biografie: P.C. Boutens
1870 - 1943
Boutens, Pieter Cornelis [Middelburg 1870- Den Haag 1943]
Zijn ouders waren streng protestants.
Godsdienstige verwikkelingen in zijn omgeving vervreemdden hem al in zijn jeugdjaren van het geloof. Zijn zwakke gezondheid leidde tot vereenzaming.
Op 18-jarige leeftijd vertaalde hij Plato’s Symposion: zijn uitgangspunt voor zijn eigen opvattingen over liefde en erotiek. Hij studeerde tegen de wens van zijn vader klassieke letteren en heeft meerdere jaren als leraar gefunctioneerd, waarna hij ambteloos burger werd.
Zijn debuut Verzen (1898) laat aansluiting zien bij het ‘sensitivisme' van Gorter.
Het hoogtepunt van beeldkracht en lyriek is Stemmen (1907).
In het gedicht Beatrijs (1908) gaf hij een moderne versie van het middeleeuwse verhaal over de kloosterzuster die in de wereld terugkeert vanwege haar liefde voor een ridder. Boutens' versie speelt zich af op het ritme van de natuur in een typisch Hollands landschap. Door het ontbreken van het zondemotief heeft het gedicht niet de tragische spanning van het origineel. Het boeit vooral door de romantische lieflijkheid en de lyrische betovering. De Beatrijs werd Boutens' populairste gedicht, vaak herdrukt en veelvuldig voorgedragen.
Met Carmina (1912) beginnen de gedichten waarin vele lezers te veel ‘geest' en te weinig ‘gevoel' lazen.
Boutens' levensleer gaat berusten op een eclectisch platonisme. De schoonheid is voor hem het deel van de uitverkorene, die er door de liefde heen geleid wordt. Eros is daarbij zowel leidsman als eeuwig doel. Parallel met deze ideeënleer lopen zijn opvattingen over de homofiele liefde, die de macht heeft kunstenaars te bezielen, zoals Plato zelf en Sappho. Boven christelijke opvattingen over zonde en schuld voelt Boutens zich als dichterlijke uitverkorene verheven.
In latere bundels (vooral Zomerwolken, 1922) treft men een meer christelijk georiënteerde religiositeit aan. Zijn laatste bundel, Tusschenspelen (1942), getuigt opnieuw van zintuiglijkheid en maakt gebruik van concrete beelden.
Naast werk van Plato en Sappho heeft Boutens ook Griekse tragedieschrijvers vertaald, en van Homerus de Odyssee en een deel van de Ilias.
Enkele werken:
Praeludiën (1902)
Spel van Platoons leven (1908)
Vergeten liedjes (1909)
Lente-maan (1916)
Strophen uit de nalatenschap van Andries de Hoghe (1919)
Sonnetten (1920)
Oud-Perzische kwatrijnen (1930)
Bezonnen verzen (1931)
Honderd Hollandsche kwatrijnen (1932)
Inzendingen van deze schrijver
86 resultaten.Herdenken
poëzie
3.0 met 24 stemmen 3.341 Nimmer zal de ziel vergeten
Schone wereld waar zij leerde
Wat gemis niet had geweten
Dat zij de eeuwen lang begeerde:
O te lachen, o te wenen,
Zich in lach en tranen geven,
Tot te lachen of te wenen
Wordt der lichte ziel om 't even:
O te wenen, o te lachen
Tot de neevlen zijn...
Eindeloos
poëzie
3.0 met 21 stemmen 3.477 Wij die onze eenzaamheid
Droegen als goden,
Wij kunnen minnen
Eindeloos. . .
Zie welk een huis ons
Verlangen gebouwd heeft:
Landen en zeeën
Plaveien zijn vloeren,
Zonlicht en maanschijn
Zoldren de kameren,
Achter de sterren
Wijken de tinnen -
Wij kunnen minnen
Eindeloos. ....
De ziel spreekt
poëzie
4.0 met 3 stemmen 1.940 Lijd getroost; want ik zal klaren,
Eer uw tranen zijn vervuld,
Tot de lach die al uw jaren
In zijn éne luister hult.
Laat door venstren van uw ogen
Open steeds in lach of leed,
Tot mij binnen dit bewogen
Licht van God, dat leven heet:
Als de zon de morgenregen
...
Liefdes uur
poëzie
4.0 met 18 stemmen 2.138 Hoe laat is 't aan de tijd?
Het is de blanke dageraad.
De diepe wei waar nog geen maaier gaat
staat van bedauwde bloemen wit en geel.
De zilvren stroom leidt als een zuivre straat
weg in het nevellicht azuur;
en morgens zingend hart, de leeuwrik, slaat
uit zijn verdwaasde keel
wijsheid die...
Lethe
poëzie
3.0 met 12 stemmen 3.730 ‘Hoe over 't brandend blind bazalt
Vind ik de weg naar Lethe? -
O alles te vergeten
Eer de avond valt!
Ik weet dat dood en donker komen
Als dit schel daglicht is geblust,
Maar ik wil diepe klare rust,
En zonder dromen.
Voor wie als ik van kind tot knaap,
Van man tot...
THUISKOMST IN HOLLAND
poëzie
3.0 met 22 stemmen 2.996 O land van bergen, in wat drang naar vreugde
Mijn wilde stroom door uw valleien snelde:
Een diep stil water dat in 't Noorden welde,
Wie maar van ver zijn sneeuwen oorsprong heugde.
Daar werd ik heel van de aard, en uit me zelve
Waakte ik als uit een droom, een veelvereeuwde,
Toen...
Morgen
gedicht
3.0 met 27 stemmen 12.892 Morgen moet gij zeker komen:
Morgen wordt een dag der dagen,
Morgen worden duizend vragen,
Schijn en schaduw weggenomen;
Morgen moet gij zeker komen!
Door de schemerijle wanden
Van het ondiep zomerduister
Tasten ogen, tasten handen
Naar de morgenlijke luister
Achter schemerijle...
De dag lag bleek
poëzie
4.0 met 3 stemmen 1.480 De dag lag bleek neer op bleke sponde.
De wateren lagen blank onder blanke avond,
De lucht was stil van sprakeloze monden,
de wolken waren droef van ingehouden tranen.
De windevloot, de schepen van de luchtezee,
Lagen alle stil voor anker aan de kimmeree.
Daar was geen zonnemond de avond...
Avondwandeling
poëzie
4.0 met 12 stemmen 1.649 Wij hebben ons vandaag verlaat!
Pas bij de laatste brug
Waar 't voetpad tussen 't gras vergaat,
Daar keerden wij terug.
Achter ons dekt de witte damp
De schemerende landen.
Zó zijn wij thuis. Wij zien de lamp
In loveren warande ...
Wat gingen wij vanavond ver,
Het werd alleen tè...
Nocturne
poëzie
4.0 met 10 stemmen 2.877 En waart gij nimmer zelf gekomen,
En had geluk slechts kunnen zijn
Van teerst gemis de waterklare pijn
En tegen d' achtergrond der bonte dromen
Lichtschaduw van uw verre schijn,
Uw zon die nimmer boven kimmelijn
Rees uit oneindigheids verstilde stromen, -
Ik zie geen ander doel voor 't...
Waar tijd en eeuwigheid elkaar beroeren
poëzie
4.0 met 2 stemmen 1.753 LXIV
Waar tijd en eeuwigheid elkaar beroeren,
Worden de sterren in de nacht geboren,
Vuurbloemen die de rijzendranke roeren
Van donkre aardtochten naar Gods ooglicht boren.
En waar de heemlen van voor Hem vervloeren
Tot glazen glansbaan eindelozer koren,
Lijnen der stelslen weemlende...
HART EN LAND
poëzie
4.0 met 5 stemmen 1.867 Mijn hart wou nergens tieren
En nergens vond het vree
Dan tussen uw rivieren
Nabij uw grote zee,
Mijns harten eigen groene land
Dat voor mij dood en leven bant.
De wind zong door de bomen
Tot in mijn stille huis
De stemmen uwer stromen,
Uw volle zeegeruis:
Daar brak mijn hart...
Droom-Huis
poëzie
3.0 met 20 stemmen 3.727 Weet ook gij dat stille diepe huis?
Achter brede blinde poort
Kruisen eindeloze gangen en portalen
Waar men tijdeloze tijden kan verdwalen
Tussen echo's die men klaar vermoedt en nimmer hoort.
Weet ook gij dat stille diepe huis
Door welks schaduwige vree
Voet zo licht en onvermoeibaar...
NAMEN
poëzie
3.0 met 19 stemmen 5.454 Wat is u of mij een naam,
Werelds prijs of werelds blaam,
Als de ziel de dingen weet en mint
Dieper dan hun naam, mijn kind?
Elk ding krijgt zijn gouden naam
Eens in schoonheids vol verzaam
Als al schone dingen zijn
Zonneklaar en zonder schijn.
Daar vervalt het schone woord
Hem wie...
Een luttel aarde, een luttel hemel
poëzie
3.0 met 14 stemmen 3.586 Een luttel aarde, een luttel hemel
Heeft ziel als haar bezit gewonnen,
Een luttel aarde, een luttel hemel
Tot eigen heerlijkheid gelouterd
In uwer ogen spiegeling.
Maar weinig zuivre gouden woorden
Reeg ziel tot snoer en morgenbede,
Maar weinig zuivre gouden woorden,
Klinkklare sterren...
Avondwandeling
gedicht
3.0 met 89 stemmen 96.514 Wij hebben ons vandaag verlaat!
Pas bij de laatste brug
Waar 't voetpad tussen 't gras vergaat,
Daar keerden wij terug.
Achter ons dekt de witte damp
De schemerende landen.
Zó zijn wij thuis. Wij zien de lamp
In loveren warande. . .
Wat gingen wij vanavond ver
Het werd...
De maan is al boven de seringen
poëzie
4.0 met 15 stemmen 4.353 De maan is al boven de seringen;
De stralen hellen de kruinen langs...
De nachtegaal houdt zich stil van zingen
Tot de hof verlucht staat van haar glans.
Tot de donkere tuin als een ijle beker
Tintelt vol licht, dofgouden wijn,
En als slaapwandelaars onzeker
...
Mag ik...
poëzie
3.0 met 7 stemmen 2.920 Mag ik uit de wilde spelen
van dit wisslend licht en donker,
uit de wankle op- en neergang
der verbloeiende getijden
niets dan u en u alleen onthouden
in uw nimmermeer te grijpen
stralende onafhanklijkheid?...
Kan uw ijver niet gedogen
...
Waar tijd en eeuwigheid elkaar beroeren
poëzie
3.0 met 9 stemmen 2.379 Waar tijd en eeuwigheid elkaar beroeren,
Worden de sterren in de nacht geboren,
Vuurbloemen die de rijzendranke roeren
Van donkre aardtochten naar Gods ooglicht boren.
En waar de heemlen van voor Hem vervloeren
Tot glazen glansbaan eindelozer koren,
Lijnen der stelslen weemlende...
NU GIJ VER WEG ZIJT
poëzie
4.0 met 3 stemmen 1.876 Nu gij ver weg zijt , komen al de nachten
Sluipen door schemerstraat, arm en gehavend,
En zij die vroeger zielsverblijde brachten,
Bedelen aan dichte deur in late avond.
En als ik stille paden wandel, lopen
Dagen mij na met uitgestoken handen,
Dat 'k voor mijn goud hun povere praal...
Alleen
poëzie
3.0 met 25 stemmen 3.798 Ik was een stil en eenzaam kind,
Eenzaam als geen -
Gij zong voorbij als een stem in de wind:
Nu ben ik alleen, alleen.
Gij streek voorbij als een schone schijn -
Vanwaar? Waarheen?
Wat kan ik zonder u beter zijn
Dan alleen, alleen?
Alleen met de zee die ebt en vloedt
Op haar gezetten...
Oude wijn
poëzie
3.0 met 16 stemmen 3.339 Oude wijn van vreugd gekelderd,
Die, mijn late lust en lied,
Daaglijks op mijn tafel heldert
In verkristallijnd verdriet -
In het goud, dat 'k had gedreven
Tot uw dronk aan jeugds festijn,
Heb ik aan mijn mond geheven
and're, zware, purpren wijn;
Maar de lange, stille jaren
Dat een...
De wolken spieglen
poëzie
3.0 met 14 stemmen 2.763 De wolken spieglen in de zee.
Het is geen avond en geen nacht:
Geen schijn van zon of maan of ster
Vloeit door het hoge koele blauw
Achter het windloos vlotte zwerk:
Niets glanst in hemel of op aard
Dan enkel uw verklaard gezicht.
Het is geen...
Laat aan mijn nederlaag...
poëzie
3.0 met 10 stemmen 3.245 Laat aan mijn nederlaag geen twijfel over!
Niets liever wil ik dan verslagen zijn!
Een zegevierder was ik hier tot nu,
die leek wel nimmer moe van overwinnen
en steeds tot nieuwe kamp krachtvaardig en bereid...
Lag niet de wereld weerloos als een buit
voor deze jongen hoogheerlijke...
Op de thuisreis
poëzie
2.0 met 21 stemmen 3.954 In het stergedoofde Zuiden,
In het vroeg ondiepe licht
Bleekt een grote wassen maan,
Als een droom niet meer te duiden,
Een verduisterd zielsgezicht
Door de dagen met ons gaan.
Naar het Oosten reikt mijn reizen,
Waar de diepe horizon
Achter donkre heuvlen brandt:
Van hun...
Rosengarten
poëzie
3.0 met 8 stemmen 1.868 Berlijn
Ik heb iets bijna schoons aanschouwd
Hier waar de jacht der oppervlakkigheid
Al schone dingen veil voor goud
Bezitten wil, en dus ontwijdt–
Ik heb iets bijna schoons aanschouwd:
In het verkeerdoorgonsde park
Terzij van zijn asfalten wegen,
Als in een straat een ingebouwde...
Kind der aarde
poëzie
2.0 met 898 stemmen 125.253 Nu kom ik elke nacht, Moeder, slapen bij u thuis:
Geen afstand in de avond scheidt mij van uw liefdelichte huis.
Voorgoed uit al Gods sterren ken ik de eigen moeder mijn:
Daar is niets in de wijde heemlen als uw ogenschijn.
Hoe vindt de schaamte mijner ogen, Moeder, u onveranderd...
Sterrenhemel
poëzie
3.0 met 11 stemmen 2.802 Nu kunt gij veilig slapen gaan,
Nu al de heemlen openstaan:
Ziel, wier verlangen elke donkre wand
In ster aan ster doorzichtig brandt,
En in de schoonheid van dit tijdlijk land
Al minnen moet uw eeuwig lot,
Daar uw verrukking uitziet tot
De troon van God.
In de mist
poëzie
1.0 met 3 stemmen 2.311 De zon wordt onverbeeldbaar schoon
Boven de mist die houdt omhangen
Der wereld windestille woon
In dit vertederd dagenlang verlangen.
Weer blankt de boskamp, een besloten zaal,
Een witte kamer die de bruid verwacht,
In smetteloze glanzeloze praal
Op uit de zwarte nacht....
In 't huis van Smart
poëzie
4.0 met 7 stemmen 2.474 In 't huis van Smart, waar ik belandde
Bij 't jammerlijkste dansjolijt,
Zag 'k Zorg en Ouderdom en Spijt
Dansen of zij 't van buiten kenden.
De Tamboerijn, bij naam Ellende,
Gaf, hoog bevel, de stok respijt
In 't huis van Smart, waar ik belandde
Bij 't jammerlijkste...
Meer van deze schrijver...