Alle inzendingen over Brahman

'T is of een hefboom draait om de aarde als as: Hij draagt in 't west en 't oost doorzicht'ge schalen, In de een blauwgroen gebergte van opalen, In de and're een enk'le bol van chrysopras: 'T lijkt of 't een wedstrijd van juwelen was, Wie 't zwaarst en kostbaarst de and're omhoog zal halen; Of moet veeleer onwillig de ene dalen, Nu…

En 'k dacht: Ja, Brahman is de Kunstenaar: Hij, Shakspere's voorbeeld, zet vlak naast elkaar Het hoogverhevene en het laagkomieke. En wat in Cyrano de Bergerac De bakker zei, toen men zijn glaswerk brak, Dacht ik: Il casse tout, c'est magnifique.…

'k Rij Trabant maar dat zeg ik zonder spijt Ik tuf naar huis als eenling door het land 'r Loopt wat koelwater weg, er sist een band Maar 'k heb geen handboek en geen vaardigheid Men zegt dat dit geen wagen is van stand Maar 'k maak in auto's echt geen onderscheid Als men mijn lang verwende onpraktischheid Verwart met het ontbreken van…

'k Hoor, hoe met gouden lijst de schilderij onhoorbaar zegt, terwijl ik sta te kijken: 'Ik hang in 't niets, zelf niets dan schijn van eiken, van weiden en van wolken, zee en hei; Brahmans gedachte heeft bereikt in mij, wat in uw werklijkheid hij wou bereiken.…

De mensengeest, zei 'k? Ja, was dat maar waar! Iedere geest danst op zijn eigen koord; Dat de een, rechtlijnig eenzaam, de and're stoort, Die kans is klein; voor botsing geen gevaar: Ze dansen naast en om en langs elkaar, Elk door zijn eigen gratie zo bekoord, Dat hij de roep van de and're artist niet hoort, Die aandacht vraagt voor zijn…

Die stond, klaar, op een zolder van mijn geest: Hij stond te wachten, voelde ik, al heel lang. 'K wist, dat ik 't kon: toch was 'k een beetje bang: Ik dacht: In sport ben 'k nooit een held geweest. Maar vierde schoonheid in mijn ziel haar feest, Dan trilde 't in zijn vleugels als gezang; Ik leunde er tegen bij zonsondergang: Dan gonsde…

Maar 'k danste 't liefst volgens wiskund'ge wet: Door 't x-y-vlak zwierde ik horizontaal, En dan met lucht'ge sprongen, vertikaal, Zweefde als een mug ik op en af langs z; Zich weven zag 'k uit schimmig lijnennet De oneindigheid tot kronkel van spiraal: Het teken van de almachtige integraal Heb 'k, toov'naar, steeds met trotse krul…

Wie ooit in zee zwom, en over hem goot Een storm ontzetting; en de golven slaan Over hem; maar hij - hij wil niet vergaan: In hem stormt 't leven, en hij wil niet dood; En met zijn armen mokert hij de oceaan, En met zijn benen trapt hij weg de dood. Hij voelt zich zelf voor 't eerst in 't leven groot; Zij beide, klein, laten hem levend gaan…

Ben ik het zelf? Moe evenwichteling, Kroop uit tricot mijn vergeefs len'ge geest, Zoals naar 't donker kruipt een oud, ziek beest, Naar druipsteengrot van koele herinnering: Vol echo's was 't, metalen tinkeling; En wat ik hoopte als jongen, daar herrees 't, Zodat 'k vergat, wat 't leven was geweest En zijn zou, als 'k weer naar de wereld…

Zoals een fijn schommelende balans, Even zich richtend, evenwichtig staat, Als voorzichtig in spiegelende plaat 'T prisma te rusten legt zijn stalen glans - Hij staat, aandachtig. 'T juk, plotseling, slaat Door, links, rechts, in rechtvaardige kadans, Want de ene schaal ving op een muggendans, Of onder de and're woei een spinragdraad -…

Van Brahman's wereldrijkdom houd ik boek: Geen Algol, geen elektron is ooit zoek; 'K zie steeds - Laplace - ze elk cirk'len langs hun baan, En als 'k een Brahmanperiode sluit, En Zijn nieuwjaar begin, komt alles uit Tot op een Melkweg en een kindertraan.…

Wie mij gevonden heeft, kan niet vergeven, Te groot, dan dat hij 't toegebrachte leed Misbruikt tot wraak, als vergiff'nis verkleed, Te klein tot oordeel over Brahman's leven, Dat, hier tot Christus, Bach en Kant verheven Zijn diepte in daden, kunst en denken weet, En ginds door laagheid, zelfzuchtig en wreed, De top van tere Zelfzucht leert…

Jouw zenuwen, spieren, pezen, botten, knurven Trilden, waar vals uit de afgrond van 't verdriet Waanzin de half gewilde val bespiedt, Maar ik, ik greep je stevig bij je lurven; 'K zei: 'Wat? Zou je niet kunnen? Of - niet durven? Schaam jij je dan voor Plato's gletschers niet? Vooruit! Ik maak tot straatweg van graniet De draad!' En grac…

Nog eens, toen je oud werd, zag je de Alpendalen Van 't leven jou met late idylle lokken; Je zag, hoe bergop lange schaduwen trokken Onder een mist van scheve zonnestralen; Nog hoorde je over lichte hoogten dwalen 'T elegisch tink'len van verspreide klokken Nog zag je, wit door zwarte dennen, brokken Van 't sneeuwveld, nu niet meer bereikbaar…

Jou gaf en ernst en scherts mijn amphitheater. Eerst 't passiespel: uit doop in de oceaan Zag je mijn zonneheros zeg'nend gaan, Een heerser over lucht en land en water; Dan voor wat zilv'ren sterren deed zijn hater Hem op bebloede bergen ondergaan; En wit van smart en eerbied stond de maan; En 't donderorgel speelde Stabat Mater. Dan…

Ik ben geen wereldmacht, die loont en straft; Mijn eigen Doper, maak 'k mijn paden recht; Ik leer: Wie zijn geluk in liefde legt, Vergaat; weg spoelt de tijd hem, vlucht'ge haft. Wat Lenau's Faust tegen Mephisto zegt: 'Zu schwarz und bang, als dasz ich wesenhaft, Bin ich ein Traum, entflatternd deiner Haft', Dat Godsbesef heb 'k voor…

'Smart'lijk is 't niet-DAT', Orakelde ik als zalige brahmaan. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - Sonnet XXII in de cyclus 'In de Hoogte'…

Ik, die met bossen ruis en, meisje, lach, Die zonnig vink en schem'rig nachtegaal, En tot nocturnes aai met manestraal Mijn lier, de hei, besnaard met herfstdraadrag, Ik, die uit orgel, zwart voor blauwe dag, Smijt over de aarde mijn donderchoraal - Jou koos ik, dat je op 't orgel van je taal Eert Brahman, mij en jou, ons beider Bach.…

Spreek nooit, door mij verrijkt, met domme spijt Van cirkus, slappe koord en akrobaat: 'T is of nog nevelige dageraad De zon zijn stijgen, dat hem draagt, verwijt. Bedenk ook dit: je zou tot literaat Verworden zijn, had ik je niet geleid: Jou leerde mijn Natuur natuurlijkheid, Die boek'rig versgepruts als leugen haat. Hierover zeg 'k…

Met 't vlossig deksel was de wind aan 't spelen; En nu de weefsels losgeplozen zijn, Wijs ik je met mijn stok van zonneschijn Dwars door de ring van drijvende kastelen, Hoe 't vasteland ligt als een open schrijn, Vol blauw gefonkel van gletscherjuwelen, Behoedzaam vastgelegd in groen-fluwelen Kussens met stralig zilverfiligrein. Ja, straks…

't Is nacht. 'k Zit op de hei. Nergens geluid. Over me staat, als transparant kristal rondom een oude berggod in zijn hal een halve bol van stilte, die me omsluit: 'k hoor, hoe heel ver een lang gillende fluit een tunnel boort; mijn berg kraakt overal. Een blaf, ginds, hakt een gat; en recht en smal knapt een spleet open, tot mijn oor hem…

Vol winteravondschem'ring ligt de laan, Een buis, de wand hier, ginds grijswit als krijt; De tram, een blok van gelig schijnsel, rijdt Tussen twee lichtrechthoeken af en aan; Soms knapt, verwaaiend links, rechts van de baan, Een bouquet van meteoren los en smijt Blauwgroene sterren door de donkerheid, Waarin plots'ling zilv'rige sprookjes…

Lang rolt, een bol van klank, de knal van 't schot, Bonzend van wand tot wand, 't gebergte rond: Het dier, door 't vals onzichtbare gewond, Kruipt, om de rand, in scheef verlichte grot; En pijnlijk trekt hij met verbrijzeld bot, Hinkend, een smal rood streepje over de grond; Diep, ver van 't bos, waar hij zijn voedsel vond, Daar gaat hij…

Beweeglijk bloemperk op stil blauw kanaal, Flikkeren, fel, hupp'lende zonnestippen, Soms plotselinge lisch met gouden slippen, Soms gouden pijlkruid, plots'ling vertikaal: Magisch onzichtbaar zijn ze, als ze overwippen Van top naar rimpeltop; een enk'le maal Zie je, als een slangetje, een rankende straal, Glinst'rend en glad, tussen twee…

'K zie nu al hoe 'k, als jij gestorven bent, Zal zitten, kijkend naar je stil gezicht; Wel vol verleden, toch pijnlijk verlicht, Dat jij ten minste geen verdriet meer kent. Mijn handen zullen, vroeger lang gewend, Van zelf aaien je haar, waar levend ligt, Als vroeger, nog het diep glanzende licht, Dat uit de dood mij jouw vergeving zendt.…

Wie ziet niet soms zich liggen in de kist, Geroerd, dat zoveel schoons moest ondergaan? Wie hoort uit 't graf niet roemen, stil voldaan, Deugden die buiten hem geen sterv'ling wist? Wie denkt niet bij zichzelf: Wonderlijk is 't, Dat alles dan gewoon zijn gang zal gaan, En het heelal 't de moeite van 't bestaan Nog waard zal vinden, als…

Als koel in 't groen baden mijn brandende ogen, En, stadsgevang'nen, wijd zwerven door 't ruim, Komt vlokkend op de wind, als gorig schuim Uit een riool, het stadslawaai gevlogen; Twee wolken stuiven aan, ineen gezogen Door stinkende auto die, rollende fluim, Op 't stof, dat wegbolt, in kwaadaard'ge luim De stad, immense zieke, heeft uitgespogen…

Al wat ik dacht - geloofde je - was waar, En goed was alles - vond je - wat ik dee. At Merlin's feet the weary Vivien lay: Jij zag in mij de Wijze Tovenaar, En 'k aaide, zelf al grijs, je roodblond haar, En 't leek dan, ik werd jong weer, en ik glee Naar 't paradijs op rode morgenzee. Dan zie 'k ook jouw kist staan, zwart, op de baar.…

Hij ligt er nog, de steen: een jaar geleden Heb 'k zelf hem daar gelegd; en ik herken Heel goed de plek, vlak naast die scheve den, Waar 't zandpad, wit, loopt naar de hei beneden. 'K dacht vaag: Wat 'k doe, lijkt op wat Pharao's deden; Eenzelfde ontzetting vroeg in mij en hen: Alles vergaat: ben ik niet, die ik ben, En was en blijven…

Als 'k aan een brief van wie ik liefheb, smul, Verleng door kleine hapjes ik 't onthaal: Mijn ogen likken zuinig ied're haal, Ied're misplaatste punt op, ied're krul; Met een gedachte aan mij, een glimlach, vul Ik 't wit tusschen twee letters, en 'k vertaal Een inktkladje als een half beschaamd signaal, Dat - als de pen - het hart…