Alle inzendingen van C.S. Adama van Scheltema

Goden willen wij zijn - ! Naakt en zuiver, en rein Van zonde en van schijn, En van edele waarde, Verlost van schande en pijn, Schoon van dit slaafs venijn, En zalig - zalig op aarde! Goden willen wij zijn - ! Met een staag brandend brein, Helder als klaar kristallijn…

Lieve, hoort gij hoe het bruist door het loof van de boom onzens levens, En hoe het duizelend blad ruisend bezwijmt om ons heen? Voelt gij de stam, die ons schudt en de takken, die boven ons buigen? - Lieve, geef gij mij de hand - ons laat het leven alleen. Over ons ijlt reeds de schemer, met al zijne nev'lige armen Wist hij het dode verleên…

Toen kwamen dagen van eindloze regen, Van heel diep treurende muziek, die speelde Van de hemel en de dake' en verveelde Mijn groot warm hart, in het zonlicht gedegen. En geen, die niet in 't moedeloze deelde En gedwee mee-weende, en zich niet verlegen Over zichzelf boog, want wie had gekregen Zoveel blij's, dat binnen een vogel kweelde?…

De mensen zijn naar de kerk - De landen liggen alleen, Ik voel mij zo licht, zo sterk, Zo over de velden heen! Daarboven mij drijft een wolk In de blauwe morgenlucht, Beneê gaat het vlindervolk In een wapperende vlucht, De mensen zijn naar de kerk - Wat is de morgen weer rijk! Ik denk aan een heel mooi werk: Een Maria van Van Eyck.…

Wat zijt gij klein Holland Met al uw velden en vlakke wegen, Met uw rampzalige aardappellanden, En uw vreeslijk droefgeestige regen, En uw lage goedaardige stranden - - Maar groot toch is de zee Holland, Waaraan gij langzaam zijt verschenen, Waaruit ge als een schelp zijt geboren, Die zingt door uw hele land henen, Dat elk in zijn ziel haar…

Daar ben 'k gekuierd Door 't zomerland, Daar rook ik, luierd, Van alderhand: - Dat oude gehuchie - Zo'n boerennest, Dat lauwe luchie Van melk en mest; Dat blomzoet hegje Vol zacht getier, Dat wierook-wegje Van witte vlier; En 't Hollands weitje, Dat reukaltaar, Dat bloeipartijtje Van allegaar; En nog zo'n bedje Van hei…

Het was een avond op de heide En de ganse hei was leeg, En de dichte witte hemel, En de heide, en 'k zelve zweeg. Langs de wolken en de vlakte Ging de eenzame avondwind, En de heide, en de hemel, En mijn eigen hart was blind. Toen ging plots de hemel open - En een kleine plek van zon Dreef de wijde heide over, Als een dof-goud…

Soms kijk ik uit mijn leven op, Of iets voorbij mij gaat - Of ook mijn harde boerenkop Iets heerlijks overslaat. 't Kon zijn! - een mens, een vrouw, een vriend - Een parel, of zo iets, - Iets dat ik eig'lijk had verdiend - En toch - ik weet toch niets. Nee, gaat mijn leven iets voorbij, Dat 'k zelf niet goed kan zien - Dan is 't voor andre…

Langs wei en wilgen glee de vochte nacht, Het deinzend witte kleed golfde en bezoomde Het lage land, - boven de herfstdauw doomde Het blinde oog der maan - zo stil, zo zacht. De schim der stad ontvlood een matte klacht, Ginder en verder stond een boom en droomde Eenzaam, - van mistig natte takken stroomde Aldoor, aldoor een dode bladervracht…

Ik lig en luister in de wei- En boven mij de hemel, De grote, blauwe, blonde lucht, En boven mij een blonde vlieg, Die zweeft - en zingt - en zoemt- Weg! - en weerom! En zingt en zoemt,- En 'k luier-luister naar haar lied- Beduidt het iet-? Ik weet het niet. Ik lig en luier in de wei- En ginder zit een vogel, En vogeltje van pie-pie-piet…

Het leven is te hard van geluiden, De mensen doen te druk; - Om een ander wat doms te beduiden Verpraten ze hun eigen geluk! In plaats van de vruchten te smaken, Gooien ze elkaar met de schil, Ze praten om maar leven te maken - En de wereld is zelf toch zo stil!…

De Herfst is het lied van herinnering, Hij vlecht om uw voorhoofd de gele laurier, Hij strooit voor uw voeten de zoete vlier, Door uw ziel gaat een siddering, - Uw hart is een viool, De Herfst vaart zachtjes door de snaren - Verlaten kind, keer tot de mensen weer! De herfstwind zingt van een verloren ding, Bij u weent hij aan een gebroken…

Curieus is 't toch dat de natuur Al wat de mensen hier bederven Met hare vriendelijke verven Wel weer terecht brengt - op den duur! Een paviljoentje, of andre taart - Een klerenmagazijn bijvoorbeeld - Is nog maar niet voorgoed veroordeeld, Maar wordt juist mettertijd wat waard. Ja zelfs een standbeeld in ons land - Iets op zichzelf betreurenswaardigs…

Soms kijk ik uit mijn leven op, Of iets voorbij mij gaat - Of ook mijn harde boerenkop Iets heerlijks overslaat. 't Kon zijn! - een mens, een vrouw, een vriend - Een parel, of zo iets, - Iets dat ik eig'lijk had verdiend - En toch - ik weet toch niets. Nee, gaat mijn leven iets voorbij, Dat 'k zelf niet goed kan zien - Dan is …

Zoals een zuil van rook haar klim in 't steile Zo groots waant, wijl de lucht haar roerloos draagt, En van benee haar hitte en arbeid schraagt, Tot zij het wanklend hoofd verbergt in 't ijle, - Zo steeg ik statig uit de nauwe laagt' En stuwde een stoet van donkre drome' uit veile En zieke ziel, - toen boog 'k het hoofd een wijle, Waar…

Vroeg in de morgen! Hei! la li lo! Verscheen mij de zonne En verlichtte de ruiten, Een vogel zong buiten, De klokken begonnen te luien - Bim! bam! Bim! bam! Vroeg in de morgen! Hei! la li lo! De zondag ontwaakte, De boerelui gingen In de dorpskerk zingen, Alle klokken geraakten aan 't luien - Bim! bam…

Vandaag is het niet vrolijk - De mist dreint in de straat. Het is dodelijk - dood'lijk! Als grauwe luizen gaat Het volk zijn wankele weeg Onder de rokken van een helleveeg - Hallo! Over de vette stenen Stolt het goud van een lamp. Uit een boos oog beschenen Staat er de mensenramp! Wat zouden ze doen bij zo'n licht? Daar wordt…

De dag aldoor, de dag alom Speelt in het stille beukenwoud De liefelijke najaarszon Glimlachend met haar stille goud - 't Is goud! En 't avond, is de zon gegaan - Zie hoe het bos zijn schatten houdt: Zij zijn gestold op boom en blaân, Als stille plekken zonnig goud - 't Is goud! O hart bewaar uw grootste goed! Wij worden zachtkens,…

Het leven schatert in de rondte Zijn wilde waan, Het stort van alle horizonten Tegen ons aan! Wij zien de barre tijden klimmen, Wier onweer wast, Slechts onze hand houdt aan haar kimmen De wereld vast! Door nevelige sferen gaan wij, Waar niets meer schijnt, Aan 't stuurrad van de wereld staan wij. Recht overeind! Vóór ons zien wij…

Ik droomde van een stuk strand Met zon en heel veel zand - Geel, geel was het van 't zand, En op het strand wat tentjes: Tentjes van geel- en rood- Gestreept, en ook van groen: En in de tentjes veel gekleeds - En ook wat bloots - Maar dat was niet te zien - Veel, veel fatsoen, En ook wat onfatsoen - Misschien, En toen:- Kwam uit een…

Er ging iets moois voorbij, Zo aan mijn hoofd voorbij, Vlak langs mijn hart voorbij Ik wist niet wat. Ik deed mijn venster dicht, En beî mijn ogen dicht, En al mijn vingers dicht - Of ik het had. Ik keek mijn venster uit, Zag naar de verte uit, Hoog naar de hemel uit - Of het daar stond. Ik liep naar buiten toe, Heel naar de…

Ik ben voor de nacht gaan staan Met mijn lijf vol zonden - Mijn rode hoofd hing gebonden In de stralen der maan. De oneindige hemel geleek In zijn diepe beminde Stilte een spiegel - waarin de Eeuwigheid keek. Als een kille zee van wijn Dreef de hemel met stille Golven - ik wilde mijn lippen optillen Om te drinken en rein te zijn. Als…

Moeder, toen 'k lang geleden nog "uw jongen", Uw blijde eersteling was en pas geboren, Had ik u eens, voor één dag, verloren - En 't eerste leed was aan mijn hals gesprongen. Toen, weer terug, heb ik mijn hoofd gedrongen Aan uw warm hart, gefluisterd aan uw oren, Om weer uw zoete moederwoord te horen - Toen hebt gij mij zachtjes in slaap…

Door de avondwereld Gaat geen geruis Alleen een vogel Gaat stil naar huis. Een purper boompje Staat heel alleen Daar vliegt op eenmaal Een vogeltje heen. Dat gaat aan 't zingen Dat zingt zo hard Dat zingt weer wakker Mijn arme hart! ------------------------------------- uit: Eenzame liedjes (1906)…

Langs de uitgetreden duistre weg Bouwt, om de tuinen te versperren, De oude ruige beukenheg Haar zwarte wal tegen de sterren,- Het dorre hout ruist in de nacht Als een eindeloze klacht. Van onder kaal en afgetrapt, Vol puisten aan haar arme stammen, Is zij aan alle kant gekapt En wuift geen tak meer uit haar kammen,- Van buiten is…

Het avondlicht vergaat en glijdt Van mijne blinde vensterruit - Nu nadert al de nacht en breidt Zijn duister over mij uit. Zijn zoele adem lekt mijn hand Als een stervend zwaarmoedig beest, Hij lekt mijn nevelig verstand - Het is geweest - geweest! 't Is of over mijn handen en Mijn lege hersenen en aan Mijn weke hart twee vleugelen…

De sombre pijnen ruisten, kreunend bogen Hun donkre kronen neder naar de korst Der aarde, de winden sloege' aan mijn borst Hun grauwe vleugels, de struiken hadde' ogen. Ik vluchtte de verlaten hei, - de vorst Der eenzaamheid, de vale raaf, gevlogen Op mijn schouders, zat over mij gebogen, Dat ik de bange lucht nauw aadmen dorst. Bij '…

Onder die verschrikkelijke lucht Vaart, als 'n aaklig makabere klucht, De grote zwarte bruid Van dit sombere geslacht - Een donker-begruisde schuit Met een zwarte kolenvracht; Die komt tegen de dompige dag botsen En schuift iets doods onder de plonzige schotsen. - Het water plooit - 't Dooit! Jongen! sta nou als een toren pal Aan die…

Te zwaar is de Schoonheid alleen te dragen! Volk waar zijt gij -? 0, helpt mij de trage hemelen schragen. Draagt ze met mij! Laag hangen de wolken over de gronden - Varen voorbij! Houde' u de donkere steden gebonden In hun galei? Dof dreunt de zee onder de eenzame luchten Aan Hollands zij! Late' u die sterreke steden niet vluchten Diep…

Door lichte dromen straalt de lichte morgen, En streelt mij zoals moeder deed, en legt er Een bloem van zon op de oude sprei, en vlecht er Het dierbaar beeld van verre kinderzorgen. En 'k ben weer kind, - niet beter - ach! niet slechter Ook dan thans, en schoolziek heb ik 't hoofd geborgen, Diep onder 't dek voor 't bange uur verborgen -…