De dag breekt aan, kou uit een open ijskast: een lap los zand tussen dor hakhout ingeklemd onder de lucht die leger is van diepte nu het gezichtsveld vol met wit zand is doortrapt. Een trap, een voor de vorst te hoge duintrap in een onontgonnen en barbaars Versailles van geen enkele tree voorzien. ----------------------------------------…

Verhangen naar de rand van een lavameer hellewichtig in de krachter voorgelicht: kokend magma, as en rook, zinsexplosies en het neerkomen van gloeiende stenen en benen, snerpend als glas dat tegen glas wrijft, omringd door bulderende gaswolken, loeiende wind die je dwingt de ogen te sluiten, de adem in te houden, gekluisterd aan het zachte…

de ochtendnevel sluimert in stilte staat de wind op de kim ontwaakt de zon baadt in zee. ------------------------- Uit: 'Henk Lassche, het eigen landschap', biografie van Ed Wingen, 2001.…

Voor de schrijver van 'Leesbaar landschap' Het is natuurlijk maar een vraag, maar landschap onder water, denk je dat dat leesbaar blijft, of dat het zich pas prijsgeeft, als het droogvalt en zo'n beetje eiland wordt, of dat het gors of griend is, dat je laarzen nodig hebt en, wat je zegt, voldoende hout, zodat de steiger nog een meerpaal…

De honderd steden met poorten 's nachts op slot. In de grachten, tollend van vuil, roeit de bacil van cholera asiatica aan. Venen tussen de steden dof overstromend. Droge gronden hoeden jager en herder. Aan de oostgrens rondom de dorpen weiden; akkers met meekrap, vlas, hop, hennep. Laagveen daalde in 't water af. Soms, in de mistflarden,…

Kronkelpaden. Onverharde wegen. Boerderijen in de plooien van het landschap weggezakt. Silo's. Het notarishuis. De pastorie. De oude en de nieuwe school. En daar: geboortehuis. Zo levensecht. Zo helemaal gebouwd voor een geborene. Er hangt geen bord. Er staat geen borstbeeld voor. Toch: er werd met ongekende kracht geworpen. Bovendien werd…

Nog steeds die luchten, schaduwen van wolken wegvluchtend op windrimpels in de rivier Het landschap onherkenbaar veranderd zeggen wij die nu leven, nu zien Er is een wereld, diep beneden, hoog boven ons die wij hier alleen vermoeden kunnen Het moment na de laatste toon voor de eerste herinnering: een ruimte die bij iedere ontdekking verder…

Het land is warm. De weg is wit. Het duin is leeg. De zee is stil. De zon is grijs. De dag is heel. --------------------------------------- uit: 'Polaroid, gedichten 1955-1976'.…

Het verschil tussen dwalen en verdwalen is de verte van huis – de bocht die je verleidt een nieuwe bocht in; de tijd is hier anders, niet trager maar in een vriendelijker licht en het licht is hier waar niet alles knippert en schreeuwt geduldiger: zoals jij nietsvermoedend in dit gedicht bent gelopen; een bocht na een bocht, na een strand…

Een duinpan was onze bedding. Daar had het glimmende helm geklapwiegd, ons in slaap gesust. Daar werden wij wakker, wreven het zand uit de ogen, zagen een vogel hoog boven ons bidden, wisten ons prooi van wat dwingt. In de verte morde de donder. Een komen en gaan van krijsende meeuwen. Een hond sloeg aan. De auto's op de snelweg raasden…

Bij dag uitzicht op zee en op het hospitaal -twee oceanen onrust op andere schaal- als het stil is 's nachts kun je ze horen worstelen - zonder onderling verband - de zieken met hun dromen de golven met het strand. ------------------------------- uit: 'Omgeving', bloemlezing.…

Nooit zag ik de bergen zo vastbesloten tegen de hemel of nooit, nooit, dat denk je dan als iets heel hevig en onherhaalbaar voorbij is, nooit kortom hing de hemel zo duidelijk zo stralend zo treurig gerafeld tussen de bergen en hier beneden gebeuren ogenschijnlijk geringe dingen, de rivier die altijd roerloos aan je voeten lag glijdt stil…

Ik woonde in een speelgoedstolp van glas. Zo'n bol waarin het sneeuwen gaat in dikke En trage vlokken, als een kind hem pas Heeft omgedraaid. Dat was me even schrikken. Het gras stak stil en hoog boven mij uit. De lucht was blauw geverfd. Ik zag het tikken Van iemands vinger, zonder één geluid. Er waren sterretjes als speldenprikken. Toen…

Verkaveld onder ‘t lage wolkendek tot in de verste uithoek ingemeten door paal en perk uiteengereten: de delta Hier ligt becijferd en beschreven in meters, aren en hectaren met hypotheken die ‘t perceel bezwaren: het eigendom. Alleen de wind heeft men nog niet gevangen en ook de regen kent uw grenzen niet, de vogels die in ‘t luchtruim…

Zo'n late namiddag, licht van mist en druilerig onder de bomen - haar hand raakt wanneer zij afdaalt naar de rivier de leuning niet, maar terloops toch een enkel blad van de zich rond de spijlen slingerende, welige klimop misschien neuriet zij ondertussen iets als 'Trauriger Sonntag', dat zigeunerstrijkjes vandaag de dag dikwijls spelen…

Bleef alleen over het rillende riet en in het weiland de jongen in de verte die de zon blikkerend in zijn brandglas ving wat daar gebeurde kan alleen per schilderij Hoe het weiland opsteeg naar de wolken graspollen zich vastzetten in het hemelgewelf de jongen naar mica geurend, gehurkt als slagschaduw in het maaiveld verdween. ---------…

De mens wordt groter en het land wordt kleiner. Het gaat naar de middag en de zon is de hevigste man in de streek en tussen de bomen waar twee roodgeruite jongedochters komen en gaan naar de stad. Ze hebben haar hoeden van het hoofd genomen en zeggen elkander dat.…

Kijken hoe het licht wandelt over het land met de schaduw aan de hand hoe de ruimte vorm krijgt van zien --------------------------------- uit: 'Tussen zon en maan', 2002.…

Als ze een landschap was ze zou bewegen in de wind stilte opzoeken in het gegil van krekels ze zou de zon om water vragen wolken om genade bladeren om een voetstap de aarde om een vore en een vlieg ze zou het licht verschuiven donker omschudden vogels zouden stilstaan als penselen in de lucht En achter haar uitgestrekt zou de stad…

Onze gesprekken werden langzaam onze vragen beantwoordden we met kijken naar de langzame wereld om ons heen de dorpen en landerijen in de diepte de vogels bijna verdwijnend in de hemel we gingen zitten kijken naar deze prachtige onverschilligheid van de wereld naar de overbodigheid van onze vragen. ---------------------------------- uit…