Alle inzendingen over Brahman

Als 'k aan een brief van wie ik liefheb, smul, Verleng door kleine hapjes ik 't onthaal: Mijn ogen likken zuinig ied're haal, led're misplaatste punt op, ied're krul; Met een gedachte aan mij, een glimlach, vul Ik 't wit tussen twee letters, en 'k vertaal Een inktkladje als een half beschaamd signaal, Dat - als de pen - het hart vol was en…

Wie ziet niet soms zich liggen in de kist, Geroerd, dat zoveel schoons moest ondergaan? Wie hoort uit 't graf niet roemen, stil voldaan, Deugden die buiten hem geen sterv'ling wist? Wie denkt niet bij zichzelf: Wonderlijk is 't, Dat alles dan gewoon zijn gang zal gaan, En het heelal 't de moeite van 't bestaan Nog waard zal vinden, als 't zijn…

Door blauwe gaatjes valt uit beukenbogen Op dood blad spikk'ling van roodkop'ren vlekken; Als soms, schuivend, ze elkaar schimmig bedekken, Is 't, of ze levend uit zich zelf bewogen. Ritselend komt een vlinder aangevlogen En weifelt rond rondom de lichte plekken; Hij zit; en nu zijn vleugels plat zich strekken, Staart in de zon de pauwglans…

Langzaam wringt zich 't water door 't steile dal, Verstaald tot gletscher, en bazalten wand Droppelt, geslepen door de gletscherrand, Bonkende blokkendonder, knal na knal. Gestrikt om rotspunt, waait de waterval, Vlag van 't gebergte uit luchtig wapp'rend kant: Zijn kleurig beeld in 't ijle stuifsel brandt 'T van licht onzichtbaar centrum…

Spookt op uit Indië's zee reuz'ge infuzorie Met stralen, die geel, rood, groen fosforeren? Of spreidt tot waaier zijn laaiende veren Magische spieg'ling van Australie's lorie? Of wil Egypte's phoenix door zijn glorie Zijn zon, verjongend nest van vlammen, eren? Wil Afrika 't heelal illumineren Met vuur uit palmendrager Rowenzori? Ik…

Klein levend zieltje, in Brahman mij verwant, Eén Wezen deelt zich aan ons beiden mee, Zoals één vuur, één wet, één Gods-Idee In Aldebarân en een sintel brandt: Het Eew'ge dat, mijn kunstgenoot, in jou Atomen voegt tot de arabeskenbouw, Die om je tere lijfje koepels tilt, Datzelfde, kunst'naar van gedachten, zet Mijn woorden saam tot kristallen…

Niet twijf'lend weet ik: Alle goed is kwaad; Twijfelend hoop ik: Alle kwaad is goed; Zodat wie 't ene wil, het and're doet, En zond'loos hij slechts is, die beide laat. Ja: door hun tweelingschijn heeft, ver van daad, Simeon voor zijn heiligheid geboet: Hij, op zijn zuil nog zuil van liefdegloed, Walmde naar wie hij weldeed, vreemde haat…

Zwevend op winden waait de zee door 't duin, En 't zout blijft achter in 't diep-koele zand; Geen bloemengloed, geen groen van sapp'ge plant Kleurt 't bleke egaal van vér-zichtbare kruin; Maar 't water, neerfilt'rend, doet, tuin naast tuin, Laaien van tulpenrood 't wijdvlammend land, En ruist als bossen op, tot waar de rand Vaal is…

Waar bleef wel de meetkund'ge, die begon, Zijn gouden werkstuk ginds te construeren? Hij liet een paar reusacht'ge tekenveren Achteloos liggen op de horizon. Wat cirkelboog en punt daarbuiten leren, Neergezet, scherp, met heldergeel crayon Op effen vlak van blauwig grijs carton, Staat in het oost de nacht te mediteren. En langzaam, langzaam…

'T is zomer; Zondagmorgen. Een toneel Zie 'k plots'ling voor me uit verre jongensjaren: Ik lig in 't gras; er liggen rozeblaren Overal om me, roze en wit en geel; Mijn moeder speelt piano, 't laatste deel Van Gounod's Faust. En 't leek op eens, als waren Aan 't trillen ergens in mij zelf de snaren, En 't bonsde door mijn borst tot…

Grottenpaleis van nachtlijke Sibulle Stond zwart voor 't oosten; fakkelvlammen deden Flikk'ringen vliegen langs scherpkant'ge treden Van trap in plots'ling blauwe vestibule. En zichtbaar achter transparante tule, Die van 't terras fosferde naar beneden, Wezenloos, groenig wit kwam aangegleden De maan, bewusteloze somnambule; En stond…

'T is eind augustus, zondag. - Blauwig waas Om verre dennen in laat middaguur; Naar 't glooiend stoppelveld, vol sprietjes vuur, Uit stofwolkjes van grindweg loopt een haas. En ouërwets bolronde dahlia's Gloeien, mooi evenwijdig met de muur Van 't boerenhuis; laag tjisp'ren om de schuur Zwaluwen, over 't pad langs 't ijzergaas. Nog…

Het hele landschap heeft de zon vertaald: 'T aardappelveld in niet hoog artistiek, Maar deg'lijk proza; kleurige lyriek Geef 't koornland in een stijl, die vlamt en straalt; Episch in vorm, in kleur, in klank, verhaalt De eik van zijn zonneheros in epiek; De populieren zoeken 't in tragiek, Hoe op 't geen hoogstreeft, 't noodlot bliksemstraalt…

Snuff'lend over blauwzwart bevroren vliet, Zocht de oostenwind, of hij iets levends vond; In 't zonlicht dubbel spokig, siste in 't rond 'T schuifelen, scherp en ijl, van 't dode riet; Zwervend geroep van vluchtende karkiet Klonk wonderlijk-onzichtbaar. 'T was, als stond Bedreigd mijn lichaam op behekste grond, Vol dood, die 'k voelde…

Achter mij in de laan hoor 'k paardehoeven klakken: 'K verbeeld me, dat de k en de l zich steeds herhalen; Maar onstandvastig zijn in timbre de vokalen: De à stijgt naar de è, om wel of niet naar de à te zakken. Iets langs schijnt recht voor me uit te vluchten langs de takken; Iets monsterachtigs schijnt de vlucht'ling te achterhalen: Dichter…

I Waar zonnedagen tot koralen stollen, En vlijt van vroom-geduld'ge madreporen* Bouwt, rood in 't blauw, toren naast holle toren, De ontzaggelijke bekers van de atollen*, En, eb en vloed van steeds nieuwe trezoren*, Door 't licht vloeibare paarls*, de golven rollen, En spieg'ling van nachtlijke wereldbollen In 't groene vuur van de…

II Er is een poort - Twee kapen van koraal Zuilen omhoog: welvende bliksem spant Van top naar top zijn roodgetakte brand, Plots'ling koraal zelf, groeiend, straal na straal: Dat is de Lichtpoort Equatoriaal; Vlammende wonderboom aan elke kant En tovergroei van bliksem-slingerplant Strepen met rood het zeevlak, blauw als staal. Door die…

III In grandioos gracelijk evenwicht Zwenkt de aarde om 't eindpunt van haar winterbaan; En, blauwgroen-fosferende karavaan, Trekt voort de Golfstroom, naar de pool gericht; En de optocht van zijn golven zie ik gaan Diep onder vlaggen van koralig licht; 'K zie hoe, rechtlijn'ge zomerdag, hij ligt Op grensloos vlak van nachtlijke oceaan.…

Ik zat aan 't roer; jouw half blote armen roeiden; Door verre rietkrans zwierf karkietgeroep.- De plantjes zag 'k door 't meer - reusacht'ge loup - Die ginds in licht als van Davinci groeiden. 'K zag, hoe diep onder mij, boven een groep Van avondwolken, die roodvlokkig gloeiden, Blauw op oranje, twee libellen stoeiden, Aëroplanen, scheen…

Langs 't meer schitterde 't vuurwerk, knal na knal: De plots'ling blauwverlichte bergen schrokken, Toen om hun scherpe toppen donderblokken Versplinterden tot klankbonken naar 't dal; En gouden-regens klommen naar 't heelal, Naar de aarde wierp clematis paarse klokken; 'T leek of apotheozen samentrokken Om ons, brandpunt van dubbel hol kristal…

Vol noorderlicht van plechtige flambouwen, Vol sterrebeelden hing het ijspaleis: 'T leek uit bevroren vuur, uit vlammend ijs, Uit poolnacht en uit tropenzon gehouwen; Door bloemen was 't, kristallen paradijs, Nog stil, maar 't scheen, kosmische machten zouen Een symphonie als van Beethoven bouwen Uit al wat edel is en groot en wijs. …

I ‘T is winternacht. – ‘K zit in mijn oude stoel. – Een thürings landschap zie ‘k, waar ‘t avondlicht Scheef op hellende korenvelden ligt; Hier, onder mijn veranda, wordt ‘t al koel. Net Mendelssohn: een zoet en warm gevoel Van smeltend, week verlangen: ‘t is als richt Zich jongensmijm’ren naar het vergezicht Van liefde, stil-heerlijk geweten…

II Zij zit naast me, en ik aai ‘t gevlochten haar, ‘T hartstoch’telijk rood, voor mij gevlochten, blond; En ‘t gladde strijk ik gladder met mijn mond, En zijn metaalreuk ruik ik, diep en zwaar. Zo ruikt het uit vers-omploegde grond, Als over wachtend land ‘t prachtig gebaar Van gaande zaaier, machtig tovenaar, Zon, aarde en wolken oproept…

III Neen, ‘t was geen Menselssohn, geen teer verhaal Van hoe een jongen en een meisje smachten: Opschreeuwden, triomfeerden, psalmden, lachten Violen, koper, orgel en cymbaal. Brünhilde’s adem is ‘t, die ‘k ademhaal: Haar jonge kracht, haar gretig lichaam trachten Niet af te weren, wat ze heet verwachtten, ‘T uit ‘t wereldhart opwagn’rend…

IV Een Feuerzauber, toen. – Hem overwint Geen helden-Wälsung, zelfs mijn liefde niet: ‘K voel de as nog, die ‘k de nachtstorm waaien liet Over de heiden, waar zij speelde als kind. Was ‘t een apotheoze? Of was de wind, ‘T weerlicht, de wereld één schreeuwend verdriet, Dat in extatische Walkürenritt De dode zocht, tot waar waanzin begint?…

Felgeel van brem lag, rond, op grijze heiden De zonn’ge heuvel, opgaande aardse zon, Waarom, bolvormig, op de horizon Zich werelden van wolken samenrijden. Scheef, aan weerskant, streefde een bloedbeuke-allee, Doorschijnend rood de apart zichtbare blad’ren: De gele punt wachtte op het wachtend nad’ren, Maar, roodgestippeld, bleef niet-af de…

Het hele perk was vol: je zag geen zand. De paarsen leken ernstige oude heertjes, De bruinen glanzend-moll'ge, goed'ge beertjes, De gelen pluimen van een goudfazant; En massa's witten stonden om de rand, Zo wit als vlinders of als duivenveertjes, Net roomse kindertjes in Pinksterkleertjes, Die om iets heiligs heen staan, hand in hand. -…

Door winteravondmist zijn blauw beslagen De ruiten van de tram: spectrale kringen Vervloeien, of vervolgen en doordringen Elkaar naar stand van lantarens en wagen: Soms is 't, of reusacht'ge juwelen ringen Vlak achter 't glas in etalages lagen; Dan lossen ze op tot halo's, die vervagen Doorzichtig, wijd, in kleur'ge schemeringen. En…

Voor paarsblauwe avondlucht zie 'k uit mijn raam, Als ijle veren, in de grond de stelen, Stil hun gewelfde pluimen, mijn abelen, Abelen, grac'lijk edel als hun naam, Die 'k niet kan zeggen, zonder hem te strelen Met voorzichtige lippen; ja, ik schaam Me half, dat niet, muzikale Calame, Mijn taal hem schild'ren kan met klankpenselen.…

Geen maaksel was 't van sterfelijke hand: Wetenschap zelf, metalen integraal, Met vlammenkrans en gil van zegepraal, Stormde de trein door avondheideland: Eerst verre wolk van vuur en rook en zand, Afstekend tegen westelijk opaal - Voorbijgedonderd is de orkaan van staal, En steekt in 't oost de horizon in brand. En over 't oude land…