inloggen

biografie: Hendrik Marsman

1899 - 1940

Hendrik Marsman [Zeist 1899 – Noordzee 21 juni 1940]

Marsman studeerde rechten in Utrecht en was na zijn afstuderen enige tijd werkzaam als advocaat. In 1921-1922 bezocht hij Duitsland en raakte hij onder de invloed van het opkomende expressionisme. Deze invloed is duidelijk in zijn bundel Verzen (1923). Omdat hij één wet – die van het leven – erkende, werd hij spoedig de verkondiger van het vitalisme. In zijn verwachtingen van het redacteurschap van De Vrije Bladen, waarin hij manifesten publiceerde als Traditie en vernieuwing en De sprong in het duister, werd hij teleurgesteld. Van 1932 tot 1935 was hij medewerker van Forum; vanaf 1938 schreef hij kritieken voor de Nieuwe Rotterdamsche Courant.

Hij kwam om het leven, toen het schip waarmee hij in juni 1940 naar Engeland trachtte te vluchten, werd getorpedeerd.

Hij had geen vrede met het gebrek aan ‘grootheid’ van zijn tijd en van de letterkunde, en vond voor zichzelf een oplossing in een combinatie van elementen van de klassieke oudheid en het christendom. Dit komt tot uiting in zijn laatste, cyclische bundel Tempel en kruis (1940), geschreven onder invloed van zijn langdurig verblijf aan de Middellandse Zee.

Het lezen van Marsmans kritisch proza is nog de moeite waard om het jeugdig elan dat eruit spreekt en zijn overtuigingskracht. Behalve poëzie en essayistisch proza schreef hij o.a. de roman De dood van Angèle Degroux (1933) en samen met Simon Vestdijk de roman in brieven Heden ik, morgen gij (1936).

WERK: (o.a.):

Poëzie : Penthesileia (1925); Paradise regained (1927); Witte vrouwen (1930); Voorpost (1931); Porta Nigra (1934).

Proza : De anatomische les (1926); Gerard Bruning, nagelaten werk (1927); De vliegende Hollander (1927); De lamp van Diogenes (1928); De vijf vingers (1929); Kort geding (1931); Herman Gorter (1937); Menno ter Braak (1939).


Inzendingen van deze schrijver

84 resultaten.

Willem Kloos

poëzie
2.0 met 10 stemmen aantal keer bekeken 3.214
...toen hij verscheen scheurde de hemel in een wilde glans en één uur lang is het hier brandend licht en warm geweest. Niemand was zozeer mens, zo schaamteloos en zonder voorbehoud heerser en prooi; geen onzer heeft in heerlijkheid en pijn zichzelf zo reddeloos vergooid aan pracht en...

NON

poëzie
3.0 met 13 stemmen aantal keer bekeken 3.812
Toledo 1934 Tussen de kloosterzaal en de kathedraal was een dubbel getralied hek en achter dat hek zat die non. zij had haast geen tand meer in haar mond, haar huid was geel, haar blik ongezond, zij was niet wijs en niet gek. en het leek of zij geen spaans verstond, want op iedere vraag...

Toren van Babel

poëzie
3.0 met 15 stemmen aantal keer bekeken 4.623
Ik zat op school en kreeg weer te horen Dat de toren van Babel als een ton in duigen had moeten vallen omdat de menselijke ziel van de ene hoogmoed in de andere viel ‘en hoogmoed komt voor de val—’; zij had haar grenzen niet willen bewaren, zij had niet kunnen verkroppen dat...

Drie verzen voor een dode I

poëzie
3.0 met 9 stemmen aantal keer bekeken 2.412
De avond daalt; er valt een vage schemer. ik zoek de vrede die de dag mij nam; en onweerstaanbaar brengen mij mijn schreden naar 't stille kerkhof waar ik na uw sterven berooid en eenzaam iedre avond kwam. waarom? ik weet te goed dat ik u niet kan wekken en dat gij daar zijt en ik hier en...

HEERSER

poëzie
4.0 met 16 stemmen aantal keer bekeken 3.503
Hij schreed en ruimte was hem soepel kleed aan 't koele lijf. de gladde luchten spatten uit elkander en rode sterren walmden àl hun wonder in wankelende nacht. hij schreed en ruimte brak aan zijn metalen tred en lucht verkromp voor zijn doorzengde zucht. leven was enkle vlokken...

GANG

poëzie
3.0 met 9 stemmen aantal keer bekeken 2.584
Smarten tasten zijn gang. het vlak is blind en ogen branden dieper dan het doel o, grenzen, horizonten en vervloeien. terzijde zal de wereld branden: een scheve bloem in wapperende mond der ruimte maar toen de luiken gleden voor zijn ogen, draaide de wereld zich een kwartslag om.

Herman Gorter

poëzie
3.0 met 37 stemmen aantal keer bekeken 4.556
Hij was van vuur. een golf, een vlam, een stromend stuk natuur, blinkend als water in de zomerdag. nooit, sinds ik hem zag, zag ik nog een man wiens wezen zo bezielend overkwam tot in zijn blik, zijn praten en zijn gang. een rechte beuk, ook toen zijn einde kwam. de bliksem sloeg en van...

LANDSCHAP

poëzie
3.0 met 73 stemmen aantal keer bekeken 13.369
In de weiden grazen de vreedzame dieren; de reigers zeilen over blinkende meren, de roerdompen staan bij een donkere plas; en in de uiterwaarden galopperen de paarden met golvende staarten over golvend gras. ----------------------------------------- uit 'Verzamelde gedichten'

Voor het inslapen

poëzie
4.0 met 7 stemmen aantal keer bekeken 3.258
In deze kleine kamer vind ik soms nog vrede. al wat daarbuiten ligt heeft voor mij afgedaan; wat rest mij nog, dan ‘Krieg und Frieden’ lezend, tot mijn verwoeste dromen in te gaan?

'Paradise regained'

poëzie
3.0 met 40 stemmen aantal keer bekeken 7.379
De zon en de zee springen bliksemend open: waaiers van vuur en zij; langs blauwe bergen van de morgen scheert de wind als een antilope voorbij. zwervende tussen fonteinen van licht en langs de stralende pleinen van 't water voer ik een blonde vrouw aan mijn zij, die zorgloos zingt langs...

Herinnering aan Holland

poëzie
4.0 met 99 stemmen aantal keer bekeken 14.251
Denkend aan Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hoge pluimen aan de einder staan; en in de geweldige ruimte verzonken de boerderijen verspreid door het land, boomgroepen, dorpen, geknotte torens, kerken en olmen in een...

WACHT

poëzie
2.0 met 174 stemmen aantal keer bekeken 36.522
Zee, storm en duister en eeuwigheden breken in de nacht; mij worde dracht van firmamenten zeer verzacht. ik kan der vuren huiverende wacht niet langer hoeden ik ben gans ontkracht geef mij uw schemering geef mij uw grijze wind ------------------------------- uit: Verzamelde...

DE STERVENDE

poëzie
4.0 met 11 stemmen aantal keer bekeken 4.096
Van hare handen die zijn hoofd namen en het wegborgen binnen haar schoot is toen het kale glanzende strelen begonnen als een ijl sneeuwen over een groot, somber land. en toen hij de ogen sloot over een leven, tot de dood toe vermoeid, was wat het donkere bloed had misdreven in een blind...

Afscheid van Japan

poëzie
3.0 met 4 stemmen aantal keer bekeken 2.675
De dag overweldigt de wijd-open ramen met het morgenlichten der zee; berglanden, vloten, eilanden zonder namen, de kersentuinen van Jokohama stromen en sneeuwen voorbij ... ik voel mij gesterkt en tot reizen gereed; vermoeidheid en slaap zijn verwaaid als mist in de wind ... — waar gaat...

BLOEI

poëzie
3.0 met 14 stemmen aantal keer bekeken 4.071
O, vrouw, bloeit schaduw waaierbloem en firmament, dat sterren schrijden in de gang mijns bloeds en nacht de weerklank van de roep der handen en uit de zoom van mijne donkerheden, onder de hemelbruggen mijner armen, het maanzeil tastend over dansend stroomlijf o, het zal stranden aan...

De voortekenen

poëzie
2.0 met 11 stemmen aantal keer bekeken 3.020
Soms was zij heel de dag met zichzelve alleen. langzaam boog zij zich dan af naar de wand en zij verdween in onzichtbare verten; hij bleef alleen achter, wachtende of zij wel keren zou uit dat land. later keerde zij dan, maar zij was zo doordrenkt door vijandige geuren en vreemde,...

Zonder weerklank

poëzie
4.0 met 8 stemmen aantal keer bekeken 2.499
Volk, ik ga zinken als mijn lied niet klinkt; ik moet verdrogen als gij mij niet drinkt; verzwelg mij, smeek ik - maar zij drinken niet; wees mijn klankbodem, maar zij klinken niet.

Brief aan een vriend

poëzie
3.0 met 21 stemmen aantal keer bekeken 4.935
Tracht, na uw vijftigste jaar, langzaam te leren, dat het goed is als de bladeren vallen; zeg tot u-zelf: 'ik wil pas vallen onder de winterstorm'. - mij kan soms nu het verlangen al overvallen naar onze latere jaren, als ik niet meer gekooid in dit zwerfziek verlangen wonen zal in het...

HOLLAND

poëzie
3.0 met 20 stemmen aantal keer bekeken 5.200
De hemel groots en grauw. daaronder het geweldig laagland met de plassen; bomen en molens, kerktorens en kassen, verkaveld door de sloten, zilvergrauw. dit is mijn land, mijn volk; dit is de ruimte waarin ik wil klinken. laat mij één avond in de plassen blinken, daarna mag ik verdampen...

Zinkend schip

poëzie
4.0 met 44 stemmen aantal keer bekeken 6.157
De avond daalt; een zinkend schip. de kiel slaat op een blinde klip. - o, hartstocht van dit kil vergaan, in koele nacht, in koele maan. "en gij, die eens dit leven prees met sterke stem en harde keel, is dan het glanzen van uw woord bestorven en voorgoed teloor?" - ik heb...

Afscheid II

poëzie
3.0 met 22 stemmen aantal keer bekeken 4.691
Ik ga op weg en laat mijn huis verdonkren in het avondrood - o, ga niet weg, de nacht is groot. Ik kan niet blijven lieveling, de dood ontbood mij tot zijn kring; vergeef mij dat ik achterlaat wat ik zozeer heb liefgehad: mijn huis, mijn stad, mijn kleine straat en u mijn...

AFSCHEID VAN HET DORP

poëzie
3.0 met 20 stemmen aantal keer bekeken 3.629
De verte lokt. de zee en 't bronzen duin die golfden om mijn jeugd versmalden langzaam tot de kleine tuin waarin mijn moeder nu begraven ligt. dit was haar raam, dit is de stille brink waarlangs zij schreed in 't vroege schemeruur. alles wat aan het leven vreugde gaf en vuur, zij...

Ik die bij sterren sliep en 't haar der ruimten droeg

poëzie
4.0 met 10 stemmen aantal keer bekeken 3.760
"Ik die bij sterren sliep en 't haar der ruimten droeg als zilveren gewei, en 't stuifmeel der planeten over de melkweg blies en in de maan gezeten langs 't grondeloze blauw der zomernachten voer, ik ben beroofd en leeg, mijn schepen zijn verbrand, mijn stem verloor haar gloed en vindt...

Wie zegt mij dat het verraad

poëzie
3.0 met 15 stemmen aantal keer bekeken 2.794
"Wie zegt mij dat het verraad niet herleeft in een ander land? waarom vluchten uit weerzin en leed, waarom hopen dat men vergeet wat de ziel heeft doorstaan en gemerkt? slechts zolang de herinnering nog werkt is mijn leven mijn eigen bezit, onverschillig of het bestaat uit vervoering of...

Paestum

poëzie
4.0 met 13 stemmen aantal keer bekeken 3.191
De zuilen zijn vluchtig verguld. een oeroud zwijgen heeft zich opgericht uit de getijden der vergankelijkheid. en onberoerd staat dit verweerd geweld boven de wirwar en het gekrioel der mierennesten, en het zichzelf verdelgend menselijk gewoel. geen bloem, geen schaduw zijn gebleven...

AFSCHEID

poëzie
3.0 met 173 stemmen aantal keer bekeken 27.623
Slaap met het donker, vrouw slaap met de nacht ons diepst omarmen heeft de droom omgebracht donker en zonder erbarmen zijn bloed en geslacht slaap met het donker, vrouw slaap met de nacht. ------------------------------------------------ uit: Verzameld werk van H.Marsman...

Ontmoeting in het donker

poëzie
3.0 met 20 stemmen aantal keer bekeken 5.712
Vaag, geheimzinnig en groots gaat de avond over in nacht - alle grens en gloed wordt gedoofd en het donker regent als as. en ik, die de roepstem des doods heeft bezworen als nimmer voorheen van mijzelve afstand te doen, en ik, wie de engel verscheen zonder blinkende...

De vliegmachine

poëzie
3.0 met 14 stemmen aantal keer bekeken 3.914
De aarde spant zich om hem uit te stoten, de roekeloze, die haar greep ontsprong en zich naar hare rondste toppen wrong, waar 't wonder hem der luchten wordt ontsloten – Want vorsing loert in zijn gedoken sprong en heersen ligt in zijne wil besloten; hij proeft de kansen om zich af te...

Terugkeer uit den Vreemde

poëzie
3.0 met 14 stemmen aantal keer bekeken 3.493
Dit gebied is een landstreek des doods en de middag is grauw als de nacht... ach, hoe lang heb ik niet gezocht naar het pad van haar huis, naar haar tuin, naar het gras dat haar schrede betrad. zij was de eerste die in de lente des levens een zomer lang met mij was... maar zij...

Brief aan een vriend

poëzie
3.0 met 8 stemmen aantal keer bekeken 1.140
Tracht, na uw vijftigste jaar, langzaam te leren, dat het goed is als de bladeren vallen; de sterken worden dan toch nog lang niet gerooid; zeg tot u-zelf: ‘ik wil pas vallen onder de winterstorm’. - mij kan soms nu het verlangen al overvallen naar onze latere jaren, als ik niet...
Meer van deze schrijver...