Alle inzendingen van Hendrik Marsman

Ik zit voor het open raam van de kroeg. Het is zonnig, het is nog vrij vroeg. En zeer, zeer vroeg was vanmorgen het licht, de wereld, de zon en het jaar, waardoor ik liep in snel, verend ritme, stromend en stralend - en lachend met haar, die nu met een blinkend gezicht tegenover mij zit. Zij lacht, haar tanden zijn wit. De schaduw op onze…

Glazen grijpen en legen; veel jagen en reizen; vrouwen omhelzen en strelen; strijden op felle paarden en blinkende wateren splijten; spelen met licht en donker; den dag en den nacht doorrijden onder fluweel en schaduw en flonkrende sterrebeelden. het staat niet in mijn hand gegrift; en een hand is een leven, een lot; ik lees slechts in…

Lichaam, wentelend al-leven. gedrochtelijk staan wij en massaal geheven tegen de rottend-paarse hemel van verlangen hijgende nacht mijn vale handen tasten even het slierend kransen van uw blauwe haren, die, gif en scheemring, vachten hemel waren over al-ruimte, uw gelaat, ivoor ovaal, waarin uw ogen, spitse spleten, hangen: een groen signaal…

De zomer en de late rozen zijn zacht ontblaadrend uitgebloeid; het bloedend vuur, het hete blozen tot oud oktobergoud vergloeid. de groene vlammen van de bomen - bestorven bruin en wingerdrood - zijn van hun donkre drift benomen o dag, o droom van blauw en goud! het licht hangt in de honingraten der vensters als een vochtig vlies…

Breek op en verdwijn in de nacht; zie niet om naar het huis van uw hart. laat uw leven liever vergaan en verbloeden in eenzaamheid dan nog langer de wegen te gaan waarvan iedere steen u weer zegt wat gij hebt misdacht en misdaan. ga heen en weiger te staan voor de bloedraad van een gericht waarin gij uw jeugd hebt verteerd, uw gloed en uw…

Oneindig zijn de vloeren van de nacht – en dromend bruine vrede, deint, o akkeraarde, dit donkre nachtland in uw warme schoot o, paarlen licht aan donkers zachte zomen schoort een verlaten boom de wankelende boog der nacht. als gij de avond om uw schouders plooit, figuur, gekerfd uit nachtelijk ivoor, de droom der wimpers langs de luchten…

Haar lichaam golfde in het bed - de herten traden uit het woud van berkenzon en beukengoud - en in het deinen van haar schoot, gevangen in het gouden net, verging mijn lichaam in het wed tussen haar schouders en haar schoot. in ’t zachte golven van haar buik verging de ziel en stroomde uit in ’t donker, wijnrood golvend dal, en samen, hemel…

Ik lig zwaar en verminkt in een hoek van de nacht, weerloos en blind: ik wacht op de dood die nu eindelijk komen moet. het paradijs is verbrand: ik proef roet, dood, angst en bloed. ik ben bang, ik ben bang voor de dood. ik kan hem niet zien, ik kan hem niet zien, maar ik voel hem achter mij staan. hij is misschien rakelings langs mij gegaan…

Over enkele dagen zal het verleden zijn. om te vergeten zal ik mij overgeven aan de warme schijn van wijn en hartstocht; maar wat is wijn, wat kan de duiz'lende verrukking der liefde zijn naast het geluk van dertig woorden stuk voor stuk gezuiverd van de tijd? laat er geen wrevel zijn, bewaar mijn mond voor de jaloerse smaad en het…

Tussen het venster en de donkre wand een eenzaam man, een kruisbeeld in de hand. zijn hart wordt stil en bovenwerelds wit: het hoort hoe hij in duizend angsten bidt. en het ivoren Lichaam van de Man tussen twee zwarte kruisen wordt een vlam, die het beslagen duister diep doorlicht: een weergaloos, doorschijnend vergezicht: over…

Ik vraag mij af hoe lang het nog duren zal dat ik als een bal heen en weer word geslingerd en van vrezen verval tot steeds dieper vreesachtigheid. en hoe kort is de tijd, hoe kort is de tijd dat ik als een bevende voorjaarswingerd tegen de machtige muur van het leven hang! waarvoor ben ik bang? ik ben bang voor het uur dat de dood mijn…

De wolken en het water gaan voorbij; oorlogen en gerichten, vluchtige bloesems en oude sterrebeelden, zij worden alle spoorloos weggewist. en wat, mijn hart, rest er van u en mij? een handvol verzen, niet langer dan de wind het vallend lover draagt en het getij hen als dood blad voorbij sleurt en laat verrotten in vergetelheid; en in het…

Ik lig nog te bed in de blinkende morgen en hoor in mijn hart en daarbuiten het ruisen der nieuwe zee, reuken en blijde geluiden en de bloeiende geuren der kruiden vervliegend als schuim in het zonlicht en op de wind drijft het mee. nu is er rust en een wijdheid vol nieuwe kracht; voor mijn vertwijfeling en mijn stoutmoedigste droom een onpeilbaar…

Geen dragender, doodlijker wonde dan het knagend en slepend besef van een schuld, een erflijke zonde, bedreven voordat wij bestonden en waarmee ook het vlees is besmet. laat het lichaam allengs weer herrijzen in zijn trotse oorspronklijke staat laat de zon ook de huid weer genezen van de angst die de leden doorvaart als het lijf,…

Toen zei de man: ik ben moe; vijand laat van mij af; ik verweer mij niet meer; ik lig nog maar wat en wacht af of ik gehaald word vannacht. en de priester: ik breng u de Heer... maar hij met een laatste slag sloeg het kruisbeeld weg van zijn mond en krijste: ga weg – neem mijn laatste bezit mij niet af: MIJN zonden gaan mee in MIJN graf.…

Dit is haar graf, onder de jonge linden vergaan haar handen en haar zachte ogen. moet men geloven dat wie haar beminden haar eens hervinden en herkennen mogen?…

Tederheid, leg nu uw hoofd aan het ademend schoudergewelf - deze man verloor het geloof in wat sterker was dan hijzelf. hij reisde de wereld rond. doch hoe weinig baat het de mens of de ziel haar zaligheid won nu de wereld te gronde ging. hij stond op en liep naar het raam; van walging vervuld en vermoeid, zag hij neer in het pompende…

Geef mij een mes. ik wil deze zwarte zieke plek uit mijn lichaam wegsnijden. ik heb mij langzaam recht overeind gezet. ik heb gehoord, dat ik heb gezegd in een huiverend, donker beven: ik erken maar één wet: léven. allen, die wegkwijnen aan een verdriet verraden het en dat wìl ik niet.…

LI 'Wie schrijft, schrijv' in de geest van deze zee of schrijve niet; hier ligt het maansteenrif dat stand houdt als de vloed ons overvalt en de cultuur gelijk Atlantis zinkt; hier alleen scheert de wiekslag van het licht de kim van het drievoudig continent dat aan ons lied de blanke weerschijn schenkt van zacht ivoor en koolzwart…

Groots en meeslepend wil ik leven! hoort ge dat, vader, moeder, wereld, knekelhuis! 'ga dan niet ver van huis, en weer vooral ook het gespuis van vrouwen buiten uw hart, weer het al uit uw kamer; laat alles wat tot u komt onder grote en oorlogszuchtige namen buiten uw raam in de regen staan:…

De bronzen kling omheuvelt ademend het schemerdal. daarachter zingt de zee een zachte dood wuivende zeilen, dromend aan de voet der weke heuvlen, deinen de tenten van het maagdenkamp, Penthesileia slaapt een laatste vrouw die haar omarmen mocht en sluimeren in ’t warme schaduwrag van hare flank, bezweken en ineengeworpen, ergens in de…

Over enkele dagen zal het verleden zijn. om te vergeten zal ik mij overgeven aan de warme schijn van wijn en hartstocht; maar wat is wijn, wat kan de duiz'lende verrukking der liefde zijn naast het geluk van dertig woorden, stuk voor stuk gezuiverd van de tijd? laat er geen wrevel zijn, bewaar mijn mond voor de jaloerse smaad en het…

Morgenmeren. uw omgrenzing ordent. bergen klimmen in het tinnen licht en uw stille, virginale lippen kuisen aan de sidderende beken zoete smetten van het groene duister en uw oof wordt licht. maar de nacht stort ruglings in de nacht en uw mond is in zichzelf besloten en uw bloed is door uw bloed omringd. -------------------------…

Volk, ik ga zinken als mijn lied niet klinkt; ik moet verdrogen als gij mij niet drinkt; verzwelg mij, smeek ik - maar zij drinken niet; wees mijn klankbodem, maar zij klinken niet. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - kwatrijn uit Porta Nigra (1934)…