Alle inzendingen van J.A. dèr Mouw

Doornig van wrok staat somber, dor en grauw De distel van mijn ziel, stug-hard als hout, En in mijm'rende zelfmarteling houdt Hij vast de verre herinn'ring, wreed en trouw, Hoe eens zijn jeugd herhaalde 't hemelblauw En 't zeeverschiet, van 't hoge duin geschouwd; En nu, verschroeid en stukgestormd en oud, Kronkelt zijn wanhoop in stek…

Al wat ik dacht - geloofde je - was waar, En goed was alles - vond je - wat ik dee. At Merlin's feet the weary Vivien lay: Jij zag in mij de Wijze Tovenaar, En 'k aaide, zelf al grijs, je roodblond haar, En 't leek dan, ik werd jong weer, en ik glee Naar 't paradijs op rode morgenzee. Dan zie 'k ook jouw kist staan, zwart, op de baar.…

Dan denk ik aan 't konijntje, dat ik zag Als kind vóór Sint Niklaas achter het glas Van dure speelgoedwinkel. O! dat was Zo'n prachtig beestje, grijs en wit; het lag Gezellig in zijn mandje in mooi-groen gras; En als 'k van school kwam, bleef ik iedre dag Staan kijken, bang, dat 't weg zou zijn. En, ach! Eens was het weg: en toen begreep…

Doorschijnende halve bol van nevel, ligt Over het kerkplein, ied're lamp een maan, 'T elektrisch violet; schaduwloos gaan De mensen, zwart het lijf, vreemd wit 't gezicht; De toren als een vinger opgericht Uit lage schemering van mensenwaan, Teruggetrokken en afwijzend, staan De middeleeuwen naast 't elektrisch licht. Zoekende lopen…

Maar dan - want nooit kan sterven, wat eens diep, Diep uit tijdeloze afgrond van mijn Wezen Naar 't golvend vlak van 't schijn-Ik is gerezen, Maar 't zinkt naar de oorsprong, waar het heilig sliep, Tot verre^herrinering het wakker riep Naar schomm'lende balans van hoop en vrezen: Dus vind ik 't, als 'k van 't leven ben genezen, Dat wereldschijn…

'K zag de aarde zwenken op 't planetenbal, En achter haar wapperde groen en breed Het witomzoomd fluweel van 't slepend kleed, En luchtig woei 't kant van zijn golvenval; Zelf zong tot dansmuziek ze orkaangeschal, En, uit het wolkend zwart van haren, reet Bacchantisch zij de naalden los en smeet 'T rinkelend goud door wijddav'rend heelal…

De mensengeest, zei 'k? Ja, was dat maar waar! Iedere geest danst op zijn eigen koord; Dat de een, rechtlijnig eenzaam, de and're stoort, Die kans is klein; voor botsing geen gevaar: Ze dansen naast en om en langs elkaar, Elk door zijn eigen gratie zo bekoord, Dat hij de roep van de and're artist niet hoort, Die aandacht vraagt voor zijn…

Vol noorderlicht van plechtige flambouwen, Vol sterrebeelden hing het ijspaleis: 'T leek uit bevroren vuur, uit vlammend ijs, Uit poolnacht en uit tropenzon gehouwen; Door bloemen was 't, kristallen paradijs, Nog stil, maar 't scheen, kosmische machten zouen Een symphonie als van Beethoven bouwen Uit al wat edel is en groot en wijs. …

Dof violet is ’t west en paarsig grijs. Nog wandel ‘k door het zwaar berijpte gras, En hoor naast me op de vaart het fijn gekras Van schaatsen over ’t hol rinkelend ijs: Ik heb ’t gevoel, of ‘k op ’t bevroren glas Cirklend, zwevend, zwenkend op kunst’ge wijs, Met ’t buigend bovenlichaam daal en rijs: ’t is in mijn rug, of ‘k zelf op schaatsen…

Door winteravondmist zijn blauw beslagen De ruiten van de tram: spectrale kringen Vervloeien, of vervolgen en doordringen Elkaar naar stand van lantarens en wagen: Soms is 't, of reusacht'ge juwelen ringen Vlak achter 't glas in etalages lagen; Dan lossen ze op tot halo's, die vervagen Doorzichtig, wijd, in kleur'ge schemeringen. En…

Kortlevend plankton van de Brahmanzee, Zal 'k eenmaal naar hun vredebloei verzinken; Zolang ik niet de koele dood mag drinken, Golf ik en eb met de oppervlakte mee; Zijn geheimzinn'ge stroom volg ik gedwee, En als 'k uit wolkenschelp, die 'k rood zie blinken, Het ver geruis van de eeuwigheid hoor klinken, Voel ik mij zelf de wind, zelf…

Soms zomeravonds, als ik 't oude huis Vol schem'ring, zonder mensen, binnenkom - Ik luister en ik weet niet recht, waarom - 'K ga naar mijn kamer. - 'K hoor nog net een muis. Uit groenig zwarte bomen waait geruis Door 't open raam. - 'K beweeg mijn ogen: glom Daar iets? - Een plaat. - Wonderlijk stil rondom De meubels. - 'K hoor in de…

Ik werd al aardig knap, want 'k leerde frans. Blij was 'k! Als je dat kende, ja, dan was je Een eind op streek, begreep ik, want dan las je Verne in 't oorspronk'lijke en Aimard's romans. Maar moeilijk! h al dad'lijk was daar hache; En dans was zonder s, met s le sens; Du fils - des zoons; maar de l'homme - des mans; En die vervoeging…

'K weet dat vlak bij me, in 't hart van God gedoken, De grote liefden van mijn leven wonen: Daar staan ze, veilig, stil als anemonen, Door geen orkaan van 't oppervlak gebroken. Ik weet dat liefdewoorden, ongesproken, Het wonder van de Godheid rijker tonen, Dan perken van bliksemende Orionen, Tot tijdelozen uit Zijn kiem ontloken. Voor…

'k Hoor ruisen ons moeras - zo noemden wij 't, Mijn vriend en ik - vol angstig rits'lend riet, Met, soms, een zichtbaar wieg'lende karkiet Er om eerst bos, dan heiden, vlak en wijd. Wij stookten vuurtjes, veilig, niemand ziet De blauwe rook. Over ons, dreigend, glijdt Kraaiengeroep, vreemd, wild, door de eenzaamheid. - Leeft hij nog? -…

'T is of een hefboom draait om de aarde als as: Hij draagt in 't west en 't oost doorzicht'ge schalen, In de een blauwgroen gebergte van opalen, In de and're een enk'le bol van chrysopras: 'T lijkt of 't een wedstrijd van juwelen was, Wie 't zwaarst en kostbaarst de and're omhoog zal halen; Of moet veeleer onwillig de ene dalen, Nu…

'K weet nog, hoe 'k vaak tegen mijn liefde zei: Toe, kindje, wees eens stil! Je bent zo druk: Jouw zonn'ge woorden vlind'ren 't spinsel stuk, Dat Yâjnawalkya's mijm'ren om me lei. Jij bent mijn jeugd, mijn levend sprookje, jij Mijn morgenster, mijn enig aards geluk; Maar kromgeboeid lig 'k onder lange druk Van mensenleed: wie Brahman…

'K zat, jong, graag in mijn perenboom te deinen: In de afgeknotte top had ik een plank Getimmerd, en gevlochten, rank door rank, Klimop tot rugleun en veil'ge gordijnen. Mijn zomerzon zag 'k in mijn tuinen schijnen, Zelf in groen licht op wiegelende bank; Een open schoolraam galmde in zeur'ge klank Van kale en korte Karels en Pepijnen.…

En 't is alsof, gekazuifeld met statie Van sterrenevels en laaiend met kronen En goud van geheimzinnige Orionen, Mijn Zelf's gedachten staan in kontemplatie; En 't is of 'k, ongeboren, sinds aeonen Vergodlijkt tot drieëen'ge konstellatie Van zaligheid en trots en adoratie, In 't wereldcentrum 't eeuwig Zelf zag tronen; En 't is alsof…

Nu zàl er stilte zijn, mijn leven lang; De tijd zal, voorzichtig, zijn vlucht vertragen, Dat niet zijn ijlste suizen mocht verjagen, Wat dwaas ik koos boven haar sprookjeszang: Stilte, als toen moeder dood was weggedragen Met vreemd geschuifel door eind'loze gang, En door het huis mijn halfbewuste drang Rondliep om haar te zoeken, hele dagen…

Zoals een zaadpluis door een spinragdraad, De glinst'rende door 't glinst'rende gevangen, Een korte poos stil trillende blijft hangen, En dan langs lucht'ge helling opwaarts gaat, Zo kleeft de mensenziel zich vol verlangen Aan ijle broosheid van geluk, en haat De vlaag van 't lot, die stuk het spinsel slaat En voort haar jaagt tot nooit…

Niet twijf'lend weet ik: Alle goed is kwaad; Twijfelend hoop ik: Alle kwaad is goed; Zodat wie 't ene wil, het and're doet, En zond'loos hij slechts is, die beide laat. Ja: door hun tweelingschijn heeft, ver van daad, Simeon voor zijn heiligheid geboet: Hij, op zijn zuil nog zuil van liefdegloed, Walmde naar wie hij weldeed, vreemde haat…

Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven, Ik zelf ben de Profeten, ben de Wet; Ik heb geen Christus nodig, die mij redt; Mij hoeft geen God mijn zonden te vergeven: Vergeven wil ik Hem, die heeft geweven Van goed en kwaad 't verraderlijke net, En, Kruisspin, Zijn vergift'ge scharen zet In de angst'ge ziel, ondanks haar spart'lend beven.…

In schem’rig groen stukje van de oceaan Zweeft als een schim het zeedier, transparant: Zich vergetend, ziet door glazen wand De mensengeest ‘t ontzaglijk wonder aan, Hoe ‘t zieltje, dat in elk trillend orgaan, Teer van doorschijnendheid, onzichtbaar brandt, ‘t vreemd, glazen vogeltje, zijn fijn als kant Geweven vleugeltjes doet slaan. Zo…

'k Hoor, hoe met gouden lijst de schilderij onhoorbaar zegt, terwijl ik sta te kijken: 'Ik hang in 't niets, zelf niets dan schijn van eiken, van weiden en van wolken, zee en hei; Brahmans gedachte heeft bereikt in mij, wat in uw werklijkheid hij wou bereiken. Met kosmisch Zelfgevoel zal 'k u verrijken;…

En nu 'k mijn mensenleed heb weggeschreid, En weer, en weer, en weer - nu 'leer ik rijzen Uit slik van werelddwarrel met gepeizen', En 'k zie, 't was alles hoogste Werklijkheid. Zo wil ik dan, genezen voor altijd, Mij zalig om mijn grootste droefheid prijzen, Die aan 't verganklijk Ik het Zelf kwam wijzen In vergezicht op de een'ge Wezenheid…

Geen maaksel was 't van sterfelijke hand: Wetenschap zelf, metalen integraal, Met vlammenkrans en gil van zegepraal, Stormde de trein door avondheideland: Eerst verre wolk van vuur en rook en zand, Afstekend tegen westelijk opaal - Voorbijgedonderd is de orkaan van staal, En steekt in 't oost de horizon in brand. En over 't oude land…

Wit hing en stil de dauw over de weiden. – Onwereldlijk, onwezenlijk, een schim, Stond, hoog, in ’t west wit licht boven de kim. – Niets werk’lijks was er meer, niets dan wij beiden. En op die heuvel, op die bank van ons, Boven de dauw, zaten we als op een eiland; En ’t wit doorschijnend licht, het witte weiland Leek stilte; en de stilte was…

't Rozeneiland Cyprus betrad een zeeman; tempelwaarts eerbiedig zijn schreên hij richtte, tot hij kwam, waar spieglen in groene golven marmeren zuilen: 'Priesters, op! brand 't geurigst, het kostelijkst wierook, stijg' zijn damp naar 't dak van deez' heil'ge tempel, pleng op 't altaar purperen wijn en helder rijzen uw hymnen…

Omhoog zien naar de zon de waterrozen, Kinderlijk, alsof 't Rafaels eng'len waren; Grauw slib en wijde schem'ringen bewaren, Die hier de dood stilde tot smartelozen. Opzuigt de bliksemstorm het meer tot hozen: Dan staan in blauw doorschijnende pilaren De doden: hun zwarte ogengaten staren Boven hun grijns om macabre apotheozen. Naar…