwetsen, als pijltjes van een boog. Schone, waar schuil je hier in 't groen? 'k Moet mij laven met een zoen, Voor de tipjes, Van uw lipjes, Lipjes die, als rozeblaân, Zijn met een zoete dauw belaân.…

Zo dekt een donkre wolk het stralend zonnelicht, Gelijk mijn Liefste nu zijn vriendlijk aangezicht; Zo lang dat in mij scheen, slóeg mij het hart van vreugden, Toen was ik sterk, en zong en sprong langs 't pad der deugden; Maar nu zich eens verbergt die Goddelijke schijn, Bevinde ik mij een worm, in stof en as te zijn. Zo mij maar iets…

Onbedacht, Slaat geen acht. Het Beest treedt in zijn makkers bloed En weet van schrikken noch van mijden, Gelijk het onbedacht gemoed; Al sterft zijn naasten aan zijn zijde, En dat hij ziet een kwade vrucht, Noch geeft hij zich niet op de vlucht.…

Zeven dart'le nimfjes vonden Geiten-oor, waar hij sliep in 't woud. Elke nimf was even stout: Daad'lijk zag men Pan gebonden. Hij schoot op en lag gewonden In een touw van kruid en gras. Meisjes, riep hij, wat zal 't wezen? Maar hij zag gauw wat het was: Elk wou 't eerste zijn genezen.…

Ik meende ook: de Godheid woonde verre, In ene troon, hoog boven maan en sterre, En hefte menigmaal mijn oog Met diep verzuchten naar omhoog. Maar toen Gij U beliefde te openbaren, Toen zag ik niets van boven nedervaren, Maar in de grond van mijn gemoed, Daar werd het liefelijk en zoet. Daar kwaamt Gij uit de diepten uitwaarts dringen En…

't Zijn dropjes uit een bron, Die eindigt, noch begon. De mens wil gaarn sierlijk zijn, Door diamantsteen, of robijn, Opdat zijn rijkdom zij geprezen: 't Was beter dat hij 't recht begon, Om eens te blinken als de zon, Dat zal een andre schoonheid wezen.…

Als enig ding de loop des waters wil beletten ’t Zal maken groot getier waar ’t anders vloeide stil: Zo de fortuin of iets de Liefd’ verhind’ren wil Hij gaat met meer gewelds zijn kracht daar tegen zetten.…

God is de medicijn Voor doodlijk hels venijn. Is 't leven machteloos en krank Men neemt een vieze of bit're drank, Of 't lichaam weder mocht genezen: Waarom dan voor een korte tijd, Niet aangevaard wat bitterheid, Om eeuwiglijk gezond te wezen.…

's Ochtends, als het haantje kraait Onder 't klappen van zijn wieken, Als de dag begint te krieken, Eer de huisman ploegt of zaait, Gaat Lucella bloempjes pluiken, Waar zij 't gretig oog mee streelt: Bloempjes die naar honing ruiken, Waar de lekk're bij in speelt. O Lucel, wier bloeiend schoon Al het puik der veldgodinnen Pralende…

'k Wierd wit van ouderdom, en 't leven zat en stram, In de oude woning, waar de wanhoop vaak kwam waren, En joeg me doodschrik aan, en doopte in 't zweet mijn haren. Hoe dikmaal keek ik uit, of Jezus nog niet kwam. Maar allerwijste Heer, 't mag kort of lange duren, Uw name zij geloofd, gij komt ter rechter ure.…

Droom is 't leven, anders niet; 't Glijdt voorbij gelijk een vliet, Die langs steile boorden schiet, Zonder ooit te keren. D' Arme mens vergaapt zijn tijd, Aan het schoon der ijdelheid, Maar een schaduw die hem vlijt; Droevig! wie kan 't weren? D' Oude grijze blijft een kind, Altijd slaap'rig, altijd blind; Dag en ure, Waard…

In 't rijzen van de koele dag, Als ieder nog te slapen lag, Zat Appelona, die ik zag - ‘t Zijn mij geen dromen – In de schaâuw der bomen En streelde een luit, Terwijl zij uit Een heldere boezem zong. Stil hield de tong, Die ’t geveert’ Van het hele woud braveert. Het zingen, ’t Springen, ’t Fluiten, ‘t Tuiten En ‘t zwieren, Gieren…

ô Welkom, schone Dageraad, Die uit een gulden kamer gaat, Met glans van held're stralen; 'k Ontsluit mijn venster voor uw licht, Om met een vrolijk aangezicht U minnelijk in te halen. Gij wacht niet als ik open doe, Maar dringt ten eerste mild'lijk toe; Ja, eer ik kom t'ontsluiten, En nog in 't nare duister zij, Zo staat en wacht gij…

Spijtig Klaartje zou zich baden Moedernaakt in ene beek, Die langs klavere boorden streek, Overschâuwd van wilgenbladen; Grage Reinoud zat en keek, Watertandend door de rietjes; En hij riep eens zoet met een: Nog wat dieper, tot de knietjes; Daar mee droop zij schaamrood heen. ------------------------------------------ Spijtig -…

Als 't Hoepeltje niet werd gedreven, Dan zou zijn loop zich haast begeven: Zo moet het mens'lijk leven voort; Van kinds af, in zijn oude dagen, Met minder en met meerder slagen, Indien 't zal komen waar het hoort.…

De dageraad begint te blinken, De roosjes zijn aan 't open gaan; De nucht're zon komt peerlen drinken, De zuidenwind speelt met de blaân: Het nachtegaaltje fluit, En 't schaapje scheert het kruid; Hoe zoet Is een gemoed, Met zulk een vreugd gevoed!…

De Kunst stelt ons een Schijn te voren, Hoe 't in het wezen staat beschoren, Gelijk de grote Schilderij, Van 't Al der zienelijke dingen, Die door de wijsheid stand ontvingen, Vertoont wat in de Oorsprong zij.…

(fragment) Mijn Laura die ik min, kwam in mijn slaapzaal treden, Met liefelijk gelaat, en moedernaakte leên, Een kleedje alleen bedekte haar heupen naar beneden, 't Hing al van melk en bloed en maagdenwas aaneen: Een windje op haar verliefd, Ten venster ingeslopen, Bedreef een stoute dieft, En spreidde 't kleedje open, Daar zag men…

Vierde Verdeling 't Staat vast: ten ware door een Goddelijk bewegen, De grote Baaierd had noch ongeschikt gelegen. ..........................*...................... De verse melk, gestreeld uit volle prammen Stremt, door een stadiglijk geroer, Tot gele boter, die de Boer Ter marte veilt, waar stedelingen op vlammen. Zo karnt, zo…

Op 't hoogste van de nacht, na 't zinken en voor 't krieken Des dageraads, wanneer de slaap die 't al verblindt, Met Mankop om de kruin drijft op zijn vale wieken, En d' ijdle dromen, door een fluisterende wind Ten olm-boom uitgejaagd, Door al de wereld vliegen, Om al wat hersens draagt, Met schaduw te bedriegen, Met list te domplen…

Het boompje laat zijn blaadjes vallen, Aan 't Einde van de zoete tijd, Gedurig enige van allen, Zo raakt hij ook het laatste kwijt. Dat doet verhevene gedachten, (Terwijl haar naaste daalt in 't graf) Ook deze zelve gang verwachten, Want Adams blaad'ren vallen af. De Wereld kan haar lievelingen, Die met haar herts genegenheid, Wel…

Vervager der dagen, zo stadig in 't jagen, Hoe vliegt gij, hoe vliegt gij zo trage? Nooit susten u 't rusten, of zoude 't u lusten Een minnaar, een minnaar te plagen! Wanneer ik verlange, dan tracht gij uw gangen, Dat valt mij, dat valt mij zo bange; Ik achte, te smachten, dit beiden, dit wachten, Dat maakt mij, dat smaakt mij zo wrange…

Al was het maar een koele dronk Van water, uit oprechter harten, Waar gij eens pelgrims dorstig smarten, Om Jezus' wille mee beschonk, Gij zult uw loon dan niet verliezen, O, vriendelijk en hemels woord, Van zulk een ware mond gehoord, Wij willen u tot Heer verkiezen. Een kleine dienst en grote loon; Voor water, wijnen, nooit volprezen,…