Alle inzendingen over oorlog

In hoge vierkante eenmanstenten van bamboe en kunstdoek oefenen steltlopers camouflage, verzinnen schoudertentriemen, bereiden schermutselingen, begeven zich in het gebied van de grote waadvogels Na drie dagen en nachten kleppend beraad op het strand getergd door zwevende garnalen en zachtjes scharende krabben, roeien de snavels…

Ik weet nog hoe de mensen keken de oorlog was voorbij, de angst nog niet vergeten, maar diep van binnen blij en diep van binnen weten: dit nooit meer. We zijn vrij Vandaag is het als toen gebleven: daar staan ze, bang en blij, de mensen die nu leven met jou en mij erbij de doden niet vergeten bij 't feest om vrij te zijn.…

stoere man in haar armen niet in Bosnië of Kongo niet in het jaar 1945 maar vanavond gewoon in Nederland gewoon in de 21e eeuw huil je in haar armen vecht je met herinneringen van een oorlog waar je was ergens in Irak een oorlog die niet eens de jouwe was…

met je eens zo weelderige trots, maar gesmoord in jaloezie en twijfel zijn ook hier de zwakkeren in en door jouw hand vermoord, al ben jij de toendra’s uit de kou, het water van de meren waar ik zo van hou – doch je adem is onzuiver als je paart met het land van Uncle Sam terroristen genoemd door velen, al noem ik ze strijders van de haat…

onder de doden zocht ik hen van naam die op het veld hun eind' hadden gevonden ik stapte over lijken, zag hun wonden ze lagen daar, in plassen bloed, tesaam ik moest de moeders troosten die hun kraam- bedden vergeefs bestegen, kindermonden de borst gegeven hadden, ze bestonden niet meer, de boodschap was onaangenaam ze gaven lijf en leden…

tussen de gamellen en medailles zie ik een kast vol opgepoetste helmen langs het uniform rond een pop geslagen sluipt het kruitgeurtje in elke hoek of verhaal door hem verteld rond de kolenkachel klinkt de grammofoon die een bom nabootst en worden de makkers in stand gehouden weet je wat eigenaardig is hij schijnt de oorlog te koesteren…

Een uur lang hoorden zij geen getier van drijvers maar zagen zij glashelder de Karpaten met sneeuw bedekt. Zij liepen op hun dooie akkertje elk met een draagstang bestemd niet voor tichelstenen maar voor vijftig liter soep: met recht een pastorale. Onderwijl bracht Primo Levi zijn maat in Monowitz de taal van Dante bij met regels…

Ik blader Lilly’s album door en zie een gedrongen vrouw een kind een kind en nog een kind sloffend naar de douche. Vier maal hartgrondig vloeken en één letter dwarrelt uit het boek. Voortaan heet in de veertiende zang van David een dwaas hij die zegt: daar is een God. Eén letter minder - een wereld van verschil. Nobodaddy up…

Meneer Mendels zou ons voorlichten. Over de oorlog. Een schuchtere boekhouder van verschrikkingen schreef getallen met veel nullen op het bord terwijl de klas hunkerde naar de bel. Amos moest zo nodig op de valreep nog iets zeggen: "Is het niet zo dat de joden zelf geroepen hebben: Zijn bloed kome over ons en onze kinderen?" Mendels…

passchendaele golvende korenvelden doorvlekt met rode bloemen vrede geurend over akkers verten trillend in zomerse rust eens was deze aarde verscheurd verdorven en vermoord lagen hier resten van mannen schreeuwden gewonden in stinkende bloedrode modder onder fluitend staal en de dodelijk kus van gas doden zijn kruisen keurig in rijen…

De witte kist onzichtbaar door de bloemenpracht met linten beweegt zacht op eerbiedig zakkende touwen Haar schreeuwen worden niet gehoord maar smoren zich in doffe snikken die het leed niet willen stillen Weer voelt ze zijn mollige armpjes om haar nek en hoort zijn eerste woordje dat haar de eretitel mama verleende Gedwongen terug…

hij haalt zijn lawaai in straalmotor in de neus bom onder de oksel zweet druipt langs mijn kin een opblaaspak belet het bloed dat naar mijn tenen zakt ik genees hier hoog van overmoed schotels op een vliegdekschip volgen hun schichtig doelwit ik ben de stip op een scherm het snelvuurkanon op scherp er valt hier weinig te ontwijken…

tyne cot we crepeerden in grauwrode modder onder vlaanderens loodgrijze hemel en dodelijk krijsend staal blind en bang voor pijn ijzer hels vuur gruwzame dood door gas groene lijkwaden om stikkend jong leven kinderen hulpeloos schreeuwend om geliefden wegkwijnend van verdriet tot onsterflijke helden gemaakt liggen we verminkt onder keurig…

mooi gaan en slagen binnen halen niet afgetroefd worden beter nog op de roem spelen en juist daardoor een hand niet overspeeld ik sta open speel uw spel…

hortende tonnen grijs, slenterend op trompetgeschal slepen hun aangeslagen tanden naar een nakend einde toe de Alpen rijzen – sneeuwig nog, sereen – en bergen hun stijgende lijnen in dalen, weidse valleien; hopen op het ijs en steen een bevroren vloed van weggeëbde dieptes blauw als de blakende einder het gekrompen harnas kraakwit;…

recht vooruit geheven je pet je neus je meet je pas af aan die van je kameraad bij de generale staf het hoofd van staat sta je stok stijf stil je draait je hele lijf in enen een kwart slag je trilt de staf kijkt of je broek glad zit je pik gesteven binnen vlak houdt de president van zambia glimlacht strijk zet je draait terug…

Oorlog, je weet niet wat je ziet, je droomt van leven maar dat heb je niet. De zon die huilt de lucht is grauw Mensen leven in de kou Het stond pas weer in de krant er was een aanslag in dat land Oorlog, je weet niet wat je ziet Je droomt van leven maar dat heb je niet. De zon die huilt de lucht is grauw mensen leven in de kou.…

De week voordat mijn moeder gehaald werd op haar duikadres was ik bij haar met mijn zoontje elf maanden oud ze nam hem op schoot hield hem met een hand omklemd en legde met de andere een plaat op de grammofoon wil je even? vroeg ze mij ik liet de plaat spelen mijn zoontje begon te schommelen zie je wel zei mijn moeder hij is muzikaal…

dat ik je liefheb mijn veertien-achttien soldaat van twintig je geriemde armen en een opgeslagen kraag de stalen oorlog die in je ogen waait toen je op die winterdag de klok niet hoorde boven Ploegsteert bos het gonzen zag de kerkhofgroene roofvogels en hun zijden piloten in lederen hoofden dat je me liefhebt jonge soldaat naakt tot aan…

holle voetstappen dreunende laarzen klinken door de stille dorpsstraat straks zullen dronken brallers vernielend zuipend en brandstichtend de hemel verduisteren zullen vrouwen en kinderen in doodsnood vluchten voor het kwaad waarvan ze het bestaan niet wilden weten en dat hun leven voor altijd zal verwoesten als ze maanden later zullen…

Daar op de ruwe kant der Alpen, als een slang in pijnlijk zwoegen opwaarts kronklend, wild omstoven door sneeuwjacht, klimt langs steile rotsen, diepe kloven het heir* van Hannibal reeds uren, uren lang. En ijslijk wordt de kamp en eindloos schijnt het sloven en wroeten. Wanhoop grijpt hen aan. Wijl rang aan rang bezwijken, huilt de wind de…

Voorgeschreven regels Vrijheid binnen vormvaste Gewaarwordingen Mijn haren, recht Overeind mijn ei Kan nooit kwijt Scheldend, kerend Onmogelijk tij En dan toch, bewust, strijd !…

een onophoudelijk stijgen van hemelse lijnen naar wolken en oneindigheid het kleurenspel van de zon door edelstenen vensters verstilt het grijze hart van de mystieke reus eens onstaan in verre eeuwen en hemelhoog staande gebleven in de helse vuren van deze tijd…

Nog slaapdronken in de trage rij Rantsoenbonnen op zak De drilstem laat geen twijfel Zieken en zotten verdienen de matrak Rauw voer in een natte krant gewikkeld Wachten tot honger zichzelf vergeet Een moeder met een ketel pap Een zoon zonder voornaam Die in sukkeldraf zijn zolen versleet Ingevallen wangen en af en toe een klap Leeg uw…

Het snelvuurkanon in de staart vliegt overboord Het pantser weegt en vreet brandstof Buiten bereik van het afweergeschut Valt Little Boy door het luik Zijn romp vol uraan geperst Neemt een steile, fatale duik De havenstad is in een wenk weggevaagd In een wijde straal daalt as en puin De helft ontsnapt, kruipt met buikloop, Verminkt door…

Blauw plastic broeit boven zwetende hoofden vol vervlogen dromen zon schijnt en brandt boven hoop hoop op anders leven en overleven in donkere ogen lege buiken huilen…

Met ver weg Roffelende trommels Daar komen ze aan (Zacht nog) Maar dan horen we olifanten hoorns blazen Elke twee maten één toon hoger Elke vier maten komt er één bij Stappen over de horizon recht in ons vizier Ze zijn met velen Heel veel Steeds meer Wat eerst verre bergen leken is een glinsterend leger van Duizenden in het rondzingende…

Zwaard van dood en verderf Tevens van roem en eer... Nu geheel verlaten, op de plek wat slagveld was Vele mensen afgeslacht, door het zwaard.. Ver van huis, mensenlevens verborgen Maar zwaard en aarde, ademen de verschrikkingen.. Voor immer…

o die onmogelijke logistiek: honderden wagons organiseren een dienstregeling heel europa door tonnen en tonnen stro verzamelen overal waterreservoirs inbouwen drijvers en veeartsen aannemen en vergeet de medicijnen niet verbandmiddelen voedsel voer en halsoverkop moesten we in het oosten humane destructie- middelen installeren…

hoe je in de tuin stond met armen als driehoeken in je zij 'wat in de weg hangt knip ik weg' het speet mij voor de hibiscus en hoorde de kraai, 'verdomde kraaien, geen brood meer geven Erik' moeder had vijf jaar lang een kwaad gezicht het hout en touw was net genoeg om de ergste kou te verjagen stukken scheepstouw van de kade, ze…