Alle inzendingen van Henriëtte Roland Holst-van der Schalk

De zachte krachten zullen zeker winnen in 't eind - dit hoor ik als een innig fluistren in mij: zo 't zweeg zou alle licht verduistren alle warmte zou verstarren van binnen. De machten die de liefde nog omkluistren zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen, dan kan de grote zaligheid beginnen die w'als onze harten aandachtig luistren…

De mensen zijn in twijfel gevangen 't gezicht van een god heeft de tijd gebleekt, nu kom ik ze vertroosten met gezangen van wat nooit wisselt en in niets ontbreekt. Ik kan bemoediging zijn voor de bangen, de klare stem die altijd rustig spreekt, omdat mijn hart dat geen angstvallig hangen aan wolken kent, ziet wat door wolken breekt.…

Ik ben al dicht bij je, dat weet ik zeker; Je verschijnt mij in elke nacht, Het is als vroeger, warm, vertrouwd en zacht. Misschien is bijna leeg mijn levensbeker En 'k zal weer bij je zijn, nog onverwacht. Ik word soms moe van het ellendig zwerven In deze warre oorlogsfoltering; Wist ik maar dat mijn schip op d'eeuwge werven Wordt…

Sombre gedachten schiep een sombre tijd, het leven lag, gelijk een schip in trage wateren, en een stem sprak dat de lage luchten alles omsloten voor altijd. Er was geen licht, er was geen lucht: de handen verslapten, omdat zij van hoop leeg waren; denkers doken naar wrede trotse maren dat ze hun ziel behoedden voor verzanden. Dichters wendden…

Dit ene weten wij en aan dit één houden we ons vast in de donkere uren: er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren, en wie 't verstaat, die is niet meer alleen.…

I En zo het dan een waan is te geloven Dat liefde ons eens allen verlossen zal En haar zegen oneindig gaat te boven De krachten van verderf in het heelal; - Te geloven, dat de duistere demonen Die huizen in het menselijk gemoed En alles wat ademt, en leeft, bewonen, Haar, overmand zullen valle' eerst te voet, - Zo wil ik liever leven…

De stilte der natuur heeft veel geluiden en is toch vol van rust voor ziel en zinnen die druppelt zacht en ongemerkt naar binnen tot in ons hart een zilv'ren toon gaat luiden gelijk met haar. Als we dan weer beginnen te denken aan wereld-dingen en ze te duiden merken we dat een kracht, als die van kruiden in ons gekomen is en ons kalm doet minnen…

Ook ik ben omstreeks 't midden mijner dagen verdwaald geraakt in levens donker woud, maar mij heeft geen aardse wijsheid ontvouwd de weg uit smart en twijfel, noch gedragen omhoog, en geen hemelse ogen zagen neer op mij, vanwaar hoog're klaarte blauwt m'in teed're zorg omwakend, en met stage stralen heffend naar waar men waarheid schouwt…

Zó dierbaar zijn de dingen mij geworden, waarin herinnering is opgehoopt: het huisraad, het gerei, de klok die loopt door het bestel der langgewende orde; - zó vertederd verwijlt blik en gedachte bij hun gedienstige gestaltenis, dat ik soms twijfel: werden zij tot machten waartussen de ziel zèlf gekluisterd is? Maar neen, ik weet: alléén…

Ik die had kameraadschap uitgegeven tot levenswachtwoord in mijn jong getij, ik word nu door de makkers uitgedreven en kan geen schred meer houden met hun rij. Er is geen plaats in het broederlijk leven, bij 't volk der makkers is geen plaats voor mij: nu moet ik mij in d'eenzaamheid begeven en hullen in herin'rings grauwe pij.…

Buite' in de heldre wereld vol bewegen weefden de mannen hun glanzende taak, zij vulden saam de uren tot de zege, de ogen ware' op hen als op een baak. Zij stonden in 't sterk licht, om hen het rennen van vijande' en der vrienden krijgsgezang; Hoop wiekte rond op glanzend-groene pennen, zij voelden haar suizen tegen hun wang…

Leer stil zijn en leer niets doen en leer wachten: 't geheim der sterken school altijd daarin, dat zij zich instelden op lange drachte' en intoomden d' ongestuime dadenzin. Niet 't wachten der praatgragen zij het onze, die, sprekend aldoor over wat zal zijn, intussen inslurpen als grage sponzen, met lijf en ziel de hete levenswijn…

Leer stil zijn en leer niets doen en leer wachten: 't geheim der sterken school altijd daarin, dat zij zich instelden op lange drachte' en intoomden d' ongestuime dadenzin. Niet 't wachten der praatgragen zij het onze, die, sprekend aldoor over wat zal zijn, intussen inslurpen als grage sponzen, met lijf en ziel de hete levenswijn…

Door onze zachte, licht-ontroerde lijven o Zusters, woedt die grote strijd nu fel: wij hunk'ren naar de toekomst, 't heerlijk spel aller krachten, die nu in ons verstijven. Wij horen Vrijheids zoete lokken wel, en reppen ons... Niemand wil achterblijven: wij werpen van ons het lange en stijve vrouwen-gewaad, om licht te gaan en snel…

Begeerlijkheid,'t willen proeve' alle dingen, dat is nu een van de erge gevaren: de machtigste onder de belemmeringen, die versperren den weg naar 't leven, 't ware. Een gulp van de kostbare levenswijn zwelgen we haastig en verstrooid naar binnen en weer een, en weer een: 't hart en de zinnen blijve' even dorstig, als waar 't drinken…

O schone kracht Geestdrift die doet vergeten alle aardse ellende, elke lichaamsnood, en het sidderend lijf voedt met de beten van uw zonne-gerijpte goden-brood, die uw stroom door de lam-gewerkte leden en door de moe-gedachte hersens stuwt, en ze op-richt tot de gespannenheden waarvoor het laag en klein bewustzijn gruwt; – gij heerlijke,…

Nu is het nestje warm bereid het blanke lichte zachte nestje, 'n stuk van buurvrouw en van 't bestje van tante en die overmeid. Strikjes, lintjes, zachte wolletjes liggen knus en dottig dolletjes in het witte zijden mandje, 't mandje met het witte kantje. Wat al hemdkens, wat al broeken al die zachte luierdoeken, wat al lichts…

„Wie in zich kan bewaren zoete vrucht van een rein uur, dat het hart open stond, en door zijn velden ging geluks-gerucht op vleugels van lied of van avondstond, toen geluk uit een half-verstikt gebaar optrilde; uit woord niet, maar de toon ervan, wie hoe die zonk in 't hart, tot waar 't is klaar en stil, altijd in zich oproepen kan, — en voelt…

Schemering is het doodgaan en vertrekkend begeven van dingen die zijn gegleden mee met de dag, en steunden als vertrouwdheden, en waren als scheidingen, wegen behekkend. Plekkend beschenen witte heerlijkheden van dag de morgen, en onbevreesd zich trekkend was daaraan op, 't hart dat nu is zich rekkend uit wanhopig naar de vreemde leegheden…

Hoe vredig is het sterve in de natuur. Het blad valt af, roest op de stille aarde, vergaat en krijgt in 't vergaan nieuwe waarde: elk wezen weet zijn tijd en beidt zijn uur. En altoos is, tussen de tijd van sterven en het opkomen van een nieuw geslacht, een verbeiding, iets als een stille wacht op de anders zo drukke en volle werven. Dit…

De mensen zijn in getwijfel gevangen, 't gezicht van een god heeft de tijd gebleekt, nu kom ik ze vertroosten met gezangen van wat nooit wisselt en in niets ontbreekt. Ik kan bemoediging zijn voor de bangen, de klare stem die altijd rustig spreekt, omdat mijn hart dat geen angstvallig hangen aan wolken kent, ziet wat door wolken breekt. Ik…

Te lopen in het jonge lentelicht, dat nu elke dag langer openbloeit, - naar de steilte te heffen het gezicht, daarheen waar hoog, eenzaam een vogel roeit, of maar naar de top van de populier, waarin de merel zijn avondlied zingt, - lied, waar al het geluksverlangen in klinkt, dat nu rumoert door mens en dier, - zo te lopen, vaak vol bekommering…

Ik heb de dag van heden doorgebracht zoals hij voor een oude vrouw kan wezen: wat gewerkt, wat gewandeld, wat gelezen, en over vele dingen nagedacht. En verder heb ik met schaamte erkend dat ik te snel naar de pen heb gegrepen: had ik mijn oordeel wat fijner geslepen, ik had mijn medemensen niet gekrenkt. Nu is na de avond de nacht gekomen…

De herfst talmt nog tussen de blauwe lande' en buigt over ze met zegenende groet, als warmte hangt lang over avondstranden of vreugde nazingt in een klaar gemoed. Zijn heldre, toch gedempte zegeningen, doordrenken het hart met zó zoete kracht, dat het de last der allerzwaarste dingen voelt slinken tot veerlichte vracht. De ziel, bevrijd…

Het ware-in-ons is dat wat onverloren ’t schokken en geweldig deinen doorstaat waarmee ons weze-in-wording zich ontlaadt van dinge’ in hem die hem niet toebehoren. Gedachte’ en voelingen, daaruit geboren vormen iets blijvends dat ons niet verlaat en dat we als ons hart stil is, kunnen horen als een klok die diep onder wat’ren slaat. Gemak…

De klank van mijn oude vleugel wordt zwak en schril: er is iets versleten in hem, diep van binnen. Er valt niets te herstellen, er valt niets te beginnen: tegen een doodlijk euvel kan men niets beginnen. De arme zwakke klanken zullen ijler stijgen, (waar bleef de sterke, volle klank van hun jeugd?) tot ten leste komt het verlossende zwijgen…

Gedenk mij in uw gebeden! Gebeden hebben kracht: Zij komen als stralen gegleden door onze nacht. Gebeden zijn gedachten Gedrenkt met innigheid Gevormd in zuivere zachte Ootmoedigheid. Hun mild-bewogen vrede Geneest de eenzame pijn,- Gedenk mij in uw gebeden, opdat ik geheeld moge zijn.…

De vrouwen van Holland klagen Onze onderdrukkers aan: ‘Gij harteloze tirannen, wat hebt ge met onze mannen en onze zonen gedaan? Ge haalt ze weg in de nachten of bij 't eerste begin van de dag; laadt ze in knarsende treinen, verbant ze, waar, ver van de zijnen, elk hunner lijdt bittere pijnen onder de hakenkruisvlag.’ De meisjes…

Zich vervormen is het wolkenbestaan, en om na veel vervormen te verdwijnen, en allen, zo de groten als de kleinen, gingen die gang en zullen die gang gaan. En de vormen van het leven, die schijnen eeuwige en onveranderlijke aan kortzichtige ogen, staan in zijn verschijnen niet meer dan wolken aan de hemelbaan; En mensen vragen, welke vorm…