In het geweld werd menig held en stam geveld. Alesia. Romeinenknoet op keltenmoed is ravenzoet. Alesia. Een klaproosveld, een bronzen held, verhaal vertelt. Alesia.…

(kamp Westerbork) de klimboom in het kamp als stille getuige oogt frivool doch zwijgt uit piëteit voor hen die hier op doorreis waren maar ook omdat er eigenlijk geen woorden voor bestaan…

nog ieder jaar krijt ik jullie namen in de straten op 27 januari opdat ik jullie niet vergeten zal opdat men jullie nimmer vergeten zal…

honger dromen (4) het broze harnas van de nachtelijke slaap smakkende lippen Tantalus kwelling: het eten aan je lippen dat altijd verdwijnt net op het moment dat je het wilt verslinden de heerlijke geur dan het ontwaken uit ongrijpbare dromen terug in het niets zie de mens (5) het zijn geen goden die dood en verderf zaaien…

weemoedig zong hij zijn Jiddische rapsodie hongerend gerijmd dezelfde verzen vierdelig en indringend een lied zonder eind over het leven van alledag in het kamp de pijn het gemis Hellemuziek (3) honderden malen wordt elke maatslag een stap buiten in de mist van en naar het werk hypnotiserend ritme woordeloos stappen denken…

de kinderkleertjes aan prikkeldraad in de wind spelen tikkertje duistere nachten wat doet een mens als hij weet dat hij sterven moet biddend en wenend op weg naar de ondergang slalom naar de hel goed voor brood en soep het merkteken op zijn arm in zijn huid geprikt hoed je voor dromen het is de vlijmendste pijn als je weer ontwaakt…

in het onderhuis stapelt hij het onuitsprekelijke onder een stekelige prikkelbare huid gepantserd achter het bureau vullen lange rijen fantomen zijn hermetisch gesloten hoofd het kind barst van verlangen papa! hoort hem niet in de loopgraven onder de begane grond gestaag en ongezien druppelt het gif naar binnen om in de…

Ik loop nog in het gindse, het anderszinse Van weggelopen dagen In een zoekend verlangend vragen En een bangend klagende gloed van zonden Bloedend aan mijn ziel die wondde Voorbij achten, de dag gaat heen Zinkt langzaam onder een dak van wolken Die het gegane azuur bevolken en de kleur van dagen molken Niemand weet waar ze wieken En portieken…

zijn niet wat ze lijken gemaakt om te voorkomen dat water uit het hoogveen weg zou stromen drassig moest het hoogveen blijven vreemde legers te verdrijven ondoordringbaar bolde waterlinie Westerwolde achter leidijken op schansen soldaten bewaken en kijken dat die dijken niet bezwijken weggegraven het begeven in onze dagen is het veen weg…

aarden schans, redoute die daar wezen moet om het gevaar te keren Bommen Berend af te weren Bourtanger Veen had van die plekken waar een leger door kon trekken bezuiden Ter Apel Barnflair stelt zich in 1666 met een schans te weer het geeft vastigheid in de Franse Tijd wordt het een redoute met zes hoeken je moet er nu nogal naar zoeken…

keileembult hoge grond die met veel geduld overstromingen doorstond kaap die scheidde de Eems van de Dollard aan de westzijde ooit grenzend aan het wijde verdronken Reiderland tegen de dreiging van de overkant bouwde Willem Lodewijk er een aarden schans de fundamenten van het dorp Westerreide liggen er begraven ter bescherming van…

Dat jij een kind van de zon was de vroege seizoenen van je bestaan daar hadden gebloeid waar vandaan jij noodgedwongen moest gaan met niets in je koffers daarover wilde je liever niet praten toch heb je me eens verteld hoe je op het executieterrein van de gele soldaten de laatste minuten van je leven aftelde maar waarvan je zus je bevrijdde…

De tropen en het vuur nog in zijn zaad Werd ik warmbloedig ernstig kind verwekt Met onderhuids, werd later pas ontdekt De trauma´s van een Hollandse soldaat Het Vaderland was nauwelijks bevrijd Toen hij, net terug van werk in Duits gebied Zijn teerbeminden wederom verliet Om mee te doen aan een verloren strijd Mijn vader was een jonge…

het was een witte lege dag in een slapend gehucht ik betrad het sobere kerkje of ik de deur achter me wilde sluiten ik las je ingemetselde naam op de vale muur: Gaston Bellot 1939-1945 mort en captivité het was een lege droeve dag…

hoe kan het dat ik buiten aan de boerderij vier ramen zie en binnen zijn het er maar drie de landwacht van de NSB trok zijn conclusie vond achter een kast zes onderduikers de familie Sachs boer Lammert Huizing moest ook mee en Reinders de dominee die de kinderen Sachs Engelse les gaf uit Sellingerbeetse de trein reed ze naar het concentratiekamp…

Bisschop Bernhard van Galen uit Munster, Westfalen hield van een radicale aanpak, om zijn leger niet te laten verdwalen verdrinken in het veenmoeras met geld genoeg in kas kwam er de aanleg van een balkenweg door het moeras zeer geheim dit was. Vanaf de Eems bij Walchum legde hij naast elkaar balken hele bossen werden gekapt burgers,…

Kamp De Beetse gebouwd voor de werkverschaffing loodzwaar werk, bestraffing dat je werkloos was wildernis werd akkerland alles met de schop, de hand een meter diep omgespit je sliep twee rijen houten barakken naast een rechte zandweg in het kale land verder niets. Wat later staat er prikkeldraad omheen en vier wachttorens omstandigheden…

o stille avond met tedere bloemenkransen omhult door angst en huivering bevangen op afstand van elkaar het verleden gedenken maar wat zal de toekomst ons schenken?…

Morgen, ja morgen zijn we vrij 75 jaar op rij morgen is kostbaar geen prikkeldraad geen kwaad en gisteren gisteren kende we angst vrijheid duurt het langst zo weten we vandaag…

Ik wend mijn hoofd toch ook nu even af, niet als straf, nee bezinnend gewoon even af. Stoïcijns marcheren nu ook elders vast soldaten daar waar hun heersers vrede hebben logelaten. Daar wordt vruchtbare grond al jaren niet bevloeit is het hebzucht en haat zelfs jalousie wat er bloeit. Al ben ik op deze dodenherdenkinsdagen aangeslagen de herinneringen…