Alle inzendingen van Guido Gezelle

Gelukkig kind, dat ligt en laat geworden al 't geen de mens zo driftiglijk beroert! Gelukkig kind, dat niet en peist op morgen, dat alles mint, en nijdig niets beloert! Gelukkig kind, dat elke stap in 't leven een stap vernaarst aan 't heilig kinderland! Gelukkig kind, 'k zou alles alles geven voor uw geluk, mijn…

Gedoken half, in ‘t riet, half zichtbaar, deur de rieten, aanschouwen de koeien mij, die, vers uit hunne slieten en vaste veters, nu op vrije voeten gaan en, gaande, ‘s morgens vroeg, hun lange steerten slaan. Omhoge heffen zij hun hoofd en doen de stalen van ‘t omgebogen riet hun tongen nederhalen te mondewaards…

Hoe helder, zwart op wit, die koe gemazeld is, en weet ik hoe te malen noch te melden: ik zie ze, varings heengevoerd, en ‘t groene veld voorbijgesnoerd, te schielijk en te zelden. Zo wit is ze als de snee, die, vers gevallen over ‘t wintergers, te blinken ligt; met vlekken, die, zwart alzo de rave, of wel nog zwarter, in…

AAN DE ONBEKENDE LEZER Hoe zoet is ‘t om te peizen dat, terwijl ik rust misschien, een ander, ver van hier, mij on- bekend en nooit gezien, u lezen kan, mijn dichten, mijn geliefde, en niet en weet van al de droeve falen van uw vader de Poëet! Hoe blij en is ‘t gedacht niet, als ik neerzitte ende peis, u volgend waar gij loopt op uw gezwinde…

Ach licht en is het lot van al, zo menig band wordt keten; zo menige en zo groot getal die 't blijzijn haast vergeten!…

Ik, de al oude verzenvinder, die, op rijm van hier en ginder, menig reke, rijpe en rond, lijk gevonden vruchten vond, wense u vrij, nu dat het jaar is op nen nieuwen inventaris vij'-zes posten voortgetreên veel geluks en zaligheên!…

„Waait mij nu zoetjes, o zuchtende winde; wiegt mij en douwt mij dat zuilende kind; speelt om zijn wichtelijk aanzichtje en laat Jesuken rusten; het slapen nu gaat. Palmen, die roerende en wagende zijt, stilt om mijn kindeke uw takken ’nen tijd; engelkens zoetjes, ach, Jesuken wilt slapen: uw’ tonge en uw’ harpe nu stilt. Vogelkes zwijgt…

Hetgeen ik niet uitgeve en hebbe ik niet in, wie zal mij dat wijten tot schande? Mijn herte en mijn tale, mijn rede en mijn zin, 't is al zo van buiten, 't is al zo van bin' 't ligt alles daar bloot op mijn handen! Dan, weg met de oneigene tale en de schijn van elders geborgde gepeizen; mijn zijt gij niet, uw, dat en wille ik niet…

(Herinnering aan Beethoven's Septuor.) ‘t Er viel ‘ne keer een bladjen op het water ‘t Er lag ‘ne keer een bladjen op het water En vloeien op het bladje dei dat water En vloeien dei het bladjen op het water En wentel-winkelwentelen in ‘t water Want ‘t bladje was geworden lijk het water Zo plooibaar en zo vloeibaar als het water Zo…

Dichten is geen kunste kom, geen kunste dichten is een gunste Gods een gunste!…

Als de appels bloeien, - de schone maand! - en 't gers, aan 't groeien, de wegen baant, de zoele winden zie 'k geren gaan en blommen vinden, die openstaan. Als, uit aan 't stromen, half bloed, half melk, zijn de appelbomen, zo een, zo elk; als weke zijde de takken blomt, dan ben ik blijde:…

Daar viel mij in ‘t gedacht entwat, dat, al te onveerdig opgevat, verloren liep; en, mondgemeens, en zal ‘t noch ik, noch iemand eens genieten. Het deert mij danig! Ei! ‘t en doet: en heel en is en al, voor goed, dat ongedicht gedachtje, dat was al te onveerdig opgevat, te nieten. Het leeft entwaar entwat dervan, dat vissende ik nog…

Aan enen afwezenden vriend Ik misse u waar ik henenvaar of waar ik henenkeer: den morgenstond, de dagen rond en de avonden nog meer! Wanneer alleen ik tranen ween 't zij droevig het zij blij, ik misse u, o ik misse u zo, ik misse u neffens mij! Zo mist, voorwaar, zijn wederpaar geen veugelken in 't net; zo mist geen kind, hoe teer…

's Goevrijdags ratel, rauwgetand, dwersdoor de kerke relt, terwijl het volk, stilzwijgende, om de autaar neergeveld, de God aanbidt, die Golgotha zag sterven, naakt en bloot, 's goevrijdags, op de schandeboom, de schandelijkste dood. De ratel relt de kerke door, noch koper nu noch brons en hore ik, ook de orgel niet: men bidt de "Vader…

Geen één blad op de bomen! Af is alles; vóór de vlagen gevallen onder voet en van de winden weggevaagd, het schilderschone aanschouwen, dat het bonte najaar draagt: noch wit en zijn, noch groene meer, de scherpe dorenhagen. ‘k Zie heinde en verre, deur end deur de velden nu, de kerken, de huizen en de hoven staan,…

Mijn hert is als een blomgewas, dat, opgaande of toegeloken, de stralen van de zonne vangt, of kwijnt en pijnt en hangt gebroken! Mijn hert gelijkt het jeugdig groen, dat asemt in de dauw des morgens; maar zwakt, des avonds, moe geleefd, vol stof, vol weemoeds en vol zorgens! Mijn hert is als een vrucht, die wast en rijp wordt, in de schauw…

's Avonds zie 'k de sterren geren, die daar zitten, hoge en fijn, als ik, moe van ‘t lastig weren onder 's arbeids leed en pijn, ene oogslag naar omhoge buiten 's werelds enden sla, en mij eens de hemel toge nog, aleer ik slapen ga. Al de lieden rusten neerstig: hier en daar nog een die tiert, en de blijdschap…

Te Brugge in de oude vaderstad die eens vol rijke koopmans zat maar die ‘t nu al ontbreekt al buiten nog wat waalse draf en franse dwepers ijdel kaf dat niet als frans en spreekt daar eertijds, - o wat bittre schand - Heer Breydel heeft zijn bijl geplant in menig waalse borst die ‘t duur moest kopen aan zijn wraak zo hij in valse walse spraak…

Gedoken half, in ‘t riet, half zichtbaar, deur de rieten, aanschouwt de koeien mij, die, vers uit hunne slieten en vaste veters, nu op vrije voeten gaan en, gaande, ‘s morgens vroeg, hun lange steerten slaan. Omhoge heffen zij hun hoofd en doen de stalen van ‘t omgebogen riet hun tongen nederhalen te…

Het jaar is uit- en tenden geleefd: van al zijne oude ellenden en heeft de last het ons ontgeven; het nieuwjaar heeft, van heden af aan, voor elk ende een, een schrede gedaan: wie zal ‘t tot tenden leven?…

Vlucht maar, vogels, koud en deerlijk is 't alomme vlucht en vliedt, voor de koude en voor de mensen, want de mens en mint u niet. Vlucht maar, of hij zal u schieten, met zijn roer, hij droomt daarvan: vlucht waar hij, met al zijn wijsheid, vlucht waar hij, niet aan en kan. Vlucht omhooge, en komt niet neder, eer gij streken…

De profundis! klonk de bede, De profundis! zuchtte 't huis, 't huis, en al die knielden mede, in godvruchtig stemgedruis. Uit de diepten roepe ik, Heere, hoor, ik bidde u, naar mijn stem! wil uwe oor te mijwaart keren, die om bijstand biddend bem! Sloeg gij al mijn zonden gade, Heer, wie 'n zou niet ondergaan? Neen, bij u daar…

o Here, maak mijn herte sterk als staal, als steen, als kerkewerk; opdat het, onder 't lijden niet week en worde en weg en vloei; voor 't menigvuldig mensgemoei dat tegen mij komt strijden. 'k Heb dorst naar een- en veiligheid, die al te lang te komen beidt, 'k en weet mij niet waar bergen; 't wilt altemale op mij gestormd, om, fel…

Het leven is een krijgsbanier, door goede en kwade dagen, gescheurd, gevlekt, ontvallen schier, kloekmoedig voorwaarts dragen. Men tuimelt wel, en wonden krijgt men dikwijls, dichte en diepe… ‘t en vlucht geen weerbaar man, die wijgt, of hem de dood beliepe! Het leven is… geen vrede alhier, geen wapenstilstand vragen: het leven is de Kruisbanier…

Versgevelde abelenbomen liggen langs de grachten heen, die de oude zandweg zomen, hoofd en armen afgesneên. Sterke stammen, kon dat wezen, gij, die, op en in de grond, met uw voeten vastgevezen, vamen diep, ondelgbaar, stondt? Gij, die 't zwaar geweld der winden, kreunende, op uw kruinen droegt; die zo lang…

De bladerloze bomen, on- gedurig en verlegen, staan vechtende in de voorjaarswind, en weg- en weêrgeslegen; ze buigen, dat de grond opheft en dat hun wortelpezen, hoe vaste ook en hoe verre en die- pe zijwaards ingevezen, begeven moeten. ’t Zoeft alom en ’t zucht. De takken tieren lijk wolven, die verhongerd in de wilde bossen zwieren. Geen…

‘k Zal mij van te dichten zwichten, zo ‘t mijn hart niet wel en gaat: wie kan rijpe bezen lezen van een tak die droge staat? Laat de lieve wonnenbronne, laat het leutig zonnenvier, laat de verse blommen kommen, laat weerom de lente, alhier! Dan ja, zal ‘k genezen wezen, opstaan en, gespannen fel, of ‘t een klare snare ware, dichten ende…

De deuren van de Oosten gaan, nog nauwlijks, even open en toe, gelijk, de laatste keer, des vege wimpers doen, die henengaat in ‘t eeuwige. Ach, ‘t is avond nog eer ‘t noen kan worden! Is geen dageraad, geen dag ons meer te hopen? Gij ook, voor eeuwig, gaat gij, oog des Hemels, nu verdwijnen? Gaat ‘t duister worden…

Als de ziele luistert spreekt het al een taal dat leeft, 't lijzigste gefluister ook een taal en teken heeft: blâren van de bomen kouten met malkaar gezwind, baren in de stromen klappen luide en welgezind, wind en wee en wolken, wegelen van Gods heilige voet, talen en vertolken 't diep gedoken Woord zo zoet... als de ziele luistert!…

Gepoeft, gepaft, ge'n hoort niet el, met wappers en met wissen fel, als smijten, slaan en buisen, dat beide uwe oren ruisen, op vodde en lap en vuil tapijt, dat ‘t kuilt en wentelt wijd en zijd, van ‘t stof! De greppen zweren vervaarlijk, onder ‘t scheren der groeve en fijne bezems, daar ‘t gerokte volk mee henenvaart…