Alle inzendingen van Herman Gorter

Nu dan de nederlaag geleden is, De Geest der Nieuwe Mensheid, die de hoge Geest der Muziek is, zich ver heeft onttogen Aan het Nu, vestig ik, dwars door de duisternis Des daags, en door mijns eigen doods donkere duisternis, Dwars door de tijd en ruimte heen, mijn ogen, Die mij nog nimmer, neen, nimmer bedrogen, Op hare verre, eenzame…

Liefde, des mensen wezen, heeft drie delen: Liefde voor de Mensheid, de Vrouw, zich zelve. Hoewel alle die liefden schijnen vele, Zijn ze éne Liefde, - pijlers tot één gewelve. Wanneer men de Mensheid liefheeft, dan heeft men De Vrouw lief, of de Man, en ook zich zelve. En omgekeerd. Als de gedachte' één geest bewelven, Zijn alle die…

Het is niet waar dat dit het zonlicht is, Gij zijt het. Dit is ook niet de wind die over ‘t water blauwt, Die is zo zacht niet, Gij zijt het. Dit is ook de aarde niet, de hemel niet, Zo schoon zijn die niet, Gij zijt het.…

Ik wist niet dat dit alles was zo mooi. Zo staat ook wel een meisje vol in bloei, De bruigom loopt om haar en streelt het haar, Zijn spitse ving’ren door haar gouden haar: En loopt nu onwetend heen en zoekt in spel Matheid en slaap. Dan treedt op zijn drempel Een bloot beeld: onder ’t witte bedgordijn Glijden er blikken en een woordentrein.…

Karl, Uwe trotse, machtige gestalte Vervult Europa met een stralend licht. Gij staat boven de massa, als boven 't dicht Weefsel der zee een zuil, de Noors-basalten. Gij hebt het rode vaandel opgericht, Toen het, een vod, lag op de vuile vaalte, Wapperend stralende voor elk gezicht, - Gij, Man van edel en zuiver gehalte…

Zacht kijkt de avondhemel heen door 't broze loof der sparren. Aan 't avondlichte blauw staat één reeds van de gouden starren. Ik ga in 't kleine sparrenwoud zo vrij denkend te lopen, dat 't is of mijn gevoel door 't hout zich op de grond spreidt open.…

De lente - ik sta midden in haar - o daar komt ze, daar, daar, daar vliegt ze op me aan, ze zoent me ze zoent me, ze zoent me en ze noemt me haar zoete ademen woord voor woord - o en daar vliegt ze voort de honnige, fladderende lente naar de verte, daar naar de horizonnerige tenten, de zilveren, zilvervoetige, zilverhandige lente de…

Terwijl de wind scheen en de bij bromde, 'n stil ogenblik van geluk gevonden. Daarna ging de lucht open en ik zag duidlijk de bomen staan tot in den dag in hun doorblankte grootheid vaag en ruig, en 't heerlijk land der wolken vaag en stug bedreven door grauw' and're, de zon scheen en…

'k Heb mijn oor tegen zoveel stemklokken geleend, mijn mond is door zoveel winden gegaan, ik heb toch zoveel lachen meegemeend, bij toch zo heel veel dingen heb ik stilgestaan - tot ik bij u kwam, o mijn schitterlief, mijn edelsteenhand, u mijn oogelief, mijn vonkend rad, mijn vogel vliegend vuur, mijn schitterlief van altijddoore…

Ik zat toen heel stil te werken, de boeken waren als zerken voor me, ik wist wel wat elk graf in zich had. Mijn lijf zat daar in een kamer, boomtakken voor het raam er heenkropen en weer vervelend, met groene bladen al gelend. Mijn ogen zagen verwonderd naar 't buitenlicht maar zonder 't zelf te weten wat of hun licht oppervlak…

De lucht was geel als gele chrysanthemen - weien goudgroen in fonklende atmosferen - van misten - goudgesmolten horizonnen - door goudzongloedend miststrooigoud verduisterd. Een gouden licht ter wereld, gouden twijfel, overal, overal, koninklijk twijfel, twijfelend goud, gouden vertwijfeling. Troonden onz' harten in het gouden duister,…

en midden op de glooiing lag in 't licht een vierkant veld met bloemen, opgericht, Van bekervorm. Ze maakten met elkaar Een tafel, klaar voor 't drinkgelag, en waar De gasten nog niet aanzitten. Vol wijn Staan al de kelken, dungesteeld en fijn Geslepen. Tulpen waren 't rood en geel. Rondom, de hyacinten fors van steel, De sombre bloemen donkerblauw…

Het licht is nog niet geworden, de hemel is bleek en vroeg, de maan en sterren verdorden, er is nog geen zon genoeg. Maar van af de wolken gaat een warmte, en doet blozen van uit het hart, wie eenzaam staat en voelt, zoals de roze, dat ook voor hem dit schijnsel schijnt – en de morgenzinnen zweren: zolang ’t leven schijnt, ’t hoogste…

Wanneer gij onder mij ligt, wij zijn stil van vuur, dan ziet uw wit gezicht mij aan van liefde, en uw ogen zijn vol tranen. Gij had het niet gedacht, dat zo iets was op aarde, en uw ogen vullen zich als twee meren, door bronnen, komend uit uw hart. Zoals gij aan mij hangt, uw ogen maken twee streken opwaarts naar mijn ogen. Ik dacht niet dat…

Het is niet waar dat dit het zonlicht is, Gij zijt het. Dit is ook niet de wind die over ’t water blauwt, Die is zo zacht niet, Gij zijt het. Dit is ook de aarde niet, de hemel niet, Zo schoon zijn die niet, Gij zijt het.…

Bij het denken aan de liefde Heb ik liefde lief, En ‘t is de liefde tot u, Geliefde, Die mij tot die liefde hief.…

Ik wist niet dat dit alles was zo mooi. Zo staat ook wel een meisje vol in bloei, De bruigom loopt om haar en streelt het haar, Zijn spitse ving’ren door haar gouden haar: En loopt nu onwetend heen en zoekt in spel Matheid en slaap. Dan treedt op zijn drempel Een bloot beeld: onder ’t witte bedgordijn Glijden er blikken en een woordentrein.…

ERGENS moeten toch zijn de lichte waatren van haar ogen - Mijn handen zijn zo hete en droge - en het lichte water van haar stem - mijn keel is in dorre klem. Het kan toch zo altijd niet duren met de brandende uren - mijn stem is schor, mijn ogen dor.…

Het licht is nog niet geworden, de hemel is bleek en vroeg, de maan en sterren verdorden, er is nog geen zon genoeg. Maar van af de wolken gaat een warmte, en doet blozen van uit het hart, wie eenzaam staat en voelt, zoals de roze, dat ook voor hem dit schijnsel schijnt -…

De ganse dag vliegen om heel de Aarde De proletariërs voort. Een grote dorst drijft hen, de dorst naar geld Der niet-bezittenden. Een grotere dorst drijft hen, maar niet hun eigen. Het is de gouddorst van de heersenden. Een grotere dorst drijft die, maar niet hun eigen, Een allergrootste wereldgrote dorst, Het is het dorstig Monster…

De stad verhief zich uit de wijde sneeuw, En ‘k zag een donkre schaar uit het loodgrijze Komen op het geelwitte van de sneeuw. Het leek een groep van afgematte slaven. Het waren arbeiders en ‘k sloot mij aan, Zoals een broeder doet, En door het donker licht trokken wij daar heen. Ik kende hen allen door het schittrend licht, Dat de Liefde…

Toen bliezen de poortwachters op gouden horens, buiten daar spartelde het licht op 't ijs, toen fonkelden de hoge bomentorens, blinkende sloeg de Oostenwind de zeis. Uw voeten schopten omhoog het witte sneeuwsel, uw ogen brandden de blauwe hemellucht, uw haren waren een goudgespannen weefsel, uw zwierende handen een roôvogelvlucht.…

Zo stil moet het zijn om de dichter, dat, als in de schijn, het duizendvoudig gelichter der fantasie die in de stilte bloeit, - het schoon en rein beeld van de wereld richt er zich op - hij het hoort in het fijn ruisen der stilte. Verdichter heet hij, omdat hij bijeenbrengt en boeit het gezicht dat hij hoort in zijn oren en het…

En in zich voelde zij het laatste: wil, De allerlaatste wil der stervenden, De wil tot doodzijn die het zwervende Mensengeslacht doet stilstaan en hen drijft Van zelve naar de grond waar ’t lichaam blijft. Ze duizelde en in die duizeling Werd ze zo licht, een veer die uit de zwing Der duive valt: ze daalde en viel niet: Zo valt een riethalm…

Het strand was stil en bleek ik zat doodstil en keek naar de blauwe rimpeling - er was ook windgezing. Ik wist wie naast me zat witrokkig en ze had roosrood het glad gezicht - er was ook veel zonlicht.…

'T is zwart en donker, kamerdonker als rook, rood kolengeflonker, daarboven holt de klok. Langs de wanden bleekt flauw een plaat en nog een - het witte is lichtlauw, 't lijkt alles lang geleen.*) Hoor, het leven vliedt, de klok holt, tik, tik - zingt het jammerlied van het ogenblik. -------------- Uit: Verzamelde Lyriek, 1966.…

Zachtlichte lentenen mogen nu wentelen aanwentelen, hooglichte luchten wolkenlichtluchten, de lentenen - Grote lenten met zonlichtboezems in fonkellichte vér vallende blouses waar hoofden zacht in liggen donzig en ver als wolkenen, de grijze stil-sneewige die in wintermiddagen liggen. Dán ogen lichtgrijzig spelen, open, waarin…

Mijn grijze tintelreine mijn witte strelefijne met hoog van omhoog gezwier van uw handekens, schier het vlerkegezwaai van vogeltjes, het omkomen van wiekmolentjes, ze veren zo fraai door de lucht, mijn oor hoort geheel geen gerucht, en uw wangen glijden aan en uw lippen staan saam aan beweegloos rood en in eens daar vlood een…

Een schone vastheid had hij in zijn wezen, hij ging zo zeker en vast als de wind, hij was zo stevig als een boom - een kind, wou wel graag om zijn hals dicht bij hem wezen. Van uit zijn brede hoofd, dat altijd zind' op het verheerlijkst mensenschoon, verrezen zachte stralen van goedheid - en daar in 't zwart oog was vreugd en liefde saamgelezen…

Er is een leven in wat bewegen, de takken beven een beetje tegen elkaar. Een even beginnen schudt elke boom: een bezinnen dit, een schemeren gevend van eerste denken, met lome vingers gaan zij wenken wenken, wenken, brengen uit een vrezend menen nauw geuit. En lichte dingen, herinneringen lispelen zij, vertrouwelingen, zouden wel willen…