Alle inzendingen van Albert Verwey

Zoals een vroom man in een heidens land Zich toont op plein en beurs in landsgewaad, En stalt zijn waar voor 't huis en dingt en praat Aldoor, om werelds goud, met vreemd' en klant; Maar sluit dán 't huis met luiken en hij brandt Zijn zilvren lamp met olie en 't gelaat Wordt bleek bij 't geel brevier, dat openslaat Met donk're…

Mijn zonde is ijdelheid, die niemand weet, Maar die ik niet lichtvaardig van mij stuur Als een onnutte dienstknecht. 'k Denk, Natuur Gaf mij geen slaaf, opdat 'k die buitensmeet. Want soms, als ik genot begeer, dan treedt Hij voor mij heen en weeft elk eenzaam uur Vol pracht van ijd'le fantasie – en 'k tuur Naar 't spel, waartoe 'k mijn…

Ik zie de mens, maar ik begrijp hem niet: – Hij eet van 't leven al wat lekker smaakt, En proeft van ál zijn passies: zijn mond raakt Iedere vrucht, die iedre hand hem biedt. Hij zoekt in dronkenschap een droom, die vliedt, In 't leven, – tot hij, moede en koud, ontwaakt, Naakt en gebroken: op zijn lippen smaakt Des levens droesem bitter…

Luister: het zeggen van dit vers is zo Dat het door middel van uw oor uw ziel Moet aandoen met vreugd en zekerheid: 'Dit is voor mij geschreven'. Want ik weet Dat alle verzen langs uw oor gaan als Het ruizen van water of ‘t gedruis Van bomen in de wind: een vaag geluid Voor niemand in het bizonder en waaraan Geen luistraar – ’t zij dan dat zijn…

't Was of in visioen ik zag Een wonder dat ik u nu mag Vertellen, zodat gij 't zult verstaan. Mij docht ik was uit spelen gegaan Met mijn gezellen in een woud, Toen ik zag komen uit het hout Een jonkvrouw, zonder honden, Die bracht gevangen en gebonden Een wilde Man. Daar ik haar kende sprak ik haar an En vroeg wat zij met hem woude. Ik…

De lieflijkheid van vrouwen houdt verbonden Wat mannendrift of mannenwijsheid scheidt. Zij voelen achter gronden diepre gronden En achter 't Recht het ongesproken Pleit.…

Als de luchtschipper, mee met de wolken, Drijft boven de bergen, En, hoger nog, opstijgt in 't licht, Ziet hij dan de aarde nog Met menselijke ogen? Zoekt hij het huis waar hij werd geboren En de lieve bossages En de voetstappen naast de zijne Aan het strand van de zee? Neen toch; onder hem kent hij Alleen bergschaduwen, spiegels van water…

Ik wou, ziel! dat gij goed waart, eind'loos goed, Dat gij uw vijanden vergaaft en bad Voor wie u kwaad doen, dat ge een wet bezat, Die zei, dat ge al wie lijdt, beminnen moet. Gij hebt die wet, ja, maar zo dikwijls doet Ge alsof ze er niet was, of ge 'r woord vergat, Of gij u zélf vergat, want, ziel! gij had Geen wetten dan u zelf…

Had Orfeus niet Eurydice gedood Door zelf te hunkren naar haar levende ogen, Voor eeuwig had hij haar in ’t licht gevoerd. Nu stond hij wenend waar zich de afgrond sloot En had voorgoed zich aan zijn arm onttogen Wie hij zo vast zich dacht aan ’t hart gesnoerd. Nu bleef zijn hunkren als een open wond En ’t lied van nederwaarts gericht verlangen…

De heilige Man in zijn pij keek door het raam naar de ganzen, Lachte: wat snaatren die beesten! kon ik ze maar verstaan! Zij zeiden: kijk, de heilige Man ging onder de mensen, Werd lichtvaardig als zij en nam hun manieren aan.…

Heilige Schriften zijn die waaraan niemand een sylbe verander, Godlijk, naar letter en geest - Goede gedichten zijn zo, zij dan hun bron de Skamander, Jordaan of Noordzee geweest. --------------------------------- Skamander - rivier bij Troje…

Ik zat aan 't venster waar de Donau vloot En op mij aankwam aan mijn rechterhand En onder mij verdween. De donkre rand Van den en loofhout die hem schuilplaats bood Scheidde mijn berg en voorgrond van de schoot Van 't volle en tintenrijke en golvend land: Akkers, veld, dorpen met geboomte omplant; En kim blauwde achter kim, die 'k diep genoot…

Er was een boom in een vervallen tuin. De netels wiesen om zijn voet uit puin. Eerst hier, toen elders was zijn erf bemuurd Met steen waarlangs zijn krimpend lover schuurt, Totdat één tak opnieuw de ruimte won, Zich rekte en uitschoot naar de morgenzon. Er was weer wind die in zijn blaadren greep En vreugde in 't ruisen van zijn loversleep…

Ik ben een dichter en der Schoonheid zoon. Alles wat schoon is, is me een vreugd altijd. Mijn hart is menslijk, maar of 'k lach of lijd, Mijn lachen en mijn leed zijn beide schoon. Ik heb de macht dat ik wat schoon is toon Aan andren, door de taal die ik belijd, Zodat wie leest bedroefd wordt of verblijd, Maar zich bedroevend vreugd smaakt…

Als mij de dromen begeven En de nacht rept Over mijn leven, Als dan de torenklok klept Uit de verte, zal ik zijn galm Vertalen in een laatste psalm. Die zal de heerlijkheid zingen En het scheiden, - Het geluk van de aarde, de mensen en alle dingen, De dank en het heengaan zonder benijden, Als van een wereld die schoonst is in haar afscheidslicht…

Het is zo weinig wat ik heb: Dit éne leven, dit kristal Waaruit ik straal en vormen schep Van ’t wijd heelal. Dit éne leven, maar het is Een knooppunt in het wereldweb, Van waaruit alles anders is Dan ’t andren was of is of wezen zal. Ik heb wel altijd dit kristal Waarin de wereld spiegelt, En in me is altijd vloed en val Van golf die wendt…

Kom dan, mijn gedachten, Dromen zonder doel, Die, van de oorsprong van de tijden, Oprijst om weer te verglijden Daar uw donkerten omzwachten In gedaantenloos gewoel, - Kom dan: mijn beminnen Moge opnieuw de nacht ontginnen Van uw veelgeplaagde poel.…

Zult gij niet altijd komen Als ik u minst verwacht? Beminde van mijn dromen, Zon in mijn nacht! Ik heb mij neergeworpen In slijk op 't lichtloos pad, Bloed'ge vampieren slorpen Zich aan mij zat. Mijn mond vol bitt're vruchten, Mijn hart leeg als een hel, De lucht zwaar van de zuchten Die 'k niet meer tel. Tot, zie, een schijn zich…

Knapen met bebloemde helmen Reizen lachend naar de grenzen, Sterven zalig voor de leuzen Die zij van hun ouders leerden. Dat is oorlog! In hun harten Openden zich diepe sluizen En de donkre dammen braken. Vloeden van gemeenzaam voelen Overstromen de genoten. Met een kinderlijk vertrouwen Scharen zij zich om hun leiders. Vriend of vreemd…

Alle nieuwerwetse namen Van genieën, nieuwe en oude, Kwamen in die schedel samen. Iedre grote geest vertrouwde - Schijnt het - hem zijn diepste gronden En hij ijlt die te verkonden Met een mond als duizend monden. Hoe hij heet? Ik zeg u node Hoe hij heet. Zijn naam is Mode.…

Zo ben ik dan de dienaar van mijn tijd geworden, Ik, die mijn eigen dienaar was; - Zo zwelt en slinkt de man bij ’t wentlen in twee oorden Om de aarde en om haar eigen as. Tezelfdertijd om bei. Ook ik, al mocht het schijnen, Dat ik slechts om mij zelf bewoog, - Al trek ik schijnbaar om mijn tijd alleen de lijnen Van een nooit af te wenden boog…

Ik weet, dat geen die later dit boek leest, 't Begrijpt, - en wie de wereld gadeslaat, Weet dat zij slecht noemt wat zij niet verstaat, En goed het niet-verstaan van eigen geest. Maar ik, die dit boek schiep, ben niet geweest Schepper van 't niet-verstane, in andren kwaad, Maar van het wél-verstane - en, naar hún raad, Goede in mij zelf en…

Ik walg nu van die dagen vol van zon, Van die zon zelf, die niet wil ondergaan; Wanneer het nacht was zou ik naast hem staan En zeggen: Vriend, 't was waar, eerst nu begon Mij 't leven, àl wat ik eertijds verzon Was logen, wat ik zei van zon was waan, En van genot en liefde, - maar, welaan, Vergeef mij dat ik zó dwaas dwalen kon. Dan…

Sta op, mijn lief, de zon schijnt door de bomen, De vogels vliegen al om voedsel uit, De visser achter 't huis sleept in de schuit Zijn net, gevuld met vissen, uit de stroom en De stalknecht legt op 't voorplein reeds de tomen Zijn paarden aan, - sta op, mijn lief, mijn bruid, De aarde is voor ons ook nieuw en schoon en luid, Sta op, mijn…

Duizend jaar? Hij had het klooster vroeg verlaten: op de paden Lag de dauw: de hyacinten Hingen blauwgetrost te bung'len in de scheem'ring tussen 't hakhout, Leeuw'rikken, die luchte-krekels, tjirpten hel in hoge hemel: Web van klank in web van stralen. Neuriënd liep hij: gonsde een kever Langs zijn voorhoofd? Ruchtte een haasje…

Gelijk een vader zijn onwillig kind Bestraft met schijnb're toorn, maar smart in 't hart, En, schoon kastijdend, zelf wel voelt hoe hard De straf moet zijn voor 't kind dat hij bemint, - En onder 't straffen in zichzelve zint En hoopt of het berouwvol wordt, - en mart, O zo verlangend, na die dubb'le smart Héél lief te wezen voor zijn…

Naar alle zijden ligt nu als een tuin Dit Holland met zijn bloemenvolle gronden, Terwijl de heuvels lijdzaam langs hen blonden, Hoeven-doorhoekt, van 't zilverzande duin. En daar de wind me omspeelt op blinke-kruin Zie 'k dorpen voor me en meen de stad gevonden, En voel de zee me omgaande al 't land omronden, En hoor de brekers storten steil…

O gij, mijn lief, die nu door 't lieven lijdt, Klaag niet in stilte alleen, - maak poëzie Van leed, - ach laat geween en melodie Tussen ons zijn een zoete somberheid. En ik, die u nu liefheb, begeleid Uw zang met wederzang, ter harmonie Van klare koren, kalme profetie Van vreugde en liefde en innige eindloosheid. Gelijk wanneer een nachtegaal…

Mijn God is enkel gloed en donkerheid, Schoon om te zien, - een wonder te verstaan; - Daar is niet één als Hij, - doch 'k zie u aan, En waan dat gij Hem-zelf zijt. En dus heb ik mijn ziel u toegewijd, Opdat ze in uw gloed mocht vergaan; En stil verteren, zonder klacht, voldaan Met zulk een liefde en zulk een éénigheid. Zoals twee vlammen…

Ik heb alleen de woorden, gij de geest, En zoveel als geest meerder is dan woord, Is in dit werk meer dat aan u behoort Dan aan uw dichter, die het schrijft en leest. Gij gaaft mij goeds uit uwe geest en preest Mij voor uzelve, bracht ik daarna voort Uw goed in schoon verband van woord met woord, Maar minder schoon dan 't in ú was geweest.…