Alle inzendingen van Toon Tellegen

Mijn vader sloeg planken mis mijn broers glimlachten, schreven elke misslag in een schrift, mijn moeder deed de was of lakte haar nagels mijn vader die zich in leven hield met schaamte, spijt en ongemak, die zich dagelijks gewonnen gaf, die hijgde en onwerkzaam en achterstallig was, die niemand iets te vertellen had, die een spin was…

De rivier is bevroren op een vaargeul na, en ver weg schaatst mijn broer die op mij passen zou. De lucht is grijs en dicht, twee eenden zitten in de sneeuw en lopen voor mij weg. Ik moet nu eindelijk eens weten of ik verdrinken kan. Een palingvisser ziet mij gaan en komt op tijd of net te vroeg. Als iedereen weer slaapt roep ik zó hard…

Ze duwt prikkeldraad opzij, haar vingers bloeden, ze ziet wit, ze heeft het koud voorbij het prikkeldraad zijn struiken kaal nog en met doornen, 'Loop daaromheen!' stemmen jagen haar op ze loopt erdoorheen en rozen vangen aan met bloeien, geuren, schuchtere rozen overal voorbij de struiken schijnt de zon, ze gaat daar zitten, er is…

Voor doodslaan en gelukkig zijn en schromen en weifelen en in een afgrond vallen en ontkennen en schuldig zijn en koortsachtig zoeken naar waarheid, schoonheid maakt vrijheid geen verschil, of hooguit een verschil als tussen een bloeiende appelboom en geen bloeiende appelboom, of tussen een kus en geen kus, hoe vluchtig en verraderlijk ook.…

Er staat een taart in de etalage, een grote witte taart. Wat moet ik doen? Ik moet aan geld komen, ik moet een steen door dat raam gooien, ik moet jarig zijn, ik moet zorgen dat die juffrouw binnen, die met die rode lippen, verliefd wordt op mij - ik doe mijn ogen dicht, druk mijn neus tegen het glas, prevel: taart, grote witte taart…

Ik trok een streep; tot hier, nooit ga ik verder dan hier. Toen ik verder ging trok ik een nieuwe streep, en nog een streep. De zon scheen en overal zag ik mensen, haastig en ernstig, en iedereen trok een streep iedereen ging verder. ----------------------------------------------- uit het werk van Toon Tellegen (1941)…

'Kom terug.' Als ik die woorden eens zó zacht kon zeggen dat niemand ze kon horen, dat niemand zelfs kon denken dat ik ze dacht... en als iemand dan terug zou zeggen of desnoods alleen maar terug zou denken, op een ochtend: 'Ja.' ----------------------------------------------------- uit: 'Er ligt een appel op een schaal', 2008.…

Er staat en locomotief op een zijspoor, tot in haar merg verroest, met distels overgroeid. Als het regent weent zij bruine tranen. Ik loop langs haar, raak haar aan, aai haar, zeg iets tegen haar, iets bemoedigends klim op de resten van een treeplank. In de verte slaat een klok. Misschien ben ik wel een prins. Je weet het nooit! Misschien…

Pasen, regen, verlaten wegen - pascha en eieren paars en donkerrood - drie keer kussen op elkaars wangen, 'Christus is opgestaan,' moest ik zeggen, 'Hij is waarachtig opgestaan,' zei de ander - ik drukte mijn neus tegen een raam, keek naar de glimmende straat en zei zachtjes tegen mezelf: 'Christus is opgestaan, zijn plaatsje is…

Ik werd geboren en iemand kwam aansjokken, zette een ladder tegen mij aan en klom naar boven met op zijn rug mijn ziel en mijn gedachten. Het begon te regenen en hij sprong naar beneden, holde weg om te schuilen, riep nog over zijn schouder: 'Wees gelukkig! Wees maar gelukkig!' De zon verscheen, maar er klom niemand meer naar boven.…

Ik kijk naar mijn leven: het wordt kleiner ik houd mijn ogen er vlakbij: ik kan al niet meer onderscheiden tussen goed en onwaarschijnlijk, tussen zien en ontwijken tussen mij en iedereen... wat zeg ik nu weer... mijn leven groeit, woekert, grijpt om zich heen en ik kan alles onderscheiden: onraad, wansmaak en zelfs de kleinste wangedachten…

Ik schreef eens een gedicht en het gedicht stond op, deed een stap achteruit en bekeek mij - argwanend en hooghartig zoals alleen een gedicht kan kijken bekeek het gedicht zijn dichter. Vliegen zoemden, stofjes dansten, precies zoals ik geschreven had, en de deur ging open en op de drempel stond - maar dat had ik niet geschreven, dat…

Ze kijken elkaar aan. 'Jij hield van mij.' 'Nee, jij hield van mij.' 'Nee, jij van mij.' 'O nee, jij van mij!' 'Maar ik heb jou in de steek gelaten.' 'Nee, ik heb jou in de steek gelaten.' 'Nee, nee, ik jou.' 'O nee, ik jou!' Ze slaan hun ogen neer. 'Jij bent vast heel verdrietig nu.' 'Nee, jij bent vast heel verdrietig…

Als ik een bloem was, zou ik dan nu bloeien? Of zou ik een bijzondere bloem zijn, een onvoorstelbare bloem, een bloem die niet kan kiezen tussen bloeien en niet bloeien, En die over de rand van een vaas voorover leunt om te zien of zijn afgrond een bodem heeft? Of zou ik alleen maar kunnen bloeien, moeten bloeien, rood en gedachteloos…

Kijk, daar gaat de vrede. Iedereen springt op. Waar? Daar! In die blauwe jas! Ze drukken hun neus tegen het raam, leunen op elkaars schouders. Hij is heel klein. Ze hebben hem nog nooit gezien. Ze roepen: vrede! vrede! Hij hoort hen niet, verdwijnt uit hun gezicht. Ze voelen hun hart bonzen en gaan weer naar binnen, grijpen elkaar beet…

Ze trokken God aan zijn mouw: 'Dat geschenk van je, de liefde, wat was daar je bedoeling van?' Het regende en God verzonk in gepeins (maar eerst rukte hij zich nog los, hij hield niet van hun manieren) en al peinzend waadde hij door leven en door dood, door waanzin en nalatigheid, door waarheid en door angst, zag hoe zij frunnikten aan…

Een man ontdekte dat de liefde niet bestond. Het was een schitterende ontdekking. Hij werd beroemd. Hij hield lezingen, gaf interviews, lichtte zijn bevindingen uitvoerig toe, en alle mensen schudden hun hoofd van verbazing - maar ze haalden ook opgelucht adem, want zij bestonden nog wel, en achter hun deuren, tussen hun jassen, in hun…

Er is slaap in overvloed, tot in de benauwdste ogenblikken toe, maar niet genoeg voor iedereen een enkeling blijft wakker, ziet de hemel rood worden, elke ochtend opnieuw hij wacht tot er honger komt en er komt honger, dor en stoffig en van heel ver weg, maar niet genoeg voor iedereen hij is de eerste nu, hij begint haastig te lijden…

Wonderbaarlijk buigt zich over water, zij kent mij niet het is zomer, de zon schijnt, hommels gonzen, krekels tsjirpen en de wind gaat liggen, uitgelaten, maar voorzichtig, allemaal voor haar zij ziet zichzelf en denkt dat ik dat ben, ik, ik zij raakt met haar lippen het water aan zij wil geen ander zijn, zij houdt van mij. ------…

Wie dan leeft zal omkijken en denken dat wij zonder zorgen waren, maar wij zijn niet zonder zorgen, dat wij ons druk maakten om een dode mus, maar wij maken ons niet druk om een dode mus, maar om een levende, een levensgevaarlijke, een dodelijke mus en dat wij gelukkig waren en niet beseften hoe dood wij spoedig zouden zijn. ---…

Ik wil het tegenovergestelde van wat ik wil ernstig is dit (maar niet precies) ik wil het tegenovergestelde zeggen - -en omgekeerd evenredig weer ontkennen van wat ik zeg ik wil het tegenovergestelde denken van wat ik denk ik wil het tegenovergestelde zijn van wat ik ben (en ook hebben) en dus wil ik niet wil ik liever niet wil ik het…

Er ligt een appel op een schaal voor een open raam- als hij zou kunnen denken zou die appel denken: is dit nu beurs, zo n doof gevoel... hij is nog zoet, maar hij wordt al moe zoals alleen een appel moe kan worden, hij rimpelt en verkleurt, het is een warme dag, niets grijpt om zich heen en niets gebeurt en een hand pakt hem op,…

Mijn vader sliep en mijn moeder boog zich over hem en zei: 'Kijk, hij is zich van geen kwaad bewust' mijn broers hoorden haar niet, spuugden op elkaar, minachtten elkaar, stortten elkaar in een groot en geheimzinnig soort verderf mijn vader ontwaakte en er waren muggen, wespen, kleine hyena's, giertjes en één vlieg, één vliegje, mijn…

Ik zag mannen, vrouwen die van iemand hielden, kinderen die van iemand hielden, onbekenden, ontheemden die van iemand hielden ik zag niemand die niet van iemand hield ik zag het aan hun ogen, hun manier van lopen, en ook hun onhandigheid en hun telkens even, onverhoeds terugkerende, vlijmscherpe onzekerheid ik ging naar huis en keek in…

Ik ken iemand die zeker weet dat hij gelukkig is, maar het niet is, iemand die zegt dat de dag komt waarop hij gelukkig zal zij - hij glimt al van voorpret en ongeduld - iemand die bij hoog en bij laag beweert dat hij niets is, niet gelukkig en niet ongelukkig, iemand die zijn geluk niet vertrouwt en het uit de weg gaat, iemand die niet gelukkig…

Men moet altijd enigszins verdrietig zijn, anders is men verloren, maar men moet wel een beetje verloren zijn - van het reddeloze soort - anders zou men alleen maar gelukkig zijn, toch moet men ook gelukkig zijn, zo maar gelukkig kunnen zijn, in alle staten van geluk, anders zou men maar verdrietig zijn, enigszins verdrietig…

De goochelaar zegt: neem één dag in je gedachten, het geeft net welke en ik neem één dag in mijn gedachten, een willekeurige dag, geen wereldschokkende dag, en ook geen zwaarwichtige of lichtzinnige dag, zomaar een dag ik knijp mijn ogen dicht en herinner me die dag, de zon schijnt, ik bel aan en de goochelaar noemt die dag, beschrijft…

Ik trok een streep: tot hier nooit ga ik verder dan tot hier. Toen ik verderging trok ik een nieuwe streep en nog een streep. De zon scheen overal zag ik mensen, haastig en ernstig, en iedereen trok een streep iedereen ging verder. ---------------------------------- uit: 'Gedichten 1977-1999', 2000.…

Ik schreef eens op papier van lucht en alles wat ik schreef was lucht, en alles wat ik dacht, en toen ik naar buiten keek zag ik een kraai van lucht boven een bloeiende appelboom in het zonlicht naast een schutting, en ik hoorde iets scheuren in de verte, er werd moedwillig iets verscheurd ver weg, nu is het mijn beurt, hoorde ik zeggen, een…

Er zijn mensen die omzichtig, bijna onmerkbaar iemand willen kussen of alleen iets willen laten weten, iets teders. Er is daar geen verklaring voor. Anderen willen altijd net vertrekken, hebben een hand al aan de deur. Weer anderen liggen in elkaars armen en denken aan de vijand, houden soms even hun oor aan de grond. ----------------…