Alle inzendingen van Jan woordenaar Bontje

De teckel? Zeer opvallend. Leuk. En: hond! Hij pleegt vaak kattekwaad. Is toch geen poes. Lijkt ook in genen dele op de does. Hoogmoedig? Nee hoor. Stevig op de grond. Bijzonder eigenwijs en autonoom. Voor menigeen de uitkomst van een droom.…

ach ja wat maakt het mensdom zich toch druk men strijdt of lijdt (gewoonlijk doet men beide) geleerden, wijzen, wat zij ook steeds zeiden: dat druktemaken maakt toch heel wat stuk het leven één lachwekkend mal verhaal vol hol lawaai; ach, lach erom ditmaal…

de letters CDA staan voor jolijt die stikstofcrisis is voor hen een spel en Hoekstrop zorgt strategisch voor een rel: het sparen van de kool en van de geit ze romen van de taart van alles af verwarren zo het koren met het kaf…

Daar zit je dan, te zweten in je huis Een snelsonnet moet vrolijk zijn, jawel In deze hitte is dat echt een hel mijn dichtersader is vandaag mijn kruis dus lijm ik maar wat woorden aan elkaar - heel freudiaans en duivels - en ben klaar…

Tsaar Poetin dreigt opnieuw met nucleair Die vent is gek of ziek of allebei en maakt alleen zijn eigen kliekje blij Onthou dus goed: die oorlog blijft niet ver Maar als we één zijn wordt hij opgesloten Als straf voor al het bloed door hem vergoten…

de politiek was even stil (jawel) corona greep ons allen naar de strot hij maakte ziek en ook heel veel kapot kortom: het leek heel even op de hel maar in het liefdeslicht van Valentijn is ook dat virus eigenlijk maar klein…

klein van gestalte, grootse dromen dankzij de Revolutie omhooggevallen je wilde er hoe dan ook komen ook al stierven daarvoor honderdduizendtallen het koninkrijk verdween, jij werd keizer en zorgde voor moderne wetten helaas werd je allengs eigenwijzer, wilde heel Europa bezetten in je overmoed trok je Rusland binnen maar had niet gerekend…

het deinen van de zee is Kloos’ taal voor de kwal hij raakt aan lager wal de kwal wil weer naar zee de golven van de zee beheersen Kloos én kwal zee speelt als met een bal neemt soms de kwal weer mee de deining van de zee Kloos roept en juicht: hoezee neem jij de kwal weer mee? jawel, zij neemt hem mee: Kloos: ja! nog steeds deint…

ooit mishandeld als een dier tot slaaf gemaakt voor werk gezegend door de kerk inwendig bleef je sterk misbruikt door baas voor plezier ooit mishandeld als een dier ranseling, slavenwerk je stem klonk zuiver, sterk open die deur! niet op een kier! ooit mishandeld als een dier black lives matter jouw merk geen uncle Tom meer! stand up!…

kan ik je vergelijken met een zomerdag? een onmogelijke opgaaf, dus: niet! de zon is mooi, maar bij lange na niet zo schoon als gij, liefste, altijd, iedere dag jij bent harmonieus van geest en ik stel: oneindig lieflijker dan een voorjaars- dag - en ook: zomerzon is ronduit schaars en vaker zwak dan schel en fel ook wordt zonlicht vaak…

denkend aan Holland zie ik heel veel gebeuren populisten die zeuren over menging en kleuren in hun heerlijk land denkend aan Holland vind ik twittershit meuren hoor ik dichtslaande deuren in heus geen vol land denkend aan Holland hoor ik minachtend keuren hysterici gillen: vol land! maar een fijn, mooi, land: jóúw land, het dénkende…

je stierf door wrede rassenhaat hun angst verwerd tot doden biddend en wel tot Gode bevreesd voor zwarten, roden we weten toch hoe dat gaat je stierf door wrede rassenhaat apartheid vroeg om doden geweld was in de mode en wet in de apartheidsstaat je stierf door wrede rassenhaat vermenging was verboden verzet de enig juiste daad bevrijding…

je was geniaal maar koos fout pro Franco en franquisme prins van het surrealisme geniaal, toch koos je fout wellicht uit hoogmoed die niet weet hoe het moet: geniaal was je, maar je koos fout pro Franco en franquisme…

Jij zong over liefde, bergen en zeeën. En vrijheid voor Chili uiteraard, maar ook voor ons. Je bracht troost, solidariteit en blijheid voor je volk in verdrukking, dus ook voor ons. In het stadion werd je stem gesmoord; lachend sloegen ze juist je handen kapot. Daarna werd je met 30 kogels vermoord, want hun zieke geest was totaal verrot.…

Je ging naar de Amerikaanse koloniestaten. Jouw “Common Sense” was (echt waar!) grondslag voor de Grondwet daar. Dat land gaf jij de naam “Verenigde Staten”. Als Verlichte denker was je in Frankrijk in ‘1789’. Ook zette je (bij)geloof aan de dijk. Je begreep de nieuwe tijd: prachtig! Je droom: iedereen van onderdrukking vrij; een open en…

Op de Campo de’ Fiori een geheiligde glorie voor de beul en zijn Kerk: brandende Bruno hun werk. Volgens jou is alles één en is daarbuiten niets. Dat gegeven duurt eeuwig lang; je beulen waren terecht heel bang dat hun dogma’s zouden kwijnen, hun dwaze leer verdwijnen. Kennis bestrijdt het duister en brengt ons licht en luister. Kijkend…

“De zon draait door gods wil om de aarde” had de Moederkerk met alle geweld beweerd. Dat dogma bleek echter zonder waarde: de feiten bewijzen anders, heb jij ons geleerd. Jij keek met open geest en opgetogen naar wat men het firmament noemt. Wetenschap en aarde heb je bewogen: je wordt door iedereen geroemd. Formeel mocht je dan buigen,…

Corona is een aanslag die ons teistert, elke dag. terwijl veel doden vallen: meervoudigduizendtallen. Wie dacht ‘het is maar griep’ zat er al te pijnlijk naast: terwijl men rustig sliep heeft het virus rond geraasd. Probeer toch met z’n allen te zien wat wordt verteld: dat zij die zijn gevallen niet vielen door geweld van mes, kogel…

Hij heeft een arrogante smoel, doet of-t-ie alles weet. Is koel, maar is niet cool: zijn woorden zijn een slangenbeet. Hij wil ons land van vreemde smetten vrij en staat derhalve vooraan in die rij.…

Oei, dichter uit het Pruisisch land, jij schoot je tijd wel ver voorbij: waar boeken worden verbrand, zei jij, steekt men ooit mensen in de brand. Dichter, socialist en ook nog jood! Daar schrok de edel-Pruis wel van en stiekem wilde hij je dood. (We weten waartoe dat leiden kan.) Je hield van spot, satire, grap. Moest vluchten met goed…

Als leergierig adolescent begon ik je te lezen. Ik voelde me een hele vent en vond: jij mag er wezen. Het existentialisme, legde je onnavolgbaar uit, is pas écht humanisme - en dat bleek filosofisch fruit, vitamine, voor mijn denken. Ik bleef je lezen, telkens weer - maar zag verwantschap slenken. Jij koos soms averechts; dat deed zeer…

Met huwelijkstrouw nam jij het niet zo nauw: je liet je beduidend vaak scheiden: (en soms kwam de dood voor je vrouw al te gauw). Voor sommigen was je een “heiden”. Eerst was je trouw aan de Moederkerk en hoorde je bij Karel’s kliek. De jacht op ketters was je werk: hun godsdienst was toch ziek? Wat later draaide je weer om: weg met de…

De meest begeerde vrouw van jouw tijd was jij, Margaretha Zelle. Verstrikt in hun spel. En ze wilden je kwijt. Daarom wil ik het nogmaals vertellen: vals werd je gebruikt door de Duitsers en Fransen in hun oorlog van 14-18. Je verstond de kunst als geen ander, te sjansen; aan elke vinger makkelijk tien. Je bleek heel eenvoudig te vangen…

Werd “Den Coninck van Hispaengien” zoals men ons leert, “altijt gheëert”? Deze dwingeland zonder franje koos verdorie steeds verkeerd! Hij koos een duivelse positie: vervolgde geuzen, protestanten middels Bloedraad en Inquisitie; die gast wist kortom van wanten. Fel extremist door zijn geloof en bovendien een ijdeltuit. Voor argumenten…

Hij was heus niet gemakkelijk hoor, dat geef ik zwart op wit toe, maar nog steeds vindt hij een schappelijk oor: hij doorbrak immers ieder taboe. Als vrije denker en publicist, bestreed hij elke misstand in de kolonie (wat u al wist) - schreef zelfs de Koning van ons land, maar die hield zich Oostindisch doof voor het misbruik in Insulinde…

Hé makker Erasmus, hoor mij eens aan: kritiek op de machthebbers, mag dat nog wel? Als jij nu zou leven, verloor je je baan, want wat je veroorzaakt is méér dan een rel. Aan machtsgeilen immers is spot niet besteed: zij gruwen van humor! Hun tong is banaal: geen uitleg maar kreten en tweets bij de vleet. Dát, beste Erasmus, is nu dus hun taal…

Talent voor de liefde, gij Eleonora. U bracht het tot Vorst’ van la France en van Eng’land. Minnevorstin - tóch een doos van Pandora die zorgde voor heibel, tumult, trammelant. Uw zoon Richard Leeuwenhart, Albion’s Koning, in Kruistocht gevangen maar toch weer bevrijd, hield veel van zijn moeder: uw hart was hem woning. U leeft, net als hij…

Sweet lovely Lady Jane: jij huwde Henry 8. Het bracht je veel geween: hij had je in zijn macht. Zijn Queens had hij onthoofd met vorstelijk gemak. Dat werd ook jou beloofd door die royale zak. Zijn plannetje bedierf, daar er een zoon verscheen. Twaalf dagen later stierf jij in het kraambed, Jane…

Erasmus wist het al: krijg is een kwaad dat veruit het vuigst is, oneerbaar en vies. Hij preekte geen dogma’s maar gaf ons slechts raad. Voor de vrede paraat dus, masters of peace! Het voeren van oorlog is zinloos en dom. Dat weet iedereen, maar: macht lonkt (en geld). De reden is slecht, het goedpraten krom. Een vredesstichter is pas écht…

Corona ontwrichtte verbijsterend veel (het dichten daarover viel eerst veel te zwaar). Het drong zich naar binnen, er bleef weinig heel. Een knuffel werd afstand, een kus slechts gebaar. Een vijand die “eigenlijk” niet werd verwacht, Vernietigde levens; het heden werd “toen”. Maar zorgers en dokters ontwikkelden kracht. Toch wordt het, geloof…