Alle inzendingen van Herman Gorter

Reeds is de winter ons voor goed gescheiden, de lente ergens ver, aadmende, wacht, de rulle sneeuw wordt van wit zwart en zacht, en komt met ploffen van de daken glijden. In de prikklende lucht, nu zoel als zijde, die op de stad hangt als vochtige vacht, komt nu een storm, die langs de brede gracht zoet regenwater brengt, alsof…

Twee lampen schijnen, de spiegel schemerblauwt, er schrijnen lichten in meubels rondom, alle dingen zijn stom. Ik hoor adem uit een vrouw komen, ik wou ik wou - ik zit zwaar en stil, 't is niets wat ik wil. Hoor de klok rikketikken, hij telt de ogenblikken.…

I De drie laatste begrippen in 't heelal, Die nog vast stonde' in dat donker kristal, Tijd, ruimte, massa, zijn dat dus niet meer. Ze zijn beweeglijk en - als alles - teer. Welk een gedachte! Welk een nieuw geluk! Welk een bevrijding van een hoge druk! Welke slagen toegebracht aan een God, De laatste slag, vernietigende God! Er is dus…

I En nog een ander licht stroomt van de aarde In des heelals onmetelijke gaarde Door de arbeid steeds groter. 't Is de liefde. Luister, arbeiders, naar mijn zachte monde, Naar wat ik diep in mijn hart heb gevonden, Het ware wezen van der mensen liefde.…

Zoals de duif Zweeft door het licht, Zo zweef ik door het licht Der liefde.…

De bloed'ge strijd om het bezit Is ook een strijd om machtigste geest, Het bezit van het goud, het wit, Zweept óp de geest het allermeest. En 't storten van het mensenbloed, En 't willen winnen in de gloed Van staal en vuur, die moorden, doet De geest stijgen in 't Al, de sterren tegemoet.…

De arbeid is ook de bron van het weten, Hij is de wel van de goudenen geest. Door zijn gestage groei groeit ongemeten De macht van den geest binnen 's mensen leest. O! door het storten van het bloed, en strijd, Gloeit dus ook ander licht op uit d' arbeid, Dat is het gouden licht der geestesarbeid, De geestesarbeid zelf, de gouden waarheid…

De arbeid maakte de verhoudingen Der mensen en de strijd van hunne klassen. Het bezit is uit de arbeid opgewassen En de strijd om 't bezit, het goudene. De adel vocht tegen de koningen, De burgers tegen des adels woningen, De burgers wierpen koningen en adel Uit hun trotse en hoogverheven zadel. De slaven vochten tegen hunne heren…

De gemeenschaplijke arbeid schiep de stammen, En doet de strijd tussen die stamme' opvlammen Rondom de hele aarde. Een woest gebeuren Waarin de stammen elkander verscheuren. Grotere samenarbeid schept de volken Uit de stammen, en doet ze in grote wolken De aard bewonen. En in bittre strijd Om de aarde vechten voor hunne arbeid.…

Het wezen van 't heelal is energie Het wezen van de mens is zijn arbeid, Door de arbeid is de mens een deel van die Oneindige natuurkracht: de waarheid. Maar daardoor is 's mensen wezen ook strijd, Want 't voorwerp van zijn arbeid is natuur, En haar vermeestert slechts het sterkste vuur, Dus: strijd van allen zonder onderscheid.…

De heide is maar stil, het overal vol licht, en als een zilverspil het zonnelicht; de wolken varen weg over het vage blauwgrijze, heel ver liggen witte weg op zilvere wijze. Ik voel de wind vergaan om mijne oren, ik wilde wel vergaan in 't licht te lore. -------------------- uit: Verzen (1903)…

De gonsregen, regen - het òpbewegen van bladen als water valt, de regen valt valt valt. Zo in me zelf gedoken te zitten in 't glanzige niet meer witte licht - en nooit te beginnen beweging en niet te bezinnen. De regen maakt grauwe strepen in de gladgrauw geslepen lucht - de gordijnen hangen treurig, de dag lange.…

Het is juist goed dat ik de glorie derf, daardoor moet ik iets goeds maken voor ik sterf.…

Verdoemd! Allen zijn klein, Geen is er groot. Beter weg in de dood Dan verdoemd met het kleine te zijn.…

Aan u dank ik deez' woorden, zachtste wezen, geurend en frisser dan de dauw, gij zacht als de atmosfeer. Gij hebt mijn hart gewekt tot leven, het gepoetst. In uwe aanraking heb ik geleerd wat poëzie is. 0 dronkenschap, o heilige dronkenschap, enthousiasme, lere ik toch steeds beter uitspreken wat uw heilige dienst mij leert.…

Haar lichaam lijkt de volle rijke aarde, En als de hemel zijn haar blauwe ogen, En als de ronde bergen zijn haar hoge Borsten en buik, die nu een Mensheid baarde, Een Mensheid, van een oneindige waarde Van Vrijheid, en een oneindig vermogen Van krachten, die zich nu op haar bewogen Als in van 't paradijs de zaalge gaarde. O zie haar…

De zee is één schuim. Kokend van woede. Zij vliegt voort door zich zelf heen. Dolle koppen doelloos krulle' over zich. Zij wordt niet moede holten te maken en holten te stoppen. Tot bergen zet zij om het hoge floppen van water, tot een berg wordt in het licht een flop van water, met glooiingen, zicht van licht schijnt daarin, maar het…

En ik herken haar! De Geest der Poëzie, Die altijd was', der Mensheid hoogst Genie, 't Streven der Mensheid naar oneindge Vrijheid En daardoor ook haar oneindige Blijheid. Ik ken haar. Zij is mijn gouden Geliefde Uit de Poëten der wereld, gouden vreugd. Ik ken haar. Zij was in mijn gouden jeugd, Van mijn geboorte af, mijn één'ge Liefde…

In de stad met het zilverig oogerondkijken, de tere omhoge volneergeblazen zachtgerande wolklucht, ’t strijkel van de blauw wittigbespeelde lucht. Hoe heerlijk. Het stille hoogdroge roodwange door de lucht. Met moeie voeten, maar warm lepelende lucht; stil langs de huizen, de lichtglazen, de donkerstenen, dat donker geloop naast, er over henen…

Ze nam en zwolg hem in, ìn hare ogen, En sprong vooruit en greep hem en gedogen wou ze niet dat hij sprak, ze drukte hem De lippen met de hare toe, hun stem Werd niet gehoord, heel lang, ze zat dichtbij Tegen hem aan en boog zich, en voorbij Zijn borst, haar hals omhoog, stilde ze zo haar dorst, soms snikkend en ter nauwerno Ademend. Eind'lijk…

De dag gaat open als een gouden roos; ik sta aan 't raam en zend mijn adem uit, het veld is stil, en nauwlijks éen geluid breekt naar het koepelblauw bij tussenpoos. En in mijn kamer, als een donkre doos, waarvoor de parels hangen aan de ruit, ga 'k heen en weer, tot waar mijn wandling stuit en ik bij donkre wand stil peinzend poos. Ik…

In 't land der dromen in het dromenland, het is als kindren badend in de zee, met het gekniel van lichtvrouw in gebee, de lichte armen hoog op de zee, want er is gezweef van bove', en van de kant ruist donkere muziek in om de vree der wereld, der zonneberuiste steê, en maakt het een verward doorzocht droomland. Zachte dromen maken een…

Er onstaat in mijn hart een nieuwe liefde, Stil en groot, Die, evenals een bloem verhief de Stengel en kelk, zo schoot Door mijn borst, en door mijn ogen kliefde Zich de weg, en bood Zich aan mijn ogen bloot: een nieuwe liefde. En nu zie ik mijn nieuwe liefde, Die zich ontweefde Aan het kristal Van mijn ogen, door het Heelal Gaan, alsof…

Nu dan de nederlaag geleden is, De Geest der Nieuwe Mensheid, die de hoge Geest der Muziek is, zich ver heeft onttogen Aan het Nu, vestig ik, dwars door de duisternis Des daags, en door mijns eigen doods donkere duisternis, Dwars door de tijd en ruimte heen, mijn ogen, Die mij nog nimmer, neen, nimmer bedrogen, Op hare verre, eenzame…

Liefde, des mensen wezen, heeft drie delen: Liefde voor de Mensheid, de Vrouw, zich zelve. Hoewel alle die liefden schijnen vele, Zijn ze éne Liefde, - pijlers tot één gewelve. Wanneer men de Mensheid liefheeft, dan heeft men De Vrouw lief, of de Man, en ook zich zelve. En omgekeerd. Als de gedachte' één geest bewelven, Zijn alle die…

Het is niet waar dat dit het zonlicht is, Gij zijt het. Dit is ook niet de wind die over ‘t water blauwt, Die is zo zacht niet, Gij zijt het. Dit is ook de aarde niet, de hemel niet, Zo schoon zijn die niet, Gij zijt het.…

Ik wist niet dat dit alles was zo mooi. Zo staat ook wel een meisje vol in bloei, De bruigom loopt om haar en streelt het haar, Zijn spitse ving’ren door haar gouden haar: En loopt nu onwetend heen en zoekt in spel Matheid en slaap. Dan treedt op zijn drempel Een bloot beeld: onder ’t witte bedgordijn Glijden er blikken en een woordentrein.…

O als de zon schijnt en de aard wegkwijnt in die luister weg in 't duister, en maar scheem'rend het hoofd opheft in schaduw omloofd - treedt nader, treedt nader blankvoeten te gader te gader de voeten, de handen - de lachtande de blauwoge de blondhoge de zilverwoorden wenende, het lijnig hoofd lenende achterover omhoog in de lucht -…

Karl, Uwe trotse, machtige gestalte Vervult Europa met een stralend licht. Gij staat boven de massa, als boven 't dicht Weefsel der zee een zuil, de Noors-basalten. Gij hebt het rode vaandel opgericht, Toen het, een vod, lag op de vuile vaalte, Wapperend stralende voor elk gezicht, - Gij, Man van edel en zuiver gehalte…

Zacht kijkt de avondhemel heen door 't broze loof der sparren. Aan 't avondlichte blauw staat één reeds van de gouden starren. Ik ga in 't kleine sparrenwoud zo vrij denkend te lopen, dat 't is of mijn gevoel door 't hout zich op de grond spreidt open.…