biografie: Patty Scholten
Patty Scholten-Klein is een baby-boomer uit 1946. Van jongs af had ze twee liefdes: dieren en dichten. Als kind schreef ze schriften vol gedichten en sjouwde het ouderlijk huis vol dieren. Tijdens haar puberjaren werd het serieuzer: ze publiceerde haar eerste gedichten in jeugdbladen als Kris Kras, Fix en Foxi, de jeugdrubriek van NRC e.d., werd (hoofd)redaktrice van de schoolkrant en ging als volontaire in het reptielenhuis van Artis werken. Daar schreef ze haar eerste sonnetten, zoals "In memoriam het gilamonster" (toen het gilamonster - een giftige hagedis - in het reptielenhuis was doodgegaan) en een sonnet over een octopus, waarmee ze een zondagsdichterswedstrijd won.
Na de middelbare school koos ze voor een studie biologie, maar tijdens haar studie solliciteerde ze op een advertentie van Toonder Studio’s, waar men een stripschrijver zocht. Haar sollicitatie-opdracht was een verhaal voor de Donald Duck-balloonstrip: "Tom Poes en de Woelwater", dat meteen werd gepubliceerd. Bij Toonder Studio’s kon ze volop over (weliswaar pratende) dieren schrijven zoals Tom Poes, Panda, Polletje Pluim, de Grote Boze Wolf e.d. Ze bleef zeven jaar freelance voor Toonder werken. Ze brak haar studie biologie af en besloot daarom met een bioloog te trouwen.
Na de leerschool bij Toonder Studio’s schreef Patty Scholten strips voor de jeugdbladen Donald Duck, Okki, Taptoe, Pep, Sjors, Eppo en Tina en schreef scenario’s voor tekenaars als Piet Wijn, The Tjong Khing, Robert van der Kroft, Jan Steeman, Jan van Haasteren e.d. In 1978 richtte ze samen met collega’s het satirische stripblad voor volwassenen "De Vrije Balloen" op.
Na zesentwintig jaar stripschrijven begon Patty Scholten daarnaast opnieuw te dichten. Weer sonnetten en weer over dieren. Ze won wat prijzen in het zg. tweede circuit, zoals De Plantage Poëzieprijs (jury Ed Leeflang en Adriaan Morriën), de Zeister Poëzieprijs en kreeg een eervolle vermelding bij de Nijmeegse Poëzieprijs (jury o.a. H.H. ter Balkt). Haar sonnetten werden (en worden) regelmatig gepubliceerd in De Tweede Ronde.
In 1994 voltooide ze haar eerste dichtbundel over (dierentuin)dieren en deze werd bij Uitg. Atlas letterlijk "uit de post gevist". In 1995 verscheen hier haar eerste bundel "Het dagjesdier". De sonnetten hebben twee lagen: het octaaf beschrijft in metaforen het dier zelf, in het sextet wordt gefilosofeerd, paralellen getrokken, overpeinzingen geuit. Zo menen de vrij rond klimmende apen in Apenheul over de aan allerlei beperkingen onderworpen bezoekers dat zij apen de evolutiestrijd hebben gewonnen. De moegedanste beren in het Berenbos te Ouwehand genieten van hun welverdiende vrijheid, maar in hun droom moeten ze toch weer dansen, dansen.
Over de bundel schreef Peter de Boer in Trouw: "Wat Scholten in haar soepele woordnetten vangt is ontroerend. Het wordt allemaal grappig, gevoelvol en met een scherp oog voor treffende details uit de doeken gedaan" en Herman de Coninck in De Morgen: "Ze bevrijdt dieren uit hun dierentuinkooi, om ze definitief op te sluiten in zo’n onvergetelijk beeld." Er volgden wat interviews, zoals met Sonja Barend in Grasduinen en in De Avonden van de VPRO-radio. Gerrit Komrij nam het sonnet "De olifant" op in zijn bloemlezing: "Poëzie van de negentiende en twintigste eeuw." De dierentuin Burgers Zoo plaatste een tiental gedichten op borden bij de betreffende dieren. In het voorjaar 1996 werd deze bundel genomineerd voor de VSB-poëzieprijs. De jury schreef in haar rapport: "De kunst van de plastische beschrijving wordt hier dikwijls zeer virtuoos beoefend. Dikwijls zijn haar beelden eerder ontroerend dan amuserend."
Haar tweede sonnettenbundel verscheen in 1997 bij Uitg. Atlas: "Ongekuste kikkers." Er zijn vier afdelingen. De eerste - en grootste - gaat weer over dierentuindieren: "Zestien kooien, zes aquaria", de tweede over vrij rondlopende dieren: "Glazen trommelstokken", de derde over mensen "Zes mensen en een draaiorgel" om te eindigen met drie sonnetten over de dood van haar moeder. Deze bundel kreeg lovende recensies in o.a. Trouw, Noordhollands Dagblad, Grasduinen, Hervormd Nederland, Knack en De Morgen. Patty Scholten las voor op de Nacht van de Poëzie 1998 in Utrecht en de Volkskrant schreef: "Zowel Kal als Rawie vielen in het niet bij de spitsvondige Patty Scholten. Haar schijnbaar zoetige en eenvoudige sonnetten over dieren vertonen een scherpte en levenswijsheid waardoor niets is wat het lijkt en een zeearend een generaal is die vrouwenkleren draagt."
Patty Scholten werkt nu aan haar derde bundel, een sonnettencyclus over de 17e VOC-koopman en natuuronderzoeker Rumphius, waarvoor ze van het Fonds der letteren een reisbeurs naar Ambon ontving. Gedichten hieruit zijn voorgepubliceerd in De Tweede Ronde en Hollands Maandblad.
Na een ongelukkige val is Patty in maart 2019 op 73-jarige leeftijd overleden.
Inzendingen van deze schrijver
27 resultaten.De Ratelslang
gedicht
4.3 met 10 stemmen 
14.088 Dit opgerolde kwaad, meetlint van zonden,
ligt schuldeloos te slapen bij de ruit.
Rondom hem liggen lappen oude huid.
Wie zoveel zont, vervelt ook onomwonden.
Al eet hij vlees, hij adviseerde fruit.
Maar Eva kon zijn boodschap niet doorgronden.
Hij ratelde nog wel zo opgewonden,
flitste...
De steenvis
gedicht
3.0 met 65 stemmen 20.369 Een zoekplaatje: ontdek de namaak-steen.
De rots die 't rotste lijkt, dat is de vis
die mediteert hoe stil en hard hij is.
Als je rotsvast gelooft, word je er een.
Met spons en alg begroeid, want die vernis
penseelt de zee. Zijn ogen ver uiteen.
Twee kachelruitjes, waar de vlam...
De wraak van de kogelvis
gedicht
3.7 met 15 stemmen 6.242 Hij schommelt rond en doet zijn ding. Maar wat
dat ding is, heb ik nooit kunnen doorgronden.
Gluurt rond, zijn zwarte goggles voorgebonden,
een Piper Club-piloot op boevenpad.
Hij is mijn alter ego in het nat.
Zijn vinnen minuscuul, zijn lijf te rond en
nog giftig ook. Zo blijft hij...
Bizons
gedicht
3.6 met 56 stemmen 15.334 Ze buffelen bedachtzaam in het rond.
Hun wollen truitjes zijn te heet gewassen
zodat ze maar tot aan hun middel passen.
Daarachter volgt een strakke blote kont.
De staart gerafeld touw, een kruitvatlont.
Geen goeiig loeien, maar een dreigend bassen.
Je hoort het scheuren van de taaie...
De wetenschapper
gedicht
2.9 met 28 stemmen 8.701 Wat drijft de onderzoeker meer dan eer?
Nieuwsgierigheid, het houvast van het weten
wat denkt een vis, hoe zwermen de planeten
Hij dwaalt, verdwaalt en vindt en zoekt naar meer.
Meten is weten. Wie verzon die leer?
Hij meet en meet en raakt nooit uitgemeten.
De meetlat breekt, door...
De otters
gedicht
3.0 met 37 stemmen 10.984 Acht otters, bot- en graatvrij, draaien dol
en hoepelen en tollen door het water.
Wat de een doet, kan de ander acrobater
met maar één oogmerk: louter voor de lol.
Doen nooit iets rustig, altijd kwiek kwiek kwiek,
voelen aan alles met hun drukke handjes,
krabben hun jeuk, gapen met spitse...
Restaurant museum voor schone kunsten Brussel
gedicht
2.7 met 20 stemmen 9.125 Men komt er via een hardstenen trapje:
toeristen met een trui los omgeslagen
en heren die een pak met stropdas dragen.
Een vrouw - alleen als ik - nipt van een sapje.
Men lest beschaafd de dorst en vult de magen.
Vier vrouwen nemen babbelend een hapje
van hun salades, lachen om een...
Hollandse eenheidsprijzen maatschappij Amsterdam
gedicht
2.4 met 47 stemmen 949 Zo Hollands als de erwtensoep met spek.
Het volk is één, al zitten er scholieren
te sms'en, kletsen met z'n vieren.
Een kind sproeit roze Fristi in mijn nek.
Bejaarden hebben hier hun vaste stek
voor stamppot, boerenkool met worst, papieren
servetjes in hun bord tegen het klieren.
Ook...
Het pad
gedicht
4.0 met 2 stemmen 3.558 Verliefdheid is: het vreemde pad betreden
waarbij geen richting staat. Wel paddenstoelen
die waarschuwen voor drijfzand, modderpoelen.
Fata morgana's dienen strikt gemeden.
Je draagt een rugzak van het merk 'Verleden',
die zich bij elke stijging zwaar doet voelen.
Een helder beekje...
Dooie mus
gedicht
4.0 met 9 stemmen 3.357 Een mus is niets, een bolletje van veren.
Een mussenbeetje lef, een scharrelaar.
Een fluitje aan de voorkant en een paar
futiele vlerkjes om te manoeuvreren.
Een vlegel om op kruimels te trakteren
en zeker geen recordverbeteraar
Een hagellading lood is even zwaar.
Maar wie zou ooit...
De olifant
gedicht
3.3 met 7 stemmen 3.145 Hij stapt behoedzaam en ziet grijs van zorgen
dat hij geen muis of mier of mens vertrapt.
De rafelige oren vaal gelapt,
een slurf hangt uit, het slimme oog verborgen.
Als zak van Sinterklaas zou hij voldoen,
met in het rommelige vel cadeaus
zoals entreekaartjes voor circusshows,...
Sneeuwbui
gedicht
3.3 met 3 stemmen 3.859 Het nieuwe jaar begint met zachte vlokken
die zachtjes dalen en onwillig landen.
Het aarden wordt hun dooi, of ze zich branden
aan warme aardkorst, hete huizenblokken.
De aarde drinkt de sneeuw met grote slokken
en raakt verkild tot in haar ingewanden.
De vlokken winnen door hun...
Bizons
gedicht
3.0 met 4 stemmen 3.188 Ze buffelen bedachtzaam in het rond.
Hun wollen truitjes zijn te heet gewassen
zodat ze maar tot aan hun middel passen.
Daarachter volgt een strakke blote kont.
De staart gerafeld touw, een kruitvatlont.
Geen goeiig loeien, maar een dreigend bassen
hoor je; het scheuren van de taaie...
Leren lezen
gedicht
4.0 met 3 stemmen 4.747 Ik wilde zielsgraag lezen, maar helaas
kon ik de letters niet tot woorden smeden.
'k Vroeg hulp aan ouders en familieleden,
maar bleef steeds steken in de o's en a's.
Gelukkig kreeg ik van Sint Nicolaas
een platenboek met daarbij rijmwijsheden.
De versjes kende 'k snel van buiten,...
Verliefde olifanten
gedicht
4.2 met 5 stemmen 5.580 Een hels lawaai bespringt me dominant:
Een kettingzaag op volle sterkte loeiend.
Misschien een tuinman, denk ik, bomen snoeiend.
Het is een amoureuze olifant.
Hij duwt zijn kop tegen haar zachtste zijde.
Zij zet zich schrap tegen haar muzikant
en houdt zo tegen al die hartstocht stand,
of...
Kantjil
gedicht
3.2 met 8 stemmen 4.955 Eens kijken of een hert nog kleiner kan,
ik maak bonsai, heeft de natuur gedacht.
Saté-prikkers als poten, hazenvacht,
vrij kilo vlieggewicht. Daar staat hij dan.
De kantjil uit de Oost: made in Taiwan.
Het brekebeentje leeft slechts in de nacht.
Alles is groter, alles is...
Picknick met bavianen
gedicht
2.0 met 21 stemmen 6.749 Dit is hun picknickplek. Wij zijn met velen
maar zij met meer. Onze chauffeur, de kok en
de reisleidster zwaaien verwoed met stokken.
Allengs stokt elke hap in onze kelen.
Een baviaan belaagt me onverschrokken,
maar ik wil toch mijn brood niet met hem delen.
Dat wil hij ook niet;...
De poetsvis
gedicht
3.2 met 9 stemmen 4.643 Een natte vlam, een vonk, geel-blauw gekleurd:
De vis met tomeloze schoonmaakdwang.
Alles moet schoon. Het is er een gedrang
van grote vissen wachtend op hun beurt.
Zelfs voor een haai of rog is hij niet bang.
Hij is dompteur en zwemt hun bek in, speurt
naar etensresten, al wat hen...
Flos Susannae*
gedicht
2.4 met 22 stemmen 7.800 De mooiste vlinder is de orchidee.
En deze vlinder, in de vlucht gevangen,
voorgoed aan blad en stengel opgehangen,
is hagelwit; de vleugels van een fee.
Of beter nog, een witte negligé,
wijd golvend en de rand omzoomd met lange
frivole franje, teken van verlangen
naar wild en nachtelijk...
De octopus
gedicht
2.5 met 13 stemmen 8.195 Hier woont een filosoof met geitenogen
en bleke, uitgezakte pukkelwangen.
Medusahoofd wol gruwelijke slangen,
onrustig golvens of juist vastgezogen.
Maar alle zeemansmythes zijn gelogen.
Dit dier zal nooit de Nautilus*) omhangen.
Alleen de krab versteent, die wordt gevangen.
Het weke dier...
Sneeuwbui
gedicht
3.6 met 29 stemmen 9.195 Het nieuwe jaar begint met zachte vlokken
die zachtjes dalen en onwillig landen.
Het aarden wordt hun dooi, of ze zich branden
aan warme aardkorst, hete huizenblokken.
De aarde drinkt de sneeuw met grote slokken
en raakt verkild tot in haar ingewanden.
De vlokken winnen door hun massa....
Vroege vogels
gedicht
2.8 met 34 stemmen 25.137 Ik dicht graag 's nachts. Maar nu is het al laat en
ik word te duf voor rijm en metafoor.
Een schrille toon, dan breekt het schallend door:
het zangkoortje van ijdele castraten.
Een merel zingt een melodietje voor,
een tweede bootst het na zonder hiaten
en componeert tot slot zijn eigen...
De dagjesmens
gedicht
3.2 met 22 stemmen 6.543 De aangepasten aan de maatschappij
testen vandaag massaal mijn tolerantie.
Ze doen een dagje tijdens de vakantie,
de dierentuin hoort er natuurlijk ook bij.
Een trainingspak in felle neonkleuren
(geen dier hier evenaart dit kleurvertoon)
waarop New Generation, Yellowstone
en kinderen die...
Oude dames
gedicht
3.5 met 69 stemmen 16.855 Ruim voor de bus vertrekt zie ik ze naderen.
Ze lopen zo behoedzaam in de pas.
Hun schoenen passen altijd bij hun tas,
gezonde kousen steunen oude aderen.
Een fleurig sjaaltje siert hun saaie jas,
een beetje lipstick tegen het ontbladeren
en zilverwitte krulletjes omkaderen
't gezicht dat...
Zwarte Panter
gedicht
4.4 met 48 stemmen 20.495 Zijn neefje is van oudsher onheilsbode
als hij je pad kruist. Maar dit grote kwaad
is zwartfluwelen pech in het kwadraat:
waar hij passeert, valt altijd wel een dode.
Lui ligt hij op een tak, een jachtmethode
waarbij hij zich alleen maar vallen laat.
De dolken in hun schedes, maar...
De wandelaars
gedicht
3.1 met 70 stemmen 20.689 Zit muisstil op het strand. Rust uit, ontspan,
palaver niet. Uit schelpen gluren ogen.
Nog even en ze rennen om je heen, bewogen
op pootjes dansen ze de driekusman.
Het is het heremietkreeftje dat van
zichzelf niets heeft, alleen maar draagvermogen.
Het weke lijf, in 't schelphuis...
De dood
gedicht
3.0 met 291 stemmen 75.664 Die norse gast zal jou niet overslaan.
Nooit belt hij op en vraagt: 'Kom ik gelegen?'
Hij komt te vroeg, te laat, zijn zeis stoot tegen
je lamp of vaas. Hij laat zijn koffie staan.
Beloftes worden niet door hem gedaan
en nooit zal hij zijn knekelvoeten vegen.
Hij kent geen smalltalk. Er...
