Alle inzendingen over Brahman

Lang rolt, een bol van klank, de knal van 't schot, Bonzend van wand tot wand, 't gebergte rond: Het dier, door 't vals onzichtbare gewond, Kruipt, om de rand, in scheef verlichte grot; En pijnlijk trekt hij met verbrijzeld bot, Hinkend, een smal rood streepje over de grond; Diep, ver van 't bos, waar hij zijn voedsel vond, Daar gaat hij…

'T is of een hefboom draait om de aarde als as: Hij draagt in 't west en 't oost doorzicht'ge schalen, In de een blauwgroen gebergte van opalen, In de and're een enk'le bol van chrysopras: 'T lijkt of 't een wedstrijd van juwelen was, Wie 't zwaarst en kostbaarst de and're omhoog zal halen; Of moet veeleer onwillig de ene dalen, Nu…

Hoog op de kaap, waar zich te pletter stoot De storm, staat 't kustlicht; en zijn rondblik glijdt Ontzaglijk over zwarte oneindigheid, Vol hoorbaar hunk'rende, onzichtbare dood - Een heerser, wiens rustige zekerheid Tegen zijn gunsteling, de verre boot, Dwars door kanonnades uit wolkenvloot Schertsend knipoogt om hun vergeefse strijd.…

En 'k dacht: Ja, Brahman is de Kunstenaar: Hij, Shakspere's voorbeeld, zet vlak naast elkaar Het hoogverhevene en het laagkomieke. En wat in Cyrano de Bergerac De bakker zei, toen men zijn glaswerk brak, Dacht ik: Il casse tout, c'est magnifique.…

Statig, tijdeloos triomferend, ligt Vlak bij me, en ver, 't egyptisch koningslijk; Ik voel me schuldig, dat 'k nieuwsgierig kijk Naar mysterie van vreemd-vermomd gezicht. Heerser van sphingisch wich'lend wereldrijk, Die uit verre gebergten had gesticht Ongenaakbaarheid tot het laatst Gericht, Buiten heiligschennend mensenbereik, Diep op…

Door raam van dorpskerk teek'nen beukentakken Schaduwen op 't verlicht, te smal gordijn; Door twee helblauwe spleten naast 't kozijn Scheren twee evenwijd'ge, gele vlakken. Ginds op de muur ligt fel de zonneschijn, Verdeeld door lijntjes in rechthoek'ge vakken: De ronde schaduwen kruipen op, en zakken Plots'ling, alsof het grote vliegen…

Fel wou, niet mocht, niet kon, toch moest hij 't uiten, * Midas' barbier, Midas' beschaamd verdriet: Hij groef een afgrond ver van 't stadsgebied, En borg 't geheim onder een berg van kluiten. En gluips kroop uit de duisternis naar buiten 'T bedrijvig knikkend, gniff'lend, gich'lend riet, Dat aan blij boodschappende wind verried, '…

Zoals van wijd geflikker rustig centrum, Diep zalig glanst 't eiland van rhododendrum, Juwelen as van 't blauw-en-groene wiel, Zo ligt in wereldcirkel, groen door bossen En blauw van lucht en nacht vol sterrentrossen, In Brahman's Licht het eiland van mijn ziel.…

Groteske kunstenmaker, opgestegen In 't cirkus Wetenschap naar slappe draad Van logika, danst ijv'rig en kordaat De mensengeest om Waarheids liefdezegen; En, gracelijk jonglerend akrobaat, Houdt hij aan puntige apperceptiedegen Het kennisfruit, het voze, aaneengeregen, Of zich Haar sterrentrots verbidden laat. Telkens in lege wanhoop neergezogen…

De mensengeest, zei 'k? Ja, was dat maar waar! Iedere geest danst op zijn eigen koord; Dat de een, rechtlijnig eenzaam, de and're stoort, Die kans is klein; voor botsing geen gevaar: Ze dansen naast en om en langs elkaar, Elk door zijn eigen gratie zo bekoord, Dat hij de roep van de and're artist niet hoort, Die aandacht vraagt voor zijn…

Die stond, klaar, op een zolder van mijn geest: Hij stond te wachten, voelde ik, al heel lang. 'K wist, dat ik 't kon: toch was 'k een beetje bang: Ik dacht: In sport ben 'k nooit een held geweest. Maar vierde schoonheid in mijn ziel haar feest, Dan trilde 't in zijn vleugels als gezang; Ik leunde er tegen bij zonsondergang: Dan gonsde…

Wie ooit in zee zwom, en over hem goot Een storm ontzetting; en de golven slaan Over hem; maar hij - hij wil niet vergaan: In hem stormt 't leven, en hij wil niet dood; En met zijn armen mokert hij de oceaan, En met zijn benen trapt hij weg de dood. Hij voelt zich zelf voor 't eerst in 't leven groot; Zij beide, klein, laten hem levend gaan…

Ben ik het zelf? Moe evenwichteling, Kroop uit tricot mijn vergeefs len'ge geest, Zoals naar 't donker kruipt een oud, ziek beest, Naar druipsteengrot van koele herinnering: Vol echo's was 't, metalen tinkeling; En wat ik hoopte als jongen, daar herrees 't, Zodat 'k vergat, wat 't leven was geweest En zijn zou, als 'k weer naar de wereld…

Zoals een fijn schommelende balans, Even zich richtend, evenwichtig staat, Als voorzichtig in spiegelende plaat 'T prisma te rusten legt zijn stalen glans - Hij staat, aandachtig. 'T juk, plotseling, slaat Door, links, rechts, in rechtvaardige kadans, Want de ene schaal ving op een muggendans, Of onder de and're woei een spinragdraad -…

Nu draagt, zelf triomfant balancement, Zelf zwevend rag, zelf ontzaglijk insekt, Mij de aeroplaan, wiens vaart, zilverig, trekt Een draad, hoog boven zee en kontinent: De trots van wie zich, mens, als Brahman kent, Houdt breed zijn dubb'le vleugels uitgestrekt; De zekerheid, die 't Brahmanweten wekt, Houdt recht naar Hem 't evenwicht heengewend…

Van Brahman's wereldrijkdom houd ik boek: Geen Algol, geen elektron is ooit zoek; 'K zie steeds - Laplace - ze elk cirk'len langs hun baan, En als 'k een Brahmanperiode sluit, En Zijn nieuwjaar begin, komt alles uit Tot op een Melkweg en een kindertraan.…

Tóén zalig, trots, dat je Dat weten mocht, Scheen 't je, als was niets dan Dat en jij alleen: Wat in je rilde, toen tot ogenblik De oneindigheid zich samentrok, was ik, Brahman, jouw Zelf. En deze drie zijn Een. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - Sonnet XI in de cyclus 'In de Hoogte'…

Wie mij gevonden heeft, kan niet vergeven, Te groot, dan dat hij 't toegebrachte leed Misbruikt tot wraak, als vergiff'nis verkleed, Te klein tot oordeel over Brahman's leven, Dat, hier tot Christus, Bach en Kant verheven Zijn diepte in daden, kunst en denken weet, En ginds door laagheid, zelfzuchtig en wreed, De top van tere Zelfzucht leert…

Jouw zenuwen, spieren, pezen, botten, knurven Trilden, waar vals uit de afgrond van 't verdriet Waanzin de half gewilde val bespiedt, Maar ik, ik greep je stevig bij je lurven; 'K zei: 'Wat? Zou je niet kunnen? Of - niet durven? Schaam jij je dan voor Plato's gletschers niet? Vooruit! Ik maak tot straatweg van graniet De draad!' En grac…

Nog eens, toen je oud werd, zag je de Alpendalen Van 't leven jou met late idylle lokken; Je zag, hoe bergop lange schaduwen trokken Onder een mist van scheve zonnestralen; Nog hoorde je over lichte hoogten dwalen 'T elegisch tink'len van verspreide klokken Nog zag je, wit door zwarte dennen, brokken Van 't sneeuwveld, nu niet meer bereikbaar…

Jou gaf en ernst en scherts mijn amphitheater. Eerst 't passiespel: uit doop in de oceaan Zag je mijn zonneheros zeg'nend gaan, Een heerser over lucht en land en water; Dan voor wat zilv'ren sterren deed zijn hater Hem op bebloede bergen ondergaan; En wit van smart en eerbied stond de maan; En 't donderorgel speelde Stabat Mater. Dan…

Ik ben geen wereldmacht, die loont en straft; Mijn eigen Doper, maak 'k mijn paden recht; Ik leer: Wie zijn geluk in liefde legt, Vergaat; weg spoelt de tijd hem, vlucht'ge haft. Wat Lenau's Faust tegen Mephisto zegt: 'Zu schwarz und bang, als dasz ich wesenhaft, Bin ich ein Traum, entflatternd deiner Haft', Dat Godsbesef heb 'k voor…

'Smart'lijk is 't niet-DAT', Orakelde ik als zalige brahmaan. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - Sonnet XXII in de cyclus 'In de Hoogte'…

Ik, die met bossen ruis en, meisje, lach, Die zonnig vink en schem'rig nachtegaal, En tot nocturnes aai met manestraal Mijn lier, de hei, besnaard met herfstdraadrag, Ik, die uit orgel, zwart voor blauwe dag, Smijt over de aarde mijn donderchoraal - Jou koos ik, dat je op 't orgel van je taal Eert Brahman, mij en jou, ons beider Bach.…

Spreek nooit, door mij verrijkt, met domme spijt Van cirkus, slappe koord en akrobaat: 'T is of nog nevelige dageraad De zon zijn stijgen, dat hem draagt, verwijt. Bedenk ook dit: je zou tot literaat Verworden zijn, had ik je niet geleid: Jou leerde mijn Natuur natuurlijkheid, Die boek'rig versgepruts als leugen haat. Hierover zeg 'k…

Met 't vlossig deksel was de wind aan 't spelen; En nu de weefsels losgeplozen zijn, Wijs ik je met mijn stok van zonneschijn Dwars door de ring van drijvende kastelen, Hoe 't vasteland ligt als een open schrijn, Vol blauw gefonkel van gletscherjuwelen, Behoedzaam vastgelegd in groen-fluwelen Kussens met stralig zilverfiligrein. Ja, straks…

't Is nacht. 'k Zit op de hei. Nergens geluid. Over me staat, als transparant kristal rondom een oude berggod in zijn hal een halve bol van stilte, die me omsluit: 'k hoor, hoe heel ver een lang gillende fluit een tunnel boort; mijn berg kraakt overal. Een blaf, ginds, hakt een gat; en recht en smal knapt een spleet open, tot mijn oor hem…

In schem’rig groen stukje van de oceaan Zweeft als een schim het zeedier, transparant: Zich vergetend, ziet door glazen wand De mensengeest ‘t ontzaglijk wonder aan, Hoe ‘t zieltje, dat in elk trillend orgaan, Teer van doorschijnendheid, onzichtbaar brandt, ‘t vreemd, glazen vogeltje, zijn fijn als kant Geweven vleugeltjes doet slaan. Zo…

'K hoor, hoe met gouden lijst de schilderij Onhoorbaar zegt, terwijl ik sta te kijken: Ik hang in 't niets, zelf niets dan schijn van eiken, Van weiden en van wolken, zee en hei; Brahman's gedachte heeft bereikt in mij, Wat in uw werklijkheid hij wou bereiken.…

'k Ben Brahman. Maar we zitten zonder meid. Ik doe in huis het een'ge dat ik kan: 'K gooi mijn vuilwater weg en vul de kan; Maar 'k heb geen droogdoek; en ik mors altijd. Zij zegt, dat dat geen werk is voor een man.…