Alle inzendingen van Hendrik Marsman

Over enkele dagen zal het verleden zijn. om te vergeten zal ik mij overgeven aan de warme schijn van wijn en hartstocht; maar wat is wijn, wat kan de duiz'lende verrukking der liefde zijn naast het geluk van dertig woorden stuk voor stuk gezuiverd van de tijd? laat er geen wrevel zijn, bewaar mijn mond voor de jaloerse smaad en het…

De verte lokt. de zee en 't bronzen duin die golfden om mijn jeugd versmalden langzaam tot de kleine tuin waarin mijn moeder nu begraven ligt. dit was haar raam, dit is de stille brink waarlangs zij schreed in 't vroege schemeruur. alles wat aan het leven vreugde gaf en vuur, zij heeft het meegenomen in haar graf. wat doe ik hier?…

Van hare handen die zijn hoofd namen en het wegborgen binnen haar schoot is toen het kale glanzende strelen begonnen als een ijl sneeuwen over een groot, somber land. en toen hij de ogen sloot over een leven, tot de dood toe vermoeid, was wat het donkere bloed had misdreven in een blind brandend wenen vergeven en uitgeroeid; en behoed door…

Ik lig zwaar en verminkt in een hoek van de nacht, weerloos en blind: ik wacht op de dood die nu eindelijk komen moet. het paradijs is verbrand: ik proef roet, dood, angst en bloed. ik ben bang, ik ben bang voor de dood. ik kan hem niet zien, ik kan hem niet zien, maar ik voel hem achter mij staan. hij is misschien rakelings langs mij gegaan…

De hemel groots en grauw. daaronder het geweldig laagland met de plassen; bomen en molens, kerktorens en kassen, verkaveld door de sloten, zilvergrauw. dit is mijn land, mijn volk; dit is de ruimte waarin ik wil klinken. laat mij één avond in de plassen blinken, daarna mag ik verdampen als een wolk.…

Ik ga op weg en laat mijn huis verdonkren in het avondrood - o, ga niet weg, de nacht is groot. Ik kan niet blijven lieveling, de dood ontbood mij tot zijn kring; vergeef mij dat ik achterlaat wat ik zozeer heb liefgehad: mijn huis, mijn stad, mijn kleine straat en u mijn eigen hart, ik hoor een lied een grote stem. -…

De zuilen zijn vluchtig verguld. een oeroud zwijgen heeft zich opgericht uit de getijden der vergankelijkheid. en onberoerd staat dit verweerd geweld boven de wirwar en het gekrioel der mierennesten, en het zichzelf verdelgend menselijk gewoel. geen bloem, geen schaduw zijn gebleven gelijk zij waren op de eerste dag en elke nacht…

De aarde spant zich om hem uit te stoten, de roekeloze, die haar greep ontsprong en zich naar hare rondste toppen wrong, waar 't wonder hem der luchten wordt ontsloten – Want vorsing loert in zijn gedoken sprong en heersen ligt in zijne wil besloten; hij proeft de kansen om zich af te stoten aan harde lucht, waardoor zijn schroefslag zong.…

Tracht, na uw vijftigste jaar, langzaam te leren, dat het goed is als de bladeren vallen; zeg tot u-zelf: 'ik wil pas vallen onder de winterstorm'. - mij kan soms nu het verlangen al overvallen naar onze latere jaren, als ik niet meer gekooid in dit zwerfziek verlangen wonen zal in het huis aan de brede rivier. hoe goed zal het zijn de…

Haar lichaam golfde in het bed - de herten traden uit het woud van berkenzon en beukengoud - en in het deinen van haar schoot, gevangen in het gouden net, verging mijn lichaam in het wed tussen haar schouders en haar schoot. in ’t zachte golven van haar buik verging de ziel en stroomde uit in ’t donker, wijnrood golvend dal, en samen, hemel…

Hij was van vuur. een golf, een vlam, een stromend stuk natuur, blinkend als water in de zomerdag. nooit, sinds ik hem zag, zag ik nog een man wiens wezen zo bezielend overkwam tot in zijn blik, zijn praten en zijn gang. een rechte beuk, ook toen zijn einde kwam. de bliksem sloeg en van de bergen dreunde het naar zee, met echo's naar de…

Dit gebied is een landstreek des doods en de middag is grauw als de nacht... ach, hoe lang heb ik niet gezocht naar het pad van haar huis, naar haar tuin, naar het gras dat haar schrede betrad. zij was de eerste die in de lente des levens een zomer lang met mij was... maar zij verliet mij en zij verried de vluchtige tenten voor het…

Dwalend over de hoogten gaat het lichaam zijn zwaarte vergeten; vaag herinnert het zich, dat in de spleten halverwege de top kleine roofvogels huizen en hoe de nesten zich vastklampen tegen de steilten; in het dal moeten de huizen staan en vreedzame dieren gaan grazend over de weiden. 'hoe lang zal de heugenis aan het dal nog kunnen…

Oneindig zijn de vloeren van de nacht – en dromend bruine vrede, deint, o akkeraarde, dit donkre nachtland in uw warme schoot o, paarlen licht aan donkers zachte zomen schoort een verlaten boom de wankelende boog der nacht. als gij de avond om uw schouders plooit, figuur, gekerfd uit nachtelijk ivoor, de droom der wimpers langs de luchten…

Volk, ik ga zinken als mijn lied niet klinkt; ik moet verdrogen als gij mij niet drinkt; verzwelg mij, smeek ik - maar zij drinken niet; wees mijn klankbodem, maar zij klinken niet.…

Breek op en verdwijn in de nacht; zie niet om naar het huis van uw hart. laat uw leven liever vergaan en verbloeden in eenzaamheid dan nog langer de wegen te gaan waarvan iedere steen u weer zegt wat gij hebt misdacht en misdaan. ga heen en weiger te staan voor de bloedraad van een gericht waarin gij uw jeugd hebt verteerd, uw gloed en uw…

Vaag, geheimzinnig en groots gaat de avond over in nacht - alle grens en gloed wordt gedoofd en het donker regent als as. en ik, die de roepstem des doods heeft bezworen als nimmer voorheen van mijzelve afstand te doen, en ik, wie de engel verscheen zonder blinkende rusting of zwaard zwart en stil aan het eind van de…

Soms was zij heel de dag met zichzelve alleen. langzaam boog zij zich dan af naar de wand en zij verdween in onzichtbare verten; hij bleef alleen achter, wachtende of zij wel keren zou uit dat land. later keerde zij dan, maar zij was zo doordrenkt door vijandige geuren en vreemde, geheimzinnige glansen, dat hij zich door haar kussen verraden…

De zomer en de late rozen zijn zacht ontblaadrend uitgebloeid; het bloedend vuur, het hete blozen tot oud oktobergoud vergloeid. de groene vlammen van de bomen - bestorven bruin en wingerdrood - zijn van hun donkre drift benomen o dag, o droom van blauw en goud! het licht hangt in de honingraten der vensters als een vochtig vlies…

Lichaam, wentelend al-leven. gedrochtelijk staan wij en massaal geheven tegen de rottend-paarse hemel van verlangen hijgende nacht mijn vale handen tasten even het slierend kransen van uw blauwe haren, die, gif en scheemring, vachten hemel waren over al-ruimte, uw gelaat, ivoor ovaal, waarin uw ogen, spitse spleten, hangen: een groen signaal…

De maan breekt de wolken uiteen; en stromende uit die wel breken kolken en kreken, gletschers en meren naar alle verten uiteen. de aarde is klein en alleen, een slingerend schip in het ruim, dat zich stampend en schuin overstag gaand in doodsangst kampende boven houdt op het kolkende water des donkers onder het stormende schuim. ik lig…

Ik zat op school en kreeg weer te horen Dat de toren van Babel als een ton in duigen had moeten vallen omdat de menselijke ziel van de ene hoogmoed in de andere viel ‘en hoogmoed komt voor de val—’; zij had haar grenzen niet willen bewaren, zij had niet kunnen verkroppen dat de toppen des heuvels onbereikbaar waren, zij had Gods…

Ik dacht dat ik geboren was voor verdriet -- en nu ben ik opeens een lied aan 't worden, fluisterend door het ijle morgenriet nu smelt ik weg, en voel mij openstromen naar alle verten van de horizon, en ik weet niet meer waar mijn loop begon. de schaduwen van blinkend witte wolken bespelen mij en overzeilen mij; en scholen zilvren vissen…

Een middag blind van zon. bloemen en dieren rekken en wentlen zich in het verblindend licht. over de heuvelen aan d'einder der rivieren koepelt en straalt een blinkend vergezicht. maar hier, achter een koel en lieflijk glinstrend water, waaraan het middaglicht een groene schaduw gaf liggen de doden zij aan zij in de geschroeide aarde: een dezer…

Ik zit voor het open raam van de kroeg. Het is zonnig, het is nog vrij vroeg. En zeer, zeer vroeg was vanmorgen het licht, de wereld, de zon en het jaar, waardoor ik liep in snel, verend ritme, stromend en stralend - en lachend met haar, die nu met een blinkend gezicht tegenover mij zit. Zij lacht, haar tanden zijn wit. De schaduw op onze…

De eenzame zwarte boot vaart in het holst van de nacht door een duisternis, woest en groot, de dood, de dood tegemoet. ik lig diep in het kreunende ruim, koud en beangst en alleen en ik ween om het heldere land, dat achter de einder verdween en ik ween om het duistere land, dat flauw aan de einder verscheen. die door liefde getroffen is…

De avond daalt; er valt een vage schemer. ik zoek de vrede die de dag mij nam; en onweerstaanbaar brengen mij mijn schreden naar 't stille kerkhof waar ik na uw sterven berooid en eenzaam iedre avond kwam. waarom? ik weet te goed dat ik u niet kan wekken en dat gij daar zijt en ik hier en dat dit graf ons scheidt; dat ik aan deze steen niets…

Glazen grijpen en legen; veel jagen en reizen; vrouwen omhelzen en strelen; strijden op felle paarden en blinkende wateren splijten; spelen met licht en donker; den dag en den nacht doorrijden onder fluweel en schaduw en flonkrende sterrebeelden. het staat niet in mijn hand gegrift; en een hand is een leven, een lot; ik lees slechts in…

Soms, dwalend over heuvels, hoor ik uwe stem. — meestal op stille ongerepte plekken waar de natuur nog iets gevangen houdt van haar voormenselijke zuiverheid. soms aan een water, soms ook in het woud. maar op de rotsen met de zachte wieren die onweerstaanbaar aan uw haar doen denken vrees ik u telkenmaal te gaan herkennen in de gedaante van…

Ik zie de zon nog in het venster staan maar reeds vervaagt de schemering de uren. ik weet dat het niet lang meer duren kan, totdat ik met de dood alleen zal zijn. gij hebt mij lief; ik heb vergeefs getracht u zo volledig lief te hebben als gij mij; vergeef het mij: ik heb het slecht gedaan, en bid voor mij en ga dan van mij heen; hoe teer en…