Het was een avond op de heide En de ganse hei was leeg, En de dichte witte hemel, En de heide, en 'k zelve zweeg. Langs de wolken en de vlakte Ging de eenzame avondwind, En de heide, en de hemel, En mijn eigen hart was blind. Toen ging plots de hemel open - En een kleine plek van zon Dreef de wijde heide over, Als een dof-goud…

't Is Naarstigheid, die vroege Kennis gaart; Ervaring is 't, die spade Wijsheid baart.…

[Stemme: Nu spreid uw kapje nedere, Het is zo mooie wedere etc.] Mocht ik verwerven hetgeen ik wou, Of zo ’t naar wense gevil, Ik kreeg een schone wijze Vrouw, Maar hoewel dat ik niet en trouw, ’t Schort mij niet aan de wil. De angst die in ’t verkiezen leit, Bezwaart mijn hart zo zeer, Dat mijn arme genegenheid zeer zelden ziet gelegenheid…

Dit is geluk: Dit is de vreugde die langer duurt Dan de eigen dag, dan overnacht; De vreugde die groeit in dromen onbedacht En, voor de zon de witte morgen vuurt, Om roereloze slaper wacht In al der aardedingen donkere pracht; Dit is de vreugde die zich niet meer bezint: O onverwonderd wonder, heilige macht Van 't dagelijks herboren kind…

Smaak, o mijn hart, meld, o mijn pen, de waarheid en de trouw des Heilands, Wiens ik ben!…

Soms kijk ik uit mijn leven op, Of iets voorbij mij gaat - Of ook mijn harde boerenkop Iets heerlijks overslaat. 't Kon zijn! - een mens, een vrouw, een vriend - Een parel, of zo iets, - Iets dat ik eig'lijk had verdiend - En toch - ik weet toch niets. Nee, gaat mijn leven iets voorbij, Dat 'k zelf niet goed kan zien - Dan is 't voor andre…

Ik denk altoos aan u, als aan die dromen, Waarin een ganse lange, zalige nacht, Een nooit gezien gelaat ons tegenlacht, Zo onuitspreeklijk lief, dat bij het domen Des bleke ochtend, nog de tranen stromen Uit halfgelokene ogen, tot we ons zacht En zwijgend heffen met de stille klacht, Dat schone dromen niet weerrommekomen... Want àlles ligt…

Ach de dagen Onze plagen Lieve broeders gaan voorbij Uit dit duister Rijst de luister Van een nieuwe heerschappij Wat verschijne Wat verdwijne 't Hangt niet aan een los geval In 't verleden Ligt het heden In het nu wat worden zal. Ja zij zullen Zich vervullen Deze tijden van geluk Dees ellenden Gaan volenden en verpletterd wordt…

Een hond is vermaard Om zijn gezellige aard En 't kwispelen van zijn staart. Zijn neus, doorgaans rond, staat gewoonlijk in 't front, En zo lang die maar nat en fris is, Is 't een bewijs, dat meneer zo gezond als een vis is. Een hond is iemand, die van zijn baas bijzonder veel houdt, Die hij, om zo te spreken, als zijn derde vader beschouwt…

Nauw zichtbaar wiegen op een lichte zucht de witte bloesems in de scheemring. Ziet, hoe langs mijn venster nog, met ras gerucht, een enkele al te late vogel vliedt. En ver, daar ginds, die zachtgekleurde lucht als perlemoer, waar ied're tint vervliet in teêrheid... Rust. Oh, wondervreemd genucht! Want alles is bij dag zó innig niet. Alle…

Door al wat leeft gevoelde ik mij verlaten En nergens was ik en met niets tevreden; Elk haatte mij, zo meende ik, zonder reden: Ik leed en kon de lieve haat niet haten. 'k Verlangde en wist niet wat; ik heb gebeden; 'k Zag al wat slecht was, vond natuur verwaten* En ijdel 't leven; wie een lach bezaten der domheid kroost, die ketterleer…

O Vader der Lichten! ik roep om genade, uit mij stikdonkre zielenood! Gij, slaat Ge in zijn vallen het muske nog gade, o! weer van mij de zondaarsdood! Gij regelt de loop van de dolende starren, — Gij kunt uit hun krijg de elementen ontwarren, — Uw sterrenmantel dekt het Al! O! wil mij, bij ’t stilstaan weldra van mijn leven, mijn daden, mijn…

En honderdmaal verklaarde ik mij, doch, neen, Zij hoorde 't honderd malen niet, want ogen Verstaan de taal, die zwijgend spreekt, alleen.... En ach! haar ogenlach bekroont mijn pogen! Bij haar werd droefenis en lijden logen; Mijn mond moet dus bekennen, wat ik meen: 't Is, dat ik mij, toen me oog en lach bewogen, Als een, die doet, hetgeen…

't Eerste dat mij moeder vragen leerde, in lang verleden dagen, als ik hakkelde, ongeriefd* nog van woorden, 't was, te gader* bei mijn handjes doende: "Vader, geef me een kruiske, als 't u belieft!" 'k Heb een kruiske dan gekregen, menig keer, en wierd geslegen* op mijn kake, zacht en zoet... Ach, ge zijt mij, bei te gader, afgestorven…

Als een wolk van zalige ogen, Uit het land waar 't eeuwig zomert Opgevangen in de teerheid Van matzilvren spiegels, hangt het Wonder van de goude middag Over winterzee en -stranden, Aureool van weinige uren Om de lichtheid onzer ogen... Die de dalen uwer stilten Bedt temidden van de stormen, Die de schrijnen uwer heemlen Boven…

Der mensen hoogste smart is wonderbaar. Zonder gelach, zonder geween, lig ik gestrekt, beweegloos gestrekt, starend en stom, in de nacht. Paarden-getrappel en wagen-gedraaf, donkere vormen bewegen zich zacht in de donkere nacht... donkere vormen, zonder gerucht, en ik zucht... Paarden-getrappel en wagen-gedraaf, paarden en wagen draven…

De nacht de moeder van de rust des hemels grote fakkel blust, Van arbeid zijn de leden moe, de sluimer drukt de ogen toe. O, Hoeder groot van Israel wees ons een trouwe nachtgezel, en wakker om ons henen ziet, zo vrezen wij de vijand niet. Gij hebt al wat op aarde is begraven in de duisternis, begraaf ook onze zonden boos in Uw genade…

Wel menigmaal zei de melkboer des morgens tot haar meid: 'De stoep is weer nat'. Och, hij wist niet, dat er 's nachts op die stoep was geschreid. Nu, dat hij en de meid het niet wisten, dat was minder; - maar dat ZIJ er hoegenaamd niets van vermoedde. Dat was wel hard voor mij.…

Met het hoofd in de wolken, de voet in de kolken, staat bij golvengeklots naakt en eenzaam de rots Tevergeefs op zijn toppen zijgen morgendaauwdroppen! Tevergeefs ziet de maan lieflijk starend hem aan! En geen zomerluchtzwoelte en geen avondwindkoelte vermag iets op de aard van het ijskoud gevaart’ waar zich bloemen noch bladen mosgroen…

De beste Vriend is wel daarboven! Op aarde zijn de vrienden raar*. En, in ons menslijk woelen, sloven, Loopt trouw en waarheid veel gevaar. Dies blijft het bij de spreuk, mijn kind: De Heiland is de beste Vrind. Bij mensen is het vloed en ebbe; De Heiland staat gelijk een rots. En schoon ik duizend feilen hebbe, Hij laat daarom mijn hand…