Alle inzendingen over Wat gij

Ik sta op de rand der wereld en roep: 'Waar zijt Gij?' De echo antwoordt: ' Zijt gij? Gij?' --------------------------------- uit: Verzamelde Gedichten, 1986…

gij wind van onmacht kom niet dichter, gij se dichter gij vleug van pijn kom niet dichter, gij se dichter gij zucht van onrust kom niet dichter, gij se dichter gij bouwer van crisis kom niet dichter, gij se dichter…

Als ik de band maar los kon knopen, nam ik u allen dubbelthope: gij meiskens uit de stad, de stal, gij wijs als 't boek, gij dom als oordje, gij uit 't kasteel en gij uit 't poortje, en gij, o boom, en gras en wal, gij witte, wandelende pater, gij paard, gij zon, gij wolk, gij water.…

Wat gij niet wilt dat u geschiedt doe dat ook een ander niet. Een oude wijsheid van weleer, echter naleven doet men het zelden meer!…

Gij weert het onkruid uit uw tuin, Gij doet uw park bewaken, Gij velt de bossen in het rond, Gij wilt de barre heidegrond Tot vruchtbren akker maken. De geestdrift fonkelt in uw oog Voor wetenschap en kennis; Gij schikt u op, gij siert uw woon, De nietigste inbreuk op het schoon Schijnt u een heiligschennis.…

Gij zijt een stille witte blinkesneeuw, gij zijt een blinke zee tintelzee Gij zijt een schemerwitte leliemeid, gij zijt een wijde vlindereluwheid. Gij zijt een opene, het witte, ‘t willende, het wachtend, straalvlammend, lichtlillende.…

Het is niet waar dat dit het zonlicht is, Gij zijt het. Dit is ook niet de wind die over ‘t water blauwt, Die is zo zacht niet, Gij zijt het. Dit is ook de aarde niet, de hemel niet, Zo schoon zijn die niet, Gij zijt het.…

Als gij mij leest, dan moet gij mededichten, En algeheel in mijn gedicht opgaan, Het moet gelijken op een zelf-verrichten, Alsof niet ik, maar gij het had gedaan. Gij zult tevreden zijn, en ziet het aan, En blijdschap zal uw dichtend oog verlichten; - Het is een kleinigheid, een vers te dichten, Al lezende, is het in u ontstaan.…

Gij, gij, ondeelbaar Deel! Gij, enkelvoudig Wezen! Gij, schitterende straal der ongeschapen Zon! Gij, kristallijne drop uit de altijd vloeibre bron Gij, onüitspreekbaar Iets, uit 't eeuwig Al gerezen!…

Gij Maerten en Oopjen nu staat gij weer op u zelve Zijt gij kort na uw samenzijn gescheiden?…

Als een vuur zijt Gij verschenen als een ster gaat Gij ons voor in den vreemde wijst uw spoor in de dood zijt Gij verdwenen. Als een bron zijt Gij begraven als een mens in de woestijn. Zal er ooit een ander zijn ooit nog vrede hier op aarde?…

Wat dienst is uw dienst en wat hebt gij gedaan om te vergen ons bloed en met honger te slaan? Gij zaait noch gij maait en gij slaapt in de oogst; Toch wolken te winter uw schouwen het hoogst, toch perst gij de wijn in het schallende huis der weelde. De Heer laadt gij een kruis op de rug, en draagt er een, knechts, op uw borst.…

o Vrije, vlaamse poësis, gij sprankel van de dichterziel die brandend uit de hemel viel, gij blomme en blinkend veldgewas, gij orgeltaal, gij wierooktas, gij... al dat ik niet zeggen en kan, men kent u niet in ‘t eigen land der vrije, vlaamse poësis! ------------------------------------------------- uit: Kleengedichtjes, 28 juli 1860…

Oh gij grote warmte verwarm mijn koude ziel laat mij sidderen in uw stralen geef mij warmte en voel mijn lust Oh gij grote donkerte val als een deken over mij heen bescherm mij tegen het kwade en wees mijn waker als ik rust Oh gij grote wereld laat mij een worden met uw natuur maak dat ik voor altijd leven zal en mijn hart zal schijnen…

Gij die maar duldend durft te streven, die strijdende niet strijdend zijt, gij die maar halveling kunt leven en in uw lijdzaamheid niet lijdt. Gij baart het goede, noch het slechte, noch de gedachte, noch de daad; gij zijt de schaduw van het echte, die uitgewist geen sporen laat.…

Waar zijt gij toch, waar komt gij toch vandaan? Gij kunt altijd mijn heerlijkheid verstaan, Veel beter dan ik denken kan in mijn Klein geestje: kom, laat ik u bidden aan, Want telkens als ik bidden durf: verschijn! Komt gij rondom me als vlinderkens zo rein, En licht, en wit, zó komt gij rond mij aan.…

dat gij goed waart, eind'loos goed, Dat gij uw vijanden vergaaft en bad Voor wie u kwaad doen, dat ge een wet bezat, Die zei, dat ge al wie lijdt, beminnen moet. Gij hebt die wet, ja, maar zo dikwijls doet Ge alsof ze er niet was, of ge 'r woord vergat, Of gij u zélf vergat, want, ziel!…

Gij, domme mens, gij homo sapiens, gij die al eeuwenlang met alle geweld uzelf ongegeneerd boven alles stelt. Gij, wier hoogmoed ik verwens. Wie zijt gij mens, die oorlogen voert, die onze planeet respectloos verpest en natuur verwoest die ons nog rest. Gij mens, nimmer door deemoed beroerd.…

Zei neuswijs: 'Maar,wat doet gij daar, gij meiskes alle bei? Wat doet gij daar gij blond van haar, gij meiskes, in de Mei?' En 't ene van de meiskes zei: 'Wel here, zo ge ziet wij zitten hier, wij zitten,hei!…

Gij zoekt, gij gist, gij weet het niet, gij dwaalt in ‘t onverklaarde... Ach, wat hier kunst en kennis heet, wat ook de sterfling leert of weet, bepaalt zich, tot ons eindloos leed, tot enkel deze aarde!…

Gij weet van mijn wezen, Gij kent mijn bestaan, mijn zorgen en vreugden, mijn komen en gaan. U dank ik vandaag, nu ik jarig mag zijn. Gij ziet er mijn jubel, bemerkt ook mijn pijn. U dank ik dit leven, zijn kracht en zijn gloed, Gij denkt aan mijn zoeken, mijn falen, mijn moed.…

Gij vals loeder, gij vals secreet, gij sujet, alsof je niet weet, dat de waarheid verborgen zit, gij monster van de waarheid, ben je die voorgoed uit je bestaan kwijt. Gij arme, valse loeder, secreet, sujet, als ge maar weet, dat de waarheid immer overwint. Immer!…

Gij weet van mijn wezen, Gij kent mijn bestaan, mijn zorgen en vreugde, mijn komen en gaan. U dank ik vandaag, nu ik jarig mag zijn. Gij ziet er mijn jubel, bemerkt ook mijn pijn. U dank ik dit leven, zijn kracht en zijn gloed, Gij denkt aan mijn zoeken, mijn falen, mijn moed.…

Het is niet waar dat dit het zonlicht is, Gij zijt het. Dit is ook niet de wind die over ’t water blauwt, Die is zo zacht niet, Gij zijt het. Dit is ook de aarde niet, de hemel niet, Zo schoon zijn die niet, Gij zijt het.…

Gij moeders, Gij hoeders Der bloeiende jeugd Wat mort gij, wat noemt gij De spijtigheid deugd! Wat keert gij En weert gij De listige Min Van rijpende boezems? Hij raakt er toch in! De kruiper, De sluiper Houdt ijverig de wacht.…

Gij zijt de berg en gij zijt ook het grein, Gij zijt de aardwoning en het hemelplein, Gij zijt de vader en gij zijt het kind. Ik heb mijn ogen die u zien, maar blind Zie ik u ook: in mij het bloedgedein Is zozeer u als de eindeloze trein Van vormen, die nooit eindt en nooit begint.…

Als ge nooit schrijft Hebt gij Nooit geen lezers…

o Lied, gij helpt de smert wanneer de rampen raken, gij kunt, o Lied, de wonde in ‘t hert, de wonde in ‘t hert vermaken! o Lied! o Lied! Gij laaft de dorst, gij blust het brandend blaken, gij kunt, o Lied, de droge borst en ‘t wee daarvan doen staken. o Lied! o Lied!…

Werpe de eerste steen, gij die zonder zonde is, pak ook de tweede erachteraan en weet je: ga door met trappen, ga door met slaan. Gij die zonder zonde is, blijf vooral werpen met alles wat je tegenkomt, gooi de woede van je af, gooi de verwerpelijkheid in het graf.…

Wat wijkt gij, blinde min, van wijsheid en van rede! Gij mist de weg des deugds doordien gij ’t dwaalpad kiest, Door ’t volgen van uw lust en broedse zinlijkheden, Waardoor gij ’t slechtste zoekt en ’t alderbest verliest.…