inloggen

Gedichten

gedicht (nr. 5.325):

Het Huwelijk

Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.

Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.

Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.

Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.

Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.

--------------------------------
uit: Verzen (1943)

Schrijver: Willem Elsschot
Inzender: I.A. (H), 2 september 2024


Geplaatst in de categorie: huwelijk

3.8 met 1147 stemmen aantal keer bekeken 453.637

Er zijn 43 reacties op deze inzending:

Henk, 3 maand geleden
Wat mij betreft wordt het hele gedicht verzacht door de regels:

en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

Ik lees daarin dat zij toch ook wel heel vertrouwd voor hem is. Dus zo erg is het nou ook weer niet.
ten, 12 maand geleden
Wat jammer dat het een schitterend, bijna dwingend gedicht is. Het is zo uitzichtloos negatief en ontluisterend voor alle betrokkenen inclusief de lezer.
Alfred, 2 jaar geleden
Ik herinner mij deze versregel als titel van een overheidsrapport over de jeugdhulpverlening in de jaren 80. Nog steeds actueel eigenlijk. Vandaag deze regel gebruikt als antwoord op een onmogelijke wens van een cliënt.
Katia, 2 jaar geleden
Een bijzonder negatief persoon, bitter, wel raak...
maar voor een 28-jarige stel ik mij daar vragen bij...heeft hij plezier in het bitter en cynisch zijn?
Brugt Warnar, 3 jaar geleden
Geweldig gedicht en heel trefzeker wat gemoedstoestand betreft.
Ongelooflijk dat het op zo’n jeugdige leeftijd is geschreven is.
Astrid de Ruijter, 3 jaar geleden
Hulde aan de oma van Alice Berning
George Rolf, 3 jaar geleden
Ik vind dat lucas bouwman (27 mei 2111) degene is die het heeft begrepen.

Schrijvers fantaseren er maar wat op los. Het betekent helemaal niet dat Elsschot een hekel had aan zijn vrouw. Kennelijk kon hij zich een beetje inbeelden hoe dat kan, en hoe het er uitziet. Zulke schrijvers hebben een heel grote verbeelding.

Een ander voorbeeld is het gedicht 'De hand van uw dochter' van Daan Zonderland. (op deze site zoeken op 'postpakket hand'.)

Denkt er iemand dat Daan Zonderland, of Daniël van der Vat, ooit een afgehakte hand gezien heeft? Of dat hij dit heeft verzonnen vóór hij met zijn vrouw trouwde? Zijn schoonvader kon het trouwens waarschijnlijk niet lezen, want dat was een Engelsman.
F, 4 jaar geleden
Heb dit gedicht voor de klas voorgedragen op muziek! De eerste twee minuten van 'Danse Macabre' passen hier met de juiste timing perfect bij! Het is bijna eng hoe goed de muziek de sfeer van het gedicht weergeeft en de woorden precies passen.
Juul, 4 jaar geleden
Het is een zwaar gedicht.
Bijna zo zwaar als ik...
Enrico Belfi, 4 jaar geleden
Als ik voetbalsupporter zou zijn, stond ik nu heel hard met mijn Willem Elsschot vlag te zwaaien
Lilian, 4 jaar geleden
Ik zie hier Lodewijk Asscher een paar keer genoemd worden. Wel jammer dat Thierry Baudet, die vervolgens antwoordde met een ander citaat uit het gedicht niet wordt genoemd.
Bert, 4 jaar geleden
Dit is een geniaal gedicht. Geen vileiner beschrijving mogelijk van het cynisme waarin een man kan ontaarden als hij erachter komt, dat hij te lang bij dezelfde vrouw is blijven hangen en geen uitweg meer ziet. Geen mooier contrast en context denkbaar voor de onsterfelijke woorden: "want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren". Hulde aan Lodewijk Asscher, die niet alleen Gert-Jan Segers, maar heel Nederland bij de les wist te brengen. Wat mij betreft onvergetelijk!
Sante Brun, 4 jaar geleden
16 september 2020: Lodewijk Asscher (ook met 2 s'en, net als Elsschot) legt in de Tweede Kamer dit meesterwerk nog eens uit.
WiKu, 9 jaar geleden
Wel (bijna al) zijn proza gelezen, maar niet zijn verzen. Tot kort geleden ik bij toeval "Het huwelijk" over de radio hoorde.
Na echtscheiding van 43 jaar huwelijk herkende ik mijzelf en ... mijn geliefde.
Jentl, 10 jaar geleden
De een na laatste strofe blijft hilarisch. Die gedragen taal in combinatie met zo'n extreem onderwerp als moord zorgt voor een droge humor die in allerlei situaties te pas komt :-)
Yvo, 10 jaar geleden
Ik stel me toch de vraag, hoe het mogelijk dat een 28-jarige, op die jonge leeftijd, zo'n meesterwerk van rijpe levensbeschouwing en psychologisch doorzicht kan voortbrengen.
ann, 10 jaar geleden
Deze tekst is rauw maar echt,
zo vergaat het een ouder wordend paar,
ze kijken naar elkaar
hier schrijft een man
maar een vrouw denkt er net zo over,
haar man, haar krijger, haar veroveraar
is als een gegroefde schors, vel over been
om van de rest te zwijgen.
Oud worden is elke dag opnieuw geloven dat het nog gloeiende binnenste de buitenzijde compenseert

Elsschot heeft de bitterheid prachtig verwoord!
A.de Winter, 11 jaar geleden
Vreselijk, maar prachtig geschreven.
Marcus Dehond, 11 jaar geleden
Ik kan enkel akkoord gaan met Guido Vanhee: het aantal toegekende sterren is een kaakslag aan het adres van deze grote dichter.
Guido Vanhee, 12 jaar geleden
In 2007 schreef ik hier dat dit het mooiste gedicht is uit de Nederlandstalige literatuur. We zijn nu vijf jaar verder, vijf jaar van intens met poëzie bezig te zijn en nog steeds heb ik in het Nederlands niets beters gelezen.
Yvo, 13 jaar geleden
Een véél diepere bodem dan je vermoedt: dit is de samenvatting van zijn huwelijksleven, en die is consequent: "La femme est une promesse qui n'est pas tenue": In de laatste strofe zit "de getemde" verbitterd te mokken.
sara, 13 jaar geleden
mooi!
lucas bouwman, 14 jaar geleden
Niet te lang wikken en wegen over duiding en dat al helemaal niet in moralistische zin, want dit is gewoon een superieur goed gedicht.
Giel, 14 jaar geleden
het gedicht gaat over het Huwelijk in het algemeen

hij wil scheiden van zijn vrouw en er vandoor gaan met een ander in een ver land
hij wil haar doodslaan en het huis in brand steken
maar dat doet hij niet

Maar doodslaan deed hij niet
want er stonden wetten in de weg en praktische bezwaren
en ook die weemoedigheid, die niemand kon verklaren

de wet verbiedt het hem
de praktische bezwaren zijn bijvoorbeeld: maar hoe dan? hoe moet hij haar vermoorden? wat moet hij met haar lichaam? wie kookt er dan voor hem? waar moet hij dan heen?
en die weemoedigheid (zachte treuring) staat voor de liefde die hij stiekem toch nog ergens voor haar koestert, hij heeft haar toch nog ooit liefgehad

later in het gedicht is de man oud en grijs. hij heeft God vergeten en God hem.
hij is onpersoonlijk, de man die zij hun vader heetten.
maar hij is bij haar gebleven
, 15 jaar geleden
Kunnen jullie mij het gedicht verduidelijken ?
Bri, 15 jaar geleden
Een gedicht dat niet te vergelijken valt. De alexandrijnen maken het sterker en de rijmen nog mooier... Dit blijft eeuwige poëzie!
G, 16 jaar geleden
Het gedicht 'Huwelijk' van Willem Elsschot is sinds mijn vroege jeugd bepalend geweest voor mijn liefde voor taal, literatuur en poëzie.
Vooral vanwege de weemoedigheid, die niemand kan verklaren en die des avonds komt wanneer men slapen gaat.
Zie ook dingenvanalledag.blogspot.com/
Guido Vanhee, 17 jaar geleden
Meer dan 40 jaar ben ik met literatuur en poëzie bezig. Voor mij is dit zonder enige twijfel het mooiste gedicht uit de hele Nederlandstalige literatuur.
monica, 18 jaar geleden
Ik gebruik het gedicht als thema voor mijn scriptie over schadevergoeding aan gewezen verdachten.
Deze mensen zijn onschuldig maar kunnen zich wel verdacht hebben gedragen. Het gaat dus om de zinsnede: tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.
Dit alles n.a.v. het oppakken van een labiele man die brieven schreef over een onopgeloste moord om aandacht te krijgen. Hij laadde de verdenking op zich en werd bijna gek in hechtenis. Het is maar zeer de vraag of deze man gecompenseerd wordt.
Yossarian, 18 jaar geleden
"De dag dat we zo naief worden om alle kunst door een anti-negativiteitszeefje te laten passeren is de dag dat kunst sterft. Zonder dalen geen pieken."

Ik ben het zelden zo volstrekt met iemand eens geweest. Treffend geformuleerd. Hulde!
Wim, 18 jaar geleden
Geweldig gedicht, ook voor de jeugd te begrijpen.
Patrick, 19 jaar geleden
Terecht door kenners als meesterwerk betiteld. De dag dat we zo naief worden om alle kunst door een anti-negativiteitszeefje te laten passeren is de dag dat kunst sterft. Zonder dalen geen pieken.
John, 19 jaar geleden
Wat een prachtwerk, ik kan de sfeer proeven.
Het is een mooie weergave van een triest verloop van een huwelijk. Er zijn nu eenmaal ook trieste dingen in het leven.
Het verandert mijn mening over mannen (en vrouwen) niet, al wens ik niemand dit verdriet toe.
Nelleke, 19 jaar geleden
Wat een ontzettend negatief gedicht.
Het maakt mijn visie op mannen niet positiever.
Jinny, 19 jaar geleden
Geniaal, nog helemaal van deze tijd!
;-)
alies berning, 19 jaar geleden
Mijn oma schreef dit gedicht als reaktie:

Huwelijk

Nu ligt hij daar, aan 't einde van zijn leven.
De rimpels van de zorgen hebben zijn gezicht doorploegd.
Waar is de overmoed, de levenslust gebleven?
Hij heeft te fel geleefd, en veel te hard gezwoegd.

De jaren zijn voorbijgegaan,gevlogen.
Wij hebben samen lief en leed gedeeld.
Soms moesten wij elkaar wel eens gedogen;
Wellicht hebben wij ook veel tijd verspeeld.

Om onze eigenheid zo moog'lijk te behouden
Was er soms ruzie tussen hem en mij.
Dat hadden we voorzien voordat we trouwden.
We dachten: ach, dat hoort er immers bij.

We hebben samen achterom gekeken
En zeiden toen: 't Was weliswaar niet alle dagen feest.
Maar uit het resultaat is zonneklaar gebleken:
Het was de moeite waard dat wij er zijn geweest.


J.W. Kronemeijer-de Boer (1992)
jik, 19 jaar geleden
Want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.
pvdb, 20 jaar geleden
Heb het gedicht thuis als affiche. Toen ik alleen woonde, tussen huwelijken in, hing het in een net kader boven mijn toilet. Je weet hoe dat gaat met dat soort dingen: na een tijdje merk je niet eens meer dat het er hangt. Maar een vriendin later, werd ik er keihard aan herinnerd door haar vader, toen die voor het eerst mijn sanitaire voorzieningen probeerde. Hoogst verontwaardigd kwam hij op me afgestormd - het enige dat ik kon uitbrengen was: "maar doodslaan deed hij toch niet?". Waarna de vrede terugkeerde. Ik heb, zeven gelukkige huwelijksjaren later, de kader nog steeds - hij staat stiekem achter een kast verborgen, als stok achter de deur.
lecluyse, 21 jaar geleden
Een van de meest intense gedichten uit de Nederlandse (en de wereld-?) literatuur!
Patrick, 21 jaar geleden
Geweldig! Neem maar van iemand aan die getrouwd is geweest, er zijn momenten dat ik veel aan Elsschot heb heb gedacht ;-)
bram tuk, 22 jaar geleden
Op zoek naar een huwelijksgedicht, voor iemand die gaat trouwen moest ik huiveren toen ik dit gedicht van Elschot las. Wreed en prachtig, maar volstekt het tegenovergestelde van waar ik op zoek naar was; een feestgedicht.
natascha, 22 jaar geleden
een heel mooi gedicht.
echt prachtig.
suzie, 23 jaar geleden
prachtig

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)